Morgunblaðið - 11.04.1991, Qupperneq 28

IMQROTNBLAÐIÐ IPMNPD(MMGUR H UAPRÍK tl 981
N G 1 1 S K O S N 1 1 N G A R
Háskalegur
hræðsluáróður
eftir Jón Baldvin
Hannibalsson
Ég trúði satt að segja ekki
mínum eigin eyrum, þegar ég
heyrði það haft eftir forsætisráð-
herra þeirrar ríkisstjórnar, sem
ég á sæti í, að alþingiskosning-
arnar þann 20. apríl séu þjóðar-
atkvæðagreiðsla um aðild Islands
að Evrópubandalaginu.
Hvemig mátti það vera, án þess
að utanríkisráðherra í ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar, sem
málið heyrir undir, hafi frétt af
því? Hvenær datt forsætisráðherra
í hug að leggja umsókn um aðild
Islands að Evrópubandalaginu und-
ir úrskurð þjóðarinnar? Gerðist það
bara si svona á fundi norður á
Akureyri, 12 dögum fyrir kosning-
ar? Hvur hefur sótt um aðild f.h.
íslendinga? Ekki hann. Ekki ég.
Ekki ríkisstjórnin. Hver þá?
Dettur nokkrum í hug, ef kosn-
ingarnar eftir 10 daga eiga að vera
um aðild Islands að Evrópubanda-
laginu, að forsætisráðherra og ut-
anríkisráðherra og ríkisstjóm
landsins, hafi ekki undirbúið það
mál vandlega með rækilegum
skýrslum, greinargerðum, rann-
sóknum og ítarlegri umræðu í ríkis-
stjóm, á Alþingi og með þjóðinni
allri? Trúir þessu nokkur maður?
Það er óhugsandi með öllu að for-
sætisráðherra trúi þessu sjálfur.
Þjóðaratkvæði um aldamót
En hvers vegna er þetta svona
ótrúlegt? Það er af mörgum ástæð-
um. Það er t.d. vegna þess að eng-
inn íslenskur stjórnmálaflokkur,
vissulega ekki stjómarflokkarnir og
ekki heldur stjómarandstöðuflokk-
arnir, eru fylgjandi aðild íslands
að EB. Það er hafið yfir allan vafa
að enginn íslenskur stjórnmála-
flokkur er reiðubúinn að vinna það
til aðildar, að láta af hendi forræði
íslenskra stjórnvalda yfir fiskimið-
unum og orkulindunum — auðlind-
um þjóðarinnar. Enginn. Um þetta
hefur aldrei þessu vant verið órofa
samstaða, út yfír öll flokksmörk.
En jafnvel þótt einhver stjórn-
málaflokkur hefði lýst slíkri stefnu,
gætu þessar kosningar þann 20.
apríl undir engum kringumstæðum
snúist um aðild að EB. Hvers vegna
ekki? Vegna^þess að slík þjóðarat-
kvæðagreiðsla hlyti að snúast um
einhver samningsdrög, sem segðu
hvaða kjörum íslendingar gætu
fengið aðild. Ríkin, sem nú em í
biðröðinni eftir aðild að EB, eins
og t.d. Austurríki, vita að EB mun
ekki byija líkar samningaviðræður
fyrr en eftir 1993. Austurríkismenn
sjálfír vita mætavel að slíkir samn-
ingar taka a.m.k. 4-5 ár. Þeir gera
sér því engar vonir um að fyrir liggi
samningur, sem unnt er að taka
afstöðu til, fyrr en í fyrsta lagi
1997-98. Og Austurríkismenn eru
ekki einir um að vita þetta. Þetta
vita allir, sem nálægt málinu hafa
komið, þ.m.t. hæstvirtur forsætis-
ráðherra.
