Morgunblaðið - 14.05.1986, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR14. MAÍ1986
Atvinnumálaráðstefna á HÖfn í Hornafirði:
Séð yfir fundarsal Sjálfstæðishússins.
Morgunblaðið/Ámi Johnsen
Matvælaframleiðsla og nálægð
Evrópu styrkleiki Hafnar
Sjálfstæðisflokkurinn á Höfn
í Homafirði stóð fyrir ráðstefnu
nm atvinnumál sl. laugarda^ og
var fjallað um stöðu og stefnu í
helstu atvinnugreinum landsins.
Ráðstefnan var fjölsótt, en hún
var haldin I Sjálfstæðishúsinu á
Höfn. Frummælendur á ráð-
stefnunni vora Ari iónsson, for-
maður atvinnumálanefndar á
Höfn, Sveinn Hjartarson, hag-
fræðingur LÍÚ, Knútur Oskars-
son, framkvæmdastjóri Sam-
bands fiskvinnslustöðva, Víg-
lundur Þorsteinsson, formaður
Félags íslenskra iðnrekenda, og
Þráinn Þorvaldsson, fram-
kvæmdastjóri Útflutningsmið-
stöðvar iðnaðarins, en sérstakur
gestur ráðstefnunnar var Björa
Grétar Sveinsson, formaður
Verkalýðsfélagsins Jökuls. Ráð-
stefnustjórar voru Albert Ey-
mundsson og Hallgrímur Guð-
mundsson.
Þjónustan hefur tekið
stöðu landbúnaðarins
í erindi Ara Jónssonar Qallaði
hann um Austur-Skaftafellssýslu
sem atvinnusvæði í heild. Benti
hann á að á 16 ára tímabili á árun-
um 1965—1981 hefði íbúum f
Austur-Skaftafellssýslu fjölgað um
56% á sama tíma og fbúum á öllu
landinu hefði Qölgað um 19%. Kvað
Ari fjölgunina hafa verið langmesta
á Höfn. Ari flallaði um það í ræðu
sinni hvaða skilyrði þyrftu að vera
fyrir hendi til þess að eðlileg at-
vinnuuppbygging gæti átt sér stað,
en hann vék að þeim breytingum,
sem hafa átt sér stað í þessum
efnum í sýslunni á umræddu 16 ára
tímabili. Arið 1965 var landbúnaður
með 40% af atvinnunni og þjónusta
með 10% , en nú hefur þetta snúist
við. Ari lagði áherslu á það að í
allri eflingu atvinnu væri frum-
kvæði heimamanna mjög mikil-
vægt.
Útgerðin aftur í sókn
Sveinn Hjartarson hagfræðingur
sagði í upphafi máls síns að út-
gerðin í heild væri nú aftur í sókn
og væri gert ráð fyrir hagnaði á
útgerðinni á þessu ári. Benti hann
á að 75% af útflutningstekjum
landsins kæmu frá sjávarútvegi og
því hlyti það að vera grundvallarat-
riði að útgerðin gengi vel og að
reksturinn skilaði nægum hagnaði
til þess að geta staðið undir eðlilegri
þróun og uppbyggingu. Minnti
Sveinn á að útgerðin á Islandi hefði
ekki neina sjóði til að sækja í pen-
inga frá öðrum atvinnugreinum eins
og til dæmis í Noregi þar sem ríkis-
styrkir í útvegi á sl. ári námu 8, 3
milljörðum íslenskra króna. Hins
vegar var heildarkostnaður við alla
útgerð á íslandi sl. ár alls 9, 3
milljarðar króna. Sveinn fjallaði
nokkuð um það sem hefur verið
efst á baugi í útgerðinni að undan-
fömu, gámavæðinguna, ftystiskipin
og umræður um hlutdeild í kvótan-
um. Sveinn sagði að það þyrfti að
halda vel á öllum þráðum í stjómun,
þvf hvert atriði skipti miklu máli
og til marks um það sagði hann
að 6% lækkun á olíukostnaði þýddi
800 milljóna króna spamað og því
væri ekici að neita, að um þessar
mundir stefndi í minni tilkostnað
og betri afkomu.
20 fiskvinnslustöðvar
með tveggja millj-
arðahalla
Knútur Óskarsson sagði það
ekkert launungamál að staða fisk-
vinnslunnar væri miklum erfíðleik-
um bundin. í fréttum fyrir skömmu
var greint frá því að 12 fyrirtæki
í fíksvinnslu væru í vandræðum
með vanskil upp á einn milljarð
króna, en þar með væri ekki öll
sagan sögð þvi önnur 10 væru
einnig með greiðsluerfíðleika upp á
einn milljarð króna. Knútur kvað
höfúðvandamálið vera það að fyrir-
tæki hefðu verið að ýta tapinu á
undan sér sl. tvö ár og kostnað og
annað hefðu þau greitt með vanskil-
um, dýmm lánum og sífelldri blóð-
töku af eigin fé. Þá sagði Knútur
að staða fískvinnslunnar væri sér-
staklega slæm vegna óhagstæðrar
gengisþróunar, sem kæmi verst
niður á ftystingunni, en um þessar
mundir væri áætlað tap fískvinnsl-
unnar um 0,3%.
