Morgunblaðið - 16.11.1989, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1989
31
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
Margan annan-fróðleik er í þessari
einu opnu að finna.
í samræmi við árafjöldann eru
sextíu svona opnur í bókinni. Fæ
ég ekki betur séð en þar komi fram
allt það helzta, sem gerzt hefur í
Sjálfstæðisflokknum. Getið er allra
landsfunda, kjörs formanna og
varaformanna og allra miðstjórnar-
manna. Lýst er árangri Sjálfstæðis-
flokksins í alþingiskosningum og
allra kjörinna þingmanna flokksins
getið. Þá eru og rakin helztu úrslit
sveitarstjórnarkosninga; bóka-,
blaða- og tímaritaútgáfa á vegum
flokksins tíunduð og þannig mætti
lengi telja.
Astæða er til að nefna ýmsan
forvitnilegan fróðleik, sem höfund-
ur dregur fram og gæti jafnvel
komið þeim, er vel þykjast til
þekkja, á óvart. Sem dæmi má
nefna för Matthíasar Johannessens
á fund Laxness um forsetaframboð,
er áður getur. Einnig segir frá því,
að Bjarni Benediktsson hafi fremur
viljað Geir Hallgrímsson en Jóhann
Hafstein sem varaformann, þegar
Gunnar Thoroddsen varð sendi-
herra árið 1965. Þá er þess getið,
að Jóhann Hafstein hafi á árinu
1970, er hann varð forsætisráð-
herra eftir fráfall Bjama Benedikts-
sonar, boðið Geir Hallgrímssyni,
þáverandi borgarstjóra, stöðu
dómsmálaráðherra. Geir hafnaði
boðinu og varð Auður Auðuns þá
ráðherra fyrst kvenna. Frá fyrri
árum má nefna frásögn af skrifum
Bjarna Benediktssonar í Vísi árið
1932 undir dulnefni og leynilegar
tilraunir til að mynda þjóðstjórn
undir forsæti hans skömmu fyrir
lýðveldisstofnunina 1944.
Þessir fróðleiksmolar eru miklu
fleiri og stundum vakna spurningar
um heimildir höfundar, en þeirra
er ekki getið nema almennt í eftir-
mála. Dæmi um fróðleik af þessu
tagi, sem mér kemur á óvart, er
lýsing á aðdraganda viðreisnar-
stjórnarinnar 1959. Þar segir, að
Ólafur Thors hafi um tíma haft
áhuga á stjórnarsamstarfi við sósí-
alista, en megn andstaða við það
hafi verið í röðum ungra sjálfstæð-
ismanna. Þetta kemur ekki heim
og saman við alltrausta vitneskju
um samkomulag Sjálfstæðisflokks
og Alþýðuflokks í desember 1958
(og trúlega undirbúið fyrr) um
breytta kjördæmaskipan og sam-
starf _að loknum tvennum kosning-
um. Ég tel tæplega hafa reynt á
mikla andstöðu gegn samstarfi við
Sósíalistaflokkinn í röðum ungra
sjálfstæðismanna árið 1959, a.m.k.
man ég ekkert slíkt, en á þeim tíma
var ég varaformaður SUS.
Skylt er þess að geta, að bókar-
höfundur kýs í eftirmála að nefna
verk sitt „annál flokksstarfsins í
sextíu ár“. Er það réttnefni og leið-
ir af því, að ekki er sanngjarnt að
ætlast til mikilla sögurannsókna
eða útlistunar á því sem frá er
greint. Mér segir hins vegar svo
hugur, að bók þessi verði ómissandi
uppsláttarrit þeim er vilja kynna
sér og rannsaka nánar íslenzka
stjórnmálasögu.
Þótt annálsformið hljóti að
þrengja mjög að höfundi, nær hann
oft að krydda mál sitt innskotum
svo sem ættfræði eða gamansemi.
Dæmi (bls. 94-95):
„Hverfafélög sjálfstæðismanna í
Reykjavík voru flest stofnuð á árun-
um upp úr 1970. (Hverfa félög sjálf-
stæðismanna í Reykjavík? spuj'ði
gárunginn Davíð Oddsson þá í Út-
varpi Matthildi.) Nú eru þau 13
talsins..
Ein opna í bókinni er helguð
hveijum hinna fimm formanna
Sjálfstæðisflokksins er gegnt hafa
því starfi á undan núverandi for-
manni. Formið er hið sama og á
flokkssögunni, myndir og texti.
Þetta er vel gert og einhvern veginri
hlýlega. Fer vel saman í myndum
og texta persónulegur og pólitískur
fróðleikur.
I bókarlok eru nokkrir stuttir
kaflar, sem höfundur nefnir við-
auka. Einn viðaukinn er um ráðu-
neyti og ráðherra íslands frá 1904.
Er þar svo tæmandi upptalning á
ráðherrum og verkaskiptingu
þeirra, að jafnvel er þar kominn
nýskipaður hagstofuráðherra, Júl-
íus Sólnes. Þetta er fróðleikur sem
oft þarf að rifja upp og gott að eiga
hann svo heillegan og aðgengileg-
an. I viðauka er og þingmannatal
Sjálfstæðisflokksins frá upphafi
(105 menn), atkvæðatölur flokksins
og þingmannafjöldi frá 1931 og
loks skipulagsreglur Sjálfstæðis-
flokksins 1989.
Engin tök eru á að kanna með-
ferð höfundar á þeim aragrúa stað-
reynda sem fram koma í bókinni,
en svo langt sem minni mitt og
þekking á starfi Sjálfstæðisflokks-
ins sl. 40 ár hrekkur til, finn ég
ekki vlllur sem máli skipta. Smá-
vegis ónákvæmni hef ég rekizt á,
svo sem nafnabrengl undir mynd-
um, en ekki er ástæða til að rekja
það hér.
