Morgunblaðið - 10.04.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. APRÍL 1988
ÓSKARSVERÐLAUNIN ’88
- getspár
og vanga-
veltur
Kvikmyndir
Sæbjöm Valdimarsson
Enn fer skjálfti um kvikmynda
heiminn, áhorfendur sem þátttak-
endur, þvi komið er að hinni ár-
legu afhendingu Óskarsverðlaun-
anna, sem eru — hvað svo sem
tautar og raular — eftirsóttustu
sigurlaun iðnaðarins. Rlukkan
1800 á Vesturstrandartima mánu-
dagskvöldið 11. apríl hefjast her-
Iegheitin og við fáum svo væntan-
lega úrslitin með morgunkaffinu
á þriðjudagsmorguninn. Vafa-
laust verða margir vonsviknir
með endalokin, en sem kunnugt
er stendur valið um þá fimm sem
tilnefndir eru í hveijum þætti
kvikmyndagerðarinnar, en við
skulum vona að sem flestir verði
ánægðir með niðurstöðurnar.
Hvað sem þvi líður f innst mér sem
sá dýrðarljómi sem umlék hin
sögufrægu verðlaun hafi minnk-
að nokkuð hin síðari ár, hið sama
verður hinsvegar ekki sagt um
gildi þeirra fyrir handhafana og
verkin — svona næstu vikumar!
Tilnefningamar koma ekki siður
á óvart en úrslitin, nú sem endra-
nær. Gengið er framhjá öndvegis
verkum meðan önnur eru á torskilinn
hátt hafin til skýjanna. Það kom t.d.
flatt uppá marga að eftirtaldar
myndir og leikstjórar þeirra hlutu
ekki tilnefningu; Hinir Vammlausu-
The Untouchables/Brian De Palma,
Empire of the Sun/Steven Spielberg,
The Dead/John Huston, Full Metal
Jacket/Stanley Kubrick, Hróp á
frelsi-Cry Freedom/Richard Atten-
borough og Ironweed undir ieik-
stjóm Hectors Babenco.
Af leikumm sem silja eftir útí
kuldanum þann 11. aprfl má nefiia
Steve Martin í Roxanne (handritið
hans að umræddri mynd hlaut sömu
útreið i augum akademíunnar), Lill-
ian Gish og Bette Davis í The Wha-
les of August (myndin er á leiðinni
á tjaldið í Regnboganum), Barbra
Streisand og Richard Dreyfuss í
Nuts, Faye Dunaway í Barfly, Ro-
bert De Niro í Hinum vammlausu,
Joanne Woodward I Glerdýrunum-
The Glass Menagerie, Diane Keaton
í Baby Boom, Emily Loyd í Vildðú
værir hér, og svo mætti lengi telja.
Að venju ætla ég að geta mér til
um helstu Óskarsverðlaunahafana á
mánudagskvöldið. Sjálfum mér til
gamans (og vonandi einhveijum
fleirum), því víða rennir maður blint
í sjóinn, þrátt fyrir Evrópufrumsýn-
ingar og yfir höfuð stÓrbætta stefnu
í þá átt að sýna myndir hér sem
nýjastar af nálinni eru enn ósýndar
hérlendis nokkrar lykilmyndir af-
hendingarinnar. Og vafalaust bíða
kvikmyndahúsaeigendur að auki
með að frumsýna nokkrar myndanna
sem koma við sögu í ár eftir verð-
launaafhéndingunni og því auglýs-
ingagildi sem hún tvímælalaust hef-
ur á gengi þeirra. En þær eru ekki
langt umdan; Empire of the Sun ,
Broadcast News, Hope and Gloiy,
Ironweed, Good Moming, Viet Nam,
Hundalíf og Leiðsögumaðurinn.
Besta myndin
Vissulega er alltaf erfitt að spá í
úrslitin en þó mismunandi frá ári til
árs og 1988 er feikilega tvísýnt.
Ekki síst valið á stærsta trompinu
— bestu mynd ársins. Að öllum
líkindum mun slagurinn standa á
milli Broadcast News og Síðasta
keisarans. Þá gæti Hættuleg kynni-
Fatal Attraction, komið inní dæmið,
en hafa ber í huga að sú mynd hlaut
aðeins þokkalega dóma vestan hafs
en því betri viðtökur hjá almenn-
ingi. Fullt tungl (en sýningar hennar
heflast í dag í Bíóborginni), og Hope
and Glory, hafa minni möguleika.
