Morgunblaðið - 23.03.1983, Blaðsíða 4

52
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MARZ 1983
FRAM
TÖLVUSKÓLI
Síftumúla 27, a. 39566.
HITAMÆLAR
SðMifflaiyigjQJiir
<®l ©CQ)
Vesturgötu 16,
sími13280.
Sterkurog
hagkvæmur
auglýsingamióill!
Láglaunabætur
— eftir Þórð Jónsson,
Látrum
Já, það var nafnið á 50 millj. kr.
jóiagjöf sem svo var kölluð, sem
sagt var að stjórnvöld ætluðu að
færa þeim lægst launuðu í þessu
landi, og væri forgjöf, meira kæmi
síðar. Þannig munu þeir hafa skil-
ið það, sem mest þurftu auranna
með, og héldu, eftir nafninu, að
þeir mundu fá, en fengu ekki, af
þeirri einfoldu ástæðu að það stóð
aldrci til, að þeir lægst launuðu
fcngju neitt. Nafnið á gjöfinni var
ekki rétt að mínu mati, það hefði
átt að vera hálaunabætur. En við
getum öll séð, að gjöfin mátti ekki
heita það, eins og allt var í pottinn
búið.
Vonbrigðin urðu sár hjá mörg-
um launalitlum, og margur varð
hissa sem fékk bætur en átti
þeirra ekki von, af því hann taldi
sig vera þokkalega settan með
laun og aðrar fjárhagsaðstæður,
því ekki þurfa bótanna með. En
ekki hef ég heyrt um neinn með
vissu, sem skilaði sínum bótum
eða rétti þær næsta manni sem
þurfti þeirra með. Þó hefir það
getað gerst í verulegum mæli af
því þetta var nú fyrir jólin.
Miklar umræður urðu um þessa
ráðstöfun, og sýndist sitt hverjum
eins og gengur. Endaþáttur þeirra
frumumræðu mun sennilega vera
sjónvarpsþátturinn sem var á
dagskrá 15. febrúar um málið, og
ég vildi ekki með nokkru móti
verða af, sleppti vegna hans stór-
afmælisveislu kunningja míns, því
ég vænti svo mikils af þættinum,
og varð ekki fyrir vonbrigðum. f
þættinum mætti fólk frá öllum
stjórnmálaflokkum o.fl., meðal
annarra hæstvirtur fjármálaráð-
herra Ragnar Arnalds. Allt viður-
kenndi þetta fólk, einnig ráðherr-
ann, að mistök hefðu orðið í út-
hlutuninni, sem fullur vilji væri
til að leiðrétta, og væri þegar unn-
ið að því. Ber ég fullt traust til
hans að gera það, og læra nokkuð
af þessum meintu mistökum.
En hvers vegna þessi mistök?
Allt þetta mæta fólk var að mestu
sammála um, að þau mundu stafa
af því að grunnurinn sem úthlut-
unin byggðist á væri ekki réttur,
en það voru skattframtölin frá
1981 og raunar líklegasti grunnur-
inn í þessu tilfelli til að byggja á.
En hvers vegna, segja niðurstöður
skattframtalanna annað en sam-
ferðafólkið um getuna til að kjósa
sér lífsmátann og lifa hann í sjón
og reynd. Um það voru ekki greið
svör, en Halldór Ásgrímsson, ung-
ur og efnilegur alþingismaður,
sem ég geri mér miklar vonir um,
þótt ég sé sjálfstæðismaður en
hann framsóknar-, skar uppúr um
það að herða þyrfti skatteftirlitið
verulega.
Ég hef unnið að skattamálum
smávegis í meira en aldarfjórðung
og þekki því nokkuð til skatta-
mála, nógu mikið til þess að vita
það, að mest þetta hjal um skatt-
svik, þegar ekki fer saman niður-
staða skattframtals og það sem
við blasir frá sjónarhóli samferða-
fólksins, er mjög svo orðum aukið,
og fólk stimplað sem skattsvikar-
ar, þótt það sé alsaklaust af því.
Undir slíka skattsvikadóma göt-
unnar ættu síst af öllu háttvirtir
alþingismenn að taka, því að mínu
mati eiga þeir hluta af sökinni, ef
um sök er að ræða. Alþingi setur
skattalögin og breytir þeim eftir
því sem meirihluti háttvirtra al-
þingismanna kemur sér saman um
og telur þörf á. Þeir bera því
ábyrgð á lagagerðinni, en mér
finnst ég sjái og reyni, að þeir geri
sér ekki fulla grein fyrir hversu
mikið þeir þurfa að vanda alla
skattalöggjöf, því ef vel er, þá þarf
hún að geta staðið styrkleikaskoð-
un tugþúsunda skattgreiðenda
með tugi eða hundruð lögfræðinga
sér við hlið, sem líka eru skatt-
greiðendur. Ekki hávaðaskoðun,
nei-nei, heldur eins og fiskar sem
eru innilokaðir í neti leitandi eftir
smugu til undankomu. En þá
styrkleikaskoðun virðast skatta-
lög og skattalagabreytingar oft
ekki standast. Það finnast alltaf
einverjar smugur sem fullkomlega
löglegt er að fara um.
Það eru engin lög sem banna
manni að fara útum sinn eigin
glugga ef hann finnur sig knúinn
til þess. Það eru engin lög sem
banna mér eða þér að fara til
lögfræðings og leita eftir með
okkur, hvort finnanleg sé á skatta-
netinu nokkur smuga til að fara
um fyrir mig og þig án þess að
skemma netið. Þannig er með
fjölda fólks sem verið er að hrópa
á sem skattsvikara, að það fer að
lögum, og aðeins það. Aðrir fara
ekki að lögum, og gjalda ef til vill
fyrir það með hærri sköttum.
