Morgunblaðið - 22.01.1986, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR1986
Hver á að rann-
saka hvern?
eftirPál V. Daníelsson
Alþingismenn þurftu að taka
rispu skömmu fýrir jólin út af
Hafskipsmálinu og voru þar ekki
spöruð stór orð í garð einstakra
manna og svo þurfti náttúrlega að
koma pólitískum svip á allt „svínarí-
ið“. Tap þjóðarinnar upp á 500
milljónir króna og missir atvinnu
160 manns var mjög í hámælum
höfð. Hér þyrfti nú Alþingi að koma
til skjalanna og rannsaka málið í
botn svo að þar lægju engin óhrein-
indi og allt yrði almenningi að fullu
ljóst.
Sannarlega er hér um hörmulegt
mál að ræða.
En maður líttu þér nær
Hins vegar sýnir þetta mál vel
tvískinnungshátt margra þing-
manna. Án þess að nokkur hreyfi
hönd eða fót á Alþingi þá eru §ár-
lög afgreidd þar sem þjóðfélagið
er skattlagt um ca. 1.000 milljónir
króna, umfram tekjur af áfengis-
sölu, til þess að standa undir kostn-
aði við áfengisviðskiptin í landinu,
tvöfalda tapupphæðina vegna Haf-
skipsmálsins, og í leiðinni eru ekki
160 manns gerðir atvinnulausir,
heldur er ríflega sá hópur sendur á
sjúkrahús og í gröfína fyrir aldur
fram. Og þetta gerist ár eftir ár,
að fólk verður að bera slíka skatt-
byrði og þola þær þjáningar, sem
af niðurgreiðslu á áfengisstarfsem-
inni í landinu hlýst.
Og þingmenn þegja
Yfír þessu stórmáli grúfír þögn
í þingsölum. Og þó. Sumir vilja
auka þessi útgjöld og auka bölið.
En af hverju eru þessi mál ekki
rannsökuð? Ha menn fengið ein-
PáU V. Daníelsson
„Og- þetta gerist ár
eftir ár, að fólk verður
að bera slíka skattbyrði
og þola þær þjáningar,
sem af niðurgreiðslu á
áfengisstarfseminni í
landinu hlýst.“
hveija inngjöf svo að þeir megi
ekki mæla. Vonandi ekki neina
hagsmunasprautu. Ég veit að sumir
álíta að opna megi flestar dyr með
peningum, slikt hefur heyrst frá
útlöndum. En ég hefí ekki viljað
trúað því að það viðgengist hér á
landi. Hvað ætti þá að verða því
til fyrirstöðu að orðhvatir þingmenn
risu upp og krefðust þess að sett
væri á stofn rannsóknamefnd til
þess að skoða þessi mál og reyna
Morgunblaðið/Skapti Hallgi-imsson
Halldór Blöndal rseðir við Björa Magnússon, húsgagnasmið f Trésmiðjunni
Þór, þegar þeir Björn Dagbjartsson komu þangað f heimsókn.
Akureyri:
Þingmenn heim-
sækja fyrirtæki
að bjarga fólki frá ógæfu og dauða
fyrir aldur fram? Það hljóta að vera
til menn á Alþingi, sem vilja setja
manninn og velferð hans aurum
ofar.
Og það er fleira sem
þyrfti að rannsaka
En það er fleira sem rannsaka
þarf. Forsætisráðherra hefur lýst
því yfír að þjóðin væri komin á
ystu höf í erlendri skuldasöfnun.
Hver á þar sökina? Ekki hinn al-
menni borgari. Nei, það er Alþingi.
Er annars til nokkur alþingismaður,
sem er saklaus af því gjaldþroti,
sem þar blasir við? Á sama tíma
hefur þeim tekist að koma sjálfum
sér öðrum betur fyrir launalega og
ekki síst eftirlaunalega og enginn
þeirra segir neitt. Hann er sætur
samtryggingarsopinn. Þegar svona
er komið þá er ekki óeðlilegt að
margur, sem streðar undir skatt-
byrðinni telji að það sé farið að á
grynnka á orðinu „spilling" og jafn-
vel að það sé að komast upp á
yfírborðið.
Hvað er til ráða?
En fólkið kýs þingmennina segja
menn. En heftir það ekki harla lítið
áhrif? Mikið var um skeið talað um
nauðsyn þess að breyta lögum á
þann veg að fólk gæti valið á milli
manna í kosningum í ríkari mæli
en nú er. Slíkar raddir virðast
þagnaðar. Jafnframt hafa próf-
kjörsreglur jrfírleitt verið þrengdar.
