Morgunblaðið - 07.09.1986, Síða 25

25
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. SEPTEMBER 1986
Brottför og koma eru aðskilin þannig að
brottfararfarþegar ganga inn í bygginguna
að vestanverðu og komufarþegar ganga út
úr henni að austanverðu. Bifreiðastæði
verða bæði vestan og austan við flugstöð-
ina. Greiðir þetta fyrirkomulag mjög fyrir
umferð um bygginguna.
aðar til meðalviðskiptagengis ársins 1985.
Og enn stefnir í aukningu. í þessum tölum
er ekki tekið tillit til „duldra gjaldeyris-
tekna" og má því ætla að heildargjaldeyris-
tekjur vegna seldrar þjónustu til erlendra
ferðamanna hafi verið 3,5 milljarðar króna.
Virðist því sem tekjur þjóðarinnar af erlend-
um ferðamönnum hafi nú í fyrsta skipti
numið hærri upphæð en íslendingar notuðu
til ferðalaga erlendis. Hér er því vissulega
um að ræða merkileg tímamót.
Seðlabankinn áætlar tekjur af erlendum
ferðamönnum hér á landi í tvennu lagi:
annars vegar fargjaldatekjur íslenskra flug-
félaga vegna erlendra farþega sem hingað
koma og hins vegar eyðslu þeirra hér á
landi, samanber eftirfarandi tölur.
Gjaldeyristekjur af erlendum ferðamönnum
Lausleg
áætlun
1980 1981 1982 1983 1984 1985
m.kr. m.kr. m.kr. m.kr. m.kr. m.kr.
Áætlaðar fargjaldatekjur 119 200 345 780 930 (1.360)
Eyðsla innanlands 112 155 314 682 1100 (1.660)
Samtals í milljónum króna 231 355 659 1462 2030 (3.020)
Til hliðsjónar í erlendri mynt: (73)
Samtals í millj. USD 48 49 53 58 64
Samtals í millj. DMK 88 111 128 150 183 (212)
Fólksflutningar á landi
Mjög stór hluti ferðamanna, bæði inn-
lendra og erlendra, ferðast með stórum og
smáum bifreiðum. Ómögulegt er að gera
sér neina grein fyrir ferðalögum með
einkabílum. Takmarkaðar upplýsingar
liggja einnig fyrir varðandi annan rekstur,
nema sérleyfísakstur, og áætlaðar tölur um
akstur í leigubílum eða bílaleigubílum virð-
ist hvergi vera til.
Árið 1982 var bílaeign sérleyfis- og hóp-
ferðaleyfishafa 311 bílar, 10 sæta og fleiri.
Á þessu ári er bílaeignin 359 bílar.
Bílaleigur hafa mikið af viðskiptum sínum
við erlenda ferðamenn, en nýting er mest
yfir sumarmánuðina eða allt að 90—100%.
Bílaleigugjöld hér á landi eru há í saman-
burði við nágrannaþjóðirnar.
Stöðvarbílar annast talsverðan akstur
vegna erlendra ferðamanna. Engar tölur eru
tii um þennan akstur, en sumir stöðvarstjór-
ar telja að hann geti orðið 15—25% af
heildarakstrinum.
Með hliðsjón af ofangreindu er ljóst, að
samgöngur á landi vegna ferðamanna gefa
talsverðar gjaldeyristekjur og aukin at-
vinnutækifæri.
Flugsamgöngur
Sú mikla aukning, sem varð á komu er-
lendra ferðamanna til íslands á árunum
1960—1985 er tvímælalaust undirstaðan
undir stórbættum flugsamgöngum, sem ís-
lendingar hafa notið á undanförnum áratug-
um við nágrannalönd.
Einnig má segja að aukinn ferðamanna-
straumur hafi haft veruleg áhrif á aukna
ferðatíðni innanlands.
Flugleiðir hf. annast mestan hluta alls
flugs að og frá landinu og innanlands. Am-
arflug hf. þjónar vissum flugleiðum, bæði
innanlands og til annarra landa.
Framboð og eftirspum á flugleiðum flug-
félaganna hefur yfirleitt verið í jafnvægi,
enda er tiltölulega auðvelt að halda slíku
jafnvægi í fluginu.
Framboð flugmöguleika til og frá landinu
er því að öllu jöfnu ekki vandamál að því
er ferðamenn varðar.
Árlega em farnar flugferðir innanlands
í áætlunarflugi á vegum Flugleiða hf. og
Arnarfiugs hf.
Auk þess fljúga minni flugfélög áætlunar-
flug til ýmissa staða. Þá er talsvert um
leigu- og einkaflug innanlands. Flug með
ferðamenn kemur mjög við sögu á sumrin.
