Morgunblaðið - 27.10.1987, Page 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. OKTÓBER 1987
k
!
'
-
I
I
í

>
Jtsorgnesingar tagna
bæj arréttindum
Borgarnesl.
Borgames hlaut bæjarréttindi s.l. laugardag, 24. október sl.
Heitir sveitarfélagið Borgamesbær hér eftir í stað Borgaraes-
hrepps áður. Á fyrsta fundi bæjarstjórnar var oddvitinn,
Eyjólfur Torfi Geirsson, kosinn forseti bæjarstjóraar. Á fundin-
um var einnig lagður fram og samþykktur kaupsamningur
Borgamesbæjar á verksmiðjuhúsi Pijónastofu Borgamess hf.
Kom fram að kaupverð eignarinnar er 28 milljónir. Húsið er
ætlað sem safnahús en til að byrja með verður hluti þess áfram
notaður af Pijónastofu Borgaraess. Borgnesingar tóku virkan
þátt í hátíðarhöldunum i tilefni bæjarréttindanna. Yfir 1.000
manns þáðu kaffiveitingar á Hótel Borgamesi og um 600
manns sóttu dansleikinn sem haldinn var þar um kvöldið.
upp nokkur atriði úr sögu Borgar-
ness og gat þess að Borgames hefði
orðið löggiltur verslunarstaður
1867 og sjálfstætt sveitarfélag árið
1913. Þá sagði Eyjólfur. „Á næsta
ári verða liðin 75 ár frá þessari
skiptingu, á þessu tímabili hafa 58
manns átt sæti í sveitarstjóm, þar
af 5 konur. Hafa 13 gegnt oddvita-
starfí, 7 hafa gegnt starfí hrepp-
stjóra og sýslunefndarmenn era 6.
Árið 1955 var fyrst ráðinn sveitar-
stjóri, en aðeins 3 hafa gegnt því
Elsti Borgnesingurinn, Guðrún Bergþórsdóttir, ásamt dóttur sinni,
Þórdisi Þ. Fjeldsted. Guðrún er 97 ára en býr ein og unir sér vel.
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra flutti ávarp á fyrsta bæjarstjómarfundinum.
Mikið var sungið við hátíðarhöldin. Hér er kirkjukórinn að syngja
við guðsþjónustu.
Nýtt safnahús
Núverandi bæjarstjóri, Gísli
Karlsson, setti hátíðina síðdegis sl.
föstudag með opnun málverkasýn-
ingar í samkomuhúsi bæjarins á
verkum í eigu Listasafns Borgar-
ness. Verkin vora eftir ýmsa lista-
menn, þar á meðal Kjarval. í ávarpi
sínu sagði bæjarstjórinn meðal ann-
ars: „Listasafn Borgamess var
stofnað árið 1981 með stórmerkri
listaverkagjöf, sem Hallsteinn
Sveinsson gaf og síðan hefur verið
aukið við það jafnt og þétt. Aðal-
hlutverk safnsins er að eignast
listaverk, varðveita þau og sýna.
Bæði með sýningum eins og þess-
ari og með því að lána verkin út í
opinberar sýningar. Það hefiir lengi
háð starfsemi Safnahússins að hafa
ekki yfír að ráða eigin sýningarsal
þar sem verk safnins væra stöðugt
til sýnis. Nú era horfur á að hús-
næðismálin komist í betra horf í
framtíðinni, því að í dag var undir-
ritaður, með fýrirvara um samþykki
sveitarstjómar, samningur um kaup
á húseigninni Bjamarbraut 4 til 6
með það fyrir augum að þar verði
söfnunum í Borgamesi búin aðstaða
til nokkurrar frambúðar." Málverk-
in á sýningunni höfðu mörg það
sameiginlegt, að þau tengdust
Borgamesi og Borgarfjarðarhéraði
í myndefni.
