Morgunblaðið - 11.04.1991, Blaðsíða 45

A R
Hættulegir smáflokkar
eftir Kristínu
Sævarsdóttur
í ritstjórnargrein Morgunblaðs-
ins laugardaginn 16. mars sl. fer
greinarhöfundur mörgum orðum
um vandræðin sem hljótast af
mörgum og litlum stjórnmálaflokk-
um. Jafnframt er gefið í skyn að
það frelsi sem við Islendingar búum
við hvað varðar stofnun stjórnmála-
flokka sé óhóflega mikið og miklu
nær að halda fjölda stjórnmála-
flokka í skefjum með einmennings-
kjördæmum líkt og gert er í Bret-
landi og Þýskalandi.
Það fylgdi ekki með í eögunni að
í sama Bretlandi hefur einmenn-
ingskjördæmaskipanin þau áhrif að
„smáflokkar" sem hafa allt upp í
20% atkvæða í sumum kjördæmum
eru áhrifalausir, þrátt fyrir að hafa
þannig töluverðu fylgi að fagna á
meðal kjósenda og tveir stjórnmála-
flokkar eru nánast einvaldar á þing-
inu.
Það er athyglisvert að hinn nýi
leiðtogi Sjálfstæðisflokksins er
varla farinn að volgna í formanns-
stólnum, þegar málsvarar flokksins
eru bytjaðir að predika fijálshyggj-
uskoðanir hans á síðum Morg-
unblaðsins.
Davíð Oddsson hefur ekki farið
leynt með aðdáun sína á fyrrum
leiðtoga breskra íhaldsmanna,
Margret Thatcher, og stefnu hennar
á meðan hún stjórnaði Bretiandi
með harðri hendi. Málsvarar hans
á Morgunblaðinu ættu hins vegar
að láta það fylgja með í lofgjörð-
inni um járnfrúna og breska stjórn-
arhætti að atvinnuleysi hefur aldrei
verið meira en í tíð fijálshyggju-
stjórnar frú Thatcher og félaga.
Breskur almenningur hefur á und-
anförnum árum fengið yfir sig
hveija holskefluna á fætur annarri
án þess að geta rönd við reist og
ber þar hæstan „nefskattinn" (Poll-
tax) sem var settur á þrátt fyrir
mikil og öflug mótmæli um land allt.
í tveggja flokka kerfi eins og í
Bretlandi og víðar fyrirfinnst hrein-
iega ekki snefill af lýðræði og þar
hefur almenningur enga möguleika
á baráttunni við hið sterka kerfi.
Til að sannfæra lesendur Morg-
unblaðsins enn frekar um hættuna
sem felst í mörgum og fáum stjórn-
málaflokkum bendir greinarhöfund-
ur á að í Þýskalandi millistríðsár-
anna hafi nasistar getað „sölsað
undir sig öll völd í landinu“ vegna
þess hve stjórnarskráin hafi verið
frjálslynd. Af þessu má skilja að
fijálsar og góðar stjórnarskrár séu
stórhættulegar lýðræðinu og guð
má vitá hvað gerist hér á landi ef
stjórnvöld grípa ekki í taumana og
þrengja stjórnarskrárrétt manna til
að stofna stjórnmálasamtök.
í lok greinarinnar dregur höfund-
ur nokkuð í land og viðurkennir
„rétt allra til að sækjast til póli-
tískra áhrifa“, en bendir mönnrum
jafnframt á að nauðsynlegt sé „að
hafa í huga vandræðin sem geta
hlotist af of mörgum og litlum
flokkum".
