Morgunblaðið - 10.08.1983, Page 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. ÁGÚST 1983
17
Enn maðkur í mysunni og
prettir hjá siglingamálastjóra
Eftir Arna
Johnsen
I>aö er með ólíkindum hvernig
siglingamálastjóri hefur trassað að
koma í framkvæmd því öryggismáli
sjómanna að koma Sigmundsbúnað-
inum um borð í íslenzk skip þótt
Nigmundsgálginn og annar sjósetn-
ingarbúnaöur Sigmunds Jóhanns-
sonar hafi verið samþykktur af Sigl-
ingamálastofnun á sl. ári og ráð-
herra hafi gefíð út fyrirskipun um að
slíkur búnaður yrði kominn um borð
í íslenzk skip fyrir 1. marz sl.
Það er leitt að þurfa að vera að
eyða tíma í að hamra á siglinga-
málastjóra til þess að hann komi
þessu máli heilu í höfn, en það er
nauðsynlegt vegna þess að líf
manna getur verið í húfi. Siglinga-
málastjóri fékk leyfi til þess sl.
haust að veita undanþágur frá því
að öll skip yrðu komin með þennan
búnað fyrir tilskilinn tíma, en svo
kyrfilega hefur verið lokað á
verkið að helzt hefur verið um aft-
urför að ræða í þróun málsins. Sú
afturför byggist á afskiptasemi
Siglingamálastofnunar af fram-
kvæmd á hugmynd Sigmunds. Þá
tóku aðrir aðilar í samráði við að-
ila innan Siglingamálastofnunar
að hanna búnaö sem byggðist á
hugmynd Sigmunds og reynslu
þeirra sem stóðu að tilraunum
með honum, nema hvað vikið var
frá því að skjóta björgunarbátn-
um frá með loftþrýstibúnaði, en
nota í staðinn gorm. Menn verða
að ákveða sjálfir hvað það heitir
að snúa þannig upp á hugmyndir
manna sem hafa með margra ára
vinnu lagt sitt af mörkum til þess
að ná raunverulegum árangri.
Þetta væri afsakanlegt ef betri
árangur næðist, en í síðustu til-
raun með gormaútfærsluna á Sig-
mundsgálganum fraus gormurinn
fastur, ísinn batt kraftinn sem
átti að losa bátinn. Þá er það einn-
ig samdóma álit kunnáttumanna
að gormar sem eru spenntir af
miklu afli í langan tíma, geta
hrokkið í sundur við minnsta titr-
ing.
Meginmálið er hins vegar það að
Sigmundsbúnaðurinn er ennþá
það bezta og öruggasta sem boðið
er upp á í þessum efnum, enda er
hugmynd Sigmunds farin að
spyrjast til annarra landa og í
Noregi t.d. er mikill áhugi fyrir
því að setja Sigmundsgálgann um
borð í skip.
Annarleg sjónarmið?
Siglingamálastjóri er þekktur
fyrir það að eiga erfitt með að
taka ákvarðanir, jafnvel þótt mið-
að sé við að allur er varinn góður,
en það keyrir úr hófi þegar ann-
arleg sjónarmið virðast ráða því
að ekki er tekið til hendinni í þess-
um efnum eins og vera ber. Það
hefur löngum verið erfitt á milli
Rannsóknarnefndar sjóslysa og
siglingamálastjóra vegna þess að
siglingamálastjóri taldi þá nefnd
setta til höfuðs sér. Sjóslysanefnd-
in tók hugmyndum Sigmunds
strax vel og hefur stutt vel og
dyggiiega við tilraunir með hans
búnað og sýnt framsýni og dug.
Allir sem þekkja til vita að þetta
hefur farið mjög illa í siglinga-
málastjóra þótt sorglegt sé að til
slíks þurfi að koma þegar fjallað
er um búnað til þess að bjarga
mannslífum. Skyldi þessi tilfinn-
ingasemi siglingamálastjóra
skipta of miklu máli í því hvernig
dregizt hefur að koma Sigmunds-
búnaðinum um borð i íslenzk
fiskiskip og önnur skip?
Að vita ekki en vita þó
Siglingamálastjóri sagði við
mig í samtali fyrir skömmu að bú-
ið væri að samþykkja gormabún-
aðinn, en síðar í samtalinu sagði
hann að það væri ekki búið að
samþykkja hann. Ég spurði þá
hvorri yfirlýsingunni ég ætti að
trúa hjá honum og hann svaraði
að í rauninni væru þær báðar rétt-
ar. Hvað á að kalla slík vinnu-
brögð hjá manni sem fer með ör-
yggismál sjómanna?
Siglingamálastjóri sagði að
Vélsmiðjan Þór í Vestmannaeyj-
um hefði ekki annað eftirspurn á
framleiðslu búnaðarins og þess
vegna væri það framkvæmdaat-
riði að fá fleiri til að framleiða
slíkan búnað. Siglingamálastjóri
sagðist hafa talað við Þórsmenn í
Eyjum og þeir hefðu staðfest að
þeir gætu ekki annað þessu. Þetta
er ósatt hjá siglingamálastjóra og
á þessu ári hefur engin pöntun
komið í Sigmundsgálgann hjá Þór.
