Morgunblaðið - 14.11.1990, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 1990
Lög á sjómenn eru
ekki í uppsiglingu
- segir Steingrímur Hermannsson
DEILA Farmanna- og fiskimannasambandsins og Landssambands
íslenskra útvegsmanna var til umræðu á ríkisstjórnarfundi í gær.
Boðað verkfall FFSÍ hefst 20. nóvember ef ekki semst fyrir þann tíma
en í gærkvöldi var búist við fundi hjá ríkissáttasemjara í dag. Forsæt-
isráðherra segir að ráðherrum hafi á fundinum verið gerð grein fyr-
ir stöðu kjaradeilunnar. „Ríkisstjórnin ræddi til hvaða ráða hún gæti
gripið í þessu máli en ég vil þó taka skýrt fram að lagasetning er ekki
í uppsiglingu. Ef eitthvað er hægt að gera varðandi t.d. öryggismál
sjómanna, sem þeir hafa oft rætt um, erum við reiðubúnir til að skoða
það,“ segir forsætisráðherra.
Forsætisráðherra sagði ríkis-
stjórnina vilja greiða fyrir lausn deil-
unnar og þar kæmi til greina ýmis
öryggismál sem eru í athugun á
borð við þyrlumál, flotbúninga o.fl.
„Ég hef verið í sambandi við far-
Borgarráð:
Utsvar óbreytt
á næsta ári
Á FUNDI borgarráðs í gær var
afgreidd tillaga um að útsvars-
álagning staðgreiðslunnar í borg-
inni á næsta ári verði óbreytt eða
6,7%
Tillagan var afgreidd án ágrein-
ings og vísað til fundar í borgar-
stjóm næstkomandi fimmtudag.
menn en við blöndum okkur á engan
máta inn í deilur þeirra og LTÚ,“
sagði hann.
Steingrímur sagði að afleiðingar
verkfalls farmanna gætu orðið mjög
alvarlegar, ekki síst fyrir landverka-
fólk, sem missti atvinnuna vegna
þess.
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, vildi lítið segja um höfnun far-
manna á tilboði útvegsmanna á
formannafundi FFSÍ á ísafirði sl.
mánudagskvöld. „Þeir ætla sér í
verkfall út af tímakaupi, sem þeir
fá sárasjaldan greitt. Launakerfíð á
fiskiskipum er þannig upp byggt að
sjómenn fá annað hvort greitt sam-
kvæmt aflahlut eða kauptryggingu.
í einstaka tilfellum þess utan er um
tímakaup að ræða þegar unnið er
við undirbúning o.þ.h., en slíkt er
algjör undantekning," sagði hann.
Lést af völdum bráðr-
ar bakteríusýkingar
SVÍINN, sem lést í Vestmannaeyjum á föstudag af völdum bráðrar
bakteríusýkingar er leiddi til heilahimnubólgu að því að talið er, hét
Mikael Rydeberg. Hann var 19 ára gamall frá Ludvika í Dölunum í
Svíþjóð og starfaði ásamt 13 öðrum ungum Svíum hjá Fiskiðjunni í
Vestmannaeyjum. Sex Svíanna hyggjast nú halda heim á leið. Að sögn
Ólafs Ólafssonar landlæknis virðist sem um eða innan við hálftími
hafi liðið frá því að óskað var læknisaðstoðar þar til maðurinn var
kominn í læknishendur á sjúkrahúsinu og segir landlæknir að fullkom-
lega eðlilega hafi verið staðið að málum hjá læknum í Vestmannaeyjum.
Ólafur sagði í samtali við Morgun-
blaðið að Svíinn ungi hafi verið orð-
inn lasinn á fimmtudagskvöld. Að
morgni föstudags hafði honum elnað
sóttin mjög og þegar hann kom á
sjúkrahúsið í hádeginu á föstudag
Fáskrúðsfjörður:
Kjöti úr Hof-
felli brennt
TOLLGÆZLAN brenndi í gær
tæplega hálft annað tonn af ýmiss
konar kjöti, sem skipverjar á tog-
aranum Hoffelli höfðu haft með
sér frá Þýzkalandi, umfram það
sem gefið var upp.
hefði hann í raun verið dauðvona,
sagði landlæknir.
Banamein hins 19 ára Mikaels
Rydeberg var bráð bakteríusýking,
að sögn landlæknis. Hann sagði að
sýking af þessu tagi leiddi oft til
heilahimnubólgu. Hún væri ekki al-
geng hér á landi, en hefði þó leitt
til faraldurs hér fyrir um 15 árum.
Ekkert benti til að Svíinn hefði smit-
ast við vinnu sína í Vestmannaeyjum
né að aðrir í hópnum væru smitaðir.
Lyf eru til gegn þessari tegund sýk-
ingar ef sjúklingur kemst nógu fljótt
undir læknishendur og sagðist land-
læknir vonast til að hægt yrði að
bólusetja gegn henni innan tveggja
ára.
