Morgunblaðið - 16.03.1983, Síða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MARZ 1983

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, simi 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 15 kr. eintakið.
Svik í þinglok
Matthías Bjarnason, þing-
maður Sjálfstæðis-
flokksins, lét orð falla á þann
veg í umræðum á alþingi í
fyrradag, að núverandi ríkis-
stjórn hefði verið mynduð með
svikum og hún hefði verið að
svíkja fyrirheit stjórnar-
sáttmálans allar götur síðan,
það væri því í góðu samræmi
við lífdaga ríkisstjórnarinnar,
þegar burðarásar hennar
svikju gerða samninga. Með
þessu var Matthías að vísa til
þess annars vegar að fram-
sóknarmenn sáu til þess á
þingi að tillaga sem þeir fluttu
með alþýðuflokksmönnum og
sjálfstæðismönnum um að
taka álmálið úr höndum
Hjörleifs Guttormssonar náði
ekki fram og hins vegar sáu
alþýðubandalagsmenn um að
tillaga um þinghald ekki síðar
en 18 dögum eftir kosningar
sem þeir fluttu með alþýðu-
flokksmönnum og sjálfstæðis-
mönnum náði ekki fram. Geir
Hallgrímsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, benti á
að þing yrði ekki rofið nema
með samþykki allra stjórnar-
aðila og því léku framsókn-
armenn og alþýðubandalags-
menn tveim skjöldum þegar
þeir samþykktu að til þingrofs
kæmi áður en mál, sem þeir
létu í veðri vaka að þeim þætti
mikilvæg, næðu fram. Eins og
kunnugt er höfðu framsókn-
armenn sagt að þeir færu úr
stjórninni ef tillagan um sam-
komudag alþingis næði fram
en kommúnistar sögðust fara
ef Hjörleifur missti álmálið.
Af þeirri lýsingu sem hér
hefur verið birt sést að svik
Alþýðubandalags og Fram-
sóknarflokks í þinglokin voru
gerð í þágu áframhaldandi
stjórnarsetu þessara flokka.
Það var því sfður en svo að
ástæðulausu sem einn ræðu-
manna Sjálfstæðisflokksins í
eldhúsdagsumræðunum, Birg-
ir ísl. Gunnarsson, sagði að
svikin á þinglokadaginn sýndu
ekki síst vilja framsóknar-
manna til að sitja í þeirri rík-
isstjórn sem enn lafir fram að
venjulegum samkomudegi al-
þingis 10. október næstkom-
andi. Birgir benti einnig á að
reynslan sýndi að varlegt væri
að treysta yfirlýsingum
Steingríms Hermannssonar,
formanns Framsóknarflokks-
ins, og hefði hann getað rifjað
upp óteljandi dæmi því til
staðfestu. En í eldhúsdags-
umræðunum lýsti Steingrímur
því fjálglega að ríkisstjórnin
myndi segja af sér á kjördag-
inn sjálfan, 23. apríl. Menn
eiga eftir að sjá þá yfirlýsingu
rætast og einnig hitt að afsögn
stjórnarinnar þýði að þeir
Gunnar, Steingrímur og Svav-
ar hverfi úr ráðherrastólunum
strax við afsögn. Þeir hafa set-
ið í þeim í þrjú ár án úrræða,
eftir afsögn breytist formleg
staða þeirra en áfram geta
þeir streist við að sitja af al-
kunnu ábyrgðarleysi svo lengi
sem þeim tekst að koma í veg
fyrir að önnur stjórn sé mynd-
uð.
Or því að framsóknarmenn
fengu því framgengt við
kommúnista að ekki var álykt-
að um samkomudag alþingis
strax í maí hvílir engin skylda
á þeirri starfsstjórn sem þessi
ríkisstjórn breytist í við af-
sögn sína 23. apríl til að kalla
saman þing fyrr en 10. október
næstkomandi. Framsóknar-
menn stefna greinilega að því
að sitja áfram með kommún-
istum í umboðslausri ríkis-
stjórn eins lengi og frekast er
kostur og enginn þarf að efast
um vilja Gunnars Thorodd-
sens til hins sama hvort sem
hann situr á þingi eftir kosn-
ingar eða ekki. „Þetta er
valdníðsla,“ sagði Matthías
Bjarnason réttilega.
