Morgunblaðið - 15.09.1991, Blaðsíða 29

tvisvar í öllum kirkjunum, en auk
þess þjónar hann sóknarbörnum
sem búa á Dvalarheimilunum
Lundi á Hellu og Kirkjuhvoli á
Hvolsvelli og Vistheimilinu í Gunn-
arsholti. í sóknunum þrem eru alls
um 1.500 sóknarbörn. Hann segist
hafa verið mjög heppinn með sam-
starfsfólk, í öllum sóknarnefndun-
um sé afbragðs fólk sem hefur
mikinn áhuga á uppbyggingu
sinnar kirkju og safnaðarstarfi.
Söfnuðirnir hafi á að skipta ágætu
söngfólki og organistum, en'þess
má geta að í smíðum er nýtt 10
pípu orgel fyrir Oddakirkju sem
væntanlega verður tekið í notkun
í desember.
Þátttöku almennings í kirkju-
starfi og kirkjusókn telur sr. Sig-
urður almennt hafa aukist og hún
sé miklu meiri en af er látið. Hann
finni fyrir þörf fólks til að koma
í kirkjuna og taka þátt í því starfi
sem þar fer fram, því finnist það
hafa eitthvað að sækja í guðsþjón-
ustuna. Það fyllir ákveðið tómarúm
í hugum fólks að leita til guðs síns
og til marks um það segir sr. Sig-
urður það sína reynslu og annarra
presta að altarisgangan hafi aukist
mjög til muna frá því sem áður
var enda víðar og oftar boðið upp
á hana en áður tíðkaðist.
Þá segist sr. Sigurður vera mjög
ánægður með þróun þá sem nú á
sér stað eftir að Oddafélagið svo-
kallaða var stofnað, en það er fé-
lag áhugamanna víðs vegar að sem
hefur það að markmiði að endur-
vekja forna frægð staðarins. Þar
hafi mörg áhugaverð mál verið
rædd og uppbygging staðarins sé
sérstakt verkefni fyrir félagið,
menn hafi hug á að koma á fót
stofnun í Odda á sviði umhverfis-
fræða. Mikið af ferðamönnum
kemur að Odda ár hvert og rætt
hafi verið um að koma upp minnis-
vörðum og öðru því sem minnt
geti enn frekar á forna frægð stað-
arins. Hefur verið nefnt að setja
upp útsýnisskífu í Gammabrekku
þar sem útsýni er hvað fegurst og
víðast á Suðurlandi.
Framundan hjá sr. Sigurði er
mikið starf. Hann mun stunda
kennslu 11 ára bama í grunnskó-
lanum á Hellu í vetur. Segir hann
það gefa sér kærkomið tækifæri
til að kynnast börnunum í sókn-
inni. Þá ætlar hann að hafa barna-
samkomur á laugardögum í Stó-
rólfshvolskirkju og á sunnudögum
í skólanum á Hellu eða Oddakirkju
eftir því sem hentar hveiju sinni.
Ætlunin er að tengja bamastarfíð
meira við kirkjuna, vera með fjöl-
skylduguðsþjónustur og fá börnin
til að finna sig heima í kirkjunni.
AH
Allir borga
*
Idálkum Velvakanda 3. september
er smágrein undirrituð Skatt-
greiðandi. Það ergir mig jafnan
þegar menn eru að auðkenna rit
sín þannig. Mér finnst það að í
þessu kenni nokkurs yfirlætis rétt
eins og þeim fínnist að sem skatt-
borgarar rísi þeir yfir einhveija
aðra. En frá hveiju eru menn að
auðkenna sig með því að nefnast
skattgreiðendur?
A borðinu hjá mér liggja tveir
miðar sem ég hef fengið á síðustu
dögum þegar ég kaupi í matinn. Á
öðmm er úttektin fiskur og mjólk
sem ég hef borgað með 365 krón-
um. Á honum stendur: Þar af virðis-
aukaskattur 76.00.
Á hinum miðanum eru fleiri teg-
undir. Auk mjólkurafurða og fisks
er kaffi, smjör, kartöflur, bréf-
þurrkur o.fl. enda hef ég greitt þar
4.000 krónur. Þar stendur svo
neðst: Þar af virðisauki 815.00.
Ég geri ráð fyrir að flestir kann-
ist við svona kvittanir. Þá ættu
þeir líka að vita að enginn kaupir
sér til matar án þess að greiða skatt.
