Morgunblaðið - 05.02.1984, Síða 4

52
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. FEBRÚAR 1984
Úr heimi kvikmyndanna:
vikmyndahátíð
„Þetta er algjör geggjun,
maður. Eitthvaö um fimmtíu
myndir á átta dögum. Maður
kemst aldrei yfir aö ajá þœr all-
ar.“ Þannig komst einn kunn-
ingi minn, sem mikinn áhuga
hefur á kvikmyndum, aö oröi
þegar ég hitti hann fyrir stuttu
og talið barst aö Kvikmynda-
hátíö 1984. Þaö mátti greina eft-
irsjá í rómnum. Hátíöin hófst í
gær meö frumsýningu í Há-
skólabíói á nýjustu íslensku
kvikmyndinni (sem unnin er í
samvínnu við Svía), „Hrafninn
ffýgur", en eins og kunnugt er
leikstýrir Hrafn Gunnlaugsson
myndinni. Hún er ein af um
fimmtíu kvikmyndum hátíöar-
innar og ég held þaö sé óhætt
aö taka undir ofangreind orö
áhugamannains. Þaö mun reyn-
ast hverjum þeim manni erfitt,
sem ætlar sér aö sjá allar
myndirnar á hátíöinni á þessum
stutta tíma sem hún stendur yf-
ir.
Þetta er sjötta kvikmyndahá-
tíöin, sem Listahátíó í Reykjavík
stendur fyrir. j sýningarskrá há-
tíöarinnar, sem grein þessi styöst
aöallega viö, ritar Sigmar B.
Hauksson formaöur undirbún-
ingsnefndar hátíöarinnar nokkur
aöfaraorö og segir aö bandarísk
og spænsk kvikmyndagerö skipi
veglegan sess á þessari hátíö.
Sýndar veröa tíu bandarískar
myndir eftir fimm leikstjóra, en
flestar myndanna eru eftir John
Waters og nafna hans Cassavet-
es. Spænsku kvikmyndirnar á
hátíöinni eru sjö, þar af fjórar eft-
ir José Luis Garci og er ein
þeirra, „Volver a Empezar", sem
hlaut Óskarsverölaunin á síóasta
ári sem besta erlenda myndin. Er
hún fyrsta spænska myndin sem
hlýtur þann titil.
Sex fulltrúar franskrar kvik-
myndageröar eru á hátíöinni, ein
mynd er frá Finnlandi, tvær frá
Danmörku og Svíþjóö, ein frá
Bretlandi, ein frá Indlandi, Sovét-
ríkjunum, Indónesíu, Kína, Hol-
landi og Kanada og tvær frá
Vestur-Þýskalandi en önnur
þeirra er síöasta mynd Fassbind-
ers, „Querelle". Þá veröa á hátíð-
inni 14 íslenskar kvikmyndir, auk
myndar Hrafns og er sú elsta
þeirra „Land og synir".
„Hrafninn flýgur“
Skal nú í stuttu máli sagt frá
nokkrum þeirra mynda sem há-
tíðin býöur uppá. Um „Hrafninn
flýgur" segir eftirfarandi í sýn-
ingarskrá: „í barnaævintýri grein-
ir frá tveimur ósigrandi jötnum
sem fóru um heim allan, sneru
bökum saman og töpuöu aldrei
bardaga.
Dag einn lögöust þeir til svefns
undir háum kletti sem ungur
drengur haföi klifraó uppá. Hann
kastaöi steini í höfuö annars jöt-
unsins, sem vaknaði og ásakaöi
vin sinn um aö hafa ráöist á sig.
Þeir deila nokkra stund en sofna
síöan aftur. Þá kastaöi drengur-
inn öörum steini og áfram kýta
jötnarnir þar til þeir taka að berj-
ast.
Og þegar þeir voru byrjaðir
gátu þeir ekki hætt af því aö þeir
voru vinir.
Gestur er írskur og varö ungur
fyrir baröinu á jötnum sem
brenndu heimili foreldra hans til
grunna og rændu systur hans.
Þetta voru norskir víkingar, Eirík-
ur og Þór. Þeir höföu flúiö frá
Noregi og sest aó á islandi.
Þór haföi rænt systur Gests á
leiö sinni til Islands og gert hana
aö ambátt sinni; en tekiö hana
sem eiginkonu þegar hún eign-
aöist barn meö honum.
