Morgunblaðið - 08.12.1991, Blaðsíða 8

8° C> MORGÚNBÍLAÉnÖ 1 MANINILÍFSMMIlMA^I^J5IMllf öÉáfeMBER m''
ÁF RNCFkSTRÐlR/Hvermg er á
adventunni í Lundúnaborg?
Næturgalar, leikbrúður
og ilmandijólakörfur
Með 113 hnúta í stélið nær Flugleiðavélin um 1.000 km hraða
á klst. milli Keflavíkur og Bretlandseyja. Á einu síðdegi er ekið
gegnum miðbæ Reykjavíkur og Lundúna. Og Reykjavík breytist
í fábrotinn „sveitabæ” að baki, en jólaskreytt stórborgin birtist
sem opið „leiksvið” fyrir öll þjóðabrot.
Gangið ekki út á stræti lundúna
með því markmiði að kaupa,
kaupa, kaupa. Jólainnkaup geta
valdið alveg ótrúlegri streitu! Lát-
ið heldur andrúmsloftið umvefja
ykkur, hnetulykt
frá glóðarvagni á
götuhorni, ilm
snyrtidóts og
þurrkaðra blóma
frá gjafakörfum
sem standa í röð-
um á 'neðstu
hæðum stór-
markaðanna.
Sjaldan hefur Lundúnaborg sýnt
. glæsilegra vöruval eða skreyting-
ar.
Hugurinn ber mann hálfa leið
inn í ævintýrið, framan við búðar-
gluggann. í gluggum Liberty’s er
undurfögur skreyting af ævintýr-
inu um næturgalann sem heillaði
svo keisarann í Kína, að ekkert
nema söngur hans gat læknað.
Næfurþunnir blævængir sýna í
blárri móðu, eða afhjúpa postul-
ínshöll, drekaskip og skartbúnar,
tiplandi hirðmeyjar.
„Lísa í Undralandi” vaggar sér
á kökudiski með spiladrottning-
unni í gluggum Selfridge’s, —
gengur ýmist inn eða sekkur ofan
í ljóskeilu Undralandsins. Listi-
lega útfært. Hjá British Airways
stefnir hreindýrasleðinn upp í há-
loftin með ótal jólaferðatilboðum.
Mörgæsir skauta á ísjökum hjá
Simpson. Og Disney sjálfur yrði
stjarfur af undrun að sjá hug-
myndaauðgi og auglýsingamátt á
bak við leikföngin í Disneylandi,
sem eru ekki þau ódýrustu!
Á föstudags- og laugardagssíð-
degi verður mannfjöldinn í Ox-
ford-stræti yfirþyrmandi. Þá er
gott að stinga sér niður í lestina
og koma upp í Covent Garden,
þar sem kaupæðið er ekki eins
þrúgandi. Rölta á milli smáversl-
ana, skoða jólamarkaðinn, setjast
á lítið kaffíhús eða framan við
útileiksvið og faraa á hljómleika
eða hlusta á skemmtikrafta.
Englendingar kaupa gjaman
jólagjafir í Covent Garden. Hér
má fínna margt frumlegt, ef
grúskað er í básum hjá ungu lista-
Að detta inn í Undralandið.
fólki á jólamarkaðinum. Listaverk
eins og „beinagrind í helgi-
ramma”, tifandi sem klukku-
möndull í tímaúri lífsins, handmál-
aða tekatla, heimasaumaða hatta,
o.fl. Gamlir smáhlutir eru líka á
boðstólum.
Leikhús og listasöfn, kirkjur og
krár eru griðastaðir undan jóla-
gjafaflóði og brennandi spurningu
um „hvað eigi að gefa”.
„The Ride Down St. Morgan”
er nýtt leikrit eftir Arthur Miller.
Maður liggur á sjúkrahúsi, illa
brotinn eftir skíðaferð. Tvær „eig-
inkonur” koma í sjúkravitjun.
Svipmyndir úr fortíð fléttast
tæknilega vel inn. Gullvægar
setningar detta fram, eins og:
„Þeir vom að hugsa um að taka
krossinn niður, af því að þá vant-
aði við,” eða „auðvitað segir guð
satt, annars væri hann ekki guð!”
Þó að fyrrum eiginmaður Mari-
lyn Monroe hefji karlmanninn upp
á stall og geri eiginkonur að
ósjálfstæðum fíflum — og þrátt
fyrir gamaldags, farsakenndan
ramma, tekst höfundi samt meist-
aralega að láta leikhúsgesti
standa að lokum frammi fyrir
spurningunni eilífu um tilgang
lífsins.
Klassíska, bandaríska leikrit-
ið„Our Town” er á fjölunum í
nýjum búningi. Þeir sem vilja
„rækta garðinn sinn” í andlegum
skilningi, verða ekki sviknir af að
sjá það. Fyrir 15 árum endaði
hver leikhússýning með að leik-
húsgestir stóðu upp og s'ungu
„Good Save The Gracious Queen”.
Nú er konungsfjölskyldan meira
á síðum gulu pressunnar.
Í anddyri St. James kirkju er
hvíthærður maður að selja jóla-
kort til styrktar öldruðum (jóla-
kortasalan gaf 1.810.000 pund í
fyrra). Rónar blunda á kirkju-
garðsbekkjum, en einn vappar
framan við kráardyr og sýpur leif-
ar úr hverri ölkrús.
Á kránni situr ferðafólk og
skrifar á jólakort. Mjúkir sófar
og rósótt teppi gera heimilislegt.
