Morgunblaðið - 29.01.1992, Blaðsíða 21

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR 1992
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JANUAR 1992
21
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 110 kr. eintakið.
Ahrif kjara
samninga
MicJstjórn Alþýðusambands
íslands ákvað á fundi
sínum í fyrradag með formönn-
um landssambanda og svæða-
sambanda að ganga til heildar-
viðræðna við vinnuveitendur
um gerð nýrra kjarasamninga,
enda verði viðræðum um sér-
kjarasamninga, sem ekki er
lokið, haldið áfram jafnhliða.
Það er þjóðinni fagnaðarefni
að meginfylkingar vinnumark-
aðarins setjast nú að samn-
ingaborði. Þar verða markaðar
meginlínur í efnahagsþróun-
inni næstu misseri, ekkert síð-
ur en í höfuðstöðvum löggjaf-
ar, framkvæmdavalds og
stjórnunar peningamála.
Af þessum samningumj sem
og viðleitni ríkisstjórnarinnar
til að hemja ríkisútgjöldin og
opinbera lánsfjáreftirspurn,
ræðst, hvort sá stöðugleiki í
atvinnu- og efnahagslífi, sem
náðist með þjóðarsáttarsamn-
ingunum í febrúarmánuði
1990, helzt eða glatast. Ef
heildarsamningar, sem að er
unnið, byggjast ekki á efna-
hagslegum veruleika í samfé-
laginu, er hætt við, að þjóðin
gangi ekki til góðs inn í næstu
framtíð.
Sjaldan, ef nokkru sinni síð-
astliðin tuttugu ár, hafa heild-
arsamtök á vinnumarkaði sezt
að samningaborði við erfiðári
aðstæður í þjóðarbúskapnum
en nú. Menn greinir að vísu á
um, hve mikill samdráttur
þjóðarteknanna verður á árinu
1992. Það er á hinn bóginn
ekki ágreiningur um það, að
hann verður verulegur, bæði
vegna aflasamdráttar og
versnandi viðskiptakjara. Við-
skiptahalli þjóðarinnar við um-
heimirin er og mikill. Og rekstr-
arhalli ríkiðssjóðs 1991 var
hvorki meiri né minni en tólf
og hálfur milljarður króna, eða
sá mesti sem verið hefur í
fjörutíu ár. Það blæs heldur
ekki byrlega í atvinnulífi þjóð-
arinnar. Undirstöðuatvinnu-
vegur hennar, sjávarútvegur-
inn, á undir högg að sækja,
meðal annars vegna fyrirséðs
aflasamdráttar á þorski.
Bæði launþegar og vinnu-
veitendur hafa lagt á það
áherzlu, að vaxtalækkun sé
allt að því forsenda nýrra kja-
rasamninga á svipuðum nótum
og febrúarsáttin 1990, enda
styrki vaxtalækkun bæði stöðu
almennings og atvinnulífs.
Meginorsök hárra vaxta í land-
inu er gífurleg opinber
lánsfjáreftirspurn, m.a. vegna
mikils og viðvarandi ríkissjóðs-
halla; lánsfjáreftirspurn sem
gerir meira en að gleypa allan
peningalegan sparnað í land-
inu. Það er því ekki að ástæðu-
lausu, sem áherzla er lögð á
aðhald og sparnað í ríkisbú-
skapnum um þessar mundir.
Jöfnuður í ríkisbúskapnum er
— með svipuðum hætti og þjóð-
arsátt á kjaravettvangi — ein
höfuðforsenda stöðugleika í
efnahagslífinu. Og stöðugleiki
í efnahagslífinu er nauðsynleg-
ur jarðvegur fyrir blómlegt at-
vinnulíf og hagvöxt, það er
kostnaðarlega undirstöðu vel-
ferðar og lífskjara þjóðarinnar,
bæði sem heildar og einstakl-
inga.
