Morgunblaðið - 05.02.1983, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. FEBRÚAR 1983
37
Ársrit Skógrækt-
arfélagsins 1982
Áhugamadur um skógrækt skrif-
ar:
Velvakandi!
Nýlega barst mér í hendur árs-
rit Skógræktarfélags Íslands fyrir
árið 1982, glæsilegt rit sem ég vil
hvetja alla, sem áhuga hafa á
skógrækt, til að lesa. Tvær greinar
í ritinu skera sig þó algerlega úr
sökum nákvæmni á öllum sviðum.
Fyrst og fremst vil ég nefna grein
Jóns Gunnars Ottóssonar sem
hann nefnir Skordýrin og birkið.
Þessi grein er ágætt dæmi um
nákvæmni í frásögn og vísinda-
lega meðferð efnis. Getið er ævin-
lega vísindaheitis skordýra og
æviskeið þeirra rakið með mikilli
nákvæmni. Heimildaskrá sem
fylgir er framúrskarandi vel unn-
in og höfunda getið. Að síðustu er
ofvæni eftir ljósum. Hvað þurfum
við að bíða lengi?
Fyrirspurn til
veiðistjóra
I.S. hringdi og hafði eftirfarandi
að segja:
— Mig langar að bera fram
fyrirspurn til veiðistjóra varðandi
tófuveiðar. Ég veit til þess að tóf-
ur eru eltar uppi á snjósleðum og
skotnar. Ég er veiðimaður á
marga hluti, en mér finnst þetta
leiðinleg veiðiaðferð, að ekki sé
meira sagt. Spurningin er: Er
heimilt að veiða dýrið með þessum
hætti? Borgar veiðistjóri sömu
verðlaun fyrir dýr sem veitt er á
fyrrgreindan hátt og dýr sem
skotið er við æti?
Músík í tíma
og ótíma í
talmálsþáttum
S.H. hringdi og hafði eftirfar-
andi að segja: '
— Ég sé ástæðu til að kvarta
yfir því, að stjórnendur talmáls-
þátta í útvarpinu stórskemmi
þættina með músík í tíma og
ótíma, rjúfi jafnvel áhugaverðasta
efni í miðjum klíðum til að koma
þessu að, án þess að það þjóni
nokkrum tilgangi, að því er virð-
ist. Stundum heldur maður jafn-
vel að viðkomandi þætti sé lokið,
þegar músíkin hefur dregist
óvanalega á langinn. Mér finnst
alveg kostulegt, að þetta skuli við-
gangast í þáttum, sem þó eiga að
nafninu til að heita talmálsþættir.
svo útdráttur á ensku. Það gefur
auga leið að þeir sem vildu lesa sér
betur til um tiltekin skordýr á er-
lendu máli eiga hægt með það þar
sem vísindaheiti eru fyrir hendi.
Sumir hafa fallið í þá freistni að
gefa skordýrum íslensk nöfn svo
sem birkimaðk, maðkaplágu
o.s.frv. til lítils gagns þeim sem
betur vissu. Hafi Jón Gunnar
Ottósson miklar þakkir fyrir
þessa ágætu grein.
Þá vil ég geta greinar eftir Sig-
urgeir ólafsson, Notkun eiturefna
við garð- og skógrækt. Prýðileg
grein og öllum nauðsynleg sem
hafa með slíkt að gera. Vildi
leggja til að þessi grein yrði sér-
prentuð svo sem flestir gætu orðið
sér úti um hana. Finnst að Sölufé-
lag garðyrkjumanna ætti að hafa
hana til sölu handa þeim sem
þurfa að nota eiturefni við jarð-
yrkju og þeir eru margir.
Ýmsar ágætar greinar eru í
þessu fallega riti, en þeim sleppi
ég að sinni. Get þó ekki látið hjá
líða að minnast á smá atriði sem
mér finnst að mætti á annan veg
fara. Það er engu líkara en sumum
sem í ritið skrifa virðist sjálfgefið
að allir þekki íslensku nöfnin á
trjám, en svo er því miður ekki,
enda sum nöfnin tiltölulega ný og
oft hreinn skáldskapur. Talað er
um þin, Alaskalerki, fjallaþin, Al-
askaösp, ösp ótilgreind, stafafuru
o.fl. Hvernig eiga þeir sem ekki
eru sérfræðingar í nafnaruglingi
íslenskra trjáa að átta sig á því
um hvaða tré eða kvæmi er að
ræða. Mér finnst það lágmark að
ævinlega fylgi með latneska heitið
ásamt afbrigði (kvæmi, var.) ef
um er að ræða.
Hvernig getur t.d. maður sem á
Alaskaflóru fundið út hvað er Al-
askalerki? Þar sem svo langt er
þangað til næsta ársrit kemur út
vildi ég gjarnan fá í Velvakanda
latnesk heiti þeirra trjáa sem í
ársritinu eru og tala ég þar fyrir
munn margra.
