Morgunblaðið - 06.02.1983, Side 22

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 1983
62
Á Biblíudegi
an
A DROmNsrau
■UMSJÓN:
Séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir
Gunnar Haukur Ingimundarson
Séra Ólafur Jóhannsson
„Heilög ritning er
ómissandi tengill
milli Krists og okkar“
Rætt við dr. Sigurbjörn Einarsson biskup í tilefni Biblíudags

Bibiíudagur — dagur þessarar
gömlu bókar sem inniheldur 66
ólík rit. Hvers vegna meta kristnir
menn þau svo mikils? Hvernig á
að lesa þau? Hvernig á að skilja
þau?
Við fórum á fund dr. Sigur-
björns Kinarssonar biskups í von
um svör við spurningum okkar á
Biblíudegi.
„Mikill hluti Biblíunnar er
þjóðarsaga Gyðinga. En óvenju-
leg þjóðarsaga, því að hún snýst
öll um Guð. Hann er alltaf og
alls staðar í nánd. Og jafnframt
er þjóðarsagan sérstök að því
leyti, að hún er sögð og túlkuð
sem saga mannkynsins. Guð,
skapari mannsins, kallar þessa
litlu þjóð til þess að verða full-
trúi mannkyns. Hún á að agast
og þroskast í höndum Guðs,
verða verkfæri hans í því að
koma fram vilja hans og mark-
miði með sögu og tilveru manns-
ins á jörð.
Guð sendi þessari þjóð hvert
stórmennið af öðru, spámennina.
Móse var fyrstur þeirra, er fékk
köllun til þess að bjarga þjóðinni
úr ánauð og undan tortímingu til
nýrra heimkynna, „hins fyrir-
heitna lands". Jafnframt fól Guð
honum að birta þjóðinni þau
grundvallarlög, er líf hennar
skyldi byggt á.
Eftir Móse komu aðrir spá-
menn er fluttu samtíð sinni orð
frá Guði af einstæðum myndug-
leik, leiðréttu þjóðina á fráfalls-
tímum, vöktu hana af andvara-
leysi, hirtu hana fyrir ótrúnað
við Guð og ranglæti í þjóðfélag-
inu. Þegar illa horfði töldu þeir
kjark í þjóðina og bentu sífellt
fram til hins komandi Guðsríkis,
þegar réttlæti Guðs hefði sigrað
allt ranglæti og friður hans ríkti
meðal manna og þjóða.
Þeirri framtíðarsýn tengdist
vissan um það, að Guð myndi
gefa mönnunum fullkominn
valdhafa, konung, sem stjórnaði
samkvæmt vilja Guðs og frelsaði
allan heim. Sá konungur er
Messías, Kristur."
Þannig að Gamla testamentið
fjallar einnig um Krist á vissan
hátt?
„Vissulega. Sem Gyðingur leit
hann á það sem Biblíu sína.
Hann hefur kunnað hana og
unnað henni, beðist fyrir með
bænarmálum hennar og leitað
leiðsagnar Guðs í orðum hennar.
í starfi sínu og boðun stóð Jes-
ús á grundvelli „lögmálsins og
spámannanna“, þ.e.a.s. Gamla
testamentisins. Hann lifir og
kennir í ljósi fyrirheita ritning-
anna fornu. Hann bendir á
kjarnann í öllum boðorðum Guðs
með tvöfalda kærleiksboðorð'nu.
En um leið er hann hafinn yfir
orð Biblíu sinnar: „Þér hafið
heyrt að sagt var ... en ég segi
yður.“ Hann umboð Guðs til þess
að túlka ritningarnar og bregða
nýju Ijósi yfir allt, sem þar er
skráð.
Jesús lítur á sjálfan sig sem
uppfyllingu fyrirheita Guðs um
Messías. Hann segir ritningarn-
ar vitna um sig. Og öll verk hans
og framkoma árétta þennan
sjálfskilning.
Þessi vitnisburður hans um
sjálfan sig vakti andstöðu. Menn
höfðu gert sér aðrar hugmyndir
um Messías. Jesús var dæmdur
til dauða fyrir að gera tilkall til
þess að vera konungur."
Hvernig verður þá Nýja testa-
mentið til?
„Lærisveinar Jesú Krists urðu
vottar að því, að hann reis upp
frá dauðum. Þar með hafði Guð
sjálfur staðfest það sem hann
sagði um sjálfan sig og ætlunar-
verk sitt.
Nýja testamentið varð til í
ljósi páskanna. Guðspjöllin
geyma minningar lærisveinanna
um feril og kenningu Jesú. Ekki
minningar um dáinn mann,
minnisstæðan en horfinn meist-
ara, heldur vitnisburð um lifandi
Drottin, sem starfar í mætti
kærleika síns meðal mannanna,
fyrirgefur, líknar, gefur nýtt líf.
Önnur rit Nýja testamentisins
eru eins að þessu leyti, þótt form
þeirra sé annað."
Biblían er trúarbók kristinna
manna. Hvernig eigum við að lesa
hana og skilja?
„Kristnir menn trúa ekki á
bók. Kristur er orðið sem þeir
trúa á, eins og kemur fram í 1.
kafla Jóhannesarguðspjalls.