Tímans vegna gætu því samn-
ingsdrög um aðild íslands að Evr-
ópubandalaginu í fyrsta lagi legið
fyrír til þjóðaratkvæðagreiðslu und-
ir aldamót. Og þá því aðeins, að
EB hefði á þessum áratug fallið frá
núverandi fiskveiðistefnu sinni, sem
gerir ráð fyrir veiðiheimildum í fisk-
veiðilögsögu, í staðinn fyrir tollfríð-
indi með sjávarafurðir.
„Það er haf ið yfir allan
vafa að enginn íslensk-
ur stjórnmálaflokkur
er reiðubúinn að vinna
það til aðildar, að láta
af hendi forræði
íslenskra stjórnvalda
yfir fiskimiðunum og
orkulindunum — auð-
lindum þjóðarinnar.
Enginn. Um þetta hefur
aldrei þessu vant verið
órofa samstaða, út yfir
öll flokkamörk.“
Hvar er samningurinn?
Hvemig má þá vera að forsætis-
ráðherra rýkur til á fundi norður á
Akureyri og tilkynnir þjóðarat-
kvæðagreiðslu eftir nokkra daga
um mál, sem hugsanlega gæti kom-
ið á dagskrá undir aldamót? Hvern-
ig má það vera að forsætisráðherra
sér sig knúinn til að vara kjósendur
við samstarfsflokki sínum, flokki
utanríkisráðherra, og gefa í skyn,
að þar fari úlfur í sauðargæru?
Sem utanríkisráðherra hef ég
haft frumkvæði um stefnumótun
og reyndar borið ábyrgð á verk-
stjórn við undirbúning samninga
íslands við EB um stofnun Evr-
ópsks efnahagssvæðis. Þetta hef
ég gert í umboði ríkisstjórnarinnar
allrar. Þetta hef ég gert í nánu
samráði við forsætisráðherra og
ekki staðið þar hnífurinn í milli.
Ég hef mokað skýrslum og greinar-
okkar
Sigurður Baldvin Sigurðsson
hagslífi, undir forystu vinstri
manna, eða veita Sjálfstæðisflokkn-
um glæsilegan kosningasigur og
skapa þar með skilyrði fyrir efna-
hagslegum stöðugleika. Eingöngu
undir forystu Sjálfstæðisflokksins
verður unnt að stöðva gjaldþrota-
bylgjuna, fólksflóttann, tryggja af-
komuöryggi heimilanna, og bæta
almenn lífskjör í landinu.
Valkostirnir eru augljósir.
Abyrgðin er okkar.
Höfundurásæti ístjórn fétags
sjálfstæðismanna í Grafarvogi.
Ábyrgðin er
eftir Sigurð Baldvin
Sigurðsson
Nú þegar Alþingiskosningar
nálgast fer það ekki framhjá kjós-
endum að stjómmálaflokkar allir
vígbúast og kappkosta að koma
stefnumálum sínum á framfæri.
Þegar litið er um öxl er árangur
fráfarandi stjómar afar dapur, sér-
staklega þegar haft er í huga að
allar ytri aðstæður voru henni hag-
stæðar. Má þar nefna mörg dæmi,
svo sem vaxándi verðmæti sjávaraf-
urða á erlendum mörkuðum og þol-
inmæði launþega í svonefndri þjóð-
arsátt. Reyndar má færa sterk rök
fyrir því að launþegar hafi fært
núverandi ríkisstjórn gálgafrest á
silfurfati, þar sem þrátt fyrir ein-
dæma hógværa kjarasamninga sem
slógu á verðbólguna, hefur ríkis-
stjórnin algjörlega brugðist að ná
tökum á ríkisfjármálurn. Hallinn á
ríkissjóði, undir forystu Ólafs Ragn-
ars, hefur aukist jafnt og þétt und-
anfarin ár þótt hann hafi hækkað
skatta allt að 16 milljörðum króna.
Samhiiða skattahækkunum hefur
ríkisstjórnin jafnframt sett nýtt ís-
Iandsmet í opinbemm lántökum.
Við íslendingar skuldum nú yfir
50% af vergri þjóðarframleiðslu og
geri aðrir betur!
