Morgunblaðið - 30.08.1989, Blaðsíða 16

i
16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 1989
Svíar hlera austur-
evrópsk sendiráð
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, frettantara Morgunblaðsins.
SÆNSKA öryggislögreglan stundar umfangsmiklar hleranir við
sendiráð Austur-Evrópuríkjanna i Stokkhólmi og einnig við heimili
einstakra sendiráðsmanna. Var frá þessu skýrt í blaðinu Dagens
Nyheter í gær en embættismenn og leiðtogar stjórnarandstöðunnar
vildu ekkert um málið segja.
í blaðinu sagði, að ríkisstjórn
jafnaðarmanna hefði heimilað hler-
anirnar til að geta fylgst betur með
njósnastarfsemi Austur-Evrópu-
mannanna en þetta mál er samt
dálítið vandræðalegt fyrir hana og
utanríkisráðuneytið. Það er nefni-
lega ekki langt um liðið síðan
sænska stjórnin mótmælti harðlega
hlerunum Sovétmanna í sænska
sendiráðinu í Moskvu. Auk þess eru
hleranir í húsakynnum erlendra
sendimanna bannaðar samkvæmt
Vínarsamþykktinni og Svíar eru
aðilar að henni.
Talsmenn austur-evrópsku sendi-
ráðanna vildu ekkert segja um
fréttina í Dagens Nyheter og svo
var einnig um forystumenn stjórn-
málaflokkanna. Kváðust þeir
bundnir þagnareiðum um þessi mál.
Polland:
Stj órnar myndun
dregst á langinn
Varsjá. Reuter.
TADEUSZ Mazowiecki, forsætisráðherra Póllands, hefur frestað því
að skipa nýja ríkisstjórn landsins til loka næstu viku. Kom þetta fram
í viðtali dagblaðs pólska kommúnistaflokksins Trybuna Ludu við Bron-
islaw Geremek, leiðtoga þingflokks Samstöðu.
Að sögn Geremeks náðist ekki
samkomulag um stjórnarstefnu og
ráðherraskiptingu í viðræðum
Mazowieckis og leiðtoga samstarfs-
flokkanna á mánudag. Það veldur
því að forsætisráðherrann getur ekki
tilkynnt ráðherraskipan ríkisstjórn-
arinnar á morgun, fímmtudag, eins
og hann ætlaði sér.
Kommúnistaflokkurinn krefst
þess enn að fá fleiri ráðuneyti en
Heimsbikarmótið:
Kasparov
í forystu
GARRÍ Kasparov, heimsmeistari
í skák, náði forystu á heims-
bikarmótinu í Skellefteá í Svíþjóð
þegar 12. umferðin var tefld í
gær.
Úrslitin í gær urðu þessi: Ka-
sparov — Vaganjan 1-0, Short —
Nicolic li-h, Andersson — Ribli 'k-h,
Sax — Seirawan 14-14, Salov —
Ehlvest 1-0, Portisch — Nunn 0-1,
Hiibner — Kortsnoj 0-1, Tal —
Karpov 14-14.
Á mánudag voru tefldar tvær
biðskákir Salovs. Þær fóru þannig
að Salov tapaði fyrir Portisch en
gerði jafntefli við Nunn.
Staðan að loknum 12 umferðum
af 16 er þessi: 1. Kasparov með 8
vinninga, 2.-3. Karpov og Short 714
vinning, 4.-5. Seirawan og Salov 7
vinninga, 6.-7. Andersson og Port-
isch 614 vinning, 8.-9. Ehlvest og
Sax 6 vinninga, 10.-11. Tal og Ribli
514 vinning 12.-14. Hubner,
Kortsnoj og Nunn 5 vinninga, 15.
Nikolic 414 vinning, 16. Vaganjan
S4 vinning.
varnarmála og innanríkismála og
það tefur stjórnarmyndunina. Ut-
anríkisráðuneytið virðist helsta bit-
beinið hjá flokkunum íjórum sem
nú ræða stjórnarmyndun, Samstöðu,
Bændaflokknum, Lýðræðisflokkn-
um og kommúnistum. Bændaflokk-
urinn og kommúnistar vilja utanrík-
isráðherraembættið en Samstöðu-
menn segjast ekki reiðubúnir að láta
það af hendi.
Fregnir herma að kommúnistar
íhugi nú að breyta um nafn á flokki
sínum til að gefa honum sósíaldem-
ókratískt yfirbragð. Formaður þing-
flokks þeirra, Marian Orzechowski,
á að hafa lagt til að nafni flokksins
verði breytt úr „Pólski sameinaði
verkamannaflokkurinn" í „Pólski
sósíalíski verkamannaflokkurinn".