En þá víkur sögunni til Davids Putt-
nams. Sem kunnugt er var þessi
frægi, metnaðarfulli kvikmynda-
framleiðandi dubbaður uppí æðstu
metorð hjá Columbia Pictures. Þar
Ienti hann fljótlega uppá kant við
peningamennina í Hollywood, lög-
fræðingagerið og hina vaidamiklu
umboðsmenn, sem leiddi til þess að
hann er nú snúinn aftur heim til
Englands. Hinsvegar eignaðist hann
mikinn fjölda aðdáenda í röðum
listamannanna og fullyrt er að því
tróni nú ein sú mjmda sem hann sá
persónulega um að gerð var undir
Columbia merkinu, Hope and Glory,
á meðal hinna útvöldu. Og þá geti
vinsældir hans haft úrslitaáhrif á val
Slðasta keisarans sem besta mynd
ársins, annarrar dekurmyndar hans
hjá Columbia. Svo áhrif Ihittnams
eru síður en svo lítil þó hann hafi
verið brottrækur gerri
En ég ætla að leyfa mér að veðja
á Broadcast News- Hún lítur út fyr-
ir að vera dæmigert óskarsverð-
launamyndarefni. Fáguð Hollywood-
framleiðsla, skynsamlega skrifuð,
vel leikin af kunnum leikurum plús
stórstjömu, hvort tveggja fyndin og
ádeilin. Þá stilli ég keppinautunum
fimm þannig, sú sigurstranglegasta
efst, síðan koll af kolli, sú ólíkleg-
asta neðst:
Broadcast News Leikstjóri James
L. Brooks. 20th Century Fox. Sfðasti
keisarinn, leikstjóri Bemardo Ber-
tolucci. Columbia. Hættuleg kynni,
leikstjóri Adrian Lyne. Paramount.
Hope and Glory, leikstjóri John Bo-
orman. Columbia. Fullt tungl, leik-
sQóri Norman Jewison. MGM.
Besta erlenda myndin
Ekki er valið auðveldara hér. Hef
samt tröllatrú á listaverki Malles,
Bless krakkar, þó svo ég óski Leið-
sögumanninum hins besta brautar-
gengis. Og Scola getur komið á óvart
með Fjölskyldunni. Þess má til gam-
ans geta að Frakkland hefur nú hlot-
ið frá upphafi alls 25 útnefningar
fyrir bestu erlendu mynd ársins, ít-
alía 21, Spánn 13, Danmörk 4 og
-þá er þetta önnur tilnefning nor-
skrar myndar til æðstu verðlauna
Bandarisku kvikmyndaakademíunn-
ar. Hinsvegar hafa Fransmenn
hampað þeim í ein átta skipti og
ítalir í sjö.
Bless krakkar Au Revoir, les En-
fants, (Frakkland). Leiðsögumaður-
inn (Noregur). Fjölskyldan (Ítalía).
Boð Babbette (Danmörk). Course
Compleated (Spánn).
Besti leikstjórinn
Það sem kemur mest á óvart þeg-
ar litið er yfir nöfn hinna fimm til-
nefndu kvikmyndaleikstjóra að nafn
James L. Brooks — Broadcast News
— vantar. Þó hlýtur myndin sjö aðr-
ar tilnefningar og Brooks hefur hlot-
ið fádæma lof gagnrýnenda fyrir
þessa aðra mynd sína (óskarsverð-
launamyndin Terms Of Endearment
var sú fyrsta sem hann ieikstýrði).
M.a. var hann kjörinn leikstjóri árs-
ins af kröfuharðasta hóp gagnrýn-
enda í Bandaríkjunum — samtökum
kvikmyndagagnrýnenda í New York.
Sami heiður féll honum í skaut frá
samtökum leikstjóra — Directors
Guild of America. Og Spielberg á
ekki uppá pallborðið hjá akade-
míunni, frekar en fyrri daginn.
í fyrsta skipti 1 sögunni er enginn
leikstjóranna Bandaríkjamaður.
