Morgunblaðið - 28.12.1991, Blaðsíða 9

MOKGUNBLADH.) LAU(jARDAGUR 28, DEgfiMBER 1^91 ;
BRÉFA- 05 Z a 05 ■|
BINDIN s: 1 =>
frá Múlalundi... Z
..þarerugögninágóðumstað. 5
Múlalundur 0 i
^2yp|S(MI: 62 84 50 *>
Við veitum þér:
★ Þitteigiðhársemvexævilangt
★ Ókeypis ráðgjöf og skoðun hjá
okkur eða heima hjá þér
★ Skriflega lifstíðarábyrgð
★ Framkvæmtaffærustulæknum
Skanhár
Bredegade 12, 1. 6000 Kolding,
Danmörku. Sími +45 75 50 89 00.

Nafn:.
Sími:.
Heimilisfang:.
Póstnúmer:.
HAPPDRÆTTI
BLINDRAFÉLAGSINS
DREGIÐ 17. DES. 1991
VINNINGSNÚMER:
2350 8981 12976 4895 13782
384 6693 2066 2317 2712
4618 7438 9050 9642 11032
11822 12779 13118 13120 892
1174 1486 1936 4272 4812
6556 6895 6967 7192 8395
9536 10803 11851 12804 13728
13859 14239 14560 14928
BLINDRAFÉLAGIÐ, SAMTÖK BLINDRA
OG SJÓNSKERTRA.
SÍMSVARINN ER 38181.
98
Vextirá
óverðtryggðu
fé
I Vísbendingu, riti
Kaupþings lif. um efna-
hagsmál sem út kom um
miðjan desember, er
fjallað um vextina og
lánamarkaðinn. Hér á
eftir verður birtur kafli
úr greininni, sem fjallar
um óverðtryggð 'banka-
lán og samkeppni (smá-
vægilegar breytingar
hafa verið gerðar, þó
ekki efnislegar).
„Bankarnir hafa lengi
haft það markmið að
vextir á óverðtryggðum
útlánum séu svipaðir
vöxtum á verðtryggðum
útlánum (Islandsbanki
hefur reyndar nýlega
ákveðið að frá áramótum
verði stefnt að þvi að
ávöxtun óverðtryggðra
lána verði 1% meiri en
verðtryggðra). Seint á
fyrra ári fór verðbólga
vaxandi og Islandsbanki
hækkaði nafnvexti á
óverðtryggðum reikn-
ingum hjá sér. Þetta
vakti hörð viðbrögð ráð-
herra og forystumanna
verkalýðsfélaga. . Þau
áttu þátt í því að bank-
arnir hækkuðu ekki vexti
í samræmi við verðbólgu
næstu mánuði, en of lág-
ar verðbólguspár áttu
þar einnig hiut að máli.
Seimii hluta árs 1991
hafa vextir af óverð-
tryggðu fé aftur á móti
verið mun hærri en á
verðtryggðum reikning-
um, einkum liafa útláns-
vextirnir verið háir.
• •
Orari vaxta-
lækkim
í greinargerð Seðla-
banka er talað um að
vextir óverðtryggðra
lána hafa verið óeðlilega
lágir fyrri helming árs,
en óeðlilega háir síðustu
Aukið frelsi og sam-
keppni á lánamarkaði
Vaxtamálin hafa verið í brennidepli þjóð-
málaumræðunnar að undanförnu og verða
væntanlega einnig á næstunni. Einkum eru
það vextir á óverðtryggðum bankalánum,
sem mestum deilum hafa valdið undanfarna
mánuði. Ljóst er, að samkeppni á lánamark-
aði á eftir að aukast mjög vegna þess að
hömlureru að hverfa á erlendum lántökum.
mánuði. Bankiim liefur
hvatt innlánsstofnanir til
þess að lækka þessa vexti
örar í samræmi við verð-
bólgu, einkum undan-
farna tvo mánuði. Raun-
vextir óverðtryggðra út-
lána eim miðaðir við
breytingar lánskjaravisi-
tölu einn mánuð aftur í
tímami og tvo fram á
við. Samkvæmt þessu
voru þeir í upphafi des-
embermánuðar nálægt
19% að meðaltali, 9%
hærri en af verðtryggð-
um lánum. Reikna má
raunvextina á annan
Iiátt, til dæmis með því
að miða við hækkun láns-
kjaravísitölu þijá máuuði
aftur í tímann. Á þennan
mælikvarða eru raun-
vextir óverðtryggðra útl-
ána banka og sparisjóða
um 15%. Það virðist því
sama hvemig á málin er
litið, raunvextir era mun
hærri á óverðtryggðum
útlánum banka en verð-
tryggðum.
