Morgunblaðið - 24.05.1989, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1989
Sölufélag garðyrkjumanna:
Tæplega 60 millj.
kr. tap á síðasta ári
Á aðalfundi Sölufélags Garðyrlqumanna, sem haldinn var á föstu-
daginn, kom fram að tæplega 60 milljóna kr. tap varð á rekstri
félagsins á síðastliðnu ári. Að sögn Amar Einarssonar, stjórnar-
formanns Sölufélagsins, er yóst að gripa verður til veralegra að-
haldsaðgerða í rekstri félagsins, en hann sagði að ekki hefðu ver-
ið teknar ákvarðanir um með hvaða hætti það yrði gert.
Öm sagði að stjóm Sölufélags- um skeið, heldur hefur grænmetið
ins hefði fengið góða stuðnings-
yfirlýsingu frá framleiðendum um
að þeir muni standa með stjóm-
inni í þeim aðgerðum sem gripið
verður til. Ákvarðanir um í hveiju
þær verða fólgnar yrðu þó ekki
teknar fyrr en ráðinn hefði verið
nýr framkvæmdastjóri Sölufélags-
ins, en fýrrverandi framkvæmda-
stjóri lét af störfum um síðustu
mánaðamót.
Uppboð hafa ekki farið fram
hjá uppboðsmarkaði Sölufélagsins
verið selt á föstu verði. Sagði Örn
það vera í athugun hvort uppboð
yrðu tekin upp á nýjan leik, en
uppboðsmarkaðurinn hefði komið
þokkalega út sem sjálfstæð rekstr-
areining á síðasta ári.
Stjóm Sölufélags garðyrkju-
manna var öll endurkjörin á aðal-
fundinum, en í henni eiga sæti auk
Amar þeir Bergþór Úlfarsson,
Rúnar Baldursson, Ámi Guð-
mundsson og Georg Ottósson.
Vegagerð gerir
umferðarkönnun
Vegagerð ríkisins mun standa
fyrir umferðarkönnunum á
tveimur stöðum fimmtudaginn
25. maí og laugardaginn 27.
maí. Staðirair sem um er að
ræða eru vegamót Akranesvegar
og Vesturlandsvegar og Suður-
landsvegur í námunda við Litlu
kaffistofuna.
Tilgangurinn með þessum könn-
unum er sá að afla upplýsinga sem
að gagni koma við að meta umferð
um hugsanleg jarðgöng undir Hval-
§örð. Með könnuninni við Akranes-
vegamót fást einkum upplýsingar
um tvennt. í fyrsta lagi gerir vitn-
eskja um upphafs- og ákvörðunar-
stað ferðar kleift að meta hve stór
hluti umferðarinnar myndi hafa
gagn af göngunum. Í öðru lagi fást
upplýsingar um samsetningu um-
ferðarinnar, þ.e. hvernig hún skipt-
ist í flokka eftir aksturserindum.
Ef jarðgöngin verða að veruleika
verður vegalengdin milli Reykjavík-
ur og svæðisins sem Akranes og
Borgames tilheyra svipuð þeirri
vegalengd sem í dag er milli
Reykjavíkur og þéttbýlisstaða á
Suðurlandi. Því er ekki ijarri lagi
að álykta að umferð um göngin
kunni að verða svipuð að samsetn-
ingu og núverandi umferð á Suður-
landsvegi. Öflun upplýsinga um
Slitlag
á 150
kílómetra
ALLS bætast 150 kílómetrar af
bundnu slitlagi við vegakerfið
hér á landi í sumar og verða það
margir mislangir bútar eftir því
sem Jón Rögnvaldsson yfirverk-
fræðingur hjá Vegagerðinni
sagði I samtli við Morgunblaðið.
Þá verða bútarair dreifðir um
land allt og ógerningur að segja
að meira væri í einum landshluta
en öðrum. Lengstu kaflarnir
verða um 7 kilómetra langir, en
þeir stystu nokkur hundruð
metrar.
Jón sagði enn fremur, að vega-
lagningin myndi hefjast á næstunni
enda veitti ekki af, sumarmánuðim-
ir rétt dygðu til að Ijúka við verkefn-
in. Bjóst Jón við því að verkinu
yrði lokið nærri mánaðamótum
ágúst og september.
samsetningu umferðar á Suður-
landsvegi er því meginmarkmið
könnunarinnar sem þar er fyrir-
huguð.
Framkvæmd þessara kannana er
með þeim hætti að allar bifreiðir
sem koma að athugunarstöðunum
eru stöðvaðar og bflstjórar spurðir
nokkurra spuminga. Vegagerðin
vonast til að vegfarendur sem leið
eiga um umrædda staði taki starfs-
mönnum vel og biðst velvirðingar
á töfum sem kunna að hljótast af
þessum sökum.
0 Morgunblaðið/Sverrir
Frá kynningu á landshappdrætti Ataks í landgræðslu. Á myndinni eru talið frá vinstri: Baldvin
Jónsson, Sigurður Helgason, Arai Gestsson, og Árai Reynisson, en auk þeirra á Ingimundur Sigfus-
son sæti í framkvæmdanefiid Átaks til landgræðslu.