Við getum ekki tryggt vel-
ferð í landinu né batnandi lífs-
kjör án hagvaxtar. Þessvegna
skiptir meginmáli að skapa
atvinnulífinu möguleika til
vaxtar og þróunar; sambæri-
lega rekstrar- og samkeppnis-
stöðu og í helztu viðskiptalönd-
um okkar. En það verður „jafn-
framt að gæta þess“, eins og
Jónas Haralz, hagfræðingur,
kemst að orði í grein í Fjármál-
atíðindum, „að velferð allra
fylgi hagvextinum, því að án
þess fær vöxturinn ekki stað-
izt, þegar til lengdar lætur“.
Sá árangur í hjöðnun verð-
bólgu og í stöðugleika í efna-
hagslífí, sem við blasir í dag,
rekur ekki sízt rætur til sáttar
vinnuveitenda og launþega í
febrúarmánuði 1990. Viðleitni
ríkisstjórnarinnar til að hemja
ríkisútgjöldin hefur og styrkt
þennan árangur. Sú staðreynd,
að okkur hefur tekizt að ná
verðbólgu hér á landi niður á
svipað stig og í helztu við-
skiptalöndum okkar er ljós í
myrkri erfiðrar fjárhagsstöðu
þjóðarinnar um þessar mundir.
Nú skiptir máli að við höld-
um okkar striki, bæði í lands-
stjórninni og við samningaborð
aðila vinnumarkaðarins. Til að
styrkja samkeppnisstöðu okkar
út á við. Til að treysta rekstrar-
öryggi atvinnuveganna og at-
vinnuöryggi landsmanna. Til
að auka þjóðartekjurnar og
skiptahlutinn í samfélaginu.
Til að ná upp þeim hagvexti
sem þarf til þess að rísa undir
batnandi Iífskjörum og fram-
tíðarvelferð í landinu.
MALEFNI SAMEINAÐRA VERKTAKA
Davíð Oddsson forsætisráðherra eftir ríkisstjórnarfund í gær:
Nauðsynlegt að úrskurður-
inn sé hafinn yfir allan vafa
„Það er mat ríkisstjórnarinnar
að það sé nauðsynlegt að leita eft-
ir úrskurði dómstóla um það hvort
niðurstaða ríkisskattanefndar á
skattalegri meðferð eignatil-
færslna innan þessa fyrirtækis til
eigenda þess sé undanþegin skatti
með þeim hætti sem Ríkisskatta-
nefnd hefur ákveðið eða ekki,“
sagði Davíð Oddsson, forsætisráð-
herra, í samtali við Morgunblaðið,
en málefni Sameinaðra verktaka
voru til umræðu á ríkisstjórnar-
fundi í gærmorgun.
3,7 milljarða framkvæmdir á ári síðustu 2 ár:
V arnarliðsfram-
kvæmdir minnka
UMFANG framkvæmda á vegum varnarliðsins verður svipað í ár og und-
anfarin tvö ár ef fjárveiting fæst fyrir þeim framkvæmdum sem eru á
verkáætlun ársins. Reynslan undanfarin ár hefur hins vegar sýnt að verká-
ætlanir hafa verið skornar nokkuð niður og samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er ráðgei-t að svo verði einnig í ár. íslenskir aðalverktakar unnu
fyrir 65 milljónir Bandaríkjadala á árinu 1990, eða rúmlega 3,7 milljarða
kr., og var umfang framkvæmda þeirra svipað á síðasta ári. Miðað við
skerðingu Mannvirkjasjóðs gætu framkvæmdirnar minnkað um 20 milljón-
ir dala á þessu ári, eða 1,2 milljarða kr., samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins, og yrðu þá um 2,5 milljarðar. Umsamin viðhaldsverkefni Kefla-
víkurverktaka voru 9,1 milljón dala í fyrra, eða um 528 milljónir kr.
Á verkáætlun varnarliðsins fyrir
árið 1992, sem samþykkt var í októb-
er síðastliðinn, eru sex nýjar fram-
kvæmdir, samkvæmt upplýsingum
Arnórs Siguijónssonar varnarmála-
ráðunauts í varnarmálaskrifstofu ut-
•anríkisráðuneytisins. Sótt hefur verið
um fjárveitingu til Mannvirkjasjóðs
Atlantshafsbandalagsins til tveggja
verka. Byggingu geymslu á Keflavík-
urflugvelli fyrir þotueldsneyti og við-
eigandi dreifikerfi, en þetta verk er
framhald af framkvæmdum við
Helguvíkurhöfn, og breytinga á elds-
neytisgeymum í Hvalfirði.
