Morgunblaðið - 10.06.1983, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. JÚNÍ 1983
VIÐSKIPTI
; * * > *m2£Í ~^ '-•• ' $ '?*■ ' Tyj I JlMinFr^
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjón: Sighvatur Blöndahl
Noregur:
Fjárfesting í iðn-
aði hefur dregizt
verulega saman
Um 20% samdráttur 1981/1982 og 20—25% 1982/1983
Fyrsti fundur nýkjörinnar stjórnar var haldinn þann 30. maí. Meðfylgjandi mynd er tekin við það tækifæri. Á
myndinni eru talið frá vinstri: Árni Árnason, Páll Sigurjónsson, Halldór Jónatansson, Ragnar S. Halldórsson, Jónas
H. Haralz, Brynjólfur Bjarnason, Sigurður Helgason, Gunnar J. Friðriksson, Ólafur B. Thors, Hörður Sigurgestsson,
Erlendur Einarsson og Friðrik Pálsson. Á myndina vantar Ragnar Kjartansson.
Brynjólfur Bjarnason for-
maður Landsnefndar Alþjóða
verzlunarráðsins á íslandi
Á FRAMHALDSSTOFNFUNDI, sem haldinn var 26. maí sl. var endanlega
gengið frá stofnun Landsnefndar Alþjóða verzlunarráðsins á íslandi.
Ákvörðun um stofnun nefndarinnar var hins vegar tekin þann 7. apríl sl. Að
stofnun Landsnefndarinnar standa rúmlega 30 félagasamtök og fyrirtæki.
HEILDARFJÁRFESTING í iðnaði í
Noregi hefur dregizt saman um meira
en þriðjung síðan á árinu 1981, sam-
kvæmt upplýsingum, sem koma fram
í tímariti norskra iðnrekenda, en þar
keraur ennfremur fram, að fjárfest-
ing hefur ekki verið jafnlftil og raun
ber vitni síðan á árunum fyrir 1970.
Svíþjóð:
Innflutningsverð
hefur hækkað um
15% sl. 12 mánuði
INNFLUTNINGSVERÐ hækkaði um
0,3% f Svíþjóð í aprílmánuði sl. og hafði
hækkað samtals um liðlega 15% frá ár-
inu á undan, samkvæmt upplýsingum,
sem sænska hagstofan birti í liðinni
viku.
Til samanburðar við þessa 0,3%
hækkun á innflutningsverði, lækkaði
það eilítið í marzmánuði sl., en væri
verðið í marz borið saman við sama
tíma árið á undan, var ennfremur um
að ræða 15% hækkun. Vísitalan var
484 stig í apríl, ef miðað er við
grunntöluna 100 á árinu 1968.
Verð á matvælum hækkaði um
1,4%, en verð á matvælum hafði til
samanburðar hækkað um 0,9% í
marzmánuði sl. Svartolíuverð lækk-
aði um 3,2% í aprílmánuði, en það
hafði til samanburðar lækkað um 3%
í marzmánuði. Hins vegar var svart-
olíuverð um 9,1% hærra í lok apríl
sl., en það var á sama tíma fyrir ári.
Samdrátturinn í fjárfestingu
milli áranna 1981—1982 var um
20% og nýjustu spár gera ráð fyrir
20— 25% samdrætti í fjárfestingu
milli áranna 1982—1983.
Talsmaður Félags norskra iðn-
rekenda sagði á fundi með blaða-
mönnum, þegar þessar tölur voru
kynntar, að forsvarsmenn félagsins
teldu ekki að fjárfesting væri að
komast á hættulegt stig, eins og
menn kynnu að halda, hins vegar
væri fullljóst, að snúa yrði þessari
óheillaþróun við þegar á næsta ári
og væru iðnrekendur farnir að
ræða ýmis ráð til þess.
Talsmaðurinn sagði, að iðnrek-
endur teldu ástæðuna fyrir þessari
síminnkandi fjárfestingu vera
veika stöðu norsks iðnaðar. Rekstr-
arstaða fyrirtækja hefði versnað
mjög á síðustu misserum og sam-
keppnisstaðan gagnvart erlendum
vörum hefði rýrnað verulega. Þá
hefðu skattaálögur á norskan iðnað
verið auknar undanfarin misseri,
sem segði auðvitað til sín.