Ríkisstjóm íslands má Iíkja við
stórt fyrirtæki sem þarf að lúta
markaðsaðstæðum hveiju sinni og
haga ákvörðunartöku og rekstri
„Við íslendingar höfum
ekki efni á að veita
núverandi valdhöfum
umboð til áframhald-
andi stjórnarsetu.“
með það að leiðarljósi að skila
íslensku þjóðinni arði. Takist það
ekki em stjórnendur fyrirtækja
reknir og hæfari menn settir í þeirra
stað. í viðskiptalífinu standa menn
og falla með eigin ákvörðunartöku.
Staðreyndin er sú, að núverandi
ríkisstjórn hefur starfað samkvæmt
allt öðmm lögmálum þar sem arð-
semi er óþekkt fyrirbæri. Þess í
stað er valdahroki og óáreiðanleg
vinnubrögð höfð í fyrirrúmi.
Við Islendingar höfum ekki efni
á að veita núverandi valdhöfum
umboð til áframhaldandi stjórnar-
setu. Það er sorglegt, að_ aldrei
hafa ráðherrar í ríkisstjórn íslands
lofað jafn miklu á jafn skömmum
tíma og komið jafn litlu í verk. Inn-
byrðis deilur vinstri flokkanna
munu ávallt sem hingað til koma í
veg fyrir árangur í starfi. Þeir kjós-
endur sem stutt hafa þessa vinstri
stjórn þurfa að viðurkenna stað-
reyndir. Vinstri stefna í stjórnmál-
um er úrelt pólitísk hugsjón sem
kemur í veg fyrir framfarir.
Hinn 20. apríl næstkomandi
munu kjósendur velja á milli áfram-
haldandi stöðnunar í íslensku efna-
Jón Baldvin Hannibalsson
gerðurti um þetta mál fyrir ríkis-
stjórn, utanríkismálanefnd og Al-
þingi. Aldrei — segi og skrifa aldr-
ei — hefur komið upp nokkur
ágreiningur milli mín og hæstvirts
forsætisráðherra. Getur verið, að
forsætisráðherra hafi allt I einu
vaknað upp við vondan draum norð-
ur á Akureyri og áttað sig á því,
að Alþýðuflokkurinn ætlaði að
semja um innfærslu landhelginnar
úr 200 mílum í 12 og afhenda
bírókrötum í Brussel yfirráð yfir
fiskistofnunum?
Er virkilega verið að gefa slíkt í
skyn? Er nokkurs staðar fyrir-
fínnanlegur flugufótur fyrir_þessu?
Eru ekki „óskoruð yfirráð íslend-
inga yfir fiskimiðunum og orku-
lindum landsins" rækilega ítrekuð
í stefnuskrá Alþýðuflokksins? Jú,
jú. En í stefnuskránni stendur líka
að Alþýðuflokkurinn útiloki ekki
aðild að Evrópubandalaginu síðar,
þ.e.a.s. undir aldamót, þó því aðeins
að það samrýmist því ófrávíkjan-
lega skilyrði, að íslendingar
varðveiti forræði sitt yfir fiski-
miðum og náttúruauðlindum. Og
Alþýðuflokkurinn vill líka láta
framkvæma vandað mat á þeirri
spurningu, hvort aðild geti komið
til greina og samræmst íslenskum
hagsmunum síðar. Skilyrði er þó
að EB breyti grundvallar forsendum
sinnar sameiginlegu fiskveiði-
stefnu.
Getur það gerst? Já, hana á að
taka til endurskoðunar á næsta
ári, og reyndar með reglulegu milli-
bili. Þessi sameiginlega fiskveiði-
stefna EB hefur brugðist. Líkur
benda til að hún verði endurskoðuð
í grundvallaratriðum — fyrir alda-
mót. Eigum við þá ekki að skoða
málið, ef þannig fer? En hvernig í
ósköpunum getum við látið fara
fram þjóðaratkvæðagreiðslu eftir
nokkra daga um eitthvað, sem
gæti hugsanlega gerst — eftir alda-
mót?
