Morgunblaðið - 10.06.1983, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. JÚNÍ1983
11
hitunarkostnaði íbúðarhúsnæðis“.
í fréttabréfi ASÍ segir svo um
ráðgerðar skattalækkanir: „Hjá
hjónum með 1 barn undir 7 ára
aldri lækka skattar um kr. 5.800
síðari hluta ársins; eigi hjónin tvö
börn undir 7 ára verður lækkunin
kr. 8.800. Hjá hjónum sem ekki
eiga svo ung börn verður lækkunin
kr. 2.800.“
Þrátt fyrir þessar mildandi að-
gerðir er ljóst, að stjórnvöld ætl-
ast til verulegra fórna af launa-
fólki í landinu, en hvern veg verða
handtök valdhafa á „sultaról"
sjálfs ríkisbúskaparins?"
Frumkvæði ríkis-
stjórnar í áróðursstríði
Enginn ágreiningur er um þann
ógnvekjandi vanda sem samfélagi
okkar er á höndum á sviði at-
heimtu? Það verður ekki séð á
þeim verðhækkunum, sem fylgt
hafa í kjölfar verðbótaskerðingar
á laun, t.d. á benzíni svo dæmi sé
nefnt, að ríkisvaldið hafi afsalað
sér neinu í skatthluta hækkunar-
innar. Ríkisbúskapurinn er það
gildur þáttur í heildardæminu, að
stöðugleika f efnahagslífi verður
ekki náð, án þess að hann sé innan
ramma „aðgerða". Auk þess verð-
ur ríkisstjórnin sjálf að móta eig-
in vígstöðu í því áróðursstríði, sem
hún á óhjákvæmilega framundan
við óvægna stjórnarandstöðu.
Þau markmið, sem mikilvægast
er að ná, til að tryggja efnahags-
legt sjálfstæði þjóðarinnar, at-
vinnu- og afkomuöryggi eru þessi,
að flestra dómi:
• Að ná verðbólgu verulega niður
• Að ná viðlíka stöðugleika í
efnhagslífi og þjóðarbúskap okkar
og samkeppnisþjóðir búa við.
Grillað á Króknum
Það var margt um manninn í leikskólanum við Víðigrund á Sauðárkróki þegar foreldrar otí
börn héldu þar grillveislu fyrir skömmu. MorgunkiaM#/ Kán
Krónutöluhækkun og kaupmáttarauki frá 1971
Kauptaxtar Kaupméttur Vísitala taxta
1971 100 100
1972 110,6 127
1973 111,8 155
1974 116,4 230
1975 99,3 304
1976 94,2 383
1977 105,2 542
1978 113,1 832
1979 112,1 1189
1980 106,7 1804
1981 105,4 2754
1982 104,3 4107
spá 1983 83-85 spá 6200-6300
ATH.
Kaupmáttur taxta lægri á árinu 1983 en á árinu 1970 þrátt fyrir aö
taxtar hafi hækkaö meira en sextugfait. Ath. þó aö taxtar sýna ekki
þróun raunverulegra launagreiöslna vegna launaskriös og bónus-
kerfa.
Hér sést hvern veg kaupmáttur rýrnar á tólf ára tímabili, frá 1971 til 1983,
þrátt fyrir sextugfalda hækkun kauptaxta í krónutölu.
vinnu- og efnahagsmála, það er
um sjálfa sjúkdómsgreininguna.
Hinsvegar er reynt að draga lækn-
ismeðferðina í efa. „Sjúklingur-
inn“ er minntur á það dag hvern í
málgögnum stjórnarandstöðu að
„sársaukinn", sem fylgir „aðgerð-
inni“, sé viðkomandi „læknum" að
kenna. Og hver er sá, sem ekki
finnur fyrir „aðgerðinni"? Já, eng-
inn kemst fram hjá þeirri stað-
reynd, sem á allra baki brennur,
að efnahagsaðgerðir nýrrar ríkis-
stjórnar bitna harkalega á launa-
fólki, ekki sízt því sem axlar verð-
tryggðar skuldir t.d. lán vegna
eigin húsnæðis. Það er þvf í fyllsta
máta eðlilegt að hver og einn velti
fyrir sér, hvort þau markmið (sá
bati), sem að er stefnt, svari þeim
kostnaði sem krafinn er af al-
menningi.
Frá sjónarhóli ríkisstjórnarinn-
ar skiptir það mestu máli, eins og
allt er í pottinn búið, að henni tak-
izt, þegar í upphafi ferils síns, að
bygffla brú skilnings og trausts
milli sín og fólksins í landinu.
Þetta gildir bæði um hinn al-
menna borgara og samtök starfs-
stétta. Gera þarf þjóðinni
undanbragðalausa grein fyrir
stöðu helztu þátta þjóðar- og
ríkisbúskapar, þegar stjórnar-
skiptin urðu, sem og nauðsynleg-
um efnahagsaðgerðum, fram-
kvæmd þeirra og markmiðum.