Morgunblaðið/Þorkell
Snæfríður Aþena Stefánsdóttir var kát og glöð á barnadeild Landakotsspítala í gær. Hjá henni
eru faðir hennar, Stefán Karl Baldursson og móðir, Sólveig Ásta Jónasdóttir, ásamt Örnu Skúla-
dóttur, hjúkrunarfræðingi.
Ottaðist að allt væri um sein-
an og gladdist yfir lífsmarki
„ÞEGAR ég var að blása í hana lífi gerði ég mér í raun ekki grein
fyrir hvað væri að gerast. Það var allt svo óraunverulegt og ég
gerði þetta vélrænt," sagði Stefán Karl Baldursson í samtali við
Morgunblaðið. Á mánudag blés hann lífi í tveggja ára dóttur sína,
sem hafði fallið í grunna tjörn á húslóð í Keflavík. Stefán, sem
er lögregluþjónn, telur það hafa gert gæfumuninn að hann lærði
hjálp í viðlögum í Lögregluskólanum, en hann hefur aldrei þurft
að beita þeirri þekkingu áður. Sólveig Ásta Jónasdóttir, móðir telp-
unnar, segir að hún hafi orðið mjög glöð þegar hún sá Iífsmark
með dótturinni á ný, en hún hefði óttast að allt væri um seinan,
því barnið hefði verið svo kalt og helblátt í framan.
Litla telpan, Snæfríður Aþena
Stefánsdóttir, var hin brattasta
þegar blaðamaður og Ijósmyndari
Morgunblaðsins heimsóttu hana
og foreldra hennar á bamadeild
Landakotsspítala í gær. Föður
hennar og móður, Sólveigu Ástu
Jónasdóttur, segist svo frá, að þau
hafi verið í heimsókn hjá kunn-
ingja sínum í húsi við Suðurvelli í
Keflavík, þegar óhappið varð, um
klukkan 15.30. „Við sátum yfir
kaffibolla og Snæfríður var að
leika sér við hvolp, sero er á heimil-
inu. Nokkru síðar tókum við eftir
því að það var óvenju hljótt í hús-
inu og fómm að gæta að henni.
Þá sáum við að útidymar vom í
hálfa gátt, hlupum út og leituðum
í kring. Hvolpurinn var á næstu
lóð fyrir ofan, sem er í augnhæð
við lóð Guðmundar, kunningja okk-
ar. Hundurinn gelti og þegar að
var gáð reyndist hann vera blaut-
ur. Guðmundur áttaði sig þá á því
að þar á lóðinni er steypt laug, eða
ker, hljóp þangað, fann Snæfríði
í lauginni og kom hlaupandi með
hana í fanginu til baka.“
Snæfríður var blá og stíf af
kulda þegar faðir hennar hóf
lífgunartilraunir. „Ég held að ég
hafi ekki blásið lengi þegar hún
tók við sér og hóstaði, svona átta
til tíu sinnum,“ sagði hann. „Það
er þó erfitt að gera sér grein fyrir
hvað tímanum líður þegar svona
stendur á.“
Stefán sagði að Snæfríður hefði
í fyrstu ekki virst þekkja foreldra
sína aftur. „Eftir að hún hafði
verið í hitateppi um stund var hún
orðin furðu brött,“ sagði hann.
„Við höldum einna helst að hún
hafi fallið aftur fyrir sig í vatnið
og stífnað strax upp af kulda.
Vatnið var gmnnt, ekki nema um
40 sentimetrar."
Líkamshiti niður fyrir
hættumörk
Sævar Halldórsson, barnalæknir
á Landakoti, sagði í samtali við
Morgunblaðið að fyrir Guðs mildi
hefði barnið aðeins verið skamma
stund í vatninu. Eigi að síður hefði
það verið hætt að anda og hefði
dmkkið talsvert af vatni. Vatnið
hefði trúlega ekki verið yfir 4-5
gráðum og líkamshiti hefði því
fallið mjög og verið kominn niður
fyrir hættumörk, eða um 34 gráð-
ur er komið var inn á sjúkrahúsið
í Keflavík. Hætta hefði verið á
öndunarstoppi og varanlegum
heilaskemmdum. Snæfríður litla
virtist ætla að jafna sig fullkom-
lega og sagði Sævar að foreldram-
ir hefðu haft aðgát á sér og gætt
að bami sínu tiltölulega snemma.
Viðbrögð þeirra hefðu verið hár-
rétt og aðhlynning á sjúkrahúsinu
í Keflavík verið mjög góð.
Sævar sagði að tjamir í görðum
og heitir pottar byðu hættunni
heim og aldrei væri nógsamlega
brýnt fyrir fólki að fara varlega
og vera á varðbergi alls staðar þar
sem hættur kynnu að leynast og
nefndi hann sem dæmi að jafnvel
baðker í heimahúsum gætu verið
slysagildrur.