Á sama tíma er kunnugt um tals-
menn hjá Siglingamálastofnun
sem hafa sagt við útvegsmenn að
ekkert lægi á því að setja þennan
bújjað um borð í bátana og von
væri á annarri útfærslu sem ef til
vill væri betri. Þeir hafa meira að
segja látið sig hafa það að segja að
þeir þekktu ekki Sigmundsgálg-
ann.
Gengið fram hjá
frumkvöðlum
Vélsmiðjan Þór tilkynnti sigl-
ingamálastjóra fyrir nær ári að
þeir treystu sér til þess að smíða
600 gálga á ári með þeim mann-
Sigmundsgálginn
skap sem þeir höfðu og eins marga
og þyrfti með meiri mannskap eða
í samvinnu við önnur verkstæði,
en það var samdóma álit allra sem
komu við sögu í málinu að eðlilegt
væri að fela Þór yfirstjórn á fram-
kvæmd verksins þar sem Þórs-
menn höfðu gengið í gegn um öll
stig tilrauna Sigmunds og félaga
hans í nokkur ár en talið er að um
1000 gálga þurfi á flota lands-
manna. Meginmálið hjá Þórs-
mönnum var það að þeir skyldu
sjá til þess að þessi búnaður yrði
framleiddur á tilskildum tíma og
var rætt um fjögur verkstæði á
landinu.
Sigmundsgálginn er ekki hann-
aður fyrir gorm, en nú er verið að
reyna að troða gormi á gálgann.
Síðasta sending af gormum frá
Danmörku var send aftur til Dan-
merkur. Á meðan það mál er ekki
í öruggri höfn dregur siglinga-
málastjóri það á langinn að láta
hefjast handa um að setja hið
stórmerka björgunartæki Sig-
munds í íslenzka flotann. Þó er
búnaðurinn kominn í allan flota
Vestmannaeyja og Hornafjarðar
og í ýmsa báta víða um land að
frumkvæði útvegsmanna þar, en á
sama tíma lætur siglingamála-
stjóri það viðgangast að ný skip
eins og Hólmadrangur, Gullver og
Esjan, séu tekin í gagnið án þess
að lögum landsins sé fullnægt og
öryggi sjómanna haft í heiðri.
Þetta sýnir aðeins að það er maðk-
ur í mysunni og þess vegna er það
krafa sjómanna að siglingamála-
stjóri taki nú af skarið og láti
setja í íslenzk skip þann búnað
sem búið er að samþykkja og hef- “
ur reynzt bezt til þess að tryggja
aukið öryggi sjómanna.
Frumkvöðlar þessa máls, Sig-
mund, sjómenn og útvegsmenn í
Eyjum og sjóslysanefnd, hafa ver-
ið hunzaðir í framgangi þessa
máls meira en góðu hófi gegnir.
Upplýsinga hefur verið aflað í
Eyjum og þeim úthlutað til ann-
arra aðila sem hyggja á fram-
leiðslu á bjagaðri útgáfu af Sig-
mundsgálganum. Siglingamála-
stjóri ætti að sýna meiri snerpu í
að fyrirbyggja slys til sjós.
Siglingamálastjóri
taki af skariö
Hugmynd Sigmunds hefur stað-
ið óhögguð. Við ísprófun á belgn-
um var hann settur í tunnu með
vatni og síðan var hún látin
botnfrjósa. ísinn kurlaðist þegar
loftinu var hleypt á belginn.
Það er ekki eftir neinu að bíða
og nú er það siglingamálastjóra að
hleypa krafti í framkvæmd máls-
ins. Siglingamálastjóri íslands á
að vera hafinn yfir tilfinninga-
semi í máli sem þessu, hann á að
byggja á skynsemi og staðreynd-
um og þær liggja á borðinu.
Hefur siglingamálastjóri leyfi
til þess að samþykkja öryggisbún-
að sem er ekki sambærilegur við
það sem þegar hefur verið sam-
þykkt.
Þess má geta að fulltrúar frá
sjómönnum og Landssambandi ís-
lenzkra útvegsmanna hafa mót-
mælt gormafyrirkomulaginu eftir
að hafa fylgzt með tilraun á opnun
þess búnaðar við ísingu. Sjóslysa-
nefnd hefur látið kanna gorma-
málið og niðurstaðan var mjög
neikvæð. Skyldi þurfa opinbera
rannsókn til þess að hreinsa til á
borði siglingamálastjóra í þessu
máli og hvað skyldi hann lengi
ætla að berja höfðinu við stein-
Fróðleikur og
skemmtun
fyrirháa sem lága!
MJSAIA 20-70
utsaia

u
n
//
i
VJ
Snorrabraut s. 13505 Glæsibæ s. 34350 Miðvangi s. 53300 Hamraborg s. 46200