Morgunblaðið - 19.07.1989, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLÍ 1989
Nelson Mandela
71 árs
Suður-afríski blökkumannale-
iðtoginn Nelson Mandela varð
71 árs í gær og á myndinni
sést lögfræðingur hans, Dullah
Omar, halda á afmæliskorti.
Eiginkona Mandela, Winnie
(t.v.), og dóttirin Zinzi (lengst
t.h.) heimsóttu Mandela í fang-
elsi hans skammt fyrir utan
Höfðaborg á afmælisdaginn.
Winnie Mandela hafði það eftir
manni sínum að hann ætti alls
ekki von á því að verða látinn
laus á þessu ári. Hún sagði
hann hafa átt fund nýlega með
forystumönnum baráttuhreyf-
ingar blökkumanna, Afríska
þjóðarráðsins (ANC), og hefði
stöðugt samband við útlæga
forystu hreyfingarinnar sem
hefur aðsetur í höfuðborg
Zambíu, Lusaka. Óvæntur við-
ræðufúndur P.W. Botha, for-
seta Suður-Afríku, og blökku-
mannaleiðtogans fyrir nokkru
gaf þeim orðrómi byr undir
báða vængi að Mandela yrði
frjáls maður innan skamms. Að
sögn eiginkonu hans fékk F.W.
de Klerk, sem talinn er munu
taka við forsetaembættinu af
Botha í haust, ekki vitneskju
um fúnd Botha og Mandela fyrr
en að honum loknum.
Reuter
Herinn leitar hús úr húsi í Kabúl:
Orðrómur um sundurþykki í
stjórninni og handtökur ráðherra
Skæruliðar í innbyrðis átökum
Kabúl. Reuter.
STJÓRNIN í Kabúl harðneitaði
því í gær að sundurlyndi ríkti
innan hennar og að Shanawaz
Tanai, hershöfðingi og varn-
armnálaráðherra, hefði verið
handtekinn. Orðrómur þess eftiis
komst á kreik í gærmorgun eftir
að hersveitir girtu eitthverfi
borgarinnar af og gerðu húsleit
í hverju húsi.
Sjónvarpið í Kabúl sagði að ekk-
ert væri hæft í orðrómi um ágrein-
ing í stjórninni og vísaði því á bug
að Tanai hefði verið handtekinn.
Sýndar voru myndir af honum
heilsa upp á hermenn í herstöð en
ekki fylgdi fréttinni hvenær myndin
hefði veirð tekin.
Hermenn umkringdu einn borg-
arhluta Kabúl um klukkan þijú að
staðartíma í fyrrinótt. Brynvagnar
og skriðdrekar tóku sér stöðu á
hveiju homi. Af opinberri hálfu var
sagt að leit að skæmliðum stjómar-
andstæðinga stæði yfir.
Síðdegis stóð leitinn enn yfir og
jafnframt var fólk sem átti erindi
í verslanir í miðborginni beðið að
sýna skilríki.
Til átaka kom milli tveggja
skæmliðafylkinga 9. júlí við Fark-
har í Takhar-héraðinu í norðurhluta
Afganistan. Sveit Hezb-skæmliða,
sem lúta forystu Gulbuddins Hek-
matyar trúarleiðtoga múslíma, sat
fyrir 30 manna hópi Jamiat-skæm-
liða.
Einn Jamiat-mannanna féll í bar-
daga en hinir voru teknir til fanga
og teknir af lífi næsta dag. Naji-
Reynist bréfið vera ekta, væri það
merki um að kommúnistastjóminni
í Peking hafí mistekist að bijóta á
bak aftur lýðræðishreyfinguna í
landinu. Að undanfömu hafa stjóm-
völd hneppt fjölda lýðræðissinna um
bullah Lafraie, einn af helstu leið-
togum afganskra skæruliða, sagði
í gær að draga bæri þá sem staðið
hefðu fyrir aftökunni til ábyrgðar.
