Morgunblaðið - 10.06.1983, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. JÚNÍ 1983
23
Steinn Lánisson, framkvæmdastjóri ferðaskrifstofunnar Úrvals, afhendir
skipstjóranum, Amaliel Knudsen, áritaða bók í tilefni komu Norröna til
Seyðisfjarðar. Óli Hammer er lengt til vinstri á myndinni.
Boðsgestir skoða brú skipsins. Meðal annars má sjá Jónas Hallgrímsson,
bæjarstjóra á Seyðisfírði, og Guðmund Magnússon, sveitarstjóra á Egilsstöð-
um, en þeir hafa báðir lagt mikið af mörkum við uppbyggingu aðstöðu
skipsins á Seyðisfirði og lagt þessu máli lið á ýmsan hátt.
Nokkrir boðsgesta ásamt Óla Hammer, framkvæmdastjóra, í næturklúbbi
skipsins.
Teljum okkur hafa
fengiö þaö bezta
„Mér líkar skipið vel, það er
næstum ósambærilegt við Smyril.
Hann var byggður fyrir stuttar
ferðir, en þetta skip er byggt fyrir
millilandasiglingu. Þjónusta um
borð í Smyrli var nánast engin en
hér er allt. Við lögðum áherzlu á
að fá það bezta af öllu og teljum
okkur hafa fengið það. Við vildum
heldur kaupa það bezta og borga
fyrir það en að spara og vera svo
kannski óánægðir. Við erum vissir
um að dæmið gengur upp, við urð-
um nokkuð seinir af stað, en nú
hafa tæplega 50.000 manns bókað
sig og hundruð bókana bætast við
á hverjum degi.
Ég sé ekkert athugavert við það
að tvö skip skuli nú sigla á milli
fslands og annarra landa. Takist
Farskipsmönnum að iáta dæmið
ganga upp með siglingu til
Reykjavíkur, óska ég þeim hjart-
anlega til hamingju. I okkar út-
reikningum gekk það dæmi ekki
upp, en gerir það vonandi hjá
þeim. Þá er ég þakklátur íslend-
ingum og Seyðfirðingum fyrir
móttökurnar hér í dag og velvilja
þeirra í okkar garð,“ sagði Oli
Hammer, framkvæmdastjóri
Smyril Line.
Mjög þýðingarmikil
áætlunarleið
„Það er mikill munur á þessu
skipi og Smyrli, bæði á klefum og
bíldekki svo eitthvað sé nefnt. Það
er mun hærra undir loft á bíldekk-
inu í þessu skipi og gerir það
okkur kleift að flytja hærri bíla.
Þetta er mun betra sjóskip en
Smyrill var enda byggt fyrir milli-
landasiglingu en það var Smyrill
ekki. Þessi áætlunarleið hefur
alltaf verið mjög þýðingarmikil og
hefur ekki bara bundið Norður-
löndin saman. Það hafa verið
margir farþegar með okkur frá
suðlægari Evrópulöndum og alveg
frá byrjun hefur verið veruleg
aukning á ferðamannastraumnum
með okkur," sagði Amaliel Knud-
sen, skipstjóri.
Reglugeröin um hópferdir útlendinga til íslands:
„Þjóðverjarnir beita okkur
pressu vegna smæðarinnar“
— segir Júlía Sveinbjarnardóttir, formaður Félags leiðsögumanna
„ÞAÐ er einhver, annaðhvort Flug-
leiðir eða þessi þýska ferðaskrif-
stofa, að reyna að finna skálkaskjól
til þess að afpanta ferðir til lands-
ins. Mér er ómögulegt að skilja
þetta öðruvísi," sagði Júlía Svein-
bjarnardóttir, formaður Félags leið-
sögumanna. í frétt Morgunblaðsins
í gær var það haft eftir Davíð Vil-
helmssyni, framkvæmdastjóra Flug-
leiða í Frankfurt, að félaginu hefði
borist afpöntun á ferð frá þýskri
ferðaskrifstofu og væri ástæðan sú
að ferðaskrifstofan hefði fengið bréf
frá Félagi leiðsögumanna með þýð-
ingu á reglugerð „um eftirlit með
skipulögðum hópferðum erlendra
aðila til íslands í atvinnuskyni."
„Því er slegið upp að þýska
ferðaskrifstöfan treysti sér ekki
til að koma vegna þess að heimtuð
séu atvinnuleyfi af leiðsögumönn-
unum. Látið er líta svo út að erfitt
sé að fá slíkt leyfi. En það er öðru
nær. Við höfum samþ.vkkt hverja
einustu umsókn um atvinnuleyfi.