Landshappdrætti vegna
átaks í landgræðslu
til þeirra verkefna sem
brýnust hveiju sinni.
teljast
ÁTAK í landgræðslu mun á næstunni standa fyrir landshapp-
drætti til styrktar Landgræðslu ríkisins, og verða happdrættis-
miðar sendir til allra íslendinga á aldrinum 16 til 75 ára í næstu
viku. Stærsti vinningur happdrættisins er einbýlishús, sem stað-
setja má hvar sem er á landinu, en auk þess verður dreginn út
fjjöldi annarra vinninga, og er heildarverðmæti þeirra um 25
milljónir króna.
Dagana 10.—18. júní, að þjóð-
hátíðardeginum undanskildum,
verða dregnir út sérstakir bfla-
vinningar í stuttum þáttum fyrir
kvöldfréttir Ríkissjónvarpsins.
Helstu fjárhagslegir bakhjarlar
happdrættisins eru Búnaðarbank-
inn, Sjóvá-Almennar tryggingar,
Prentsmiðjan Oddi, Flugleiðir,
Jöfur, Loftorka og Bátasmiðja
Guðmundar Lárussonar Hafnar-
firði.
Átaki í landgræðslu er ætlað
að ná yfir þriggja ára tímabil, og
er markmið þess að afla flár til
að styðja vel við uppgræðslu
landsins. Á því ári sem liðið er
síðan átakinu var hleypt af stokk-
unum hafa safnast nokkrar millj-
ónir króna og verður fénu varið
í samráði við Landgræðslu ríkisins
í því átaki sem framundan er
verður leitað til allrar þjóðarinnar
um fé til að græða landið. Er
þess vænst að með því fé sem
safnast í happdrættinu verði ráð-
stöfunarfé Landgræðslunnar að
raungildi það sama í ár og það
var í fyrra, en það svaraði til rúm-
lega 6 þúsund tonna af áburði,
ef öll opinber fjárveiting til Land-
græðslunnar væri notuð til áburð-
arkaupa. Með sameiginlegu átaki
allra landsmanna er því gert ráð
fyrir að hlutur almennings verði
um 15% af ráðstöfunarfé Land-
græðslunnar. Að sögn Sveins
Runólfssonar, landgræðslustjóra,
hefur sá misskilningur verið út-
breiddur að Landgræðslan fái til
ráðstöfunar fjármagn vegna sölu
plastpoka í verslunum landsins,
en svo væri ekki. Landvemd inn-
heimti það íjármagn og veiji því
eftir eigin ákvörðunum, sem væru
óháðar Landgræðslu ríkisins og
Átaki í Landgræðslu.
Upphaf Átaks í landgræðslu
má rekja til aðalfundar Félags
íslenskra stórkaupmanna í byijun
árs 1988, en þar var samþykkt
samhljóða tillaga Áma Gestsson-
ar forstjóra, þess efnis að félagið
minntist 60 ára afmælis síns með
því að gangast fyrir átaki til að-
stoðar Landgræðslunni, og jafn-
framt yrði reynt að fá til liðs önn-
ur félagasamtök og fyrirtæki inn-
an verslunar og viðskipta. Stofnuð
var framkvæmdanefnd undir for-
ystu Áma, en í henni eiga sæti
Ingimundur Sigfússon, forstjóri
Heklu hf, Sigurður Helgason,
stjórnarformaður Flugleiða, Ámi
Reynisson, framkvæmdastjóri Fé-
lags íslenskra stórkaupmanna og
Baldvin Jónsson, auglýsingastjóri.
Forseti íslands, frú Vigdís Finn-
bogadóttir, er vemdari Átaksins.
Sjómenn og útgerð kreflast
8% hækkunar almenns fiskverðs
ÚTGERÐ og sjómenn fara fram á sambærilegar hækkanir á fisk-
verði og samið hefiir verið um við megninþorra launþega á undanf-
öraum vikum. Almennt fiskverð gildir til mánaðamóta, og munu
útgerðarmenn og sjómenn þá krefiast 8% hækkunar á verðinu, 5%
strax og 3% hækkunar í október. Fiskkaup vinnslunnar nema um
helmingi útgjalda hennar og eykur 5% hækkun fiskverðs þau að
meðaltali um 2,5%. Þrátt fyrir styrkingu dollarsins og þar með aukn-
ar tekjur fiskvinnslunnar, telja forystumenn hennar hana nú rekna
með 2 til 2,5% tapi.