Danmörk:
Fyrstu spila-
vítin árið 1991
Kaupmannahöfh. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
FYRSTU spilavítin í Danmörku
geta að öllum líkindum hafíð
starfsemi sína 1. janúar 1991, að
því er Berlingske Tidende hefúr
eftir H. P. Clausen dómsmálaráð-
herra, sem í haust ætlar að leggja
fram lagafrumvarp um löggild-
ingu spilavíta þar í landi.
Samkvæmt lagafrumvarpinu
verður að greiða aðgangseyri að
spilavítunum, en gestir þeirra verða
ekki skráðir. Þó verður fólk að sýna
skilríki, sé þess krafist. Lágmarks-
upphæð, sem leggja verður undir,
verður 5-10 dkr. (40-80 ísl. kr.), en
hámark 10.000 dkr. (80.000 ísl. kr.).
Að sögn Berlingske Tidende er ör-
uggur meirihluti fyrir samþykkt
frumvarpsins í þinginu.
Góðar fréftir f ró sólríkri Kýpur
DIDACTA fnt. (I.A.T.A. - U.F.T.A.A. viðurkenndur skóli)
Tilkynning
Skólinn hefur ákveðið að bjóða þeim nemendum, sem hefja nám í sept-
ember, frítt húsnæði og gildir það út skólatímann. Viðkomandi fá sent
bréf þess efnis fljótlega.
Skólastjórinn hefur tekið ástfóstri við íslensku nemendurna og hefur
þar af leiðandi ákveðið að bjóöa 50% afslátt af námskeiðum sem hefjast
I janúar og apríl 1990, 20 nemendum sem uppfylla skilyrði I.A.T.A. Ef þú
hefur áhuga á ferða- og feröamannaþjónustu og þau alþjóðlegu réttindi
sem I.A.T.A. veitir þér, sendu þá úrklippuna til:
Auður Proppé, pósthólf 3084, 123 Reykjavík, sem jafnframt veitir frek-
ari upplýsingar í síma 675208 eftir kl. 19 virka daga.
Nafn .......
Heimilisfang
Simi........
Reuter
Olíuskip íljósum logum
Björgunarmenn börðust við elda í gær um borð í
oliuskipinu Sun Shield fyrir utan strendur Líban-
ons. Skipið varð fyrir sprengjuárás sýrlensks her-
skips aðfararnótt þriðjudags og er talið að níu
skipveijar hafí beðið bana i eldhafinu um borð.
Skipið, sem er skráð í Möltu, var á leið til hverfís
kristinna manna í Beirút með eldsneytisfarm en
um hverfíð hefúr verið umsátursástand í fímm
mánuði. „Við björguðum tveimur skipveijum, ann-
ar þeirra var með alvarleg brunasár. Hinir níu
eru þarna niðri,“ sagði líbanskur björgunarmaður
og benti í eldhafið í stefiii olíuskipsins.
íran:
Allir ráðherrar Raf-
sanjanis samþykktir
Nikósíu. Jteuter.
ALI Akbar Rafsanjani, forseti
írans, fagnaði í gær miklum
sigri en þá samþykkti þingið
alla ráðherrana 22, sem hann
hafði gert tillögu um. Vegna
þessarar óvæntu niðurstöðu
hefúr Rafsanjani nú fijálsari
hendur við að bæta samskiptin
við önnur ríki og vinna að lausn
vestrænu gíslanna í Líbanon.
Rafsanjani var kosinn forseti í
júní með miklum meirihluta at-
kvæða og úrslitin í gær treysta
enn stöðu hans sem mesta ráða-
manns í íran eftir að Khomeini
leið. Á þessum áratug, sem liðinn
er frá byltingunni, hefur engin
stjórn verið samþykkt án ein-
hverra breytinga harðlínumanna.
Rafsanjani þótti djarfur þegar
hann ákvað að kasta fyrir róða
harðlínumanninum AIi Akbar
Mohtashemi, fyrrum innanríkis-
ráðherra og stuðningsmanni Hiz-
bollah-hreyfingarinnar í Líbanon,
og var búist við, að harðlínumenn-
imir á þingi reyndu í staðinn að
hafna tveimur eða þremur ráð-
herrum forsetans. í þingumræðum
kvaðst Rafsanjani hafa valið
mennina vegna hæfileika sinna,
ekki vegna stjómmálaskoðana, og
lagði áherslu á, að hann þyrfti á
þeim öllum að halda við endurreisn
efnahagslífsins. Meðal nýju ráð-
herranna eru ýmsir, sem menntað-
ir eru á Vesturlöndum.
