Morgunblaðið - 19.11.1983, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1983
þriðja mynd Scotts með tals-
vert persónulegu yfirbragði.
Þunglamalegir leikmunir og
búningar gera Blade Runner
seyðandi, fjarræna og drunga-
lega — ekki má heldur gleyma
grátónum, gufu og reyk —
einkum atriðin sem gerast
niðri í borginni. Úr lofti séð
blasir hinsvegar við, allt að því
tælandi framtíðarstórborg með
sínum segulmögnuðu skyja-
kljúfum.
Marlowe og vélmennin
Sæbjörn Valdimarsson
AUSTURBÆJ ARBÍÓ:
BLADE RUNNER
Leikstjóri Ridley Scott. Hand-
rit: Hampton Fancher og David
Peoples. Kvikmyndataka Jordan
Cronenweth. Lawrence G. Pull.
Tónlist: Vangelis. Gerð af The
Ladd Company í samvinnu við
Sir Run Run Shaw. Dreift af
Warner Bros. Bandarísk frá
1982, gerð í Dolby-stereo. Sýn-
ingartími 116. mín. Aðalhlutverk:
Harrison Ford, Rutger Hauer,
Sean Young, Edward James
Olmos, Daryl Hannah, Joanna
Cassidy.
Það er komið fram á árið
2020 og við fylgjumst með
harðsvíruðum náunga, Harri-
son Ford, við að uppræta hóp
stórhættulegra vélmenna. Þau
eru orðin það fullkomin í útliti
og innræti að sérfræðinga er
þörf til að greina þau frá homo
sapiens. Ford er einn þeirra og
jafnframt drápsmaskína.
Skyldi svo verða komið í henni
veröld þegar maður getur
hugsanlega haldið uppá átt-
ræðisafmælið sitt?
Reyndar er ekki allt jafn
bölvað í augum Ridley Scotts
og félaga hvað varðar það
herrans ár 2020 og umhverfi
myndarinnar, sem er dæmi-
gerð stórborg, yfirfull af furðu-
lingum, því kostur gefst á bú-
setu á öðrum plánetum. Og
sjálfur heldur Ford til norðurs
í myndarlok, þar sem enn á að
vera með ágætum lífvænlegt.
(Ánægjulegt fyrir okkur á
norðurhjaranum!)
Blade Runner fjallar um
Marlowe, Spade — einkalög-
gæslumann næstu aldar og er
þessi framtíðarfantasía
skemmtilega trú hinum kald-
hæðnislegu forverum sinum
frá fjórða og fimmta áratugn-
um.
Ford grefur upp hina
ómennsku fjendur sína einn af
öðrum í Kínahverfum framtíð-
ar og vinnur á þeim af klókind-
um og hörku. Rómantíkin flett-
ast inní söguþráðinn er hin
engilfagra Sean Young kemur
til skjalanna, (með dæmigerða
hárgreiðslu kvenhetju frá
fimmta áratugnum).
En hámarki nær Blade Runn-
er í æsilegum eltingaleik við
forsprakka vélmennanna, sem
leikinn er af Rutger Hauer af
slíkum ójarðneskum fordæðu-
skap og fítonskrafti og undirr.
þykist þess fullviss hvar finna
megi maklegan Glám verði
Grettissaga kvikmynduð í bráð!
Líkt og Alien, þá er þessi
Kvikmyndir
Kvikmyndatakan er í hönd-
um Jordans Croneweth og ferst
honum það einkar vel úr hendi.
Handbragð hans er kunnáttu-
samlegt og lýsingin kynngi-
magnar oft draugsleg atriði úr
hinum hnignandi framtíðar-
heimi.
Tónlist Vangelis undirstrik-
ar rækilega hin ýmsu blæ-
brigði þessarar listrænu
skemmtimyndar, og leiksvið og
búningar Pulls gefa myndinni
hinn rétta, drungalega ramma.