Fjórar framkvæmdir á verkáætlun-
inni kostar vamarliðið. Það er malbik-
un bílastæða innan varnarstöðvarinn-
ar, endurmálun merkinga á Keflavík-
urflugvelli (línur á flugbrautir og akst-
ursbrautir ofl), endurbygging inn-
gangs í mötuneyti vamarstöðvarinnar
og viðgerð á akstursbrautum fyrir
flugvélar á Keflavíkurflugvelli. Að
auki hafa á undanfömum árum verið
samþykktar á verkáætlun ýmsar
framkvæmdir sem ekki hefur verið
ráðist í.
Arnór Siguijónsson segist ekki geta
gefíð upp áætlaðan kostnað við ein-
stakar framkvæmdir. Gerð verði nán-
ari grein fyrir framkvæmdunum í
skýrslu utanríkisráðherra um utanrík-
ismál til Alþingis í marsmánuði.
í nýjustu heildarskýrslu utanríkis-
ráðherra til Alþingis, en hún er frá
því í nóvember 1990, kemur fram að
heildarverktaka íslenskra aðalverk-
taka verði um 65 milljónir Bandaríkja-
dala [3,7 milljarðar kr.] á árinu 1990,
um 12 milljónum dala [tæplega 700
milljónum kr.] minna en verkáætlun
ársins gerði ráð fyrir. Árið 1989 var
framkvæmt fyrir 57 milljónir dala
[3,3 milljarða kr.]. Þá kom fram að í
verkáætlun fyrir 1991 væri gert ráð
fyrir framkvæmdum fyrir 78 milljónir
dala [4,5 milljarða kr.] en með tilliti
til aðstæðna megi gera ráð fyrir að
framkvæmdir á árinu verði mun
minni. Ekki var í gær hægt að fá
upplýsingar um það hvað var fram-
kvæmt eða fyrir hvað mikið, en talið
að umfangið hafi verið svipað og árið
áður, eða um 65 milljónir dala [3,7
miljjarðar kr.].
í skýrslunni kom fram að samið
hefði verið um viðhaldsverkefni ársins
1991 og komi þar 9,1 milljón Banda-
ríkjadala [528 milljónir kr.] í hlut
Keflavíkurverktaka. í skýrslu ársins
á undan, sem utanríkisráðherra gaf
Alþingi í mars 1990, kom fram að
viðhaldsverkefni Keflavíkurverktaka
yrðu mun minni árið 1990 en árið á
undan, eða 5,4 milljónir dala [313
milljónir kr.] í stað rúmlega 10 millj-
óna dala [580 milljóna kr.] árið 1989.
Eignarhlutföll í Aðalverktökum:
Sameinaðir verktakar taka
út 1,34 milljarða á 5 árum
Reginn tekur út 670 millj. og ríkið 400 millj.
SAMEINAÐIR verktakar hf. taka á fimm ára tímabili 1,34 milljarða króna
á verðlagi í júlílok 1990 út úr íslenskum aðalverktökum samkvæmt sam-
komulagi sem gert var um mitt ár 1990 um að breyta eignarhlutföllum
í Aðalverktökum svo ríkið eignaðist þar meirihluta. Reginn hf. tekur 670
milljónir út úr Aðalverktökum og ríkið 400 miHjónir króna.
Sameinaðir verktakar áttu 50% í
íslenskum aðalverktökum, ríkið átti
25% og Reginn 25%. Samkvæmt sam-
komulaginu, sem gert var í ágúst
1990, var eignarhlutföllunum er
breytt með þeim hætti, að eigendur
fyrirtækisins tækju út hluta eigna
sinna í fyrirtækinu, Sameinaðir verk-
takar og Reginn þó meira en ríkið,
þannig að eignarhlutur þess ykist í
52%, hlutur Sameinaðra yrði 32% og
Regins 16%.