Nýr flokkur
á Grænlandi?
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
GRÆNLENSKA alþýðusam-
bandið, SIK, heldur aukafúnd í
septembermánuði. Rædd verður
tillaga um stofiiun verkamanna-
flokks á Grænlandi.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
fram koma tillögur innan alþýðu-
sambandsins um stofnun stjórn-
málaflokks. Námaverkamenn í
Marmorilik við Umanak hafa til
dæmis lagt fram tillögu í þá átt.
Undir lok umræðunnar um nýju
stjórnina gerðist Rafsanjani harð-
orður í garð andstæðinga sinna.
„Ef ég þekkti ykkur ekki gæti ég
ímyndað mér, að þið vilduð grafa
undan stjórninni með því að ham-
ast gegn þremur eða fjórum mönn-
um,“ sagði hann en þegar Kar-
rubi, leiðtogi harðlínumanna, tók
til máls, lýsti hann yfir fullum
stuðningi við ráðherraval Rafsanj-
anis.
Finnland:
Gert ráð fyrir rekstrar-
afgangi hjá ríkissjóði
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FINNAR eiga að borga minna í beinum sköttum en meiri söluskatt
á næsta ári. Það er eitt af helstu nýmælum í fjárlagafrumvarpi finnsku
ríkissljórnarinnar. Harri Holkeri forsætisráðherra (hægrim.) og
Erkki Liikanen Qármálaráðherra (jafnaðarm.) eru báðir afar ánægð-
ir með fjárlagafrumvarp fyrir næsta ár. Gert er ráð fyrir tekjuaf-
gangi sem er mjög sjaldgæft í Finnlandi. Þetta er þriðja Qárlagafinm-
varp hægrimanna og jafnaðarmanna en þeir hafa setið í stjórn sam-
an síðan 1987.
Heildarskattbyrði Finna er nú
37,5%. Samt vilja hægri menn
benda á að tekjuskattar eru nú
komnir undir það sem var árið
1987. Hins vegar hefur ríkissljóm-
inni ekki tekist að endurskipuleggja
skattakerfíð og hefur hún verið
harðlega gagnrýnd af hálfu sljórn-
arandstöðunnar fyrir að fara illa
með þjóðarbúskapinn.
Helsta vandamálið sem snertir
einstaklinga er skortur á íbúðar-
húsnæði. Ríkisstjórnin reynir nú að
beina auknu fjármagni í smíði fé-
lagslegara íbúða en sérfræðingar
telja að kostnaður við þær fram-
kvæmdir sé ranglega áætlaður.
íbúðaverð og einkum byggingar-
kostnaður er hár í Finnlandi. íbúðir
á höfuðborgarsvæðinu kosta allt að
15-20 þúsund mörk fermetrinn, þ.e.
ERLENT
50 fm íbúð getur kostað 9 milljónir
ísl. króna, sem kaupandi verður að
borga út. Fólk sem þarf að fjár-
festa í húsnæði verður að fá lán í
banka en raunvextir eru allt að 10%.
Markmið ríkisstjórnarinnar er að
stuðla að samdrætti í þjóðfélaginu
bæði hvað varðar íbúðarkaup og
neyslu yfirleitt. Núverandi efna-
hagsstaða stefnir í umframneyslu,
auknar skuldir og verðbólgu. Fýrir
nokkru skilaði OECD skýrslu um
efnahagshorfur Finna en í þeirri
skýrslu var alvarleg gagnrýni vegna
þenslu sem einkennir efnahags-
ástandið. Finnar safna skuldum
erlendis en það fjármagn er ekki
notað til þess að fjárfesta í fram-
leiðslu heldur hefur stórfé farið
beint í neyslu. Viðskiptahalli Finna
er um 17 milljarða marka (um 200
millj. ísl. króna) og áætluð verð-
bólga 5,5%.
Nú áætlar ríkisstjórnin að draga
úr þenslunni með því að hvetja
menn til þess að spara. Samkvæmt
fjárlagafrumvarpinu geta menn
haft 20.000 mörk (um 240.000 ísl.
króna) skattfijálsar fjármagnstekj-
ur næsta ár, þ.e. tekjur eins og
vexti af hávaxtareikningum og
verðbréfum.