Þá er það einnig rangt að hér sé
um að ræða einhverja nýja reglu
um leiðsögumenn. Þegar í mars í
fyrra sendum við erlendum ferða-
skrifstofum bréf og vöktum at-
hygli þeirra á lögum um atvinnu-
réttindi útlendinga á íslandi. Við
bentum þeim á að íslenskir farar-
stjórar þyrftu einnig atvinnuleyfi.
Þetta gerðum við í því skyni að
koma í veg fyrir óþægindi á síð-
ustu stundu. Við hefðum sent
samskonar bréf ef þessi reglugerð
hefði ekki komið til. Við fengum
hana þýdda og sendum hana
ásamt örstuttu bréfi þar sem við
vöktum athygli á efni hennar.
Einnig létum við fylgja heimilis-
föng samgönguráðuneytisins,
Ferðamálaráðs Islands, félags-
málaráðuneytisins og Útlendinga-
eftirlitsins. Þetta var nú efni
þessa hræðilega bréfs sem á að
hafa fælt útlendinga frá landinu,"
sagði Júlía Sveinbjarnardóttir.
Hún bætti því við að sér fyndist
liklegra að það væri ákvæði reglu-
gerðarinnar um tryggingar sem
fældi ferðaskrifstofuna frá ferð-
um hingað, en samkvæmt því
ákvæði verða erlendar ferða-
skrifstofur að setja tryggingu -
varðandi hugsanlega leit, björgun
eða spjöll sem þær gætu valdið.
Júlía sagði að sér væri kunnugt
um að sú ferðaskrifstofa sem hér
um ræðir væri „Studiosus“ og að
málið væri ekki alvarlegra en svo,
að í skeytinu sem greint var frá í
viðtalinu við Davíð Vilhelmsson,
hefði verið farið fram á að ferða-
skrifstofan fengi undanþágur frá
ákvæðum reglugerðarinnar. „Þeir
segjast vera hættir að koma
hingað en biðja samt um undan-
þágur. Mér sýnist þetta bera keim
af því að verið sé að pressa okkur
vegna smæðar okkar,“ sagði Júlía
Sveinbjarnardóttir að lokum.
„Af og frá að reglugerðin
fæli menn frá landinu“
— segir Olafur Steinar Valdimarsson, skrifstofustjóri samgönguráðuneytisins
„ÞAÐ er alveg af og frá að þessi
nýja reglugerð um skipulagðar ferö-
ir útlendinga til landsins hafi þau
áhrif að þeir hætti við fyrirhugaðar
ferðir sínar,“ sagði Óiafur Steinar
Valdimarsson, skrifstofustjóri í
samgönguráðuneytinu, er hann var
spurður álits á gagnrýni þessa efnis
sem fram hefur komið í fjölmiðlum.
Davíð Vilhelmsson, fram-
kvæmdastjóri Flugleiða í Frank-
furt, sagði í Morgunblaðinu í gær
að þýsk ferðaskrifstofa hefði í
hyggju að hætta ferðum sínum til
landsins ef ákvæðum reglugerðar-
innar, einkum um starfsleyfi leið-
sögumanna, verður fylgt út í æs-
ar. Ólafur Steinar sagði að í
reglugerðinni væri ekkert það að
finna sem ferðaskrifstofur hér á
landi og erlendis hefðu ekki í lagi.
Allar ferðaskrifstofur þyrftu að
setja tryggingar fyrir starfsemi
sinni og tryggja starfsréttindi
leiðsögumanna sinna. ólafur
Steinar sagði að ákvæðin um leið-
sögumenn gætu ekki talist ströng.
„í fjölda mörgum tilvikum áður
hafa starfað hér leiðsögumenn
sem Félag leiðsögumanna hefur
fyrir sitt leyti samþykkt. Aðalat-
riðið af hálfu þeirra hefur ávallt
verið það að erlendir leiðsögu-
menn séu í hliðstæðum samtökum
erlendis," sagði Ólafur Steinar.
Þess má geta að hann er for-
maður nefndar er vinnu að sam-
ræmingu reglna um ferðir útlend-
inga til landsins. Aðrir í nefnd-
inni eru Óskar Hallgrímsson frá
félagsmálaráðuneytinu, ólafur
Walter Stefánsson frá dómsmála-
ráðuneytinu, Ingólfur Friðjónsson
frá fjármálaráðuneytinu og Reyn-
ir G. Karlsson frá menntamála-
ráðuneytinu.