Frágangur bókarinnar er allur
hinn prýðilegasti og ritvillur vand-
fundnar. Hannes Hólmsteinn skrif-
ar gott íslenzkt mál, einfalt en
skýrt, og hlýtur að vera ávinningur
að því að fá svo læsilegan skrifara
á íslenzku til starfa við félags-
vísindadeiki Háskólans.
Margir Islendingar eru fróðir um
sögu sína á þessari öld af þeirri
ástæðu einni, að hún hefur verið
sögð í Öldinni okkar á aðgengilegan
hátt. Sagan um Sjálfstæðisflokkinn
er sögð með öðrum hætti en svo
vel, að ég spái því að hún verði til
þess að auka almenna þekkingu á
stjórnmálasögu okkar.
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður
Ástríðuþrungnar myndir
Myndlist
BragiÁsgeirsson
Það eru ekki liðnir margir mán-
uðir síðan glerlistakonan Sigríður
Ásgeirsdóttir hélt heilmikla sýn-
ingu í Norræna húsinu.
Hún er nú aftur á ferðinni og
í þetta sinn lætur hún glerið hvíla
sig en sýnir í þess stað nokkrar
stórar teikningar ásamt grafík-
myndum.
Teikningarnar gerði hún fyrir
nokkrum árum en grafíkmyndirn-
ar útfærði hún á verkstæði ytra
í sumar.
Teikningarnar eru mjög í ætt
við Cobra-liststefnuna og ný-
bylgjumálverkið, en grafíkmynd-
irnar geta talist hrein nýbylgja,
svo að óhætt er að fullyrða að
Sigríður sé mjög upptekin af nú-
listaviðhorfum í viðfangsefnum
sínum.
Hinar stóru og ábúðarmiklu
teikningar eru útfærðar af mikl-
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sigríður Ásgeirsdóttir
um krafti og skaphita og hafa
yfir sér mjög ástríðuþrungið svip-
mót. Er hér um að ræða kynjaver-
ur í ofsafengnum faðmlögum, en
hins vegar er slönguformið
ríkjandi í grafíkmyndunum.
Hvort tveggja viðfangsefni sem
ungir hafa mikið fengist við víða
um heim á þessum áratug.
Myndimar bera og nöfn við
hæfi svo sem: „Eg þrái þig, þú
mátt eiga mig“, „Brosið“,
„Stjörnubjört nótt“, „Kærleikur"
o.s.frv., en þessar myndir vöktu
sérstaka athygli mína fyrir óþvin-
guð og hressileg vinnubrögð.
Ekki líkjast þessar myndir því
sem menn hafa áður séð til Sigríð-
ar hvorki á sýningum né í verkefn-
um sem hún hefur útfært, svo að
þær koma töluvert á óvart, en
eiga sér vafalítið eðlilega skýringu
í skaphöfn listakonunnar. En
óneitanlega eru þær ekki eins
nýstárlegar og hin ýmsu glerverk
hennar.
Eitt er svo áberandi við þessa
sýningu og það er hve ólík hún er
í gerð sinni því sem áður hefur
sést á þessum stað, þótt viðfangs-
efnin komi manni kunnuglega
fyrir sjónir og ber það vott um
breiddina í íslenzkri myndlist um
þessar mundir.
Sýningin stendur einungis til
fímmtudags 16. nóvember.
Það getur ráðið úrslitum
að eiga hlutdeild í sterkum sparisjóði
Sparisjóður vélstjóra er í hópi traustustu innlánsstofnana landsins, með mikið eigið fé.
Stöðug innlánsaukning, aðhald í rekstri, tengsl við 34 sparisjóði, dugmikið starfsfólk
og góðir viðskiptavinir gera Sparisjóð vélstjóra sterkan.
En Sparisjóður vélstjóra erekki aðeinstrausturog óreiðanlegur,
heldur er óhersla lögð þar ó persónulega þjónustu. Sparisjóður
vélstjóra veitir öllum óheyrn, öruggan sess, leiðsögn og greið
svör. Það er enginn stofnanabragur á Sparisjóði
vélstjóra.
KS8S£!S**«*
HiaslllÍlÍll
iboxbnx
Sér-tékkareikningur sameinar kosti veltureikninga og
almennra sparisjóðsbóka, því vextir reiknast daglega af inn-
stæðunni. Viðskiptavinurinn kemst af með færri reikninga og
millifærslur.
Launalán geta allir fastir viðskiptavinir Sparisjóðs vélstjóra
fengið, leggi þeirreglulega inn laun, tryggingabætureða aðrar
greiðslur. Lánstími er allt að 24 mánuðir. Launalánið fæst með
eins dags fyrirvara.
Yfirdráttarheimild að 100 þúsund krónum geta allir
tékkareikningshafar sótt um, og allir góðir viðskiptavinir fá þá
heimild og tryggja sig þannig gagnvart óvæntum útgjöldum.
Hraðbankinn þjónar viðskiptavinum Sparisjóðs vélstjóra að
nóttu sem degi. Næsti hraðbanki er örugglega innan seilingar.
Lykillinn að þjónustunni er bankakortið.
Eurocard-greiðslukortið veitir viðskiptavinum Spari-
sjóðs vélstjóra aðgang að einu stærsta kortaneti heims.
Eurocard eykur þægindi, opnar möguleika og bætir bók-
haldið.
Þú átt skilið að fá áheyrn
og öruggan sess.
a SPARISJÓDUR VÉLSTJÓRA
BORGARTÚNI 18 SÍMI 28577 — SÍDUMÚLA 1 SÍMI 685244