Gunnar
forðast
spennufall
_r
Aþað hefur verið bent hér á
þessum stað að Gunnar
Thoroddsen myndi reyna að
halda pólitískri spennu í
kringum nafn sitt eins lengi og
kostur væri og ekki gefa end-
anlega yfirlýsingu um póli-
tíska framtíð sína fyrr en á
síðustu stundu fyrir komandi
kosningar. Þessa dagana geng-
ur Benedikt Bogason, verk-
fræðingur, starfsmaður Fram-
kvæmdastofnunar og „arki-
tekt“ þessarar ríkisstjórnar,
manna á meðal með lista og
mælist til þess að menn skrifi
nöfn sín á þá og skori á Gunn-
ar Thoroddsen að gefa kost á
sér á einkalista í næstu kosn-
ingum. Á meðan Benedikt
safnar nöfnum flytur Gunnar
enn eina véfréttarræðuna á al-
þingi þar sem helsti ásteyt-
ingarsteinn hans er Sjálfstæð-
isflokkurinn. Var þetta póli-
tískur svanasöngur eða fram-
boðsræða? spyrja menn að
ræðunni lokinni. Gunnar svar-
ar engu en leitar fregna hjá
Benedikt Bogasyni um áhrif
ræðunnar á undirskriftasöfn-
unina. Spennufalli hefur að
minnsta kosti verið afstýrt.
Geir Hallgrímsson í samtali við Morgunblaðið:
Ráðherrar Alþýðubanda-
lags og Framsóknar gerðu
hræðslusamning sín á milli
— þaö verður ekki lengi dregið að kalla þing saman eftir kosningar
„Ráðherrar Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks gerðu hræðslu-
samning sín á milli um að stöðva af-
greiðslu þessara mála og rjúfa þing án
þess að segja meðflutningsmönnum
sínum úr stjórnarandstöðuflokkunum
frá því, að þeir væru gengnir á bak
orða sinna,“ segir Geir Hallgrímsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins í stuttu
fréttasamtali, sem hér fer á eftir, er
hann var spurður um svik þessara
tveggja flokka á samningum við
stjórnarandstöðuflokkana, sem
Matthías Bjarnason kallaði valdnfðslu
á Alþingi í fyrradag. Geir Hallgríms-
soa segir ennfremur í þessu samtali,
að ekki verði lengi dregið að kalla
Alþingi saman eftir kosningar, nema
núverandi ríkisstjórn hyggist stjórna
með bráðabirgðalögum fram á haust-
ið. Formaður Sjálfstæðisflokksins var
í upphafi spurður, hvort hér hefði ekki
verið um fastbundið samkomulag að
ræða milli viðkomandi flokka um af-
greiðslu þessara mála:
— Jú, fulltrúar Sjálfstæðis-
flokks, Framsóknarflokks og Al-
þýðuflokks í atvinnumálanefnd
Sameinaðs þings lögðu sameigin-
lega fram tillögu um skipun nýrrar
viðræðunefndar við fulltrúa Alu-
suisse um málefni ÍSAL, raforku-
verð o.fl. Sú tillaga gerði ráð fyrir
því, að forræði málsins væri tekið
úr höndum Hjörleifs Guttormsson-
ar og var tillagan því beint van-
traust á hann. Ekki var vitað annað
en allir þingmenn þessara flokka
fylgdu þessu samkomulagi eða
48—49 þingmenn af 60.
Á hinn bóginn var samkomulag
gert milli fulltrúa Sjálfstæðis-
flokks, Alþýðubandalags og Alþýðu-
flokks í stjórnarskrárnefnd um að
flytja þingsályktunartillögu í báð-
um deildum um samkomudag Al-
þingis, eigi síðar en 18 dögum eftir
kosningar. Ekki var vitað annað en
allir þingmenn þessara flokka eða
42—43 þingmenn fylgdu þessari til-
lögu og raunar var hún samþykkt í
efri deild með þeim hætti. Það lá því
ljóst fyrir, að mikill þingmeirihluti
var fyrir samþykkt þessara tillagna
beggja.
Furðuleg viðbrögð
Framsóknarmanna
Viðbrögð Framsóknarflokksins
við tillögunum um samkomulag Al-
þingis voru hin furðulegustu. Áður
höfðu þeir að vísu neitað því að
setja ákvæði til bráðabirgða í
stjórnarskrá um að rjúfa skyldi
þing að afloknum kosningum, þegar
búið væri að staðfesta stjórnar-
skrárbreytingu, með þeim rökstuðn-
ingi, að það þyrfti að snúa sér að
lausn efnahagsmála áður en gengið
yrði til annarra kosninga. En tillög-
urnar um samkomudag Alþingis
eftir fyrri kosningar fjölluðu ekki
um það, að aðrar kosningar þyrftu
nauðsynlega að fylgja í kjölfarið,
heldur einungis, að Alþingi skyldi
kallað saman til að fjalla um efna-
hagsmál og gæti þá tekið ákvörðun
um það, hvort efnt skyldi til nýrra
kosninga. Öðrum þræði héldu
Framsóknarmenn því fram, að til-
lagan um samkomudag Alþingis
væri svo ómerkileg, að hún hefði
enga þýðingu, þar sem ekki væri
skylt að fara eftir henni, en hins
vegar töldu þeir samþykkt hennar
vera fráfararatriði. Steingrímur
Hermannsson lýsti því beinlínis yf-
ir, að Framsóknarmenn myndu
segja af sér, ef tillagan yrði sam-
þykkt og Steingrímur Hermannsson
bætti því við, að Framsóknarmenn
hefði lengi langað til að losna úr
þessari ríkisstjórn. Ömurlegri eftir-
mæli ríkisstjórnar fyrirfinnast tæp-
ast.