Samstaða
bankaog
sparisjóða
Innstæður í bönkum
og sparisjóðum eru mun
fremur verðtryggðar en
útlánin. Þessi munur
jókst í ársbytjun þegar
bannað var að verð-
tryggja útlán til skemmri
tíma en þriggja ára. í
sumar voru verðtryggð-
ar skuldir innlánsstofn-
ana 22 milljörðum meiri
en verðtryggðar eignir
þeirra. Því tapa bankar
miklu fé, þegar óverð-
tryggt fé ávaxtast veri’
en verðtryggt, en hagn-
ast að sama skapi, þegar
vextir á óverðtryggðu fé
era háir. Formælendur
bankanna segja, að nafn-
vextir séu háir núna
vegna þess að ná þurfi
jafnvægi milli vaxta
óverðtryggðra og verð-
tryggðra lána á árinu i
lieild. Þetta era ekki
markaðsleg rök, heldur
er verið að vísa í söguna.
Þau minna á ummæli
stjórneuda fyrirtækja,
sem sitja ein að sínum
markaði. Mistök þeirra
koma fremur fram í
verðhækkunum en tapi á
rekstrmum.
Frjáls verð-
trygging
Hvað sem þessu líður
er Ijóst, að misvægi verð-
tryggðs og óverðtryggðs
fjár kemur innlánsstofn-
unum í vanda . Nú er von
til þess, að nokkur bót
verði ráðin á vandanum
á næstunni, því að stjórn-
völd hafa gefið til kyima
að stefnt sé að því að
gefa verðtryggingu lána-
samninga fijálsa (til þess
þarf reyndar lagabreyt-
mgu). Þá yrði heimilt að
miða við hvaða mæli-
kvarða sem er, en ekki
aðeins lánskjaravísitölu
eins og nú. Jafnframt
yrði bann við verðtrygg-
ingu bankalána til
skenunri tíma en þriggja
ára afnumið, enda er erf-
itt að finna rök fyrir því.
Ef af þessu verður mun
ójafnvægi milli verð-
tryggingai- innlána og
útlána hverfa smám sam-
an.
Eriend sam-
keppni
Á næstu misserum
hverfa hömlur gegn er-
lendum lántökum. Þá
aukast möguleikar ís-
lenskra fyrirtækja til
þess að ná sér í skamm-
tímalán í útlöndum. Þar
má fá þau á mun betri
kjörum en boðist hafa
hér á landi aö undan-
förau. Eftir þessa breyt-
ingu er hætt viö, að mis-
tök í vaxtaákvörðunum
reynist bönkum og spari-
sjóðum mun dýrari en
verið hefur og hið sama
má segja um ótímabær
afskipti stjórnmála-
manna af rekstrmum.“
Meö hlutabréfi í Almenna hlutabréfasjóönum hf.
eignast þú hlut í 17 stórfyrirtækjum
- og lækkar skattana þína um leið.
Opið í Kringlunni og Hafnarstræti 7 í dag milli kl.10 og 16.
Ráðgjafar hjá Verðbréfamarkaði
Fjárfestingarfélagsins veita upplýsingar
um meðferð hlutabréfa og skattafslátt
vegna þeirra. Verið velkomin!
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
FJÁRFESTINGARFÉLAGSINS HF.
KRINGLUNNI, 103 REVKJAVÍK S. (91) 689700
HAFNARSTRÆTI 7,101 REYKJAVÍK S. (91) 28566
Hlutabréfaeign Millj.
Almenna hlutabréfasjóðsins kr.
Skagstrendingur....................32,6 17.2%
Flugleiðir..................... 25,2 13,3%
Eimsldp.............................24,4 12,9%
Skeljungur.........................21,1 11,1%
Grandi............................. 18.8 9,9%
Olíuiélagiö....................... 12,8 6,7%
ÚtgerðarfélagAkureyringa......... 10,8 8,8%
Ehf. Alþýðubanka,................. 10,7 5,7%
Ehf. Verslunarbanka............... 9,6 6,0%
Ehf. Iðnaðarbanka.................. 8,6 4,6%
Olís............................ 6,2 2,8%,
Sæplust......... 3,4 1,8%,
íslandsbanki.................... 2,3 1,2%,
Mampiðjan.......................... 1,8 1.0%
Önnur............................... 1,8 1,0%