Þjóðhagsstofnun:
Einkaneysla 160% meiri á
árinu 1983 en árið 1952
„SAMKVÆMT síðustu áætlunum
er talið, að einkaneysla á mann
verði á árinu 1983 2,6 sinnum meiri
en á árinu 1952, þ.e. 160% meiri, en
125% meiri en á árinu 1953,“ segir
m.a. í fimm punktum Þjóðhags-
stofnunar, sem Þórður Friðjónsson
efnahagsráðunautur ríkisstjórnar-
innar sagði í viðtali við Mbl. að
hefðu verið teknir saman að beiðni
forsætisráðuneytisins í tilefni af
staðhæfingum ýmissa fjölmiðla um
lífskjör almennings, en því hefur
m.a. verið haldið fram, að kaupmátt-
ur launa undir lok þessa árs verði
hinn sami og fyrir þrjátíu árum og
að lífskjörin séu þannig færð þrjátíu
ár aftur í tímann á sama tíma og
þjóðartekjur á mann hafi tvöfaldast.
Þórður sagði að vegna staðhæf-
inga fjölmiðla hefði málið verið
skoðað út frá áðurnefndum yfir-
lýsingum og hefði Þjóðhagsstofn-
un m.a. tekið saman eftirfarandi
fimm punkta, eftir að forsætis-
ráðuneytið fór fram á að stofnun-
in kannaði málið:
1. Kaupmáttarmælingar, sem
byggja á einum kauptaxta yfir svo
langt tímabil, hljóta ætfð að vera
hæpnar. Þannig kann mikilvægi
eins taxta í launamyndun að hafa
breyst, auk þess getur þessi eini
taxti hafa breyst með öðrum
hætti en aðrir kauptaxtar og loks
— sem ef til vill skiptir ekki
minnstu máli — getur taxtinn
hafa breyst með öðrum hætti en
aðrir þættir tekjumyndunar.
2. Kaupmáttarreikningur á
grundvelli verðvísitölu, sem bygg-
ist á föstum grunni, þar sem mik-
ilvægi einstakra útgjaldaflokka
stendur óbreytt árum saman,
orkar tvímælis, þegar bornar eru
saman tölur yfir áratugabil.
3. Almennasti — og líklega
raunhæfasti — mælikvarði á
lífskjör einstaklinga og heimila,
sem völ er á, er þróun einka-
neysluútgjalda á mann. Sam-
kvæmt síðustu áætlunum er talið,
að einkaneysla á mann verði á ár-
inu 1983 2,6 sinnum meiri en á
árinu 1952, þ.e. 160% meiri, en
125% meiri en á árinu 1953.
Einkaneyslan er þá reiknuð til
fasts verðs með keðjuvfsitölu, sem
tekur tillit til breytinga á sam-
setningu neysluútgjalda. Annar
raunhæfur mælikvarði á lífskjör
eru ráðstöfunartekjur heimilanna
eftir skatta og tilfærslur hins
opinbera. Fullnægjandi tölur um
þessa stærð ná aðeins aftur til
ársins 1960, en skeyta má framan
við þær tölur tölum um breyt-
ingar ráðstöfunartekna alþýðu-
stétta á sjötta áratugnum sam-
kvæmt athugun, sem birtist í
tímariti Framkvæmdabankans
„Úr þjóðarbúskapnum“ 13. hefti
frá 1964. Þá fæst sú niðurstaða að
ætla megi að á árinu 1983 verði
raungildi ráðstöfunartekna á
mann um þrefalt hærra en 1952,
miðað við verðbreytingar einka-
neyslu. Þjóðartekjur á mann á
föstu verðlagi á þessu tímabili
hafa aukist um 170%, þ.e.
2,7-faldast. Lífskjör og ráðstöfun-
artekjur heimilanna hafa því
fylgt breytingu þjóðartekna í
stórum dráttum á þessum 30 ár-
um. Hér eru einungis borin saman
tvö ár, en þessi niðurstaða
stæði óhögguð, þótt tekin væru
önnur ár, eða nokkurra ára með-
altölur, við upphaf sjötta og ní-
unda áratugar.
4. Enn er þess að geta, að veru-
legur hluti einkaneysluútgjalda í
hátekjuríkjum eins og íslandi fer
til kaupa á varanlegum neyslu-
gæðum (svo sem bílum, heimilis-
tækjum, húsbúnaði o.fl.), sem
safnast upp í eigu heimilanna.
Gagnsemi þeirra varir yfirleitt
mun lengur en árið, sem þau eru
keypt, og færð til einkaneyslu-
útgjalda. Stofn heimilanna af
slíkum munum er nú án alls efa
miklu meiri en var fyrir þrjátíu
árum og lífskjörin væntanlega
þeim mun betri.
5. Loks er þess að geta, þegar
gerður er samanburður á lifskjör-
um manna yfir svo langt árabil,
að á þessum þremur áratugum
hefur samneysla aukist og opin-
berri þjónustu fleygt fram, t.d. á
sviði mennta- og heilbrigðismála,
og lífskjör almennings batnað enn
frekar af þeim sökum. HG