Hann er orðið, sem birtir huga
Guðs, leysir og lífgar. Heilög
ritning lýtur og þjónar honum
einum. Nýja testamentið er fætt
af Kristi — hið gamla endurfætt
af honum. í ritum Nýja testa-
mentisins sést, hvernig ritning-
arlestur hins kristna safnaðar
miðast eindregið við Krist, pers-
ónu hans, Guðsopinberun hans.
Þess vegna er Ritningin
ómissandi tengill milli Krists og
okkar, Gyðingar lesa Ritningu
sína án Krists. Það gera margir
fleiri. Páll postuli segir þá lesa
með skýlu fyrir augum. Sú skýla
verður aðeins tekin í burtu í
samfélagi við Krist. Að lesa með
opnum augum er að lesa í trú á
þann Jesúm, sem sagðist vera
kominn til að leita týndra og
frelsa þá, sagði, að sá sem sæi
hann og fyndi hann, sæi Guð,
fyndi Guð og þar með sáluhjálp
sína.“
Að lokum, dr. Sigurbjörn. Hef-
urðu einhverjar ábendingar til
þeirra, sem hafa lítið lesið í Ritn-
ingunni hingað til, en vilja breyta
því?
„Hver kristinn maður les Bi-
blíuna í samfélagi þeirrar
kirkju, sem játar upprisinn, lif-
andi Drottin og tilbiður hann.
Hann les með opnum huga og
bæn um, að Heilagur andi ljúki
lesmálinu upp og leiði fram
Krist. Það er gott fyrir byrjend-
ur að lesa guðspjöllin og
Postulasöguna.
Biblían hefur engin ótvíræð og
almennt augljós rök fyrir því, að
vitnisburður hennar sé gildur og
feli í sér orð eilífs lífs. Hún
sannar ekki að hún geymi orð
Guðs. En hún segir eins og
meistari hennar og Drottinn,
Jesús Kristur: Komið! Leitið!
Þiggið! „Sælir eru þeir sem
heyra Guðs orð og varðveita
það“ (Lúk. 11:28). „Sæll er sá,
sem ekki hneykslast á mér“
(Matt. 11:6).“
Við kveðjum dr. Sigurbjörn með
þá bæn í huga, að íslenska þjóðin
megi fá náð til að rækja samfélag
sitt við Krist Biblíunnar, lúta hon-
um einum.
Árið 1984 verður merkisár í sögu
Heilagrar ritningar á íslensku. Þá
verða 400 ár síðan fyrsta Biblían á
íslensku var gefin út, en það gerði
Guðbrandur Hólabiskup Þorláks-
son árið 1584. Einnig verða liðin
444 ár frá útkomu fyrsta Nýja
testamentisins á íslensku, en það
var fyrsta prentaða bókin sem út
kom á máli okkar. í tilefni þessara
útgáfuafmæla verður haldin Bibl-
íuhátið. Hún felst m.a. í því, að gef-
in verður út ljósprentuð Guð-
brandsbiblía og óbreytt þýðing
Odds Gottskálkssonar á NT, þó
með nútímastafsetningu.
En þótt verðugt sé að minnast
þannig merkra atburða sögunnar,
er hlutverk Hins íslenska Biblíu-
félags fyrst og fremst að gefa Heil-
aga ritningu út á máli sem almenn-
ingur skilur og í broti og leturstærð
sem hverjum hentar.
Árið 1981 kom út endurskoðuð
þýðing Biblíunnar, en einungis í
einni stærð. Á árinu 1983 er ætlun-
in að gera stórátak til úrbóta í
þessu efni: Fyrsta upplag Biblíunn-
ar frá ’81 er senn þrotið og þarf að
endurprenta hana. Væntanleg er á
næstunni sérprentun á NT og
Sálmunum, ásamt viðauka Biblí-
unnar ’81, bæði í upphaflegu broti
þeirrar útgáfu og vasabroti. Síðar á
árinu má gera ráð fyrir NT og
Sálmunum í nýrri setningu í þrem-
Já, eins og sæðið grær og vex,
ber orð Guðs ávöxt.
Mönnum kann að finnast það
hversdagslegt, lítilvægt, kraft-
laust — en það ber ávöxt! Eins og
agnarsmátt mustarðskorn felur í
sér vaxtarmagn stærsta trés,
fylgir Heilagur andi orði Guðs
eftir og gefur mikinn ávöxt af
boðun þess.
í frumkristninni kom þessi
ávöxtur vel í ljós þegar ofsóttir
og hraktir lærisveinar Drottins
sýndu óvinum sínum djörfung og
kærleik og áunnu marga til fylgd-
ar við Krist. Á öllum tímum hef-
ur ávöxturinn sést þegar fagnað-
arerindið hefur borist þeim sem
lifðu í myrkri og ótta heiðni.
Samfélagið við Guð í Kristi hefur
gefið mönnum breytt viðhorf til
lífsins og náungans. Ávöxtur
Orðs Guðs hefur sést í lífi manna,
en aldrei verið einkamál hins
kristna einstaklings.
ur stærðum: vasaútgáfu, stækkaðri
útgáfu fyrir sjóndapra og milli-
stærð fyrir skólabörn. Loks á að
gefa út Biblíuna I mun stærra
broti, einkum ætlaða sem altaris-
biblíu í kirkjur.
