Morgunblaðið - 24.07.1990, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. JULI 1990
15
Úr dagbókarhugleiðingrim
ímynduðu meiriháttar tapi „í hlut-
lægum og óhlutlægum verðmæt-
um“ vegna þátttöku í Evrópusam-
starfinu. En lítum betur á það.
Fríverslunarlexían sýnir okkur
að fijáls vöruviðskipti við félags-
ríki okkar í EFTA og Evrópuband-
alagið, eru íslandi til hagsbóta.
Nú þarf að leggja síðustu hönd á
að afnema tolla og höft. Allir sam-
mála þar. En þá koma þær hinar
mýmörgu svokölluðu tæknilegu
viðskiptahindranir, gamlar, nýjar
eða jafnvel óorðnar, eða hindranir,
sem hið opinbera leggur í veg vip-
skipta, aðrar en tolla og höft, sem
hverfa vegna frjals innri markaðs
EB í árslok 1992. Það er fríversl-
un með vöru í þessum skilningi
sem EFTA sækist eftir í EES-
samningi.
Til slíks duga ekki fríverslunar- '
samningarnir frá 1970 eða stofn-
skrá EFTA, Stokkhólmssamn-
ingurinn. Til að þessu marki fijáls
flæðis vöru sé náð, þarf og einnig
EFTA-megin, eftirlit með því að
samningsákvæði séu virt og sam-
eiginlegan dómstól til úrskurðar í
deilumálum. Sameiginlegur rekst-
ur tæknilegra viðskiptaatriða með
þessum hætti er næsta skrefið frá
lauslegu fríverslunarsamstarfi.
Reglurnar eru samningsatriði eða
afleiddar af þeim og hafa beint
lagagildi, en slíkt viðskiptakerfi
er ómetanleg trygging hagsmuna
lítils lands, sem er háð útflutningi
um alla afkomu sína. Á því er
enginn vafi, að Ijarri því að hafa
látið frá sér vald í hendur yfirþjóð-
legrar stofnunar tfelja t.d smærri
aðildarríki EB að slíkt fyrirkomu-
lag hafi treyst sjálfstæði þeirra
og efnahagslegan grundvöll. Sama
skoðun gerir nú mjög vart við sig .
innan EFTA. Eins er það, að
fjálsu fiæði vöru fylgi eðlilega
aukið frelsi í flæði þjónustu, fjár-
magns og fólks. Ýmsir fyrirvarar
eru þó á hinu síðamefnda og hvað
okkur íslendinga snertir, t.d. bæði
hvað varðar nýtingu íslensku fisk-
veiðilögsögunnar, náttúrugæða og
þátttöku í fijálsum vinnumarkaði.
Þá er þessari samvinnu ætlað að
ná með kerfisbundnum hætti til
margra annarra þátta, svo sem
menntamála, vísinda- og tækni-
samstarfs, samgöngumála, um-
hverfismála o.fl. o.fl.
Ákvarðanir Evrópubandalags-
ins um bein réttaráhrif og hlut-
verk og valdsvið Evrópudómstóls-
ins ná til hinnar sameiginlegu
stefnu bandalagsins í sjávarút-
vegsmálum, sem á sér stoð í
ákvæðum Rómarsáttmálans um
landbúnað. Sjávarútvegsstefnan,
eins og reyndar landbúnaðarstefn-
an, eru hins vegar ekki til samn-
inga við EFTA-ríkin. I þessu sam-
bandi kemur að því atriði, sem er
eiginlega rúsínan í pylsuenda
rangtúlkana eða misskilnings dr.
Hannesar Jónssonar á Evróusam-
starfinu. Úrskurður Evrópudóm-
stólsins varðandi lagareglur, sem
snerta veiðiheimildir spánskra tog-
ara í breskri fiskveiðilögsögu kem-
ur framkvæmd íslenskrar fiskveið-
istefnu ekkert við, hvorki í núver-
andi fríverslunartengslum okkar
við Evrópubandalagið né þeim,
sem fyrirhuguð eru. Dr. Hannes
Jónsson getur tekið sér varanlegt
frí frá því að boða eitthvert „átak-
anlegt fullveldisafsal“ sem standi
fyrir dyrum. Það verður nefnilega
ekki. Eigum við ekki að spyija að
leikslokum og fella dóm um EES-
saminginn þegar hann liggur fyr-
ir? ísland á sem fyrr að fylgja
Evrópuþróuninni og hér virðist
komið tækifæri, sem okkur hent-
ar. Aðfinnslur dr. Hannesar Jóns-
sonar eru ekki réttar og ráðlegg-
ingarnar haldlausar.