Hvatti hann fylkingar skæmliða
hins vegar til að láta atvikið ekki
sundra sér en sýna þess í stað enn
meiri samstöðu í baráttunni gegn
allt Kína í fangelsi.
Kommúnistastjórnin segir að enn
hafí mikið af vopnum, sem stolið var
úr vopnabúmm hersins fyrir rúmum
mánuði, ekki komið í leitirnar. Ríkis-
fjölmiðlarnir hafa mjög varað við
leppstjóm Sovétmanna í Kabúl, eins
og hann komst að orði.
Utanríkisráðuneytið í Washing-
ton D.C. fordæmdi aftökumar við
Farkhar í gær. Hvatti það skæm-
liða til þess að einbeita sér að barát-
tunni gegn Kabúlstjórninni og auka
samvinnu í því augnamiði.
„andbyltingarsinnuðum öflum“, sem
þau segja til alls vís, og hefur stjórn-
in heitið því að unna sér ekki hvíldar
fyrr en búið er að uppræta þau fyrir
fullt og allt.
Japan er næstmesta viðskiptaland
Kína, á eftir Hong Kong. Þá em
Japanir langfjölmennastir erlendra
ríkisborgara í Kína, en um 290 jap-
önsk fyrirtæki em með útibú í al-
þýðulýðveldinu.
í bréfinu vora Japanir sakaðir um
stórfellda „efnahagsinnrás" í Kína
og að vera fullnánir vinir kommún-
istastjórnarinnar.
Haldi þessu áfram munum lýsa
yfir stríði gegn öllum Japönum í
Kína og myrða tvo Japani í hveijum
mánuði, hina fyrstu 15. ágúst.“
Bætt var við að hernaðurinn myndi
færast í aukana á næsta ári, en þá
yrði maður drepinn á viku fresti.
Að sögn japanska sendiráðsins
nær hótunin til japanskra athafna-
manna, ferðamanna og þá sem ferð-
uðust í opinberam erindagjörðum til
Kína. Á hinn bógi var öryggi kenn-
ara, stúdenta, blaðamanna, stjórnar-
erindreka og fjölskyldna þeirra sagt
tryggt.
I Kína hefur skipulögð hryðju-
verkastarfsemi, á borð við þá sem
þekkist á Vestur- og Miðausturlönd-
um, ekki orðið vart frá byltingunni
1949 og að sögn japanska sendiráðs-
ins í Peking, er þetta í fyrsta skipti
sem frést hefur um hótun af þessu
tagi.
Svíþjóð;
Braust
inn í
konungs-
höllina
Stokkhóimi. Reuter.
ÓBOÐINN gestur mddist inn
í Drottningarhólmshöllina, bú-
stað sænsku konnungsfjöl-
skyldunnar, á sunnudag og
braut þar verðmæta listmuni
áður en lögregla kom á vett-
vang og yfirbugaði hann. Mað-
urinn er 38 ára geðsjúklingur
og var hann ekki með fullu
ráði þegar hann var handtek-
inn eftir að hafa valsað um
höllina að vild í nokkrar mínút-
ur. Eyðilagði hann m.a.
kínverska postulínsmuni og
herbergishurð. Hallarverðir
gerðu enga tilraun til þess að
yfirbuga manninn en gerðu
lögreglu viðvart og því gat
maðurinn athafnað sig að vild
í höllinni smástund þar til hún
kom á vettvang. Karl Gústaf
Svíakonungur og fjölskylda
hans vom ekki í höllinni um
helgina.
Bandaríkin:
Viðskiptahalli
vex
Washington. Reuter.
VIÐSKIPTAHALLI Banda-
ríkjanna varð 10,24 milljarðar
Bandaríkjadollara (um 580
milljarðar ísl.kr.) í maímánuði
síðastliðnum en var 8,29 millj-
arðar í apríl, segir í nýrri
skýrslu bandaríska viðskipta-
málaráðuneytisins. Þetta er
mesti halli sem orðið hefur í
einum mánuði síðan í desem-
ber og mun meiri en efna-
hagssérfræðingar höfðu búist
við. Framleiðsla innanlands
hefur aukist hægt og innflutn-
ingur hefur aldrei verið meiri
í sögu landsins.