Samkvæmt fréttatilkynningu utan-
ríkisráðuneytisins á þessum tíma var
eigið fé íslenskra aðalverktaka þá
metið 3.404.008.000 krónur á þáver-
andi verðlagi og var ákveðið að
minnka það í 1.048.241.000 krónur
en taka út 2,4 milljarða. Al' því var
hlutur Sameinaðra verktaka 1,34
milljarðar, hlutur Regins 670 milljarð-
ar og úttekt ríkisins 400 milljónir
króna. Vísitölur hafa hækkað um rúm-
lega 9% síðan samkomulagið var gert.
Úttektimar áttu að fara fram með
bankabréfum til fimm ára, samkvæmt
nánara samkomulagi við viðskipta-
banka félagsins.
Þessu til viðbótar átti að skipta
þeim fasteignum, sem fyrirtækið
þurfti ekki á að halda vegna starfsemi
sinnar, þ.e. Höfðabakka 9 í Reykjavík
og Tjarnargötu 12 í Keflavík, milli
eigenda í samræmi við upphaflega
eignaraðild.
Davíð sagði að það væri ágreining-
ur um þetta í skattkerfinu og mönnum
fyndist nauðsynlegt að þessi úrskurð-
ur væri hafinn yfir allan vafa laga-
lega og því sé rétt að leita eftir áliti
dómstóla, enda lægu fyrir dómar
Hæstaréttar sem telji að dómstólar
hafi úrskurðarvald um þetta efni og
niðurstaða Ríkisskattanefndar sé ekki
endanleg.
Davíð sagðist myndu taka málið
upp við Ijármúlaráðherra sem hefði
forræði málsins, en fjármálaráðherra
var ekki á ríkisstjórnarfundinum í
gærmorgun þar sem hann var erlend-
is. „Það er mat mitt og þeirra ráð-
herra sem voru á ríkisstjórnarfundin-
um að það sé eðlilegt og nauðsynlegt
að í jafn stóru og viðkvæmu máli sé
enginn vafi á lagaheimildum," sagði
Davíð.
Aðspurður hvort einhveijar laga-
breytingar væru í undirbúningi af
þessu tilefni sagði hann svo ekki vera,
enda væri ekki um það að ræða í
þessu máli að þetta fyrirtæki væri
að notfæra sér lagaheimildir í ríkara
mæli en aðrir. Það sem vekti athygli
og óróa væri að í skjóii einokunar á
mikilvægu sviði atvinnulífsins sem
ríkisvaidið hefði veitt, hefði myndast
gríðarleg eign og meiri en annars
hefði orðið.
Aðspurður hvort til greina kæmi
að breyta reglum um einkaleyfi til
handa Aðalverktökum á framkvæmd-
um fyrir varnarliðið sagði Davíð að
ástæða væri til að ræða það. „Utan-
ríkisráðherra er erlendis en ég tel að
það sé full ástæða til að íhuga þau
mál rækilega. Hitt er annað mál að
eins og þróunin er þá kann svo að
fara að framkvæmdir verði þarna
minni á næstunni heldur en verið
hefur á undanförnum árum. Engu að
síður held ég að það sé full ástæða
til að íhuga hvort ekki sé rétt að
breyta þarna fyrirkomulagi eins fljótt
og verða má,“ sagði Davíð.

Frá byggingarframkvæmdum á Keflavíkurflugvelli
Thor Ó. Thors:
Stend við hvert mitt orð
Segir gagnrýni á háan framkvæmda-
kostnað Aðalverktaka áróður þeirra
sem eigi hagsmuna að gæta
THOR Ó. Thors, framkvæmdasljóri Sameinaðra verktaka hf., segir það
ekkert annað en útúrsnúninga og orðhengilshátt hjá þeim Guðjóni B.
Ólafssyni, forsljóra Sambandsins, Guðmundi Einarssyni og Gissuri Símon-
arsyni í Morgunblaðinu í gær, þar sem þeir þremenningarnir svara gagn-
rýni Thors á svokallaða „umbótasinna" sem kom fram í viðtali Morgun-
blaðsins við liann síðastliðinn sunnudag. Hann segir það augljóst af sam-
hengi orða hans í áðurnefndu viðtali, að hann átti við það, að miðað við
aðstæður í þjóðfélaginu í dag, var hörmulegt að hluthafafundur Samei-
naðra verktaka skyldi velja þann tímapunkt sem gert var til þess að ákveða
að greiða hluthöfunum út 900 milljóna króna fjárfúlgu.