En þótt vissulega sé þörf fyrir
þessa fjölbreytni í útgáfu Orðs
Guðs á íslensku, megum við ekki
gleyma og bregðast öllum þeim
fjölda manna í öllum heimi sem á
langt í að fá Biblíuna á eigin máli.
Sameinuðu Biblíufélögin leggja
áherslu á, að ríkari þjóðir heimsins
taki þátt í að fjármagna útgáfu
Ritningarinnar í fátækari heims-
hlutum og Iöndum, þar sem stjórn-
völd hafa horn í síðu hennar. Orð
Guðs er ætlað öllum mönnum og
enginn ætti að standa gegn því með
afskiptaleysi að allir íbúar jarðar-
innar eigi aðgang að Biblíunni.
Hið íslenska Biblíufélag á enga
digra sjóði, því að söluverð Ritning-
arinnar er ávallt undir kostnaðar-
verði. Því er hér með heitið á alla
kristna landsmenn að styðja starf-
semi þess með fjárframlögum eftir
efnum og ástæðum. Prestar landsins
taka við peningum í því skyni, og er
hér með þakkað fyrir þær gjafir
sem berast.
Nánari upplýsingar um allt
framansagt er unnt að fá í Guð-
brandsstofu Hallgrímskirkju milli
kl. 15—17 mánudag til föstudags, í
síma 91-17805.
Við íslendingar búum við
margs kyns ávöxt fagnaðarerind-
isins, þótt við lítum ekki alltaf á
málin í því samhengi. Samt er
okkur öllum nauðsynlegt að stað-
næmast við spurninguna: Fær
boðskapur Guðs í Heilagri rit-
ningu að tala til mín, þannig að
Orð Guðs grópist inn í líf mitt og
beri þar ávöxt? Er ég í raun og
veru kristinn, mótaður af fagnað-
arerindinu? Ég hef Biblíuna, get
lesið hana og skilið að vissu
marki, en notfæri ég mér það sem
skyldi?
í framhaldi af því hlýtur að
vera eðlilegt að spyrja sjálfan sig:
Hvað geri ég til þess að aðrir
komist í snertingu við Orð Guðs
og það geti borið ávöxt hjá þeim?
Guð gefi, að hugsanir okkar í
þessu efni leiði til þess að Heilög
ritning fái hærri sess í hvers-
dagslífi okkar og boðskapur
hennar sé grundvöllur lífs okkar.
Biblíulestur
vikuna 6.—12. febr.
Frá og með deginum í dag, Biblíudeginutn, fylgja 2—3 íhugun-
aratriði hverjum kafla í dálknum „Biblíulestrar vikuna ..Með
þvf er ætlunin að auðvelda lesendum að íhuga aðalatriöi leskafl
ans, og taka boðskap hans.
Sunnudagvr 6. febrúar: Lúk. 8: 4—15.
a) Gatan — klöppin — þyrnarnir: Við hvað í lífi okkar gæti
verið átt?
b) Hver er ávöxtur þess að heyra og varðveita orð Guðs?
Mánudagur 7. febrúar: I. Mós. 9:1—19.
a) Guð setur manninn sem ráðsmann yfir sköpunina. Hvað
felst í því?
b) Guð gefur manninum sáttmála við sig. Til hverra nær sáttmál-
inn? Hvað felur hann í sér?
Þriðjudagur 8. febrúar: 1. Mós. 11:1—9.
a) Enn reyna menn að ná til himins með eigin verkum og
athöfnum...
b) Þegar menn lifa í ósamræmi við vilja Guðs, verður sundr-
ung meðal þeirra.
Midrikudagur 9. febrúar: Davíðssálmur 102.
a) Hrjáður og illa farinn maður á von, þrátt fyrir allt vonleys-
ið.
b) Einstæðingurinn á alltaf einn að, sem hlustar, vill hjálpa
og getur hjálpað.
c) Guði ber lof, því að hann varir og breytist ekki eins og allt
annað.
Fimmtudagur 10. febrúar: Davíðssálmur 103:1—12.
a) íhugum fyrir hvað við ættum að lofa Drottin. Okkur háettir
um of til að líta á gjafir hans sem sjálfsagðar.
b) Fyrst og fremst ber Guði lof fyrir algera fyrirgefningu hans og
miskunn.
Föstudagur 11. febrúar: Davíðssálmur 103:13—22.
a) Þrátt fyrir fallvaltleik mannsins, varir miskunn Guðs.
b) Hvernig ætti lofgjörð til Guðs að koma fram í lífi okkar?
Laugardagur 12. febrúar: Davíðssálmur 104:1—18.
a) 1 myndrænu máli er dýrð Guðs lýst. Hann heldur öllu í
skefjum.
b) Öll sköpun Guðs hefur ákveðinn tilgang — allt er á sínum
stað, að vilja hans.
Orð Guðs ber ávöxt!
Mark. 4:26—32