Júgóslavía:
Mótmæla
mannréttinda-
brotum
Belgrad. Reuter.
OPINBER samtök rithöfunda
í Júgóslavíu sökuðu í gær
stjórnvöld um kúgun á
menntamönnum af albönskum
ættum; þeim væri haldið í
stofufangelsi eða frelsi þeirra
takmarkað með öðmm hætti,
án þess að réttað væri í málum
þeirra. Nær 240 Albanir vom
hnepptir í stofufangelsi í mars
eftir óeirðir í héraðinu Kosovo,
þar sem Albanir em í miklum
meirihluta. Héraðið missti þá
takmarkað sjálfstæði sitt í
hendur stjórnar Serbíu sem er
fjölmennasta lýðveldi Júgó-
slavíu.
Indland:
Gandhi heitir
Tamílum
stuðningi
Nýju-Delí. Reuter.
RAJIV Gandhi, forsætisráð-
herra Indlands, hét því í gær
að Indverjar myndu tryggja
réttindi þjóðarbrots Tamíla á
Sri Lanka. Stjórn Sri Lanka
hefur krafist þess að 45 þús-
und manna indverskt herlið,
sem stjórnvöld fengu sér til
hjálpar til að bæla niður
skæmliðauppreisn fyrir tveim
áram, verði flutt á brott í lok
mánaðarins. Gandhi sagði Ind-
landsstjórn hafa ábyrgst
samning um réttindi Tamíla
og myndi standa við það lof-
orð.
Kafbátaslysið við Noregsstrendur:
Geislun hefiir ekki mælst
Ósló. Keuter.
NORSK yfirvöld skýrðu frá því í gær að rannsóknir bentu til
þess að geislun hefði ekki orðið þegar sovéskur iqarnorkukaf-
bátur bilaði undan ströndum Norður-Noregs á sunnudag.
Norsk stjórnvöld skýrðu frá því bilun í kjamakljúf bátsins hefði
á sunnudag að eldur hefði kviknað
í kjarnakljúf sovésks kafbáts af
alpha-gerð undan Norður-Noregi
á sunnudag en sovésk yfirvöld
segja fullyrðingar Norðmanna á
misskilningi byggðar. Embættis-
menn í Moskvu sögðu að ætluð
valdið því að hann hefði komið
úr kafi. Reykur hefði stigið upp
þegar díselvélar bátsins hefðu
verið ræstar og hefðu Norðmenn
þá talið að eldur væri laus um
borð.
Atvikið á sunnudag er þriðja
óhappið sem verður um borð í
sovéskum kafbátum á Noregshafi
á skömmum tíma. í apríl varð
eldsvoði í sovéskum Mike-kjam-
orkukafbáti sem var að gera til-
raunir með ný og fullkomin vopn.
Sökk kafbáturinn og fómst 42
sjóliðar. í júní kviknaði síðan í
sovéskum Echo-2 kjamorkukaf-
báti.
Oþekkt hryðjuverkasamtök í Kína:
Hóta að drepa tvo jap-
anska borgara á mánuði
Peking. Daily Telegraph.
ÁÐUR óþekkt hryðjuverkasamtök í Kína hafa hótað að drepa tvo Jap-
ani í hverjum mánuði til þess að mótmæla nánum viðskiptatengslum
Japans og Kína. Hótunin barst í bréfi til skrifstofú japanska flugfélags-
ins í Peking og var það undirritað af samtökum, sem nefna sig „Hin
blóði drifha dauðastorkunarherdeild“. Ungir kínverskir verkamenn
stofhuðu fyrr í sumar „Dauðastorkunarsveitimar" til þess að sýna lýð-
ræðissinnuðum námsmönnum samstöðu og hétu verkamennirnir því
að veija stúdentana með lífi sínu. Það gerðu þeir unnvörpum á Torgi
hins himneska friðar aðfaranótt 4. júnís síðastliðinn.