Þá vil ég gjarna spyrja: Hví er
ekki getið undir mynd á bls. 33
hvar Húsatjarnarás er? Á bls. 52
stendur „sitkagreniskógur". Er
það alveg víst? Talað er mikið um
samband við erlenda skógrækt-
armenn. Er ætlast til þess að þeir
noti orðabækur til að skilja ís-
lensk trjáheiti? Hvaða orðabækur
ber þeim að nota, þar sem unnt
væri að finna öll íslensk trjáheiti?
I mörg
horn
að líta
Húsmóðir skrifar:
„Ég hef oft fjargviðrast yfir
þögninni, sem ríkt hefur í útvarp-
inu að því er varðar fróðleik um
lífskjör almennings í Ráðstjórn-
arríkjunum eftir byltinguna. Mik-
ið hefur verið flutt af skáldverk-
um eftir þá sem lifðu á keisara-
tímunum, en hvort tveggja var, að
flestir voru búnir að lesa þá, og
síðan hefur orðið gjörbylting á lífi
fólksins, nema að skorturinn virð-
ist vera meiri, og fannst manni
hann þó nógur fyrir.
Öllum ætti að vera forvitni á því
að fylgjast með þróun stjórn-
skipulags, sem aldrei hefur verið
reynt fyrr í veraldarsögunni. Hús-
mæður eru líka flestar uppalend-
ur, og þær þurfa líká að vita
eitthvað til þess að þær fái hamlað
á móti innrætingunni, sem troðið
er í börn þeirra í skólunum.
Fluttar voru í útvarpinu sögur,
sem skáldin fengu Nóbelsverðlaun
fyrir, en núna heyrist ekkert frá
Pasternak, Solzhenitsyn og jafn-
vel Singer, sem þýddur hefur ver-
ið. Sagan hans heyrist ekki. í
henni stendur líka: „Nasistarnir
gerðu úr okkur sápu, sem notuð
hefur verið sem áburður fyrir
kommúnismann." Og hann leggur
að jöfnu þrælabúðir Rússlands og
helvíti Hitlers. Leikrit Solzhenits-
yns hefur ekki einu sinni verið
þýtt á menningartungu okkar, og
þó er hér starfandi leikhúsmaður,
sem vann að uppsetningu þess í
Rússlandi og segir það gott. Það
var svo bannað í Rússlandi og
þykir engum mikið, því það gerist
í fangabúðum, sem aldrei fækkar
fólki í.
Ætli tala atvinnuleysingja í
Efnahagsbandalagsríkjunum sé
ekki svipuð og þeirra sem vinna í
fangabúðunum. Hver vill búa í
landi, þar sem stjórnvöld fela
atvinnuleysið þannig? Þá er at-
vinnuleysisstyrkurinn nú betri
kostur.
Nú fer að reka á fjörur manns
sögur af hreinsunum Andropovs
eins og þessi, sem heyrðist um
daginn. Forstjóri nokkur sem
stjórnaði stórri verksmiðju varð
uppvís að því að hafa hirt laun 500
verkamanna, sem allir voru látnir.
Þetta og fleira á nú að taka til
endurskoðunar. Andropov er
manna líklegastur til að finna
sannleikann vegna fyrra starfs
síns á yfirmannsstóli hjá KGB,
innanlands sem utan.
Sagan ber það með sér, að hann
hefur lagt svo mikið ofurkapp á
njósnirnar í hinum frjálsa heimi,
að Rússland hefur orðið út undan.
Á Vesturlöndum hafði hann líka í
mörg horn að líta og margar rúbl-
ur þurfti í skæruliðana, friðar-
göngurnar, rithöfundaráðstefn-
urnar, og hýru auga mátti hann
líta umhverfis- og náttúruvernd-
arráðin. Ekki má gleyma afskipt-
um hans af verkalýðsmálum, sbr.
söguna frá Nýja-Sjálandi, þar sem
stjórnvöld komust í rúblurnar og
ráku alla Sovétmenn úr landi.
EndursTíoðun Andropovs verður
ábyggilega besta framhaldssaga,
svo fremi að maður fái að heyra
hana.“
GÆTUM TUNGUNNAR
Sagt var: Liðin skoruðu sitthvort markið.
Rétt væri: Liðin skoruðu sitt markið hvort.
OG EFl'IISMEIRA BLAÐ!
Á HVALASLÓÐUM í
NORÐURHÖFUM
— ÞÆTTIR ÚR SÖGU
HVALVEIÐA VIÐ ÍSLAND
KRUMMI Á
KLEIFAHEIÐI
LIFNAÐARHÆTTIR
HÁFFISKA
10 BEZTU
KVIKMYNDIRNAR
BARCELONA
— KNATTSPYRNUFÉLAGIÐ
FRÆGA
LISTBYLTINGIN MIKLA
AGATHA CHRISTIE
— DROTTNING LEYNI-
LÖGREGLUSAGNANNA
FLUGUR OG KÖNGU-
LÆR STYTTU STUND-
IRNAR Á SKURÐAR-
BORÐINU
— FRÉTTARITARI MORG-
UNBLAÐSINS SKORINN UPP
í PEKING
GÁRUR — Á FÖRNUM
VEGI — POTTARÍM —
REYKJAVÍKURBRÉF —
Á DROTTINS DEGI —
POPPSÍÐA —
VELVAKANDI
Sunnudagurinn byrjar á síðum Moggans