En háttvirtir alþingismenn eru
búnir að gera skattalögin að
ógeðslegri lagaflækju, sem útilok-
að er að almenningur geti full-
komlega átta sig á. Þess vegna
hættir fólki við að hrópa um
skattsvik, þegar það sér og finnur
hinn óskaplega mismun á sköttum
fólks, jafnvel í öfugu hlutfalli við
það sem samferðafólkið hafði
hugsað sér, og telur sig geta skilið.
Þó gæti allt verið fullkomlega
samkvæmt lögum. Hin raunveru-
legu skattsvik eru svo allt annað
og verða jú alltaf til í einhverjum
mæli, og ekkert óeðlilegt við það
að óbreyttri skattalöggjöf, því það
má segja að skattgreiðandinn sé í
sjálfsvörn með sína fjármuni, og
því bæði sótt og varið á báða bóga,
venjulega um stórar upphæðir.
Þar getur einnig verið um að ræða
lögfræðilegar leiðir sem sitt sýnd-
ist hvorum um, og ekkert óheið-
arlegt við það, og fer þá sínar
lögskipuðu leiðir.
Vegna þessa ástands sem víða
ríkir í framtalsmálum, við stöðugt
vaxandi flækjur í skattamálum,
sem stöðugt aukast með stór-
auknu pappírsflóði, þá sé ég ekki
að á því verði ráðin varanleg bót,
nema með því að hvert sveitarfé-
lag hefði sína skattaskrifstofu, og
mannaði hana lögfræðingi til að
gera framtöl sveitunganna. Það
væri ekki nema eðlileg þjónusta
sem ríki, sveit og notendur stæðu
undir.
En það leiðinlegasta sem fram
kom í þessum sjónvarpsþætti, er
vitanlega það, að láglaunafólkið,
sem háttvirtir alþingismenn bera
stöðugt fyrir brjóstinu þegar þeir
eru á atkvæðaveiðum og á um-
ræðufundum um þess mál, að kjör
þessa blessaða fólks fara stöðugt
versnandi, og svo vond orðin, að
þótt háttvirtir alþingismenn vildu
nú bæta eitthvað um með „lág-
launabótum", að þá eru, eftir því
sem fram kom í þættinum, aðrar
launastéttir í landinu búnar að
gera svo öfluga varnarmúra um
sína stöðu innan þjóðfélagsins, að
ekki væri hægt að komast að lág-
launafólkinu til að bæta þess hag
eftir venjulegum leiðum. Það væri
fallið útúr kerfinu, þess kjör færu
því stöðugt versnandi. Það var
ömurlegasta niðurstaðan sem
fólkið í sjónvarpsþættinum varð
Þórður Jónsson
sammála um, en hún var raunhæf
og sönn að mínu mati.
Ánægjulegasta niðurstaða þátt-
arins kom rétt á eftir. Hún var sú:
Að það var von þátttakenda að
þáttarlokum, að þótt þessi úthlut-
un hefði ekki farið svo sem til var
ætlast að öllu leyti, þá hefði svo
mikið af henni lærst, varðandi
stöðu láglaunafólksins í landinu,
að verða mundi leiðarljós til að-
gerða sem bætti stöðu þess innan
þjóðfélagsins svo, að við væri bú-
andi með sæmd fyrir alla aðila.
Að lokum dæmi um hvers vegna
úthiutunin var talin hafa mistek-
ist eftir þessum líklega grunni:
Pétur Pálsson bjó á Rósagötu 5,
í mjög þokkalegu einbýlishúsi,
einhleypur eins og sakir stóðu.
Hann var enginn glaumgosi, onei,
ekki núorðið, en hafði þó gaman af
að halda sér og kunningjunum
smágleðskap þegar vel stóð á, og
skrapp í sólarlandaferð árlega,
það brást ekki, það veitti sól í
blóðið, mjög heilnæmt. En hann
vann þess í milli, eingöngu í
frystihúsi, var gamall sjóari, en
reglumaður að kalla. Hann fékk
sér nýjan Volvo á árinu. Pétur
nennti ekki að standa í að selja
gamla bílinn, gaf hann frænda
sínum, sá átti engan. Nú gat hann
líka boðið kunhingja sínum í bil-
túr með fullri reisn, og sparaði
það ekkert. Oft naut hún Jóna
Jóns góðs af því. Já, Jóna Jóns var
kona sem bjó hinumegin við göt-
una, Rósagötu 4. Þau unnu í sama
frystihúsi, og hann bauð henni oft
far í vinnuna.
Jóna Jóns var kona roskin, ein-
hleyp, átti sitt litla timburhús
þótt gamalt væri, var vel á sig
komin og í fullu fjöri, en stundum
lasin. O-já-já, oft hjálpaði hún
Pétri við að taka til í húsinu eftir
Amerískur
- og um það þarf ekki fleiri orö.
Fullt verð kr. 432.132.-
Sérstakur afsláttur af árg. 1982 77783.-
gengi 01.03. '83

354.349,-
Framdrif - Vél 2200cc - Sjálfskipting - Aflstýri
Aflhemlar - Hituö afturrúöa - Electronisk kveikja
Deluxe innrétting - Litað gler - Hallogen framljós
JÖFUR hf
Nýbýlavegi 2 - Kópavogi - Simi 42600