Ekki að undra, þó að breska krá-
in sé félagsmiðstöð. „Brúnt ölglas
með hvítri froðu” á barborði. Er
búið af afgreiða mig með Guinn-
ess-bjór? Nei, aðeins vel gerð aug-
lýsingabrella! Hvað skyldi hún
selja margar bjórkollur á dag?
Á friðhelgum sunnudegi, við
mynni Carnaby Street (Bítla-
strætinu) er ítalskur strákur að
selja pizzur. Eitthvað fer ítalskan
í taugarnar á breskum „hefðar-
manni” sem öskrar til hans „don’t
speak your fucking language,
speak English!” Já, stórborgin
geymir mörg þjóðarbrot. Og al-
þjóðlegu veitingahúsin gefa inn-
sýn í aðra menningu með sér-
hæfðum réttum og þjónustu.
ítalskir veitingastaðir eru oft-
ast með þægilega þjónustu og
milliverð, t. d. fjórir í röð á hliðar-
götu við Selfrigdes í Oxford-
stræti.
Helgardvöl í Lundúnum veitir
innsýn í fjölbreytt menningarlíf
og setur hugarflugið af stað.
Troðfull vél á heimleið. Fyrirtæki
að notfæra sér hagstæð árshátíð-
afargjöld eða hjón á helgarpakka
með leikhúsmiða innifalinn. Og
nú eru sungin jólalög á götuhorn-
um og jólatónleikar í kirkjum.
Ómurinn berst næstum hingað.
í
í
í
í
í
i
DUNILIN servíettan
er svo mjúk að þú
finnur ekki muninn
DUNILIN servíettan frá Duni sameinar kosti pappírs- og
tauservíettu. DUNILIN servíettan er mjúk og sterk og
l>ad er audvelt af> setja hana í hrot. DUNILIN servíettan
er til prýöi á veisluborðinu og kemst nær því að vera tau-
servíetta en nokkur önnur pappírsservíetta.
DUNILIN servíettur fást í fjölbreyllu litaúrvali í
nteslu verslun.
BÆKUR /Bylting í útgáfu lögfrcebirita?
Þrjár bækur um
lögfræðileg efiti
Bókaútgáfa Orators lætur ekki
sitt eftir liggja í jólabókaflóð-
inu. Á síðustu vikum hafa komið
út eigi færri en þrjár bækur á
vegum útgáfunnar, en þær eru
Dómar úr stjórnskipunarrétti eftir
Gunnar G.
Schram prófess-
or, Dómar í víxil-
málum eftir Pál
Hreinsson lög-
fræðing og Eru
lög nauðsynleg?
eftir Garðar Gísl-
eftir Davíð Þór ason borgardóm-
Björgvinsson ara.
I. Dómar úr
slj órnskipunarr étti
Bók Gunnars G. Schram er að
finna ágrip flestra dóma Hæsta-
réttar sem varða stjórnarskrá ís-
lands og raunar einnig dóma
Landsyfírréttarins. Ritið er eins
konar lykill að dómum Hæstarétt-
ar á vettvangi grundvallarlaga
landsins þar sem er að finna skýr-
ingar og túlkun á einstökum grein-
um stjórnarskrárinnar. Rit Gunn-
ars er gagnleg handbók fyrir stúd-
enta í lagadeild við nám þeirra í
stjórnskipunarrétti og raunar fyrir
alla lögfræðinga sem þurfa í störf-
um sínum að fjalla um viðfang
sefni á sviði stjórnlaga og stjórn-
sýslu. Ritið er og þarft innlegg til
þeirrar miklu umræðu sem átt
hefur sé stað síðustu misserin um
túlkun Hæstaréttar á einstökum
ákvæðum stjórnarskrárinnar.
Elsti dómurinn sem reifaður er
í bók Gunnars er í I. bindi dóma-
safns Landsyfirréttarins. Atvik
málsins voru þau að settur lögregl-
ustjóri í fjárkláðamáli sektaði
bónda einn fyrir að óhlýðnast fyr-
irskipunum lögreglustjórans um
smölun og böðun á fé sínu. Lög-
reglustjórinn hafði verið skipaður
með sérstakri umboðsskrá til að
fara með „dómara- og fógetavald”
í öllum málum sem snertu fjár-
kláðasýkina. Talið var að þessi
skipun færi í bága við 42. gr.
stjómarskrárinnar frá 187 4, þar
sem gerð var breyting á skipan
dómstóla, sem ekki yrði ákveðin
nema með lögum. Nýjasti dómur-
inn er dómur Hæstaréttar frá 20.
desember 1990. „í því máli var
deilt um fjárhæð meðlags og hvort
sá ágreiningur ætti undir dóm-
stóla.”
II. Dómar í víxilmálum
„Bók Páls Hreinssonar er að
finna reifanir á dómum sem geng-
ið hafa í víxilmálum í Landsyfír-
rétti og Hæstarétti íslands. Þá er
þar einnig að fínna valda héraðs-
dóma frá bæjarþingi Reykjavíkur.
Þótt víxlar virðist fljótt á litið vera
einfaldir að allri gerð er raunar
með ólíkindum hversu margvísleg
lögfræðileg álitaefni geta komið
upp í tengslum við notkun þeirra.
Rit Páls er því mikilvæg handbók
fyrir stúdenta og lögfræðinga, sem
varpar ljósi á túlkun dómstóla á
víxillögunum, t.d. um formskil-
yrði, framsal, samþykki, greiðslu,
fyrningu, afsögn og fl. Þá eru í
ritinu reifaður fjöldi dóma sem
varpa ljósi á skýringu á ákvæðum