Þess má geta í sambandi við
þessa minnkandi fjárfestingu og
veika stöðu iðnfyrirtækja, að þegar
á heildina er litið, urðu alls 304
fyrirtæki gjaldþrota í Noregi á
fyrstu þremur mánuðum þessa árs,
sem er um 50% aukning frá sama
tíma í fyrra. Um 14% þeirra fyrir-
tækja, sem urðu gjaldþrota á um-
ræddu þriggja mánaða tímabili,
eru iðnfyrirtæki.
Hlutverk Landsnefndarinnar er
að vera fulltrúi íslensks viðskipta-
lífs í alþjóðlegu samstarfi og
miðla innlendum aðilum upplýs-
ingum um það, sem er að gerast á
alþjóðavettvangi í þeim efnum.
Aðild að Landsnefndinni geta átt
bæði félagasamtök, atvinnu-
rekstrar og einstök fyrirtæki. Þeir
aðilar, sem gerast félagar fyrir
júnílok, verða taldir í hópi stofnfé-
laga.
Á. framhaldsstofnfundinum
voru samþykkt lög fyrir Lands-
nefndina og henni valin stjórn. í
stjórn voru kosnir:
Brynjólfur Bjarnason, formað-
ur, Erlendur Einarsson, Friðrik
Pálsson, Gunnar J. Friðriksson,
Halldór Jónatansson, Hörður Sig-
urgestsson, Jónas H. Haralz, ólaf-
ur B. Thors, Páll Sigurjónsson,
Ragnar S. Halldórsson, Ragnar
Kjartansson og Sigurður Helga-
son.
Fundurinn kaus einnig þriggja
manna kjörnefnd, sem í eiga sæti
Torben Friðriksson, Þorleifur
Jónsson og Þorvarður Elíasson.
Endurskoðendur Landsnefndar-
innar voru valdir Magnús Gunn-
arsson og ólafur Davíðsson.
Alþjóða verzlunarráðið var
stofnað árið 1919. Aðild að því
grundvallast á landsnefndum, en
þær eru starfandi í 57 þjóðlöndum
og verður ísland það 58. í röðinni.
Frá árinu 1938 hefur Verzlunar-
ráð íslands átt aukaaðild að Al-
þjóða verzlunarráðinu og fellur
hún nú niður. Þátttaka í Alþjóða
verzlunarráðinu er því frá yfir 100
ríkjum, u.þ.b. 1.500 félagasamtök
atvinnurekstrar, en auk þess
rúmlega 5.000 fyrirtæki.
Alþjóða verzlunarráðið er full-
trúi viðskiptalífsins á alþjóða-
vettvangi. Tilgangur þess er að
örva viðskipti og fjárfestingu á
grundvelli frjálsrar og heiðarlegr-
ar samkeppni; samræma við-
skiptavenjur, hugtök og skilmála í
viðskiptum og skipuleggja
skoðanaskipti milli aðila í
alþjóðaviðskiptum. Auk þess
starfrækir það ýmsa þjónustu, svo
sem alþjóðlegan gerðardóm í
viðskiptum. Alþjóða verzlunarráð-
ið er helsti talsmaður viðskipta-
lífsins gagnvart stofnunum Sam-
einuðu þjóðanna, og ennfremur
gagnvart GATT, OECD, EBE og
EFTA.
Aðsetur Landsnefndarinnar er
á skrifstofu Verzlunarráðs ís-
lands. Framkvæmdastjóri Verzl-
unarráðsins, Árni Árnason, er
jafnframt framkvæmdastjóri
Landsnefndarinnar.