Ilöfundur er sendiherra íslands
gagnvart Evrópubandalaginu.
V^terkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamiðill!
eftir Jónas Pétursson
Þijú mikilvæg atriði við dyrnar
þessa dagana, og þó réttar sagt:
Letrað á sjóndeildarhringinn.
1. Ákvörðun sögð tekin um 700
m lengingu tveggja kílómetra
flugbrautar á Egilsstaðanesi,
sem nú er í framkvæmd.
2. Jarðgöng milli Austfjarð-
anna og Héraðs, sem rannsókn-
ir vantar um og ákvörðun að
þeim loknum.
3. Stóriðjurekstur á Norðaust-
urlandi og/eða Austurlandi og
þá Fljótsdalsvirkjun.
Austfirðingar eiga að hafa
skoðun á þessum málum, og raun-
ar stijálbýlisfólkið — alls staðar.
Ég fæ ekki orða bundist.
1. Lenging flugbrautar er ekki
tímabær í beinu framhaldi verka.
Reynsla af rekstri tveggja km
brautarinnar frá öllum hliðum
æskileg í nokkur ár. Fjármagn
tæpast nauðsynlegt að nota án
„Þar til tryggt er að
orka Fljótsdalsvirkjun-
ar verður öll nýtt á
Norðaustur- og Aust-
urlandi, verður ekki
virkjað í Fljótsdal. Þau
heit ein í þessu máli
skulum við standa sam-
an um.“
tafar í þetta verk. Ef til vill ein-
hvers virði að gefa gaum að þeim
þægilega svip, sem nú er á Egils-
staðanesinu í samræmi sam-
gangna og túnflesjunnar, sem auk
þess sem augað nemur, býr yfir
merkri búskaparsögu.
2. Jarðgöng milli fjarðanna og
Héraðs er þýðingarmesta málið í
framtíð Austurlands. Og þá í huga
fjarðabyggðirnar frá Seyðisfírði til
Neskaupstaðar og einnig Vopna-
íjörður a.m.k. Augljóst er að nokk-
ur ár, 2 til 3 a.m.k., þarf til rann-
sókna á gangaleiðum með borun-
um, og að velja leiðir. Ákveðið er
að gangagerð á Vestfjörðum komi
í framkvæmd eftir Ólafsfjarðarm-
úla. Vafalaust aukast afköst með
aukinni reynslu og æfingum í
verki. Mér sýnist því, að engin bið
megi verða í rannsóknarborunum
á jarðgöngum á Austurlandi.
3. Stóriðjumál og Fljótsdals-
virkjun. Langur var sá sjónhverf-
ingaleikur Orkustofnunar fyrir
nokkrum árum til að halda við
eftirvæntingu í Austfirðingum, að
nýtt sólskin væri í vændum fyrir
atbeina sunnan yfir heiðar. Ára-
fjöldann kann ég ekki. Stóriðju-
málin — afstaða til þeirra á að
vera ein um Norðaustur- og Aust-
urland. Þar til tryggt er að orka
Fljótsdalsvirkjunar verður öll nýtt
á Norðaustur- og Austurlandi,
Jónas Pétursson
verður ekki virkjað í Fljótsdal. Þau
heit ein í þessu máli skulum við
standa saman um.
Ilöfundur erfyrrv. alþingismaöur
Sjálfstæðisflokks í
A usturlandskjördæmi.
•TOYOTA-
WINDY 13“ kr.8.415.- VENTURA 13“ kr. 9.261,- STAR 13“ kr. 1L203.-
gsw VENTURA 14“ kr. 10.955,-
ALFEIGUR
Á FLESTA FÓLKSBÍLA
Sportfelgur á TOYOTA-fólksbíla og margar aörar gerðir.
Færðu bílinn í stílinn með glæsilegum felgum.
Verð miðast við staðgreiðslu.
® TOYOTA
S í M I 4 4 14 4