Morgunblaðið - 27.05.1990, Qupperneq 10

10 c
MORGUNBLAÐIÐ MANNLIFSSTRAUMAR SUNNUDAGUR 27. MAÍ 1990

Stráka-
bleiur
Stelpu-
bleiur
Nú er líka teygja að aftan, sem heldur
bleiunni á réttum stað.
Allar Libero bleiur
eru óbleiktar
og ofnæmisprófaðar
Verndið náttúruna
SAMTOK
FISKVINNSL USTÖÐ VA:
MÖGULEIKAR ÍSLEHMHGA
I ÞÁTnÖKU í
SJÁVARÚTVEGIERLEHDIS
Fundur íA-sal Hótels Sögu
fimmtudaginn 31. maíkl. 12.00
Frummælendur:
Grímur Valdimarsson, RF - Alaska
Dóra Stefánsdóttir, ÞSSÍ-Afríka
Páll Gíslason, ICECON - Evrópa, Chile
Sigurpáll Jónsson, Marel - Nýja Sjáland
Stefán Þórarinsson, ráðgj.
- Grænhöfðaeyjar o.fl.
Ólafur Sigurðsson, fréttamaður
- Hvað eru Færeyingar að gera?
Fundarstjóri:
Gunnar Tómasson, Grindavík
Að tfindum laknum sitia trnmmælendur fyrir svorum.
Fundurinn tr öllum opinn og htlst mtð
iiádtgisvtrði í Skálanum á 2. hæð.
Þátttiikuoiald tr kr. 1.500,- hádtgisvtiðnr innifalinn.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ástóum Moggans!
UMHVERFISIVIÁL///iv/f) lídurframkvœmdum og
fyrirheitum? ________
Þingvellir- þjóðardýrgripur
FERÐALÖG ERU EITT séreinkenni nútímamanna — útilíf þykir
eflirsóknarvert. Vaxandi umferð ferðamanna hér á landi er til vitn-
is um það, bæði innlendra og erlendra. Menn gera að vísu mismun-
andi kröfur um aðstæður og aðstöðu alit eftir áhugasviði en augljós
nauðsyn er að skapa öllum skilyrði til útilífsiðkana og um leið að
gerðar séu ráðstafanir til þess að náttúra og umhverfí spillist ekki
vegna ágangs.
Fjöimargir vinsæfir áningarstaðir ferðamanna hér á landi eru í
verulegri hættu vegna aukins ágangs. Mikið hefúr verið um þessi
mál rætt, en minna orðið úr framkvæmdum til varnar. Veruleg undir-
búningsvinna vegna stefnumörkunar í skipulagsmálum á þessu sviði
hefur þó átt sér stað á að minnsta kosti einu svæði og það er í þjóð-
garðinum á Þingvöllum og umhverfi hans.
Imaí 1988 var gefíð út rit á vegum
Þingvallanefndar um Þingvelli —
þjóðgarðinn og umhverfi, þar sem
gerð er grein fyrir stefnumörkun
Þingvallanefndar í skipulagsmálum
þessa svæðis.
Landslagsarki-
tektamir Einar E.
Sæmundsen og
Reynir Vilhjálms-
son voru ráðnir til
verksins. Þetta rit
er bæði vandað og
fróðlegt og er í
raun staðfesting á
hver nauðsynlegt er að taka
eftir Huldu
Voltýsdóttur
hlut. Ef það fær þau svör að þenn-
an daginn sé uppselt, rétt eins og
uppselt getur verið á tónleika eða
í leikhús, þá kaupir það sér miða
annan dag! Ætii við gætum vanist
slíkum takmörkunum?
En snúum okkur að Þingvöllum.
Lög voru sett um friðun Þingvalla
árið 1928 og þjóðgarður stofnaður
þar skömmu síðar. Árið 1972 var
efnt til hugmyndasamkeppni um
skipulag svæðisins og reyndar
landsins umhverfis Þingvallavatn
með tilliti til verndunar og útivist-
ar. Skriður komst á skipulags-
vinnuna á ný þegar þeir félagar
Einar og Reynir voru raðnir til
verksins á vegum Þingvallanefndar.
Markmið skipulagsins er að
vemda einstæða náttúru og menn-
ingarsögu Þingvalla — og leitast
er við að skipuleggja umferð og
dvöl innan svæðisins. Álagið á
svæðið hefur aukist mjög, segir í
ritinu, og þörfin fyrir upplýsingar
og þjónustu, sem gerir gesti virka
þátttakendur í verndun.