Gengi dollars gagnvart krónunni
hefur hækkað um 6,5% síðan um
síðustu mánaðamót. Það stafar
annars vegar af gengislækkun um
1,5% 10. maí síðastliðinn og hins
vegar styrkingu dollarsins á alþjóða
gjaldeyrismörkuðum. Vægi dollars
í sölu sjávarafurða hefur farið
minnkandi að undanfömu, en skipt-
ir mestu máli sölu til Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna. Hækkun dollars
um 1% þýðir 0,4% aukingu á tekjum
frystingarinnar og því hefur 6,5%
bætt stöðuna um 2,4%. Forystu-
menn frystingarinnar segja að tap
sé engu að síður á rekstrinum nú
og staðan eigi eftir að versna. Ljóst
sé að tekjur hennar skerðist um 1%
til viðbótar um mánaðamótin, er
dregið verður úr endurgreiðslu sölu-
skatts og um 1% að auki eigi síðar
en í júlíbyijun vegna þess, að verð-
bætur minnki. Því sé vinnslan
hvergi í stakk búin til að greiða
hærra fiskverð en nú gildi. Afkoma
útgerðarinnar liggur ekki fyllilega
fyrir um þessar mundir, en ljóst er
að gjöfúl vetrarvertíð og góð loðnu-
vertíð hefur verið rekstrinum hag-
stæð. Hins vegar fer í hönd tíma-
bil minni afla og hækkandi 'olíu-
verðs.
Ýmsar aðgerðir tengjast ákvörð-
un um nýtt fískverð og stendur um
þær nokkur styrr. Er núverandi
ríkisstjórn tók við völdum síðastliðið
haust ákvað hún 800 milljóna króna
lántöku fyrir hönd frystideildar
Verðjöfnunarsjóðs. Var það gert til
að verðbæta útflutning á frystum
fiski um 5 til 6%, sem þýðir í raun
að útflytjendur freðfisks njóta sér-
staks gengis og fá um 2,75 krónum
meira fyrir dollarinn en aðrir út-
flytjendur svo dæmi sé nefnt. Ríkis-
sjóður mun greiða þetta lán, en það
dugir aðeins fram í næsta mánuð.
Stjómvöld hafa ákveðið að halda
verðbótum áfram til að þurfa ekki
að grípa til frekari gengisbreytinga
til að auka útflutningstekjur sjávar-
útvegsins. Því hafa þau lagt til að
frystideild Verðjöfnunarsjóðsins
taki lán að upphæð 400 milljónir
króna til að halda smá minnkandi
verðbótum út árið. Lánið falli á
ríkissjóð hafi vinnslunni ekki vaxið
svo fiskur um hrygg að hún verði
fær um að greiða það að þremur
árum liðnum. Fulltrúar ríkisins í
sjóðstjórninni eru þrír og eru þeir
fylgjandi lántökunni nú svo og ann-
ar fulltrúi frystingarinnar Árni
Benediktsson, framkvæmdastjóri
Félags Sambandsfiskframleiðenda.
Hinn fulltrúi frystingarinnar, Frið-
rik Pálsson, forstjóri SH, er á móti
lántökunni svo og fulltrúar veiða
og vinnslu, sem eru tveir. Meiri-
hluti er því lántökunni fylgjandi.
Morgunblaðið/Emilía
Aðilar Verðlagsráðs sjávarútvegsins áttu í gær óformlegan fiind með
sjávarútvegsráðherra um stöðu mála í ljósi þess að núverandi fis-
kverð gildir aðeins til mánaðamóta. Fulltrúar sjómanna og útgerðar
krefiast 8% hækkunar á fiskverði. Óskar Vigfússon, formaður SSÍ,
Sveinn Hjörtur martarson, hagfræðingur LIU og Guðjón A. Krisfj-
ánsson, forseti FFSÍ.
Amar Sigurmundsson, formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva, telur
rekstrartap frystingarinnar nú vera
að minnsta kosti 2,5% miðað við
stöðuna í dag. Hvað framhaldið
varði eigi eftir að meta tekjusam-
drátt vegna minnkandi verðbóta og
endurgreiðslu söluskatts, sem þýði
um 2% tekjumissi svo og launa-
hækkana síðar á árinu og minnk-
andi kvóta. Frystingin sé því ekki
með neinu móti fær um að greiða
hærra fiskverð en nú. Reyndar sé
enn ónotuð heimild til lækkunar á
gengi um 2,25%, en hún bæti stöð-
una líklega ekki meira en um 1,5%
þegar upp verði staðið. Hækkun
dollars um 1% miðað við óbreytt
meðalgengi auki tekjur frystingar
um 0,4% en hafi nánast engin áhrif
á tekjur söltunar. „Stjórnvöld hafa
Iofað því að rekstur fiskvinnslunnar
verði viðunandi á gildistíma núver-
andi kjarasamninga. Ekki verður
séð annað en svo verði gert með
aukningu tekna á einhvem hátt.
Slíkt hlýtur að þurfa að koma til,
eigi vinnslan að geta greitt hærra
fiskverð," sagði Arnar.
Óskar Vigfússon, formaður Sjó-
mannasambands íslands, segir að
sjómenn telji sig eiga fullan rétt á
sambærilegum hækkunum og sam-
ið hafi verið um í landi. Þeir muni
standa fast á þeirri krqfii sinni., ,