„Vissulega var það okkur öllum
gleðiefni að ríkisskattanefnd skyldi
úrskurða á þann veg að okkur væri
heimilt að gefa út jöfnunarhlutabréf,
sem endurspegluðu raunverulegt
innra virði félagsins eins og segir í
lögunum," sagði Thor í samtali við
Morgunblaðið í gærkveldi. „Það sem
ég átti við þegar ég sagði að ég hefði
nauðugur tekið þátt I þessum harm-
leik, var það að tímasetningin á þess-
ari ákvörðun var harmleikur, en alls
ekki það að úrskurður ríkisskatta-
nefndar skyldi verða Sameinuðum
verktökum í hag. Ég stend við hvert
mitt orð í þessum efnum.“
Thor sagði jafnframt vegna um-
mæla Guðjóns B. Ólafssonar um að
útborgunin hefði verið samþykkt með
öllum greiddum atkvæðum á fundin-
um, að um það hefði aldrei verið deilt.
Hann hefði í viðtalinu við Morgunblað-
ið sl. sunnudag rakið það hver aðdrag-
andi þessarar ákvörðunar hafi verið
og með hvaða hætti Sambandið hafi
tryggt sér meirihluta fyrir þeirri
ákvörðun sem hluthafafundurinn tók,
þannig að legið hafi fyrir, áður en
fundurinn var haldinn að kröfu Regins
og fleiri hluthafa að stjórnin yrði bor-
in atkvæðum, ef hún legðist gégn
þessum vilja „umbótasinna“. „Um
aðdraganda þessa og framgöngu
Sambandsforstjórans í málinu hef ég
bréfleg gögn, m.a. frá lögfræðingi
Sambandsins og mínum, og. ég mun
gera þau plögg opinber, reynist það
á annað borð nauðsynlégt,“ sagði
Thor.
Thor sagði að það hefði nú síður
en svo verið ætlun sín að vísa Guðjóni
B. Ólafssyni úr mannheimum í áður-
nefndu viðtali. Hið rétta væri að hann
hefði þarna gripið til orðalags sem
væri honum tamt, þegar hann sagðist
kalla Sigurð Markússon mann. Það
sem hefði á hinn bóginn vantað í áður-
nefnda umsögn hans hefði verið „sem
ég kalla Menn“, og þá með sérstakri
áherslu á upphafsstafinn.
Thor var spurður hvað hann segði
um staðhæfingar Björns Bjarnasonar
alþingismanns hér íýdaðinu í gær, og
fleiri um að gagnrýni hefði komið fram
á Bandaríkjaþingi og í Mannvirkja-
sjóði NATÓ á háan framkvæmda-
kostnað á íslandi. Thor sagði að gagn-
rýni sem þessi væri ekki ný af nál-
inni. „Rétt er að greina frá því í þessu
sambandi hvaða skoðun fulltrúi
Bandaríkjastjórnar, James Dobler,
sem er yfirmaður allra framkvæmda
Bandaríkjaflota í þessum heimshluta
hefur á verkum Islenskra aðalverk-
taka,“ sagði Thor.
Hann sagði að á árlegum fram-
kvæmdafundi milli ríkisstjóma íslands
og Bandaríkjanna í fyrra hefðu þar
setið í forsæti þeir Róbert Trausti
Árnason sendiherra og aðmíráll James
Dobler. „Aðmíráll Dobler sagði m.a.
á fundinum fyrra: Ég vil gjarna láta
skjalfesta það, sem ég hef áður sagt
sem stjórnandi verkkaupa af íslensk-
um aðalyerktökum fyrir Bandaríkja-
flota á Islandi. Eins og ég hef sagt
við Mannvirkjasjóðsnefnd NATO hér
í Reykjavík, lýsi ég fullum stuðningi
við óbreytt verktakafyrirkomulag,
eins og það hefur verið frá því að
gengið var frá samningi á milli land-
anna árið 1954, þar sem íslenskir
aðalverktakar sjá alfarið um fram-
kvæmdir fyrir okkur. Ég vil eindregið
að við höldum áfram viðskiptum við
íslenska aðalverktaka á sama hátt og
hingað til, að minnsta kosti svo lengi
sem íslenskir aðalverktakar starfa á
þann hátt sem þeir nú gera, eða þar
til nýtt fyrirkomulag er komið á starf-
semi þeirra í samráði við ríkisstjórn
íslands.