Egils saga
Eftir að sett hafði verið Vestur-
landsmót í sundi, sem var einn
liðurinn í hátíðarhöldunum, var
gengið til kirkju. Sóknarpresturinn,
sr. Þorbjöm Hlynur Ámason, sagði
meðal annars í ræðu sinni: „Borgar-
nes er ungur staður, það vitum við
öll. Það era ekki nema liðlega 100
ár síðan hér fóra að rísa hús og
fólk tók sér bólfestu. Um langan
tíma þar á undan hafði búfénaður
Borgarpresta spígsporað um þetta
klettótta nes og fáir aðrir merkisat-
burðir orðið hér. En Borgnesingar
eiga samt fortíð langt aftur í
tímann. Hér var land numið af land-
námsmönnum í lok rííundu aldar
og sagan unl það landnám og það
mannlíf hér á Mýram er sögð og
varðveitt í Egils sögu. og sú varð-
veisla er jafnvel merkastur sögu-
legra atburða sem hafa orðið hér
um slóðir. Því það var almenningur
hér á Mýram, það venjulega fólk
sem hér bjó sem geymdi með sér
sögumar í meira en 200 ár. Sögur
sem vora sagðar og endurlifaðar
mann fram af manni, uns hin
kirkjulega menning kom til sögunn-
ar og menn lærðu að skrifa. Þá kom
fram sá nafnlausi snillingur, sem
safnaði sögunum saman og festi
niður á bók. Og það megið þið vita
að engin þjóð í víðri veröld var að
skrifa betri bækur en búnar vora
til á íslandi á þrettándu öld og
kallast íslendingasögur. Sú arfleifð
má vera okkur hvatning til þess að
stunda alvöramenningu, mitt í öll-
um afþreyingahroðanum sem yfir
okkur dynur. í dag minnumst við
margs sem hefur gerst í stuttri
sögu þessa þorps. Hér stóðu fyrst
aðeins fáein hús og ekki voru þau
veglega útbúin. í dag er hér mynd-
arlegt samfélag sem ekkert skortir.
Víst hefur Borgames fylgt þeirri
þróun, sem hefur orðið um land
allt, að íslensk þjóð hefur flutt sig
úr fátækt yfír í velmegun. En engu
að síður höfum við margt að þakka
á þessum degi, uppbyggingin hefur
ekki orðið af sjálfu sér. Fólkið, sem
hér hefur lifað og starfað í gegnum
tíðina, hefur unnið góð verk. Það
hefur byggt upp þennan stað af
elju og nægjusemi og skilað góðu
búi til eftirkomandi kynslóða. Og
þó að Borgames verði nú kaupstað-
ur þá breytist ekki sú einfalda
staðreynd, að stapinn og svipmót
hans grundvallast á mannfólkinu
sem hann byggir. Hvemig er hugur
og hvemig er hjartalag, þau hróp
vega þrátt fyrir allt þyngra en há-
reist hús, myndarleg torg eða
stræti. Guð gefí að hinn kristni al-
menningur hér megi áfram koma
saman í kirkju sinni á helgum degi
í tilbeiðslu, í lofgjörð og bæn. Og
eignast þá djörfung og þann kær-
leika til góðra verka á hveijum
degi.“
Lokaávarp oddvita
„Við erum í þjóðbraut“
í lok þessa síðasta hreppsnefnd-
arfundar flutti oddvitinn, Eyjólfur
Torfí Geirsson, ávarp. Rifjaði hann
starfí frá upphafí. Ef litið er á íbúa-
þróun, þá var hér fyrst skráður íbúi
árið 1878, fólksijölgun var hæg
framan af, til dæmis vora hér að-
eins 50 íbúar árið 1900, en úr því
fer þeim að fjölga. Árið 1913, þeg-
ar Borgames varð sjálfstætt sveit-
arfélag, voru íbúamir orðnir 213
og um miðja öldina var þar 761
íbúi. Síðan hefur fbúafyöldi vaxið
jafnt og þétt þar til á allra síðustu
áram. Það er ekki hægt að skilja
svo við þetta tímabil án þess að
geta okkar góðu granna, en þar á
ég við íbúa þess héraðs, sem að
baki okkar býr. Frá upphafí hefur
atvinnulíf í Borgamesi byggst á
þjónustu við þá. Og ef Borgames
hefði ekki þennan bakhjarl, þætti
ekki lífvænlegt í Borgamesi, því
megum við ekki gleyma. Þrátt fyrir
það skref sem að við stígum hér í
dag, fer því þó fjarri að höggvið sé
á tengslin. Samstarf sveitarfélag-
anna er orðið miklu víðtækara en
svo, að það sé bundið við hin gömlu
sýslumörk. Sú uppstokkun sem hér
á sér stað, er sýslunefndir verða
lagðar niður í lok næsta árs, leiðir
að öllum líkindum til þess að enn
nánara samstarf verði við ná-
grannasveitarfélögin en er. Þegar
litið er til baka má segja að það
hafí skipst á skin og skúrir í sögu
þessa bæjar. Þessi staður hefur átt