Spyr sá sem ekki veit.
Er forsætisráðherra í
stjórnarandstöðu?
Er forsætisráðherra kominn í
stjórnarandstöðu við sína eigin
ríkisstjórn? Ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar hefur hafnað aðild
að EB. EB, en valið þann kost að
semja við Evrópubandalagið um
brýnustu viðskiptahagsmuni okkar.
Nefnilega að tryggja okkur toll-
Slj órnarflokkarn-
ir og staðgreiðslan
eftir Friðrik
Sophusson
Ríkisstjórnin hefur á undanförn-
um árum lækkað skattleysismörk
tekjuskatta og hækkað skatthlut-
fallið. Hefðu skattleysismörkin
hækkað frá árinu 1988 með sama
hætti go verðlag eins og lög gerðu
ráð fyrir .væru skattleysismörkin
nú kr. 65.800, en ekki 57.400 eins
og þau eru í reynd. Samkvæmt
upplýsingum ráðherranna gefur
þessi breyting ríkissjóði 4,5 millj-
arða króna á ári.
En ríkisstjórnin lét sér ekki
nægja að lækka skattleysismörkin.
Hún hækkaði jafnframt skatthlut-
fallið úr 35,2% í 39,9% og aflaði
ríkissjóði þannig verulegra tekna
til viðbótar. Á meðfylgjandi töflu
sést glöggt hvernig raungildi launa
hafa lækkað og raungildi skatta
hækkað. Ef laun hefðu hækkað í
samræmi við lánskjaravísitölu frá
árinu 1988 og skatthlutfallið væri
það sama og þá, hefði skattbyrðin
þyngst um 37% hjá manni með
105.000 krónurí mánaðarlaun. Við-
bótarskattur þessa manns eru kr.
61.776 á ári vegna skatthækkunar-
stefnu stjómarinnar.
Jan. '88 jan. 91 (1) (II)
Laun 67.654 91.528 105.000 105.000
Skattur 9.018 13.588 18.949 13.801
(I) : Ef laun hefðu hækkað í samræmi
við lánskjaravísitölu.
(II) : Ef laun hefðu hækkað í samræmi
við lánskjaravísitölu og skattkerfinu
haldið óbreyttu (skattleysismörk kr.
65.792 í stað kr. 57.379 og skatthlut-
fall 35,2% í stað 39,7%).
Ath.: Launavísitala hækkaði um 35,3%
frá janúar 1988 til janúar 1991,
en lánskjaravísitala um 55,2%.
Ríkisstjórnin hefur hækkað
skatta gífurlega, en samt er hallinn
á ríkissjóði a.m.k. 5 milljarðar.
Steingrímur Hermannsson sagði á
flokksþingi Framsóknarflokksins —
og bað fundarmenn um að halda
sér — að það þyrfti enn að hækka
skatta. Og Svavar Gestsson telur
að hækka megi skatta um 6-9 millj-
arða.
Friðrik Sophusson
„Hefðu skattleysis-
mörkin hækkað frá ár-
inu 1988 með sama
hætti og verðlag eins
o g lög gerðu ráð fyrir
væru skattleysismörkin
nú kr. 65.800, en ekki
57.400 eins og þau eru
í reynd.“
Nú koma þeir rétt fyrir kosning-
ar, Steingrímur, Ólafur Ragnar og
Jón Baldvin og segjast ætla að
lækka skatta með því að hækka
skattleysismörkin. Af hveiju hafa
þeir ekki gert það fyrr? Hvað ætla
þeir að skera niður á móti? Hvers
vegna lækkuðu þeir skattleysis-
mörkin? Halda þessir forystumenn
fráfarandi vinstri stjórnar, að kjós-
endur trúi þeim nú og treysti til
að lækka skatta?
Ilöfundurer varaformaður
Sjálfstæðisflokksins.