Málþóf Alþýðubandalags
Alþýðubandalagsmenn snerust
harkalega á móti tillögunni um við-
ræðunefnd um álmálið og höfðu
uppi mikið málþóf. Þannig töluðu
aílir ráðherrar Álþýðubandalagsins
marga klukkutíma um málið. Með
sama hætti og Framsóknarmenn,
hótuðu Alþýðubandalagsmenn einn-
ig, að yrði tillagan samþykkt,
myndu þeir segja sig úr ríkisstjórn.
Nú hafa slíkar hótanir heyrzt áður
frá Alþýðubandalagi og Framsókn-
arflokki og engin alvara gerð úr
þeim, en því nær, sem dregur kosn-
ingum, þeim mun alvarlegri verður
staðan.
Gagnkvæmur ótti
Á tímabili þorði hvorugur að fara
úr stjórn af ótta við hinn, einkum
var það óttinn við að þingrofsvaldið
yrði notað með óheppilegum hætti
til þess, ef til vill, að stöðva fram-
gang kjördæmamálsins. Lágu sumir
Framsóknarmenn undir grun að
þessu leyti. En svo háttaði til við
myndun þessarar ríkisstjórnar eins
og annarra samsteypustjórna, að
gerðir voru samningar um að for-
sætisráðherra hefði ekki einn vald
til að rjúfa þing, heldur væri það
þeim skilyrðum bundið, að allir að-
ilar ríkisstjórnar samþykktu það. Á
Fyrsti hluti byggingarsvæðis við Grafarvog;
Deiliskipulag
verður afgreitt
í borgarstjórn
á fimmtudag
— breyting á landnotkun samþykkt í borgarráði
BORGARRÁÐ samþykkti í gær breytingu á landnotkun aðalskipu-
lags austursvæða, með 3 atkvæðum gegn 1, en það er gert til
samræmis við samning Reykjavíkurborgar og menntamálaráðuneyt-
is um land Keldna. Jafnframt var á fundinum lagt fram deiliskipu-
lag að fyrri hluta af fyrsta áfanga byggingarsvæðis við norðanverðan
Grafarvog, en því máli var vísað til borgarstjórnar, og verður það
afgreitt á fundi borgarstjórnar nk. fimmtudag.
I þessum hluta eru um 200
íbúðir, en 160 #f þeim eru í ein-
býlishúsum, en 40 eru í raðhús-
um. Þessar íbúðir eru á austasta
hluta Grafarvogssvæðisins, en á
næstu vikum verður afgreitt
deiliskipulag að síðari hluta
fyrsta áfanga, en í þeim hluta
verða um 190 íbúðir. Af þeim
eru 90 í einbýli, 50 í raðhúsum
og 50 í fjölbýlishúsum. Allur
þessi áfangi kemur til úthlutun-
ar á þessu ári og eru í áfangan-
um 250 lóðir fyrir einbýlishús,
90 fyrir raðhús og 50 fyrir fjöl-
býlishús.
Breytingin á landnotkunar-
tillögunni sem samþykkt var í
borgarráði hlaut 3 atkvæði
sjálfstæðismanna, fulltrúi Al-
þýðubandalagsins greiddi at-
kvæði gegn en fulltrúi Kvenna-
framboðs sat hjá.
í forsögn að Grafarvogsskipu-
laginu er kveðið á um að 55%
íbúða verði í einbýli, 30% í rað-
húsum og 15% í fjölbýli. Einbýl-
ishúsalóðirnar verði 600—700
fermetrar að stærð og raðhúsa-
lóðirnar 300—400 fermetrar.
Gert er ráð fyrir að íbúðagötur
verði almennt botnlangagötur
og opin svæði ætluð undir
leiksvæði verði nokkur og af
stærðinni 1.000—1.500 fermetr-
ar, en önnur opin svæði verði
stærri.
Líkan að deiliskipulaginu við Grafarvog, en á þess
til vinstri á myndinni, en þar kemur brú yfir Grafi