Gestur fer til islands aö hefna
harma sinna og systur sínnar og
foreldra. En vill hún fara meö
honum nú, aö tuttugu árum liön-
um? Vill sonur hennar það? Get-
ur réttlæti byggst á blindri
hefnd? Gestur álitur aö svo sé og
er hann hefur náö fram hefndum
hyggur hann aö nú geti friður og
velsæld dafnaö. Hann grefur
vopn sín og segir aö nóg sé aö
gert í manndrápum. En drengur-
inn ungi systursonur hans grefur
þau upp. Nú er komið aö honum
aö hefna fööur síns.“
Sýningartími myndarinnar er
109 mínútur. Framleiöendur eru
FILM, Reykjavík, Viking Film AB
og Sænska kvikmyndastofnunin.
Aöalleikarar eru Jakob Þór Ein-
arsson, Helgi Skúlason, Flosi
Ólafsson, Edda Björgvinsdóttir,
Sveinn M. Eiösson og Gottskálk
Sigurösson. Kvikmyndatakan er í
aö halda frá eiginmanni sínum og
börnum. Þegar eiginmaöurinn,
leikinn af Peter Falk, þarf svo aö
vinna mikla yfirvinnu, brotnar
hún niöur. Eiginmaöurinn á erfitt
meö aö skilja tilfinningalegan
vanda konunnar og lætur loka
hana inni á geöspítala í sex mán-
uöi.
Hinar myndir Cassavetes á há-
tíöinni eru „Faces“ og „Opening
Night”. John Cassavetes er
sennilega þekktari sem ieikari en
leikstjóri. Hann hefur leikiö í
fjölda mynda og hlotiö viöur-
kenningar fyrir, m.a. tilnefningu
til Óskarsverölauna fyrir bestan
leik í aukahlutverki í kvikmynd-
inni „The Dirty Dozen“. Kvik-
myndaleikur er ein leið Cassa-
vetes til aö fjármagna myndir
sínar en hann hefur fjármagnað
langflestar myndir sínar sjálfur.
Og myndir hans eru ólíkar því
sem maöur á aö venjast meö
amerískar kvikmyndir, segir í
sýningarskrá. Cassavetes segir:
„Ég tilheyri ekki skemmtiiönaöin-
um. Mínar kvikmyndir eru ekki
Atriöi úr sovésku myndinni Brautarstöð fyrir tvo.
Úr spænsku Óskarsverðiaunamyndinni,
hann á hátíðinni.
höndum Tony Forsbergs en hann
er einn af gestum hátíöarinnar.
Hann á aö baki 34 leiknar kvik-
myndir en sú síöasta var „Fanny
og Alexander" eftir Ingmar Berg-
man. Og „Hrafninn flýgur" víöar
en yfir íslandi því hún veröur
sýnd í aöalkeppninni á Berlínar-
hátíöinni 1984 sem veröur nú í
febrúar.
Bandaríkin
Ein af þremur myndum John
Cassavetes á hátíöinni er „Wom-
an Under Influence" frá 1975.
Hún er aö sögn þekktasta mynd
Cassavetes fyrr og síöar, myndin
sem vakti athygli almennings á
honum sem kvikmyndaleikstjóra.
Hún fjallar um ameríska húsmóö-
ur sem á viö geöræn vandamál
aö stríöa. Eiginkona Cassavetes,
Gena Rowland, leikur húsmóöur-
ina, sem hefur svo lítið sjálfs-
traust og svo litla sjálfsviröingu
aö hún þarf stööugt á uppörvun
.Volver a Empezar“ eftir José Luis Garci en Qórar myndir eru eftir
afþreying. Ég geri kvikmyndir af
eigin þörf en ekki til aö öölast
frægö eöa frama. Mér er í raun
og veru alveg sama hvort fólk
kemur aö sjá þær eöa ekki. Komi
einhver hins vegar til aö horfa á
þær, þá vil ég aö þær kalli fram
viöbrögö hjá áhorfendum og
komi viö tilfinningar þeirra á
ónotalegan hátt, ýti viö þeim.
Mér er alveg nákvæmlega sama
hvort mínar myndir bera sig fjár-
hagslega eða ekki. Tapi ég á
mynd, þá bíð ég einfaldlega meö
aö gera þá næstu uns ég hef leik-
iö nógu mikiö til aö fjármagna
hana.“
„Liquid Sky“ eöa Fljótandi
himinn er eftir rússneska leik-
stjórann Slava Tsukerman, sem
nú er búsettur í Bandaríkjunum.
Þetta er hans fyrsta leikna
kvikmynd, gerö á síöasta ári og
segir frá ungri konu sem Ann
Carlisle leikur, sem hefur yfirgef-
ið yfirstéttarfjölskyldu sína til aö
veröa nýbylgjufyrirsæta í New
Úr síðustu mynd þýska leikstjórans R.W. Fassbinders, Querelle, en myndin er öll tekin í upptökusal og
Bandaríkjamaðurinn Brad Davis leikur aðalhlutverkið.
I