Að þessu sögðu, vil ég lýsa þeirri
skoðun að Islenskir aðalverktakar eru
jafngóðir þeim bestu, og betri en aðr-
ir (as good as the best, and better
than the rest). Ég tel mig vera í góðri
stöðu til þess að styðja stefnu Aðal-
verktaka og markmið, jafnframt því
sem ég tel mig geta varið þá fyrir
gagnrýni, hvort sem sú gagnrýni er
vegna kostnaðar eða annars, hvort
sem er gagnvart NATO eða þeim sem
standa í samningum fyrir Bandaríkja-
flota. Ég trúi því 100% að það sem
ég er að veija sé fullkomlega réttlæt-
anlegt."
Thor spurði að svo búnu: „Er hægt
að óska sér betri umsagnar en þessar-
ar?“ Ilann sagði að sér væri fullkunn-
ugt um gagnrýni á háan framkvæmd-
akostnað hjá Aðalverktökum, en sú
gagnrýni væri tilkomin af öðrum
ástæðum. „Meðal annars veit ég, að
vissir íslendingar sem eiga hagsmuna
að gæta hafa í frammi áróður gegn
okkur, bæði í Brussel og í Washing-
ton,“ sagði Thor Ó. Thors.
Steingrímur Hermannsson: /
Utborgunin dæmi um af-
leiðingar vaxtapólitíkur
Steingrímur Hermannsson formaður Framsóknarflokksins segir að
útborgun á hlutafé Sameinaðra verktaka sé dæmi um afleiðingar þeirr-
ar vaxtapólitíkur sem ríki á íslandi, og undirstriki nauðsyn þess að koma
á fjármagnstekjuskatti.
„Ég varð mjög undrandi að sjá að
þetta væri hægt,“ sagði Steingrímur
Hermannsson þegar Morgunblaðið
bar undir hann hlutafjárútborgun
Sameinaðra verktaka. „En út af fyrir
sig finnst mér ekki hægt að gagnrýna
þessa ákvörðun félagsins úr því lögin
leyfa hana og menn vilja fá peningana
í sínar hendur. En það sem mér finnst
athyglisvert er að þetta er ekki nema
rétt aðeins það af ísjakanum sem
komið er í ljós. Hér eru mjög margir
aðilar með gífurlega mikið fjármagn,
sem hafa ávaxtað það vel á okurvöxt-
utn, og þetta er fyrst og fremst dæmi
um það hvað gerist í þjóðfélagi sem
er með slíka vaxtapólitík eins og er
hér hjá okkur. Þeir ríku verða ríkari
og þeir fátæku fátækari. Vitanlega
er synd að ökkur tókst ekki að koma
á fjármagnsskatti eins og við ætluðum
okkur að gera fyrir tveimur árum, og
það þarf að drífa í að koma honum
á,“ sagði_ Steingrímur.
Thor Ó. Thors framkvæmdastjóri
Sameinaðra verktaka sagði í viðtali
við Morgunblaðið sl. sunnudag, að
Framsóknai’flokkurinn hefði þröngvað
Sambandinu inn í Sameinaða verk-
taka. Sambandið hafi síðan beitt sér
fyrir því að stofnað yrði nýtt félag
(Islenskir aðalverktakar) til að taka
við framkvæmdum á Keflavíkurflug-
velli og við það hafi Sameinaðir verk-
takar lokast.
„Ég held að Framsóknarflokkurinn
hafi ekki haft nokkurn skapaðan hlut
með þetta að gera,“ sagði Steingrímur
um þetta. „Það getur vel verið að ein-
hver helmingaskiptaregla hafi gilt
þegar íslenskir aðalverktakar voru
myndaðir, en síðan hefur Framsóknar-
flokkurinn ekki komið nálægt þessum
málum, enda skil ég ekki hvers vegna
hann hefði átt að þrýsta á það að
Sameinuðum verktökum væri lokað?
