Morgunblaðið - 06.05.1984, Qupperneq 42

CK ----....... ......... ..
42 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. MAÍ 1984
Punktar frá
Finnlandi
Helsinki, stundum kölluð dóttir Eystrasaltsins, er á
margan hátt afar litrík og spennandi borg, og hún
er aðgengileg; hún minnti mig eilítið á Lissabon, því
að hún fagnar vel gestum sínum. í sögu borgarinnar hafa
eldsvoðar oft lagt stóra hluta hennar í rústir. Það sama gildir
raunar líka um merka staði í Turku, eins og fram hefur
komið í fyrri grein. Kannski þeir ættu að verða sér úti um
íslenzka leiðsögn í brunavörnum, Finnar.
„Allt fólkið stóð hjá og horfði á
hvernig þau fóru að heilsast ...
Það var Gústaf sálugi Vasa sem
lagði grundvöllinn að Helsinki við
mynni Vanda-fljótsins árið 1550
og borgin varð mikilvægur við-
skipta- og sigiingastaður. Það
svipmót sem hún ber nú, fer hún
að taka á sig í byrjun nítjándu
aldar og fram eftir henni og það
var ekki fyrr en 1812 sem Helsinki
tók við af Turku sem höfuðborg
Finnlands. Þá voru íbúar um fjög-
ur þúsund, munu nú vera nærri
hálf milljón.
Nú í rausnarboði, sem nokkrir
íslenzkir blaðamenn voru í fyrstu
daga aprílmánaðar, spurðum við
meðal annars einhvers staðar um
það, hvernig hefði staðið á því að
höfuðborgin var færð til Helsinki.
Og var svarað í heldur kaldhæðn-
islegum tón, að sennilega hefði
Rússum þótt Turku of langt í
burtu.
mennirnir höfðum þegið heimboð
hjá Juranto ræðismanni og hans
fallegu frú. Þar sveif á okkur
Tetta nokkur Kannel, sem er
þekktur fatahönnuður og mik-
ilsmetin þar í landi og afhenti
okkur að gjöf glæsilegt rit Muoto
sem hún stendur að. Tetta Kannel,
sem ég kallaði reyndar þéttu
könnu til hægðarauka, slóst síðan
í för með okkur á spánskan veit-
ingastað og þegar máltíðinni var
lokið var eiginlega farið að halla í
háttatíma. Okkur blandaðist ekki
hugur um, að fylgdarmaður okkar
Frank Hellsten frá utanríkisráðu-
neytinu, samvizkusamur maður og
kurteis, taldi að það væri langtum
skynsamlegri kostur að við kæm-
um okkur til kojs. Við áttum að
fara flugleiðis til Turku, eld-
snemma morguninn eftir, svo að
það þrufti enga sérstaka vitsmuni
til að sjá það. En Tetta var ekki á
því, að við gætum látið undir höf-
uð leggjast að reka inn nefið á
Kosmos, frægum stað rétt hjá hót-
elinu. Einkum sóttur mjög af
listamönnum að hennar sögn. Og
þangað streymdum við náttúrlega
eftir að hafa sannfært Hellsten
um að við myndum engu að síður
spretta upp eins og fjaðrir næsta
morgun. Það gerðum við að vísu
ekki í orðsins fyllstu merkingu, en
upp fórum við þó.
A Kosmos var fullt út úr dyrum
og er þó staðurinn heldur óhrjá-
legur. Tetta hafði ekki undan að
kynna okkur fyrir aðskiljanlegum
heimsfrægum Finnum, sem sátu
þarna allt í kringum okkur. Þeirra
á meðal var vinur Tettu, einhver
þekktasti ádeilu- og skopteiknari,
Ansu að nafni. Hann sýndi okkur
skopmyndabók sem hann hafði
nýverið gefið út og var rétt frá-
bær. Hann hét að senda okkur
bókina; hún getur auðvitað komið
enn. Ansu bauðst til að draga upp
mynd af mér, sem að mati við-
staddra tókst ekki eins heppilega
eins og Ansu hefði viljað. Hann
afsakaði sig með því að hvort
tveggja væri að hann væri undir
léttum áfengisáhrifum og auk
þess væri svo erfitt að teikna á
mér nefið.
í skipasmíðastöðinni
Wártshila og við
fótskör Lenins
Ég hef áður sagt frá skoðunar-
ferð okkar um tvær frægustu
byggingar Turku, dómkirkjuna og
Pommern
Frá Warstsila
{ menningarlífi Helsinki er
stöðugt mikið um að vera, leikhús-
menning Finna er á háu plani, þar
er söngur og tónlist í hávegum
höfð og margir kórar hafa gert
garðinn frægan. Enn skal þá
minnst á Tapiola-kórinn og
stjórnanda hans, Erkki Pohjola,
sem bað mig reyndar fyrir vin-
arkveðjur til íslenzks kollega síns
og engu ómerkari, þar sem er Egill
Friðleifsson og er þeim hér með
komið á framfæri.
Finnar eru einnig miklir gleði-
menn. Gera sér hressilega daga-
mun þegar svo ber undir.
Með þéttu könnu
á Kosmos
Mér er harla minnisstætt eitt af
kvöldum okkar, þegar við blaða-
Tapiola-kórinn
höllina. En áður en við lögðum leið
okkar þangað var á prógramminu
löng og mikil heimsókn í skipa-
smíðastöðina Wártshila sem hefur
reyndar bækistöðvar víðar en í
Turku. En þar í borg vinna um sex
þúsund manns við stöðina, svo að
hún er mikilsverður þáttur í at-
vinnulífi borgarbúa eins og gefur
að skilja. Eitt af þeim verkefnum
sem Wártshila er að vinna að er
smíði stórs og glæsilegs farkosts
sem kenna á við Díönu krónprins-
essu og er augljóst að þeim þykir
það mikil viðurkenning að hafa
fengið verkefnið.
Skipasmíðastöðvar hafa aldrei
verið á mínu sérsviði, hvað þá
heldur áhugasviði, þótt ég hafi
fyrir einhverjar tilviljanir sýknt
og heilagt verið að fara á slíka
I