Þá mega ekki gleymast fræki-
leg „stunt“-atriði og tölvu-
tækni, sem þegar er orðin það
fullkomin að þykir hæfa í
mynd sem á að gerast að fjór-
um áratugum liðnum.
Ég hef áður minnst á kjarn-
orkuvæddan leik Hauers, en
þarna eru fleiri svaðamenni á
ferli, einsog Edward James
Olmos og kvenskössin Joanna
Cassidy og einkum og sérílagi
Daryl Hannah, sem pönkbúinn,
vélknúinn gúmmítarsan. Ford
er reffilegur að vanda og Sean
Young ein snoppufríðasta upp-
götvun Hollywood í áraraðir.
Yfir öllu vaka svo frán augu
eins forvitnilegasta leikstjóra
samtíðarinnar. Ridley Sotts,
sem svo listilega hefur komið
öllum endum saman að Blade
Runner verður að teljast með
vönduðustu, frumlegustu og
listilegast gerðu skemmti-
myndum á síðari árum.
@ BRIDGESTONE
Snjódekk
a
Stærð Verð
600x12 1.654.00 kr. 645x14 2.158.00—
560x13 1.838.00— 695x14 2.235.00 —
615x13 1.808.00 — 700x14 2.466.00 —
645x13 1.980.00 — 735x14 2.644.00 —
615x14 1.962.00— 750x14 2.822.00 —
650x14 2.235.00 — 775x14 2.668.00—
Góð greiðslukjör.
Hjólbarðahöllin
Fellsmúla 24
sími 81093
einstöku verði!
Hjólbarðastöðin sf.
Skeifunni 5
sími 33804
Allir grislingarnir
Bókmenntír
Jenna Jensdóttir
Fróói — og allir hinir grislingarnir.
Saga og myndir eftir Ole Lund
Kirkegaard.
Síðasta hlutann, 12. hluta, samdi
fjölskylda Ole Lund Kirkegaard eft-
ir frumdrögum hans.
Þorvaldur Kristinsson þýddi.
Iðunn, Reykjavík 1983.
Ole Lund Kirkegaard er íslensk-
um börnum að skemmtilegu kunn-
ur fyrir bækur sínar sem eru í
senn fullar af gáska og strákapör-
um — myndir alltaf bráðfyndnar.
Fróði og allir hinir grislingarnir
er síðasta bók Kirkegaard — eða
öllu heldur handrit hans sem hann
þó lauk aldrei við og ber sagan
glögg merki þess.
Sjö ára strákurinn Fróði á
heima í húsinu á horninu hjá for-
eldrum sínum.
Geðvondi karlinn Úlfur á heima
á fyrstu hæð hússins. „Mér býður
við mat og mér býður enn þá
meira við börnum, æpti Úlfur og
var að verða kolblár í framan af
reiði...“
Á annarri hæð búa konurnar ír-
ene HF og Lóa — forvitnar, glað-
legar, tístandi og hneggjandi. I
bakhúsinu á bólugrafni strákur-
inn Simmi heima. Hann kann
kynstrin öll af strákapörum og
verður lærifaðir Fróða sem er
námfús og framkvæmdasamur.
f hópinn bætast strákarnir Lalli
og Dúlli sem á sér orðið „djöfull"
fyrir uppáhaldsorð, enda segir
hann ekki setningu án þess að orð-
ið komi fyrir í henni.
Strákarnir geta leikið á fiölda
fólks í einu en mest snúast Úlfur
og kellingarnar tvær kringum pör-
in þeirra.
Nú bregður svo við að allt þetta
lið fær öðru að sinna. Það er sífellt
verið að stela frá Úlfi. Byrjað á
ástkærri pípunni hans. Þjófurinn
skilur eftir bréf sem eru undir-
skrifuð: Þjófurinn á hlaupahjól-
inu.
Auðvitað taka strákarnir þetta
dularfulla mál í sínar hendur og
Lalli stjórnar þar.
Upp kemst um þjófinn og Úlfur
fær pípu sína, föt, o.fl. til baka.