Fýsilegast verði að
fjármagna atvinnu-
fyrirtæki
Víglundur Þorsteinsson fjallaði
um horfur og ástand í iðnaði. Kvað
hann forsvarsmenn iðnaðarins vera
stolta af því að iðnaðurinn hefði
verið tiltölulega ftjáls og laus við
pot stjómmálamanna og auðvitað
ætti almenna reglan að vera sú að
menn gætu unnið að sínu á eðlileg-
um grundvelli án þess að stjómmál
kæmu sífellt við sögu. Víglundur
kvað iðnaðinn vera í góðri sam-
keppnisstöðu á heimamarkaði um
þessar mundir, en öðm máli gegndi
í útflutningsgreinunum þar sem
vemlegur hluti viðskiptanna væri
bundinn gengi dollars sem væri nú
fallandi. Þá minnti Vfglundur á tap
í ýmsum greinum ullariðnaðar, en
meginmálið væri það að verðbólgu-
hjöðnunin skapaði ný tækifæri og
það væri mikið atriði að atvinnu-
reksturinn nýtti sér það tækifæri.
Víglundur benti á ýmis dæmi þar
sem taka þyrfti til hendinni f stjóm-
un og m. a. nefndi hann að verðjöfn-
un á olíu væri gott dæmi um að
óhagstæðum olíuviðskiptum væri
haldið við og þannig spiluðu menn
á kerfíð.
Víglundur benti á að aukin
samkeppni stytti lfftfma hverrar
vömtegundar og þvf skipti miklu
máli að stöðug vömþróun væri í
gangi. Líklega mætti ekki ætla líf-
tímann lengri en 3—6 ár. Markaðs-
sókn þyrfti því að vera sífelld og
oft þyrfti að rækta upp þarfímar.
Víglundur sagðist telja að það
mikilvægasta í rekstri eins fyrir-
tækis væri stjómun þess, ytri skil-
yrðin væm líklega ekki eins stór
póstur og margir hygðu. Víglundur
kvað það sammerkt öllum fyrir-
tækjum sem væm í sókn að þau
væm með öflugustu vömþróunina
og markaðssóknina. Kvað hann ís-
lenskan markað mjög fljótan að
tileinka sér nýjungar og það væri
tiltölulega auðvelt að ná til allrar
þjóðarinnar með 500 þúsund króna
kostnaði í gegnum Morgunblaðið
og sjónvarpið. Kvaðst hann telja
að landsbyggðarfyrirtækin þyrftu
mjög að sækja fram í þessum efn-
um. Víglundur kvaðst telja að
byggðastefnan um árabil hefði
byggst á því einu að fjármagn hafí
verið lánað með neikvæðum vöxtum
á 15 ára tímabili eða þar til við
vomm búin að eyða öllu okkar
sparifé og raunvaxtastefnan hafí
orðið að taka við vegna þess að
ekki hafi verið fyrir hendi lengur
fjármagn til þess að gefa. Öflugustu
byggðastefnuna kvað hann vera að
virkja fjármagn einstaklinga í at-
vinnustarfsemi og það yrði þess
vegna að vera jafn fysilegt að setja
Q'ármagn í atvinnurekstur og að
sefja það á bankabók og í verð-
bréfabrask í Reykjavík. „Fmmhlut-
verkið í atvinnurekstri," sagði Víg-
lundur," er að græða peninga,
peninga sem skapa sterka stöðu
fyrirtækja, sterka atvinnulega, og
stöðu til þess að byggja frekar upp
og styrkja stoðir fyrirtækisins."
Fullvinnsla afurða
o g markaðsmál í
brennidepli
Þráinn Þorvaldsson kvað það
ljóst að um þessar mundir risi alda
áhuga fyrir útflutningsmálum og í
framhaldi af því fjallaði hann um
mikilvægi þess að kynna íslenska
framleiðslu og nota þann áróður
sem unnt er til þess að ná árangri.
Hann taldi það höfuðmál að leggja
áherslu á fullvinnslu afurða í fram-
tíðinni og taldi að skil almenns
iðnaðar og fiskvinnslu myndu renna
saman á ýmsan hátt. Þráinn kvað
það ljóst að fiskvinnsla yrði hrygg-
urinn í gjaldeyrisöflun þjóðarinnar
um ófyrirsjáanlega framtíð, en
mikilvægt væri að leggja kapp á
markaðsmál og sölumál íslenskra
afurða. Þráinn kvað margt hafa
Ljósmynd/Mats Wibe Lund
Séð yfir Höfn í Hornafirði.
i