Þetta er svo mikil fjarstæða að það
er varla svaravert,“ sagði Steingrímur
Hermannsson.
Ekkert sem ég
þarf að biðj-
ast afsökunar á
- segir Jón Baldvin Hannibalsson
„HALLDÓRI Gunnarssyni keniur ekkert við hverjir í bændastétt hafa
látið mig fá upplýsingar. Það er rétt að hann aflænti mér þrjú blöð sem
voru ómerkt og nafnlaus, og áttu að fjalla um GATT. Hann sagði mér
að þessum blöðuni hefði verið dreift á fyrri bændafundi á Hvoli, og
síðar upplýstist að þessi nafnlausa grein hafði birst í dagblaði undir
nafni Gunnlaugs Júlíussonar hagfræðings Stéttarsambandsins. Það vissi
ég ekki á þessum fundum, en ég vitnaði oft í þetta skjal sein dæini um
rangfærslur og reyndar dylgjur í minn garð, þar sem þarna er gefið i
skyn að upplýsingum frá utanríkisráðuneytinu sé ekki að treysta, þar
sem slíkar upplýsingar hafi reynst rangar að því er varðar EES-mál-
ið,“ sagði Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra í samtali við
Morgunblaðið, en í grein í Morganblaðinu í gær beinir Halldór þeirri
spurningu til Jóns Baldvins hvaða bóndi hafi látið honum í té blöð á
fundinum á Hvolsvelli.
Aðspurður sagði Jón Baldvin að
það væri fimamikil ósvífni af bænda-
samtökunum að fara fram á afsök-
unarbeiðni frá honum vegna ummæla
sem hann hefur látið falla varðandi
skipulagðan óhróður gegn sér á fund-
um sem hann boðaði til með bændum
um GATT-samningana.
„Ef einhver á að biðjast afsökunar
á málflutningi í þessum málum þá
er það til dæmis hagfræðingur Stétt-
arsambandsins og þeir aðrir starfs-
menn þess kerfis ‘sem skipulagt hafa
óhróður og dylgjur um bæði utanrík-
isráðherra og utanríkisráðuneytið í
því skyni að gera hlutlægar upplýs-
ingar ótrúverðugar.
Ég hallaði ekki máli á nokkurn
mann á þessum fundum, og það er
ekkert sem ég þarf að biðjast afsök-
unar á,“ sagði hann.
Jón Baldvin sagði að á fundi með
ungum framsóknarmönnum á sunnu-
dagskvöldið þar sem Haukur Hall-
dórsson, formaður Stéttarsambands
bænda, hafi verið mættur, hafi hann
spurt Hauk hvort þessar órökstuddu
dylgjur væru settar fram af hagfræð-
ingi Stéttarsambandsins með vitund
og vilja stjórnar Stéttarsambandsins.
Eftir nokkra eftirgangsmuni hafi
Haukur svarað því til að þetta væru
persónulegar skoðanir hagfræðings-
ins og ekki á ábyrgð Stéttarsam-
bandsins.
„Þetta var það sem málið snerist
um varðandi þessi blöð og annað ekki.
Mér þótti það með ólíkindum hversu
Isafjarðardjúp:
Sorpurðun hafin og
brennslustöð lokuð
margir þeirra sem töluðu á þessum
fundum höfðu með samræmdum
hætti tekið upp þessar dylgjur hag-
fræðings Stéttarsambandsins, þannig
að ég þurfti að eyða nokkrum tíma
í að leiðrétta þær vegna þess að í
báðum tilvikum var þarna verið að
ala á ósannindum. Þeir sögðu að utan-
ríkisráðherra hefði hreykt sér af því
að hafa náð EES-samningum, en síð-
ar hefði komið á daginn að samning-
arnir hefðu ekki náðst. Nú vita allir
hveijar staðreyndirnar eru í því máli,
nefnilega að Evrópubandalagið hefur
ekki getað efnt sinn hluta samnings-
ins. Það er því ekki við okkur að sak-
ast og engar rangar upplýsingar sem
hafa verið fluttar af okkar hálfu.