Unnið var að gerð skipulagsins
í þtjú ár og tillögur kynntar og
ræddar rækilega. Fornleifarann-
sóknir voru nauðsynlegur þáttur
enda hefur margt óvænt komið í
ljós. Þjóðminjasafn hefur séð um
þær rannsóknir og mikil vinna er
óunnin enn. Lífrannsóknir Þing-
vallavatns hafa farið fram á vegum
próf. Péturs M. Jónassonar. í grein-
argerð hans segir m.a. að Þingvalla-
svæðið sé eitt af furðulegustu
vatnasvæðum heims. Af brún Al-
því
tillit til allra þátta við slíka vinnu
og skoða málin í heild.
Hér skulu aðeins tilgreind nokkur
atriði í umræddu riti fólki til um-
hugsunar og til að ítreka nauðsyn
þess að farið verði að taka með
svipuðum hætti á skipulagningu
annarra vinsælla ferðamannastaða
á landinu sem nú eru að verða eyði-
leggingu að bráð. Á það skal um
leið bent að það er ekkert einsdæmi
hér á landi að setja þurfi strangar
reglur um umgengni á slíkum stöð-
um. Aðrar þjóðir eru margar hverj-
ar farnar að sinna slíkum verndar-
aðgerðum.
Til gamans mætti geta þess að
jafnvel á því stóra svæði Grand
Canyon í Bandaríkjunum er farið
að takmarka umferð ferðamanna.
Þar kaupir fólk sér aðgöngumiða á
svæðið, sem gefur leyfi til skoðunar
eða þátttöku í gönguferðum, stutt-
um, miðlungs löngum og löngum.
Fólk tekur þessu sem sjálfsögðum
L/EKNISFRÆÐI//iv/t) sagdi ekki
Carrel?
Hjartaskipti
nægan undirbúning og næga vitn-
eskju hafi skort og þar fram eftii
götum. En naumast verður því neit-
að að afrek hans er eftirminnilegl
og enginn veit hvað frumkvæði hanf
eða frumhlaup, ef menn kjósa þac
heldur, flýtti mikið fyrir þróun slíkn
lækninga.
ALLTAF ER EITTHVAÐ nýtt að
koma á daginn í græðslumálum.
Snemma í þessum mánuði var Lee
Brash, fjórtán ára piltur frá Ed-
inborg, fluttur í skyndi á sjúkrahús
í London. Þar var fyrir hjartaskurð-
læknirinn Magdi Yacoub sem er ís-
lendingum að góðu
kunnur og stýrði
hann liði sínu í sex
klukkustunda að-
gerðum sem fóru
fram á tveim
skurðstofum
samtímis. Dreng-
urinn var með
lífshættulegan
Ekki eru liðnir nema rúmir tveir
áratugir frá því suður-afríski læknir-
inn Christiaan Bamard framkvæmdi
fyrstur allra hjartaflutning og þótti
það að vonum tíðindum sæta.
Hjartaþegi Bamards lifði í 18 daga
en dó þá úr lungnabólgu. Mörgum
fannst og finnst reyndar enn að
Barnard hafi „þjófstartað"; tími hafi
ekki verið kominn til að hefja að-
gerðir af þessu tagi, aðstæður og
Ef ýtarlega væri rakinn aðdrag
andi líffæraflutninga eða græðsli
sem er styttra orð og þjálla (ígræðsl;
gæti þá átt við um innvortis líffær
en ágræðsla um húð eða fingur
kæmu ófáir við sögu. En nefna verð
ur Alexis Carrel (1873-1944
franskan skurðlækni sem braut heil
ann um ólíkustu efni, m.a. græðslu
möguleika, og lagði gjörva hönd ‘<
margt. Landi hans herlæknirini
Ambroise Paré tók upp á því tæpun
fjómm öldum fyrr að stöðva blóðrá:
úr sundurskorinni æð með því a<
eftir Þórarin
Guðnoson
lungnasjúkdóm en ágætasta hjarta,
og eins og kunnugt er þykir stundum
æskilegra að skipta um líffærin
bæði þótt annað þeirra sé heilbrigt.
Hann var búinn að bíða eftir aðgerð
í tvö ár og hafði undanfarnar vikur
orðið að dveljast á spítala. Nú voru
grædd í hann lungu og hjarta úr
nýdánu barni, en hjartað úr honum
sjálfum var gefið strák frá Birming-
ham. Hjarta þess stráks var alit of
stórt og dugði honum illa.