VELVAKAnibdMlWíi'í
. SEPTEMBER 1991
l '28
A
Island og Evrópa:
Hugsjónavíma
Tilvistarkreppa er yfirskrift
greinarkoms eftir Halldór
Hermannsson fískverkanda á
ísafirði, og birtist í septemberblaði
Fiskifrétta. Um föðurlegar hugleið-
ingar höfundar um fiskveiðistjóm-
un o.fl. verður ekki fjölyrt hér, en
óhjákvæmilegt er að orðum sé beint
til hans vegna ummæla um þau
samtök fólks, sem ennþá hefir
bjargfasta trú á því að við íslend-
ingar getum og eigum að vera
áfram fullvalda og sjálfstæð þjóð.
Halldór Hermannsson kallar það
fólk, sem bundist hefir og stofnað
landssamtök gegn aðild íslands og
EES og EB, „menn með moldarkof-
asjónarmið“, og hann segir enn-
fremur, „þjóðernisrembingur og
moldarkofasjónarmið vaða elginn í
öllum málum svo vart er vinnufrið-
ur“. Halldór Hermannsson segir að
hér ríki tilvistarkreppa, þar sem
kjarkleysi, hik og úrræðaleysi séu
áberandi. Það virðist ekki vera mik-
il hugsjónarkreppa á slóðum fisk-
verkandans, en látum það vera,
hann hefir oft lagt margt gott til
mála, enda eru Vestfirðingar ekki
þekktir fyrir að fara í launkofa með
skoðanir sínar.
Mér fannst eftir lestur greinar-
innar í Fiskifréttum, að áróðurinn
fyrir því að við fórnuðum stórum
hluta fullveldis þjóðarinnar fyrir
hreina smámuni, og hleypum hing-
að óheftu flóði erlends fjármagns
til kaupa á fyrirtækum, fasteignum
og jafnvel gögnum og gæðum
landsins, vera kominn einum of
langt. Mér finnst að undirtónninn
í skrifum Halldórs Hermannssonar
sé eitthvað á þá leið, að það þurfi
aðeins kjark til þess að afhenda
meginlandsbúum stjórn okkar mála
á ný, og finnst mér það koma úr
hörðustu átt, þegar Vestfirðingur,
sem lfiir af sjávarafla virðist hafa
þá skoðun, að endurkoma erlendra
fiskiskipa í íslenska fiskveiðilög-
sögu sé æskileg, eins og ráðgert
með samningi um EES, en allir
hljóta að sjá, að svokallaðar „gagn-
kvæmar veiðiheimildir“ er ekkert
annað en veiðiheimildir í skiptum
fyrir tollaívilnanir fyrir hluta af
fiskútflutningi okkar. Með inn-
göngu íslands í EB, sem vissulega
yrði framhaldið af EES, og margir
stjórnmálamenn okkar virðast
stefna að, fengjum við allar EB-
þjóðirnar með trollin sín upp að 12
mílunum á nýjan leik og upp í harða
land eftir að þeim hefir tekist að
fjárfesta í fiskvinnslu og útgerð,
líkt og gerðist á Bretlandi nú fyrir
skömmu og Bretar gátu engu um
ráðið. Vonandi er það ekki þetta
sem Halldór Hermannsson er að
sækjast eftir? Leiður misskilningur
Þar af leiðir að við erum öll skatt-
greiðendur. „Skattgreiðandi" auð-
kennir því engan frá öllum hinum.
Menn gætu eins merkt skrif sín
með undirskriftinni manneskja t.d.
Það er ekkert til að grobba af að
maður greiði söluskatt. Það gera
allir.
Ég geri ráð fyrir að „skattgreið-
andi“ viti að neytendur greiða virð-
isaukaskattinn. Samt mætti hann
vita það um leið að ríkissjóður hef-
ur þarna tekjur af mjólk og fiski.
