Morgunblaðið - 15.09.1991, Blaðsíða 5

MQRGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR '15. SKPTEMBIiR 1991
'C i5
samkeppni átt æ meir undir högg
að sækja. Það er helst að fegurðar
samkeppni njóti hylli í S-Ameríku,
Japan og ríkjum þar sem konan er
ekki hátt skrifuð. Thames-sjón
varpsstöðin sem sá um að sýna
beint frá keppninni í Bretlandi allt
frá 1980 er hætt því og Eric Morley
lýsti því yfir í blaðaviðtali við
Independent í fyrra að ólíklegt
væri að það fengist í gegn að keppn-
inni væri sjónvarpað beint aftur.
Fæstir vita hver var síðast kosin
ungfrú heimur og meðal al-
mennings er viðhorfið á þá lund að
stúlkur sem taki þátt í keppninni
séu ekki miklar mannvitsbrekkur.
Þær eru eitthvað sem hægt er að
horfa á en ekki tala við. Ef menn
á annað borð hafa áhuga á að virða
fyrir sér kvenmannskroppa fá þeir
nóg af slíku á síðu 3 í The Sun,
þar sem stúlkurnar koma fram með
ber bijóstin. Lesandi góður, hver
var kosin ungfrú heimur í fyrra og
hitteðfyrra? Ert þú einhveiju nær
um land og þjóð viðkomandi stúlku?
Heldur þú að þú farir frekar að
kaupa vörur frá þessu landi? Ef þú
getur ekki svarað þessum spurn-
ingum getur þú huggað þig við að
flestir lesendur þessarar greinar eru
í sömu sporum. Til vísbendingar um
það hvaða stúlka gæti mögulega
verið ungfrú heimur, þá getur þú,
lesandi, haft það í huga að litar
stúlkur eða stúlkur með asískt útlit
hafa sárasjaldan unnið þennan titil,
hafi það komið fyrir er vandlega
búið að slétta yfir þau einkenni sem
eru fyrir þeirra kynþátt, s.s. miklar
krullur, skásett augu, breitt nef og
varir.
Vissulega hafa menn skrifað
undir samninga eftir að hafa heils-
að, eða verið í matarboði með ung-
frú heimi. Hvað er orsök og hvað
er afleiðing í þessu sambandi er
ekki Ijóst en hæpið þykir mér að
samningarnir hafi verið undirritaðir
vegna stuttra kynna eða mynda-
töku með ungfú heimi. Hlutirnir
ganga einfaldlega ekki þannig fyrir
sig í viðskiptum.
AÐ RÆKTA SINN
„INNRI“ MANN
Hluti af þeim áróðri sem hefur
verið notaður fyrir fegurðarsam
keppni snýr að stúlkunum sjálfum
sem taka þátt í keppninni. Gróu
Asgeirsdóttur framkvæmdastjóra
ungfrú íslandskeppninnar mæltist
svo um þessa hlið mála í viðtali við
Mbl., í apríl 1990.
„Fyrir stelpurnar sjálfar hefur
keppnin líka mikið gildi. Þótt það
sé aðeins ein, sem getur orðið í
efsta sæti, er þátttaka í keppninni
yfirleitt mikill sigur fyrir hveija og
eina. Þær eru að sigrast á sjálfum
—i SAM'RefjjKii um hálfrar
milljoi? krona
Samhel og Vikim velja
forsiða&táiJktx árain* Æ
úr hépí átia. sftklkaa ý
roRsicusTOma Arsins 1991
Tveir þátttakendur í keppninni um forsíðustúlku Sam-útgáfunnar, arftaka Ungfrú Hollywood-keppn-
innar. Táknmál drósarinnar: Bert hold, rauðar, hálfopnar varir, buxurnar fráhnepptar. Stúlkurnar eru
á tvítugsaldri, næsti þátttakandi sem verður kynntur er 17 ára. Hvaða augum ætli þær líti þessi
bernskubrek eftir 10 ár?
Ekki er hægt að útleggja þetta á
annan hátt en að kynþörf kvenna sé
af hinu illa. Ef hún er til staðar eitrar
hún út frá sér. Með klækjabrögðum
tekst konunni að fá manninn með sína
eðlilegu kynþörf til að gera ýmislegt
sem hann hefði annars ekki gert.
Mikilvægi meydómsins hefur þó trú-
lega aldrei náð almennilega í gegn
hjá Islendingum. Vissulega búa konur
ekki við sama umburðarlyndi hvað
varðar athafnasemi á hjónabands-
markaðnum og karlmenn. Hins vegar
virðast fæstir sjá nokkuð athugavert
við það að skórinn sé mátaður áður
en hann er keyptur.
sér. Það er alls ekki á hvers manns
færi að koma fram fyrir fleiri
þúsund manns í beinni útsendingu
á sundbol og brosandi út að eyrum.
