Morgunblaðið - 25.06.1988, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. JÚNÍ 1988
23
Lífsspekingurinn og skóarinn Bonatzi.
Við sjáum blinda Kristian sitja
úti í sólinni.
5 árum yngri en hún. Þetta leiddi
til skilnaðar eftir margar tilraunir
P.S. Kröyers til að komast hjá skiln-
aði. Sjálfur var hann orðinn sjúkur
maður, þjáðist oft af miklu þung-
lyndi og geðsveiflum, en hélt samt
áfram að mála.
Síðar, þegar Alfvén var horfinn
frá Maríu, taldi hún það hafa verið
hina mestu ógæfu í lífi sínu er hún
skildi við sinn góða mann vegna
ástar til Alfvéns. Hún eignaðist
einnig eina dóttur með Hugo Alfvén
er hlaut nafnið Margita, f. 1905.
Margita varð mikil stoð fyrir móður
sína á efri árum hennar og einstæð-
ingsskap.
Nokkrar myndir eru til eftir
Maríu Triepcke en það nafn bar hún
áður en hún gifíst P.S. Kröyer.
Myndir hennar eru fallegar og
benda til góðra hæfíleika hennar
sem myndlistarmanns. Maria var
fögur kona og eru til margar mynd-
ir af fólkinu á Skaganum, vinum
sínum, málurum og rithöfundum.
Kunnastar munu vera myndimar
frá ströndinni og af Maríu, hádegis-
verður málaranna, Jónsmessu-
skemmtunin við bálið og garðmynd,
þar sem María situr í blómagarði.
Hvað myndirnar segja
Myndir allra þessara mála tala
skýru máli og segja okkur sögu
hins daglega lífs meðal fólksins sem
var á Skaganum frá 1833 og fram
yfír 1920.
Túlkun þeirra er misjöfn, svo sem
eðlilegt er. Ég nefni t.d. að hjónin
Michael og Anna Ancher sóttu
myndefni ekki langt en máluðu og
teiknuðu af raunsæi, alvörustundir
daglegs lífs, er var svo að segja við
næsta fótmál. P.S. Kröyer sá aftur
á móti fremur hinar björtu hliðar
hversdagslífsins.
Myndefnið
Margir nota þeir sama fólkið sem
fyrirmyndir. Oft fólk sem heldur
mikið kyrru fyrir, hefur lítið fyrir
stafni. Én einnig starfandi kraftm-
ikla sjómenn og konumar að störf-
um og böm við leiki. Blindur maður
kemur við sögu. Hann hét Kristian
og var í daglegu tali nefndur „Blindi
Kristian".
Við fáum að sjá þennan blinda
mann sitja í dyragætt og sólin send-
ir geisla sína inn um dyrnar. Við
sjáum hann sitjandi á rúmstokki
við að gæta ungbams í vöggu, þar
sem hann heldur um stuðul vögg-
unnar, eins og til þess að skynja
hvar bamið er.
Við sjáum hann sitjandi úti í sól-
skini í sandinum og við hlið hans
situr ung stúlka, sem Tina hét. Hún
vindur hnykil af hesputré. Á ann-
arri mynd sjáum við Tinu í rökkri
eldhúss við eldstæði og á hinni
þriðju er Tina rúmliggjandi, veik,
flórðu „Tina að hekla". Lífsspeking-
urinn og skósmiðurinn Bonatzi
kemur við sögu. Hann hafði víða
farið um dagana, en þegar við erum
kynnt fyrir honum þama á Skagan-
um, er hann sestur að fyrir fullt
og allt, rúinn veraldarauði, klæddur
lörfum á mynd Michaels. Hreysið
hans var notað sem bálköstur á
Jónsmessukvöldi, er eigandinn var
látinn.
Elisa — ein mynd eftir Micahel
heitir „Káta Elisa“, máluð 1904.
En hvemig vegnaði Elisu? Mynd
eftir sama málara frá árinu 1910
ber nafnið „Bijálaða Elisa“.
Við fáum að sjá „Kristniboðs-
samkomu" haldnar út undir bemm
himni, skírnarathöfn í kirkjunni
o.s.frv.
Ennfremur emm við kynnt fyrir
heimilisfólki málaranna og ýmsum
sjómönnum kynnumst við með
nafni: „Niels Gaihede" og „Lars
Gaihede tálgar spýtu“. Þeir em
báðir sjómenn og „Lena og Lars
reyta máfa“. Ane Bröndum sjáum
við sem gamla konu lesa úr Biblí-
unni og bamabami hennar Helgu
kynnumst við á ýmsum myndum,
„Kvöldbæn", „Hundunum gefíð" og
svo kynnumst við henni sem mál-
ara.
Viggo Johansen leiðir okkur inn
á heimili bamafjölskyldunnar. Kon-
an hans Martha, er uppáhalds fyrir-
myndin, alltaf starfandi, stundum
situr hún með handavinnu eða hún
hagræðir blómum eða þá að hún
er að baða bömin þeirra o.s.frv.
Allmikið hefur verið ritað um
málarana og verk þeirra, um fyrir-
myndimar og líf fólksins á Skagan-
um.
í þriðju og síðustu grein minni í
þessum flokki mun ég segja lítið
eitt frá þorpinu, húsunum sem þetta
fólk bjó í o.s.frv.
Höfundur er smíðakennari.
.

Sértilboð dagsins:
T.d. 3 barnabuxur kr. 1.000
3 kvenbuxur kr. 1.200
8 pör af barnasokkum kr. 200,
Borðmottur