Bertolucci er ítali, Lyne og Boorman
Bretar, Hallström er sænskur og
Jewison Kanadamaður. Jewison hef-
ur tvisvar verið tilnéfndur áður, fyr-
ir í hita næturinnar, 1967, og Fiðlar-
ann á þakinu, 1971. Þeir Bertolucci
og Boorman einu sinni hvor, sá fyrr-
nefndi fyrir Síðasta tangó í París,
1973, sá síðamefndi fyrir Deliveran-
ce, 1972. Allt vanir menn. Hinirtveir
hafa hinsvegar ekki komið við sögu
Óskars áður. Ég spái að Bertolucci
vinni og verði þar með fyrstur ítal-
skra leikstjóra að vinna Oskarsverð-
launin.
Bernardo Berolucci Síðasti keisar-
inn. Norman Jewison, Fullt tungl.
John Boorman, Hope and Glory.
Adrian Lyne, Hættuleg kynni. Lasse
Hallström, Hundalíf.
Besti karlleikarinn
í aðalhlutverki
Enn vandast málið! Vinur vor,
Jack Nicholson, er ALLTAF sigur-
vænlegur. Það kom nokkuð á óvænt
að hann var tilnefndur fyrir leik sinn
í Ironweed frekar en Nomunum í
Eastwick, sem sló hressilega í gegn.
Hvað með það, þetta er níunda og
örugglega ekki síðasta útnefning
þessa snilldarleikara, sem yrði þriðji
leikarinn í sögunni að vinna þrenn
Óskarsverðlaun fyrir leik. Hinir em
Ingrid Bergman og Walter Brennan;
Katherine Hepbum hampar fjórum!
Af hinum leikumnum er William
Hurt sá eini sem hlotið hefur verð-
launin — fyrir minnisstæða túlkun
sína á hommanum í Kossi kóngulóar-
konunnar, 1986. Og þá var hann
tilnefndur á síðasta ári fyrir litlu
síðri leiksigur í Guð gaf mér eyra.
Annarhvor þessara snillinga, sem
em í hópi með, í mesta lagi, þrem,
íjórum öðrum í úrvalsflokki banda-
rískra leikara, verður hinn útvaldi.
Það er nánast útilokað að gera uppá
milli þeirra. Og þá er varasamt að
afskrifa stjömuleik annars leikara,
sem aukinheldur er kominn af rót-
grónum, virtum og voldugum Holly-
woodaðli; Michael Douglas í Wall
Street... Og menn eiga tæpast lýs-
ingarorð yfir frammistöðu Robins
Williams i Good Moming, Vietnam.
Nú og gamli, góði Marcello Mastro-
ianni hlaut leikverðlaun á Cannes í
fyrra fyrir Myrk augu. Hann verður
þó að teljast „svarta hrossið" í þess-
um úrvalshóp.
Jack Nicholson Ionweed. William
Hurt, Broadcast News. Michael Dou-
glas, Wall Street. Robin Williams,
Good Moming, Vietnam. Marcello
Mastroianni, Myrk augu.
Besta leikkonan
í aðalhlutverki
Hér er hörkulið, en með Meryl
Streep í ömggum fararbroddi. Hún
hefur hlotið einstaklega góða dóma
fyrir túlkun sína á göturæsisbyt-
tunni og félaga Nicholsons í Iron-
weed. Streep hlýtur hér sína sjöttu
tilnefningu og yrði, einsog meðleik-
ari hennar, þriðji leikarinn í sögunni
að hljóta þrenn Óskarsverðlaun, ef
þau falla henni í skaut annað kvöld.
En Glenn Close er engin undirmáls-
manneskja; fyrir leik sinn í Hættuleg
kynni hlýtur hún sína fjórðu tilnefn-
ingu, en takið eftir, á aðeins sjö
mynda ferli! Þetta getur farið á
hvom veginn sem er og Hættuleg
kynni var vinsælasta myndin á
síðasta ári. Cher er mögnuð leikkona
sem ég set hiklaust f þriðja sætið,
þó Holly Hunter gæti hæglega orðið
ólíklegasti sigurvegari kvöldsins!
Hunter hlaut einróma lof fyrir leik
sinn I Broadcast News. Sally Kirk-
land á litla möguleika I þetta óá-
rennilega gengi.
Meryl Streep Ironweed. Glenn
Close, Hættuleg kynni. Cher, Fullt
tungl. Holly Hunter, Broadcast
News. Sally Kirkland, Anna.
Farið verður fljótt yfir sögu helstu
„minni háttar" verðlaunanna. Til
gamans má þó geta að Vincent
Gardenia er sá eini leikaranna 10