Þær vinna sér sjálfar inn mikla
þjálfun og reynslu. Þær vinna undir
miklum aga og álagi, en þær fá
ýmislegt út úr þssu í staðinn. Við
reynum að hjálpa þeim að rækta
sinn innri mann. Fegurð er ekki
bara ljóst hár og langir leggir."
Svo mörg voru þau orð. Þjálfunin
sem rætt er um samanstendur af
því að ganga um 60-80 tíma á háum
hælum og eyða síðan svipuðum tíma
í líkamsrækt. Dómararnir sem
leggja mat á persónuleika, afsakið,
„innri fegurð“ stúlknanna, eru for-
sprakkar úr skemmti- og tísku-
heiminum, fyrrverandi fegurðar
drottningar og fjölmiðlafólk. Eld-
raunin er að koma fram í sundbol
og síðkjól fyrir framan aiþjóð undir
vökulum augum dómaranna. Ekki
getur undirrituð alveg séð hvaða
gildi þetta hefur fyrir innri mann,
sérstaklega ekki eftir að hafa verið
viðstödd eina af þessum göngusun-
dbolaæfingum. Mestallar umræð-
urnar snerust um ljósatíma, ein' af
stúlkunum var búin að fara um 17
tíma í ljós en var samt ennþá bleik,
innlegg í skó, einhver hafði gleymt
því heima og var með hælsæri (lái
henni hver sem vill), takt, langar
neglur, þessi eða hin þyrfti að fara
í lærabanann o.s.frv.
Til allrar lukku fyrir aðstandend-
ur keppninnar virðist þessi
málflutningur þó hafa fallið í
fijósaman jarðveg enda væri erfitt
að halda þessa keppni ef foreldrar
keppendanna styddu ekki við bakið
á þeim fjárhagslega. Slíkur stuðn-
ingur felur í sér umtalsverð
fjárútlát. Kaupa þarf síðkjóla (um
100.000 kr.) og jafvel skartgripi
og síðan verða aðstandendur að
borga sig inn á keppnina sjálfa.
Þetta gera foreldrar fúslega i
trausti þess að dætur þeirra séu
að ganga í gegnum einstæða lífs-
reynslu og að þær séu í góðum
höndum.
Keppendur eru flestar á aldrinum
17-21 árs, á mörkum þess að teljast
fullorðnar, margar hveijar ekki
búnar með nám sitt í framhalds
skóla. Þetta eru þau ár sem flestar
stúlkur veija til að ákveða sig hvað
þær vilja úr lífinu, hvað þær ætla
að leggja fyrir sig síðarmeir og
ekki síst reyna að finna út hveijar
þær eru. Fegurðardrottningin
verður ekki bara fegurðardrottning
eina kvöldstund, hún verður fyrr-
verandi fegurðardrottning allt sitt
líf, og sá stimpill á eftir að hafa
áhrif, ef ekki á hana sjálfa, þá á
þá sem hún á eftir að umgangast
á lífsleiðinni. Eru gönguæfíngar,
megrunarkúrar með stólpípum,
sundbola- og síðkjólasýningar og
síðan spurningar sem flestar eru
móðgun við skynsemi þessara
stúlkna, besta veganestið fyrir þær?
Hvað gerir þetta fyrir þeirra innri
mann?
LOKAORÐ
Forvígsmenn keppninnar hafa
gefið í skyn að hlutverk íslensku
fegurðardrottninganna sé að leysa
af hendi starf við erfiðar aðstæður,
þar sem litið er á þær sem virka
og ábyrga einstaklinga. Þetta er
fjarri lagi. Þær taka þátt í keppnum
sem flestar stjórnast af gróðasjón
armiðum, og eru meðhöndlaðar eins
og hver annar söluvamingur. Feg-
urðin hlýtur alltaf að verða
inntakslaus við slíkar aðstæður þar
sem hún miðast öll við umbúðirnar,
hina stöðluðu, útþynntu Barbie-
ímynd. Slík fegurð er fegurð án
merkingar og þar af leiðandi fegurð
án tilgangs. Einstaklingurinn og
persónutöfrar hans eru einfaldlega
aukaatriði: Er það þannig sem ís-
lenskar konur vilja láta markaðs-
setja sig erlendis?
Höfundur er sálfræðingur með Msc
gráðu í félagslegri sálfræði frá
London school of economics and
political science. Grein þessi er byggð
á lokaverkefni höfundar.
Ævintýri í Asíu með SAS!
m/s/u
SAS á íslandi - valfrelsi í flugi!
Laugavegi 3 Sími 62 22 11
BARNAAFSLÁTTURINN ER RÍFLEGUR Á ÞESSUM
LEIÐUM EÐA 50%.
Hafðu samband við söluskrifstofu SAS eða ferða-
skrifstofuna þína.
Velkomin til heillandi borga i Asíu.
Besti ferðamátinn er þægilegt flug
að hætti SAS.