Samkvæmt upplýsingum frá Þjóðhags-
stofnun er talið að árið 1963 hafi ársstörf
í flugrekstri verið 570, árið 1973 nam þessi
tala 1040, árið 1983 var talan 931. Tölur
frá sl. ári liggja ekki fyrir. Flugrekstur
landsmanna skapar því veralega atvinnu,
eins og ýmiss konar leiguflug á vegum flug-
félaganna, s.s. pílagrímaflug o.fl.
Tekjur íslenskra flugfélaga af fargjöldum
erlendra ferðamanna milli íslands og um-
heimsins hafa verið lauslega áætlaðar 1360
m.kr. árið 1985, en 1191 m.kr. árið 1984
umreiknað til 1985 gengis.
Starfsemi á Kefla-
víkurflugvelli
Árið 1973 fóra 390.259 þús. farþegar
um Keflavíkurflugvöll. Á sl. ári var talan
komin upp í 567.236 þús.
Á Keflavíkurflugvelli er starfrækt toll-
frjáls verslun og verslun með ýmsan íslensk-
an iðnvarning.
Þessar verslanir skila veralegum gjald-
eyri og einnig tekjum fyrir ríkissjóð. Þá era
þessar verslanir mikilvægar vegna atvinnu-
tækifæra og kynningar á íslenskum iðnaðar-
vörum.
í apríl 1987 er áætlað að opna nýja flug-
stöð á Keflavíkurflugvelli, en vinna við hana
hófst í október 1983. Flugstöðin verður alls
13 þúsund fermetrar og mun kosta um 42
milljónir dollara.
Fyrirkomulag innanhúss miðast við að
veita farþegum og gestum skjóta og góða
þjónustu. Tekið hefur verið tillit til þarfa
hreyfihamlaðra við hönnun byggingarinnar.
Farþegabrýr verða notaðar til þess að tengja
flugvélar við landgang. Farþegar munu
geta gengið um borð og frá borði óháðir
vindi og úrkomu.
Vinna við innréttingar er í fullum gangi
og sömuleiðis er unnið að frágangi flug-
hlaða, akbrauta flugvéla og aðkeyrsluvegar
að flugstöðinni. Á þessu ári verður einnig
unnið við frágang lóðar og bifreiðastæða.
Ferðamálaráð
Þróun íslenskra ferðamála á mikið undir
landkjmningarstarfi. Afla þarf nýrra og
stöðugra viðskipta. Þessi landkynningar-
starfsemi er lögum samkvæmt verkefni
Ferðamálaráðs. Þótt Ferðamálaráð sé þann-
ig hinn opinberri landkynningaraðili fer því
íjarri að það standi eitt að landkynningu.
Nefna má flugfélögin, sendiráð íslendinga
erlendis, ferðaskrifstofur sömuleiðis. Kaup-
sýslumenn og viðskiptafrömuðir sem kynna
viðskiptalífíð. íslendingar sem era erlendis
vinna margir hverjir að góðri landkynningu
með lífemi sínu og breytni.
Leiðir Ferðamálaráðs og Ferðamálasjóðs
skildu að nokkra leyti 1. október 1985 með
gildistöku nýrra laga um ferðamál. Með
þeim lögum er ákvarðanaréttur Ferðamála-
ráðs um lánveitingar felldur úr gildi og
færður til samgönguráðherra.
Árið 1985 gerði stjórn sjóðsins tillögu til
Ferðamálaráðs um 38 lánveitingar. Af þeim
kom 31 til útborgunar, um 61 millj. kr. Á
árinu 1984 gerði stjóm sjóðsins tillögu um
lán til 23 aðila að fjárhæð rúmlega 35
millj. kr. og er því um að ræða 74% hækk-
un milli ára. Upphæð sú sem kom til skipta
á árinu 1985 var tekin að stærstum hluta
að láni hjá Framkvæmdasjóði Islands.
Framtíð íslenskra
ferðamála
Fáar atvinnugreinar í þjóðfélaginu hafa
vaxið jafnört og ferðamál sl. ár. Fólk ferð-
ast þegar vel árar og ekki síst þegar reynt
verður að tryggja öryggi þess svo sem
hægt er.
Þróun ferðamála á komandi áram er ekki
síst háð því hvort varanlegur vöxtur verður
í efnahagsmálum hér á landi og í umheimin-
um og þessi atvinnugrein fái viðunandi
rekstrarskilyrði.
Það er grandvallaratriði að samgöngur
innanlands verði stórlega bættar frá því sem
nú er. Sérstaklega verður að hraða lagningu
bundins slitlags um allt land og ljúka verð-
ur framkvæmdum við alla áætlunarflugvelli,
m.a. annars með lagningu bundins slitlags,
byggingu flugstöðvar í Reykjavík og bygg-
ingu varaflugvallar fyrir millilandaflugið.
Það er fyrst og fremst undir okkur sjálf-
um komið hvernig til tekst á komandi áram
og hvernig þjóðin bregst við nýjum við-
horfum.