Ég er alveg sammála greinarhöf-
undi í því efni og skil vel að það
er bölvað vesen fyrir stóra og stönd-
uga flokka að litlir flokkar séu að
VINKLAR Á TRÉ
Þ.ÞORGRÍMSSON&CO
ÁRMÚLA29, SÍMI 38640
skipta sér af störfum þeirra og veitti
þeim aðhald þegar þeim þykir þörf
á. Þetta er nákvæmlega það sem
Augustin Pinochet, fráfarandi for-
seti herstjórnarinnar í Chile, upp-
lifði í upphafi stjórnartíðar sinnar
en hann leysti það einfaldlega með
því að banna alla aðra flokka en
sinn eigin. Ef að menn voru svo
með eitthvað múður og vildu ekki
sætta sig við þessa stjórnarhætti,
þá voru þeir einfaldlega handteknir
án dóms og laga og sáust aldrei
meir.
Mín skoðun á hugleiðingum
greinarhöfundar er sú að ekkert sé
hættulegt eða óheilbrigt við að
margir flokkar geti boðið fram í
kosningum. Eina hættan sem af því
hlýst er sú að mönnum gæti dottið
í hug að snúa baki við „stórflokkun-
„Sum framboð verða til
með það að markmiði
að brjóta upp þetta
staðnaða kerfi sem að
lokum mun deyja út
eins og aðrar risaeðlur
sögunnar.“
um“ og veita í staðinn þessum
„smáflokkum“ atkvæði sitt og þá
gætu jafnvel gamlir og rótgrónir
flokkar hlotið hina hræðilegu nafn-
bót „smáflokkar". Það þætti mér
hið besta slys.
Annað eins hefur nú gerst og
menn skyldu líka muna að allt er
smátt í byijun og hefur ótakmark-
aða vaxtarmöguleika.
Kristín Sævarsdóttir
En fyrst menn eru farnir að vara
við hinu og þessu get ég ekki orða
bundist og vara fólk við hugrenn-
ingum á borð við þær sem birtast
í títtnefndri ritstjómargrein. Þær
skoðanir sem þar koma fram era
ef eitthvað er hættulegar lýðræðinu
í þessu landi. Það er illa komið fyr-
ir fijálslyndum sjálfstæðismönnum
ef þeir eru farnir að mæla með
þrengingu lýðræðisins og það í iok
tuttugustu aldarinnar.
Greinarhöfundur ætti líka að
hafa í huga að það eru ekki allir í
pólitík á sömu forsendum. Það
stofna ekki allir stjórnmálaflokka
til þess eins að komast til áhrifa
innan þess kerfis sem Morgunblaðs-
menn í Sjálfstæðisflokknum og vin-
ir.þeirra í hinum „stórflokkunum"
hafa komið á. Sum framboð verða
til með það að markmiði að bijóta
upp þetta staðnaða kerfi sem að
lokum mun deyja út eins og aðrar
risaeðlur sögunnar.
Höfundur skipar 3. sæti á lista
Þjóðarflokksins — Flokks
mannsins í Reykjavík.
HÚSNÆÐISLÁN
ÁN OKURVAXTA
Frjálslyndir telja að það vaxtaokur sem húsbréfakerfið
hefur haft í för með sér jaðri við siðleysi.
Frjálslyndir vilja EKKI að húsbyggjendur þurfi að greiða
fjármagnseigendum í landinu allt að 15% afföll til að
koma sér upp þaki yfir höfuðið.
Frjálslyndir leggja til húsnæðislánakerfi, sem
lífeyrissjóðirnir reki fyrir almenna húsbyggjendur, en
ríkisvaldið reki húsnæðiskerfi fyrir þá sem eru að byggja
sína fyrstu íbúð, lágtekjufólk, aldraða og öryrkja.
FRJÁLSLYNDIR
fyrir fólk
Ef þú vilt vita meira um þessar kerfisbreytingar eða
önnur stefnumál Frjálslyndra, hafðu þá samband við
kosningarskrifstofur okkar, eða óskaðu eftir að
frambjóðendur heimsæki vinnustað þinn.
Símar 91-82142, 91-45878, 92-13871, 98-22219,
96-27787
ATKVÆÐI GREITT F-LISTANUM ER ATKVÆÐI GREITT SJÁLFUM ÞÉR