1. ársfjórðungur 1983:
Vaxandi markaðshlutdeild
innlendrar framleiðslu
NÝLEGA er lokið ársfjórðungslegri
könnun á markaðshlutdeild fjögurra
greina iðnaðar. Könnunin er unnin
sameiginlega af FÍI og Hagstofu ís-
lands. Sú jákvæða þróun á sér stað
að þessu sinni, að markaöshlutdeild
kaffibrennslu, hreinlætisvörufram-
leiðslu og sælgætisframleiðslu
hækkar á fyrstu þremur mánuðum
þessa árs. Má ætla að hér sé farið að
gæta þeirrar raungengislækkunar
sem átt hefur sér stað frá miðju síð-
asta ári, þannig að neytendur velji
nú innlendu vöruna í æ ríkari mæli
vegna hagstæðs verðsamanburðar.
Nánari niðurstöður um markaðs-
hlutdeild einstakra greina birtast í
eftirfarandi súluritum, sem sýna
hundraðshluta innlendrar fram-
leiðslu af magni heildarneyslu.
Markaðshlutdeiid innlendrar
kaffibrennslu árin 1978—1983:
Á fyrsta ársfjórðungi 1983 jókst
markaðshlutdeild innlendrar
kaffibrennslu miðað við 4. árs-
fjórðung 1982 um 6,1 prósentustig,
eða úr 73,1% í 79,2% af heildar-
neyslu. Hins vegar var um sam-
drátt að ræða í samanburði við 1.
ársfjórðung í fyrra, en þá var
hlutdeildin 81,7%. Frá því mark-
aðshlutdeildarmælingar hófust
árið 1978 hefur hlutdeildin hin
einstöku ár verið eftirfarandi:
1978 1979 1980 1981 1982
92,5% 92,2& 86,5% 79,8% 78,75
Markaðshlutdeild innlendrar
hreinlætisvöruframleiðslu árin
1978—1983:
Markaðshlutdeild innlendrar
hreinlætisvöruframleiðslu jókst
um 10,2 prósentustig frá því á 4.
ársfjórðungi 1982 og hækkaði því
úr 54,5% í 64,7%. Þá var einnig
um aukningu markaðshlutdeildar
að ræða miðað við 1. ársfjórðung
1982, en þá var hlutdeildin 62,6%.
Til samanburðar og glöggvunar
birtast eftirfarandi tölur um
þróun markaðshlutdeildar inn-
lendrar hreinlætisvöruframleiðslu
frá árinu 1978:
1978 1979 1980 1981 1982
72,3% 70,5% 67,5% 63,3% 59,7%
Markaðshlutdeild innlendrar
málningarframleiðslu árin
1978—1983:
Markaðshlutdeild innlendrar
málningarvöruframleiðslu mæld-
ist 58,7% á 1. ársfjórðungi 1983, en
það er 8,9 prósentustigum minna
en á 4. ársfjórðungi árið áður. Þá
er einnig um samdrátt markaðs-
hlutdeildar að ræða ef miðað er
við 1. ársfjórðung 1982. Hér virð-
ist því um verulegan samdrátt
markaðshlutdeildar málningar-
vöruframleiðslunnar að ræða, en
þess ber að geta að markaðshlut-
deild málningarvöruframleiðslu
hefur jafnan sveiflast nokkuð
milli ársfjórðunga, en aftur á móti
haldist nokkuð stöðug milli ára
eins og eftirfarandi tölur sýna:
1978 1979 1980 1981 1982
65,6% 64,7% 65,8% 63,6% 61,5%
Markaðshlutdeild innlendrar
sælgætisframleiðslu árin
1980—1983:
Markaðshlutdeild innlendrar
sælgætisframleiðslu jókst á 1.
ársfjórðungi 1983 miðað við árs-
fjórðunginn á undan um 11,2 pró-
sentustig eða úr 49,0% í 60,2%. Þá
er einnig um aukningu markaðs-
hiutdeildar að ræða miðað við 1.
ársfjórðung 1982, en þá mældist
markaðshlutdeild innlendrar
sælgætisvöruframleiðslu 53,8%.
Markaðshlutdeildarmælingar
sælgætisframleiðslu hófust árið
1980 og hefur þróunin hin ein-
stöku ár verið eftirfarandi:
1980 1981 1982
44,1% 49,4% 47,8%
Markadshlutdeild innlendrar
máiningarframteidsiu 1979-1983:
Markadshtufdeild innlendrar
kaffibrennstu 1979-1983'-