H.Kr.
kemur fram í grein Halldórs, en
hann er sá, að samtök um Sam-
stöðu gegn aðild íslands að EES,
sé á móti viðskiptasamningum við
Evrópuríkin. Þessi samtök, mjög
vaxandi fjölda íslendinga, vilja
stuðla að fijálsum viðskiptasamn-
ingum við öll ríki veraldar sem við
okkur vilja versla, en við höfnum
þeirri hugmynd að með viðskipta-
samningi þurfi sjálfsákvörðunar-
réttur pkkar og fullveldi að fylgja
með. Ég vil minna Halldór Iler-
mannsson á, að ísland hefir nú
þegar hagstæðar fríverslunarsamn-
ing við EB, þ.á m. fyrir verulegt
magn af fiski. Við teljum æskilegra
að leitað sé eftir tvíhliða samning-
um um frekari útfærslu á þeim
samningi, enda felist ekki afsal
landsréttinda né réttarins til þess
að ráða okkur sjálf í slíkum samn-
ingi. Við teljum einnig að íslending-
ar myndu verða miklu verr settir
innilokaðir í tollmúrabandalagi 18
Evrópuríkja, heldur en fijálsir til
þess að gera fríverslunarsamninga
við hvaða ríki sem er, en við höfum
upp á að bjóða vörur, sem eru mjög
eftirsóttar og munu verða það á
menguðum suðlægari slóðum. Vit-
anlega höfnum við því sem íslend-
ingar, að réttur okkar þjóðkjörna
Alþingis til þess að setja okkur lög,
verði verulega skertur. Við höfnum
því einnig að íslendingar þurfi að
meðtaka 1.400 lög og reglugerðir
EB og gera að sínum lögum. Við
höfnum einnig þeirri niðurlægingu,
sem fellst í samningi um EES, að
Islendingar þurfi að lúta erlendum
dómstóli í veigamiklum málum, þ.e.
að hluti dómsvaldsins verði flutt úr
landi. Við höfnum því ákvæði EES-
samnings, að gefa 350 milljónum
Evrópubúa sama rétt til búsetu og
atvinnu á íslandi og við höfum í
dag, við teljum að það muni leiða
til hættulegs félagslegs vanda, sem
ekki megi leiða yfir þjóðirí'a. Við
höfnum einnig þeirri kvöð, sem felst
í þessum samningsdrögum, að ís-
landi beri að greiða árlega í þróun-
arsjóð EB, hundruð milljóna króna
til styrktar fátækustu þjóðum band-
alagsins, sem gæti orðið til að
styrkja fiskvinnslu og útgerð t.d.
Spánveija og Portúgala. Við teljum
að kostnaður ríkisins af samfloti í
EES, verði meiri en ábatinn og því
með öllu óraunhæft að halda þess-
um samningaumleitunum áfram,
ekki síst þar sem EB-þjóðirnar vilja
ekki taka tillit til sérstöðu okkar í
viðskiptamálum svo og i menning-
armálum almennt. Norðmenn telja
að aðild að EES fylgi svo mikið
fullveldisafsal, að það verði ekki
samþykkt á Stórþinginu nema 3
atkvæða séu því fylgjandi. Þetta
ætti að vera okkur umhugsunar-
efni, en þjóðaratkvæðagreiðslur
verður að velja eða hafna samningi
af þessu tagi hér.
Áð Iestri greinarinnar um tilvist-
arkreppu Halldórs Hermannssonar
loknum, sýnist mér að Halldóri finn-
ist aðeins skorta hér kjark, til þess
að ánetjast EES, sem óhjákvæmi-
lega yrði innan tíðar aðild að EB,
hvort sem við þá vildum eða ekki.
Ég tel aftur á móti að þeir íslend-
ingar, sem hvorki hafa kjark né
úrræði, svo ekki sé talað um heil-
brigðan þjóðlegan metnað, til þess
að vilja sjálfir ráða fram úr erfið-
leikum, ef einhveijir eru hjá okkur,
ættu að huga að fortíðinni og bar-
áttu þjóðarinnar fyrir fullveldinu.
Forfeður okkar bjuggu í moldarkof-
um, satt er það, en þeir höfðu bæði
kjark, þrek og þolinmæði til þess
að beijast gegn erlendu valdi og
ofurefli um aldir og unnu í fátækt
sinni dýrmætan sigur sem var stað-
festur á Þingvöllum sumarið 1944.
Forfeður okkar gera þeim skömm
til, sem búa í glerhöllum nútímans
og hafa glatað trúnni á landið og
þjóðina, vilja að við, í undirgefni
og hugsjónavímu augnabliksins,
skríðum undir pilsfald þessa stóra
og ríka.
Jóhannes R. Snorrason
n%mmn

yópcwcti cr exkveéínn.
c fcvl as clrzzga- <-ir ct/ásLu.."
HÖGNI HREKKVISI

“8-1 >
„ fip HVER7U GeTVR. HAKINJ EKKi 0ARA
CArHAG FRj'A1ER.»OU<V> ?! "