Áhrif hins almenna manns á val
frambjóðenda minnkuð. Það virðist
því ekki vera hægt að ná þing-
mönnunum úr fílabeinstumi sínum
öðruvísi en að ógna flokkunum með
framboðum af hálfu fijálshuga
fólks. Slík ógnun við flokkaveldið
gæti orðið til þess að þeir tækju sé
tak og nálguðust fólkið og ynnu
traust þess. Flokkasamtryggingin
sem virðist ráða iögum og lofum í
þjóðfélaginu hefur gengið sér til
hijðar og hana þarf að bijóta á bak
aftur.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Akureyri. 17. janúar.
HALLDOR Blöndal og Björn
Dagbjartsson, alþingismenn
Sjálfstæðisflokksíns í Norður-
landskjördæmi eystra, hafa verið
á yfirreið um Akureyri siðustu
daga. Þeir félagar hafa heimsótt
fjölda fyrirtækja, spjallað við
starfsfólk og skoðað starfsem-
ina.
í dag voru Halldór og Bjöm
mættir í Vegagerð ríkisins kl. 9
fyrir hádegi og dmkku morgunkaffí
með starfsmönnum. Síðan fóm þeir
í Trésmiðjuna Þór, jámsmíðaverk-
stæðið Jámtækni og rafeindafyrir-
tækið DNG.
Undanfama daga hafa þeir Hall-
dór og Bjöm heimsótt um 50 vinnu-
staði á Akureyri — nýtt tímann til
þess þar til alþingi kemur saman
að nýju eftir jólalejrfi eftir helgina.
^Dale .
Camegie,
námskeiÖið
Kynningarfundur
Kynningarfundur verður haldinn nk.
fímmtudag, 23. janúar 1986, kl. 20.30 í
Síðumúla 35, uppi. Allir velkomnir.
★ Námskeiöiögeturhjálpaöþéraö:
Öölast hugrekki og meira sjálfstraust.
Bæta minni þitt á nöfn, andlit og staö-
reyndir.
Láta í Ijósi skoðanir þínar af meiri sann-
færingarkrafti, í samræðum og áfund-
★
★
um.
★ Stækka vinahóp þinn, ávinna þér virö-
ingu og viðurkenningu.
★ Taliö er aö 85% af velgengni þinni séu
komin undir því, hvernig þér tekst aö
umgangast aöra.
★ Starfa af meiri lífskrafti — heima og á
vinnustaö.
★ Halda áhyggjum í skefjum og draga úr
kvíöa.
Fjárfesting í menntun gefur þér arö ævi-
langt.
Innritun og upplýsingar í síma
82411
Einkaleyfi á Islandi
STJÓRNUNARSKÓLINN
Konráö Adolphsson
Valborg Vestfjörð
Emilsdóttir 70 ára
Kær vinkona okkar hjóna, Val-
borg ljósmóðir, Borgarholtsbraut
27, Kópavogi, er sjötug í dag. Mér
fínnst vel við hæfi að hennar sé
getið lítilsháttar um leið og við
sendum henni ámaðaróskir.
Valborg fæddist á Þinghóli,
Tálknafírði, og ólst þar upp með
systkinum sínum, á menningar-
heimili. 15 ára missir hún föður
sinn, og má geta sér til að það
hefur verið mikið áfall fyrir §öl-
skyldu hennar. Foreldrar hennar
voru Emil Óskar Vestfjörð Sæ-
mundsson, bóndi á Þinghóli, og
kona hans Kristjana Guðmunda
Guðmundsdóttir.
Valborg var snemma tápmikil,
og 16 ára braust hún í því að afla
sér kvennaskólamenntunar á
Blönduósi, en brátt tekur lífsbraut
hennar nýja stefrtu. Ungur búfræð-
ingur, Guðmundur Ólafsson frá
Dröngum á Skógarströnd, kemur
til að vinna plægingar og jarðabóta-
störf þar vestra. Þau kynnast og
ákveða að láta eitt jrfír bæði ganga,
og taka lífsbaráttuna sameiginlega.
Ekki hefí ég spurt þau um vígslu-
dag, en 18 ára er Valborg í hjóna-
bandi, nánar tiltekið 19. maí 1934.