Bændum dytti áreiðanlega ekki í hug
ef ríkið vanefndi búvörusamninginn
að varpa sökinni á Hauk Halldórsson
og segja hann ótrúverðugan af þeim
sökum. Hitt sem þeir hafa hamrað á
er að það sé engu að trúa af röksemd-
um okkar og upplýsingum um GATT,
vegna þess að Magnúsi Gunnarssyni
hafi verið sagt ósatt um karfa og
langhala. Þetta er líka búið að leið-
rétta.
Hér var því verið að hamra á ósönn-
um upplýsingum og ályktað út frá
því að allar aðrar upplýsingar utanrík-
isráðuneytisins væru rangar. Þetta
kalla ég skipulagðar dylgjur og
ósæmilegar fyrir hagfræðing Stéttar-
sambandsins að koma á kreik. Annað
sem Halldór spyr um hirði ég ekki
um að svara,“ sagði Jón Baldvin.
Á LJÐNU sumri urðu allmiklar umræður um sorpförgun frá þéttbýli
við ísafjarðardjúp. I ágústmánuði skipaði umhverfisráðherra starfslióp
til að finna lausn á þessum vanda. Ákveðið var að freista þess fyrst að
finna neyðarlausn sem notast mætti við um stundarsakir uns leysa
mætti málin til lengri tíma og vinna síðan um framtíðarlausn fyrir Isa-
fjarðarsvæðið. Starfshópurinn hefur nú skilað umhverfisráðherra grein-
argerð með hugmyndum að bráðabirgðalausn, sem hægt er að fram-
kvæma strax. Hefur ráðherra í framlialdi af því óskað eftir því að sorp-
brennslustöðinni á Skarfaskeri og öllum núverandi urðunarstöðum fyrir
sorp á svæðinu verði lokað hið fyrsta og eigi siðar en 1. júní næstkom-
andi, segir í frétt frá umhverfisráðuneytinu.
Sveitarfélögin á svæðinu, Bolung-
arvík, Isafjarðarkaupstaður og Súða-
vík, hafa undanfarin ár rekið sameig-
inlega sorpbrennslustöð við Skarfa-
sker í Hnífsdal. Stöðin tók til starfa
í febrúar 1977. Staðsetning hennar
er vægt til orða tekið óheppileg og
þar er enginn mengunarvarnabúnað-
ur. Rekstur stöðvarinnar hefur verið
talinn ill nauðsyn, en hann samræm-
ist alls ekki þeim kröfum sem nú eru
gerðar. Á sorphirðusvæði stöðvarinn-
ar eru nokkrir urðunarstaðir, sem
eiga það sameiginlegt að þar hefur
engin flokkun úrgangs átt sér stað,
urðun hefur verið skipulagslaus með
tilliti til landnotkunar og mengunar-
hættu, kostnaður við reksturinn hefur
verið mikill, frágangur slæmur og
vargfugl sótt í úrganginn.
Starfshópurínn hefur fjallað ítar-
lega um þessi mál og leggur til að
sorpbrennslustöðinni á Skarfaskeri
og öllum núverandi urðunarstöðum á
starfssvæði hennar verði lokað við
fyrsta tækifæri. Lagt er til að tekin
verði upp flokkun úrgangs, komið
verði upp gáma- og geymsluaðstöðu
fyrir úrgang og hafin móttaka spilli-
efna. Jafnframt hefur hópurinn unnið
að staðavalskönnun og skipulagi fyrir
urðun sorps á einum stað á ísafjarðar-
svæðinu. Lögð er áhersla á að aðgerð-
um verði hagað á þann veg að fjár-
festingar nýtist til frambúðarlausnar.
Umhverfisráðherra hefur nú sent
sveitarstjórum á ísafirði, í Bolungar-
vík og á Súðavík bréf þar sem óskað
er eftir því að öllum núverandi urðun-
arstöðum á svæðinu og sorpbrennslu-
stöðinni verði lokað eigi síðar en 1.
júní nk. Jafnframt er farið fram á
að sveitarfélögin komi upp gáma-
stöðvum, geymslustöðum og aðstöðu
fyrir móttöku spilliefna fyrir 31. mars
nk..