Þá þarf jafnframt að liggja
fyrir, hvern veg ríkisvaldið ætlar
sjálft að herða „sultarólina" þegar
þjóðarframleiðsla og þjóðartekjur
hafa rýrnað svo, sem raun ber
vitni um; hvernig á að draga sam-
an segl í ríkisútgjöldum og skatt-
• Að skapa atvinnuvegunum
rekstrar- og vaxtarmöguleika,
sem er forsenda þess að treysta
atvinnuöryggi á ný.
• Að hemja erlenda skuldasöfnun
og ná viðskiptajöfnuði út á við.
• Að tryggja forsendur fyrir inn-
lendum sparnaði.
• Að skjóta nýjum stoðum undir
verðmætasköpum í þjóðarbú-
skapnum og þjóðartekjur, sem í
raun ráða lífskjörum í landinu.
Hver króna, sem um er samið í
kjarasamningum, umfram þjóðar-
tekjur, hverfur í verðbólguhít. Það
hefur bitur reynsla margsýnt. — 1
því efni er helzt að horfa til iðnað-
ar, ekki sízt orkuiðnaðar, enda
þegar komið að nýtingarmörkum í
sjávarútvegi og búvörufram-
leiðslu.
Samræmdar efnahagsaðgerðir,
sem ríkisstjórnin boðar, hljóta að
miða í þessa átt. Hún á ótvíræðan
rétt á hæfilegum umþóttunartíma
til að láta reyna á úrræði sín. Það
viðurkennir hver réttsýnn þjóðfé-
lagsþegn. En hún verður að ná
trúnaði og trausti þjóðarinnar, til
að sigla heilu skipi í höfn. Þess-
vegna þarf hún að leggja öll spil á
borðið, eiga frumkvæði að eins-
konar þjóðfundi um vandann. Til
þess hefur hún ýmsar leiðir. En
hún verður sjálf að hanna, hefja
og standa sig í „upplýsingamiðlun-
inni“, „áróðursstríðinu", eða hvað
menn kjósa að kalla þau átök milli
stjórnar og stjórnarandstöðu sem
framundan eru.
Hér sem annarsstaðar mun
sannast: „að hver er sinnar gæfu
smiður“. Það á bæði við um þjóð-
ina og ríkisstjórnina.
Hvernig er menntakerfið byggt
upp?
„Það er mikið lagt upp úr nánum
tengslum nemenda og kennara.
Námið fer fram i fjölskylduand-
rúmslofti, enda eru aðventistar all-
ir ein fjölskylda. Það er reynt að
leggja áherslu á samruna trúar og
náms, því trúin er ekki eitthvað
sem menn geta gripið til á tyllidög-
um heldur lifandi veruleiki í öllu
lífi okkar. Eða ætti að vera það,
þess vegna reynum við að byggja
námið þannig upp að tengslin við
trúna rofni hvergi. En auk þess lát-
um við handverkið njóta sann-
mælis og haldast í hendur við bók-
legt nám. Á flestum skólum okkar
eru búgarðar og einhver iðnaðar-
starfsemi.
Það eru um 600 þúsund manns
sem stunda nám í skólum okkar
víðs vegar um heiminn í 126 lönd-
um.“
— Hvernig er kirkja SD aðvent-
ista byggð upp?
„Hún er í fimm skipulagseining-
um. Það eru söfnuðir í einstökum
löndum, síðan samtök safnaða, oft í
sama landi, þá sambönd, sem taka
yfir nokkur samtök, síðan deilda-
skipting eftir svæðum, Norður-
Evrópudeild, Afríkudeild og svo
framvegis, og loks eru það heims-
samtökin, sem hafa sínar höfuð-
stöðvar í Washington."
SUMIR VERSLA DÝRT -
AÐRIR VERSLA
HJÁOKKUR
A 1 • (NOÍÍðf
tækit æn0
FULL borð af
nýjum ferskum
kjötvörum
Nýreykt 1280,1
pr. kg.
Kindahakk
.00
Hangilæri
Unghænur
.00
Pr k8- / Pr k8*
Isl. Tómatar Isl. Agúrkur
.00
pr. kg.
Smjög Vi kg
7220
Nýja verðið 89.80 Nýja verðið 96.35
Lambaframpartar 1/1 Dilkar
niður ^ .80 Q1.55
Lambalifur
sagaðir / Pr. kg.
Nýja verðið 91.95
pr. kg.
Nýja verðið 101.20
Allt Lambakjöt á Gamla verðinu
Ojiið til kl. 7 í kvöld.
Opið til hádegis á morgun.
AUSTURSTRÆT117 STARMÝRI 2