Þau hefja búskap á Dröngum, á
einu versta kreppuári aldarinnar,
fátæk efnalega, en rík af bjartsýni
og hagnýtum dugnaði. Ifyrstu þijú
árin voru þau í sambýli með foreldr-
um Guðmundar, en þau voru Ólafur
póstur Guðmundsson og Kristín
Stefánsdóttir. Ungu hjónunum bún-
aðist vel, þau ræktuðu jörð og
byggðu upp hús og hlöður. Drangar
eru þingstaður og einskonar mið-
stöð sveitarinnar. Þjóðvegurinn
gámli lá um bæjarhlað. Gestakoma
var mikil á þeirra tíma vísu. Ungu
hjónin voru vandanuntyvaxin. Þar
var öllum vel tekið. Sjálfsagt þótti
að veita ókejrpis veitingar við
mannamót og á ungmennafélags-
fundum, og voru þau hjón þar virkir
félagar, svo og í öðrum framfara-
málum sveitarinnar.
Guðmundur tók við landpóst-
störfum af föður sfnum við giftingu
og rejmdar nokkru fyrr, og var
viðurkenndur traustleikamaður á
því sviði, sem öðru, en ég veit að
ekki mundi honum líka ef ekki
væri getið þáttar Valborgar í því
starfí. Allar Qarvistir heimilisföður
kalla á aukna fyrirhöfn og ábyrgð
húsmóður, og Valborg var þeim
vandavaxin.
En nú komu ný viðhorf til sögu.
Valborg var beðin að læra ljósmóð-
urstarf fyrir Skógarstrandarum-
dæmi. Vart hún við þeirri beiðni
og lauk ljósmóðurprófí 30. septem-
ber 1935. Hún.var ljósmóðir þar
vestra til 1968, ósérhlífín ogtraust.
Skógstrendingar kunnu vel að meta
störf hennar og heiðruðu hana sér-
staklega með gjöfum og samsæti á
50 ára afmæli henanr. Þau hjón
hættu búskap eftir 34 ár á Dröng-
um og fluttu til Kópavogs. Var það
af heilsufarsástæðum Guðmundar.
Þurfti hann að fá sér léttara starf
en búskap, og hefur unnið hér við
bókband og bókbandskennslu. Er
hann viðurkenndur snillingur á því
sviði. Hér syðra hefur Valborg
starfað, og starfar enn, við ljósmóð-
urstörf, hjúkrun í heimahúsum og
viðmæðraskoðun.
Ég minnist þess sem ungur
maður, er ég var við jarðræktar-
vinnu á Snæfellsnesi, hversu glæsi-
leg hún var þessi unga aðflutta
húsfreyja á Dröngum. Hún bar með
sér ákveðinn svip, og glaðlegt við-
mót. Ekki er ég frá því að sumir
sveitungamir hafí öfundað Guð-
mund. Mörgum hefur fundist þau
hjón enn vera á trúlofunarstiginu,
svo samhent eru þau. Eftir komu
þeirra til Kópavogs átti Guðmundur
við þungbær og þrálát veikindi að
stríða, af og til, á annan áratug.
Hans trausta stoð var þá sem
endranær kona hans. Sem betur fer
hefur hánn á síðustu árum fengið
þar nokkra bót.
Ég hygg að Valborg telji sig
gæfukonu, og þá ekki síst fyrir það
að þau hjón hafa eignast og komið
til þroska 5 mannvænlegum böm-
um, en þau em: Ólafur Kristinn,
húsasmiður og byggingafulltrúi,
Hrossholti, Snæfellsnessýslu,
Kristjana Émilía, bókbindari, Kópa-
vogi, Unnsteinn, skrifstofumaður,
Höfti, Hornafírði, Rósa Vestfjörð,
auglýsingastjóri, Akureyri, Kristín
Björk, kennari, Varmahlíð, nú sér-
kennari í Osló. Öll em vel gift, og
munu bamabömin vera 18 á lífi.
Bamabamaböm era 5.
Tengdaböm, svo og allir afkom-
endur, hafa verið Valborgu sérstak-
lega hugfólgin. Virðing, tillitssemi
og hjálpfysi hefur verið einkennandi
fyrir hana og hennar nánustu alla
tíð.
Um leið og ég óska henni heilla
á komandi ámm, vil ég þakka þeim
hjónum löng og góð kynni.
Þórður Kárason