Lélegt ástand loðnustofnsins:
Hleypir loðnuverksmiðj-
unum í bullandi taprekstur
„LÉLEGT ástand loðnustofnsins núna hleypir loðnuverksmiðjunum i
bullandi tap og mælingar á ársgamalli loðnu gefa ekki tilefni til bjart-
sýni varðandi næstu vertíð,“ segir Jón Ólafsson framkvæmdastjóri
Félags íslenskra fiskmjölsframleiðenda. Hugsanlegt er að loðnuveiðar
verði stöðvaðar tímabundið á næstunni, þar sem mikið hefur verið
af smárri, ókynþroska loðnu í afla loðnuskipanna í haust, að sögn
Hjálmars Vilhjálmssonar en hann stjórnar loðnuleiðangri rannsókna-
skipsins Bjarna Sæmundssonar, sem nú stendur yfir. Kristján Ragnars-
son, formaður LIÚ, segir útvegsmenn hafa miklar áhyggjur af ástandi
loðnumiðanna. Þeir muni leggja til að aðeins verði lokað á ákveðnum
veiðisvæðum.
Hoffellið var að koma úr siglingu
til Bremerhaven. Kjötið var í mat-
vælageymslum skipsins og var að
sögn tollgæzlu ekki reynt að fela það.
Að sögn Brynjólfs Karlssonar,
yfirmanns rannsóknardeildar toll-
gæzlunnar, var talið að kjötið hefði
verið í eigu útgerðar skipsins og
ýmissa skipverja.
Fokker rak
niður stélið
STÉL Fokker-flugvélar Flug-
leiða straukst við flugbrautina
þegar vélin lenti á Isafjarðar-
flugvelli siðdegis í gær með far-
þega frá Reykjavík. Engan sak-
aði og vélin skemmdist ekki.
Að sögn Einars Sigurðssonar,
blaðafulltrúa Flugleiða, reis vélin
Iítið eitt of mikið í lendingunni og
straukst stuðpúði, sem ætlaður er
til að deyfa höggið ef slíkt gerist,
við brautina. Ekki sá á vélinni og
hélt hún áfram áætlunarflugi.
„Okkur finnst eðlilegra að ein-
stöku svæðum verði lokað en að
loðnuveiðamar verði alveg bannaðar
vegna þess, að þegar loðnan hefur
sína hrygningargöngu og gengur
austur fyrir land, eins og hún gerir
venjulega, þá aðskilur hún sig frá
ungloðnunni. Við teljum að það komi
ekki í Ijós hvemig sú ganga verður
nema veiðar verði leyfðar fyrir utan
þau svæði þar sem smáloðnan heldur
sig. Það verður okkar innlegg í
umræðuna þegar Hafrannsóknar-
stofnun hefur skilað ráðuneytinu
sínum hugtnyndum," sagði Kristján.
„Við höfum átt von á loðnuveiði-
banni, þar sem loðnan hefur verið
mjög blönduð og hvorki verksmiðj-
ur, né sjómenn, vilja standa að smá-
loðnudrápi," segir Jón Ólafsson.
„Hins vegar þyrfti Hafrannsókna-
stofnun að útskýra fyrir okkur
hvernig eigi að fylgjast með loðn-
unni verði veiðar á henni bannaðar.
Ég tel að halda þyrfti úti einhveijum
loðnuskipum til að hafa auga með
því hvenær stóra loðnan kemur sér
í hrygningargöngurnar og skilur sig
frá smáloðnunni, því skip Hafrann-
sóknastofnunar komast tæplega yfir
það,“ segir Jón.
íslensk skip hafa veitt rúm 50
þúsund tonn af loðnu á þessari vertíð
og þau veiddu einungis 54 þúsund
tonn á síðustu haustvertíð. Loðnu-
stofninn virðist nú vera í lægð og
því er ekki hægt að búast við að
loðnukvótinn verði aukinn á þessari
vertíð. Heildarloðnukvótinn er nú
600 þúsund tonn, eða þriðjungi
minni en á síðustu vertíð en þá var
hann 900 þúsund tonn. Þar af veiddu
íslensk skip 666 þúsund tonn og hér
vom einnig brædd 11-12 þúsund
tonn af loðnu úr erlendum skipum
á síðustu vertíð.
Loðnukvóti íslendinga er 468 þús-
und tonn á þessari vertíð og Einar
Guðfínnsson hf. í Bolungarvík hefur
keypt 6.500 tonn af loðnukvóta
Grænlendinga, þannig að íslending-
ar mega veiða samtals 475 þúsund
tonn af loðnu á vertíðinni. Úr þessu
magni er hægt að framleiða um 85
þúsund tonn af mjöli 50 þúsund tonn
af lýsi, samtals 3,6 milljarða kr.