Mér þykir lítið varið í sögu
þessa. Hún er ólík seinni bókum
Kirkegaard. í þeim gætir tals-
verðrar ögunar og alvöru þrátt
fyrir gáskann og strákapörin —
það er vandi. f þessari sögu fyrir-
finnst tæplega slíkt. Hún er laus í
reipunum, ruglingsleg og á köflum
nánast bull.
Án efa kemur þessi saga mörg-
um ungum lesanda til að hlæja
dátt — þrátt fyrir allt, og er þá
hlutverk hennar nokkurt.
Ný hljómsveit, með góða
plötu og stóra framtíð
Hljóm-
plotur
Finnbogi Marinósson
Big Country.
The ('rossing.
Fálkinn.
Ef einhver plata á skilið mik-
inn heiður þá heitir hún „The
Crossing" með Big Country.
Þessi fyrsta breiðskífa flokksins
er hreint meistaraverk, hvernig
sem á er litið.
Það litla sem ég veit um
hljómsveitina Big Country er
eftirfarandi: Hún kemur frá
Skotlandi og hana skipa fjórir
piltar. Bruce Watson leikur á
gítar og raddbönd, Stuart
Adamson einnig, jafnframt því
að spila á píanó. Tony Butler
pikkar bassa og syngur en Mark
Brzezicki ber húðir og raular
með. Allir eru þeir úrvals hljóð-
færaleikarar, með næma tilfinn-
ingu fyrir því sem þeir fást við.
Fyrsta lag hljómsveitarinnar
kom út snemma í sumar og fór
hratt upp vinsældarlistana. Síð-
ar fylgdi stór plata í kjölfarið og
elti hún þá fyrri. Gagnrýnendur
voru flestir á einu máli um að
platan væri hreint gull. En
hljómsveitin lét sér ekki nægja
að leggja Bretland að fótum sér.
í dag eru þeir að afla sér frægð-
ar og frama í Ameríku og eftir
viðtökunum að dæma eiga þeir
ekki erfitt uppdráttar. Af sum-
um þar vestra hefur þeim verið
tekið sem himnasendingu.
„The Crossing" samanstendur
af 10 lögum. Fyrsta lag plötunn-
ar heitir „In A Big Country".
Byrjun þess er dæmigerð fyrir
Big Country. Það hefst á
trommuleik, síðar bætist við gít-
ar og hann hljómar eins og best
gerðist árið 1965. M.ö.o. piltarnir
í stóra landinu hræra saman
gömlum og nýjum stefnum og
súpan er næstum framandi, en
lagið er hreint afbragð. Næsta
lag „Inwards" gefur því fyrsta
ekkert eftir. Tónlistin er á milli
rokks og nýbylgju (sem síðan er
kryddað á fyrrnefndan hátt).
Þetta kann að hljóma einkenni-
lega en samt fyrirfinnst ekki
einn laus endi. Janfnvel þó að á
laginu „Chance" sé þjóðlaga-
bragur. Ekki get ég sætt mig við
„1000 Stars", en síðasta lagið á
fyrstu hliðinni tel ég besta lag
plötunnar. Það heitir „The
Storm“ og hefst á svífandi hljóð-
gerflaleik. Síðan bætast við tveir
kassagítarar og ásláttur á „hi-
hat“. Einfalt ljóð, sungið af til-
finningu fyrir efni þess fellur
eins og flís við rass að laginu.
Þetta lag þarf hver og einn að
upplifa, því er ekki hægt að lýsa.
Síðari hliðin var mér ekki eins
kær í fyrstu, eins og sú fyrri.
Engu að síður eru á henni perlur
eins og „Harvest Home“, „Fields
Of Fire“ og „Porrohman". Þessi
hlið þarf meiri tíma en sú fyrri
en er allt eins góð.
Ekki sýnist mér nein ástæða
til að hafa þetta lengra. Ef ekki
er enn orðið lóst hversu góð „The
Crossing" er ættirðu að láta
hana eiga sig.
FM/ AM.
Tónlistin ★★★★★
Hljómgæðin ★★★★★