Morgunblaðið - 09.02.1992, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. FEBRÚAR 1992__
HVID KOSTILYFIHT
Vísbending um raunverulegan kostnaó lyfja vió algengum sjúkdómum
eftir Urði Gunnarsdóttur
EINN þáttur í heilbrigðiskerfi okkar er þátttaka ríkisins
í lyfjakostnaði landsmanna. Bráðabirgðatölur benda til
þess að hann hafi numið um 2,4 milljörðum á síðasta ári og
á þessu ári er ætlunin að lækka hann niður í 2,1 milljarð.
Þessi þátttaka ríkisins gerir það að verkum að sjúklingum
er ókunnugt um raunverulegt verð þeirra lyfja sem þeir
greiða fyrir. Það er því forvitnilegt að velta fyrir sér hvað
lyfin kostuðu, ef ekki kæmi til hlutdeild hins opinbera.
mánaðarskammtar, þ.e. 30 daga
skammtar af lyfjum við nokkrum -
algengum sjúkdómum og kvillum.
Reiknað var með ýmist einu eða
tveimur lyfjum við sama sjúkdómi
og gert ráð fyrir meðal-lyíja-
skammti. Rétt er að taka fram að
lyfjagjöf getur verið breytileg, þótt
miðað sé við þá sem algengust er.
Þá ber að athuga að nokkur ly§-
Áætlaður lyf jakostnaður Nokkur dæmi um lyfjakostnað og greiðslutilhögun lyfja
Sjúkdómur: Verð mánaðarskammts (u.þ.b.) Sjúkdómur: Verð mánaðarskammts (u.þ.b.)
Sjúklingur greiðir lyf að fullu Sjúklingur greiðir fastagjald
Lyf við magakveisu (hjá bömum) 700 kr. Fastagjaldið er að hámarki 850 kr. en 250 kr. fyrir elli- og örorku- lífeyrisþega. Sé lyf á bestukaupalista er gjaldið 500 og 150 kr.
Lyf við hægðatregðu 1.400 kr.
Lyf við kalkskorti 1.200 kr. Lyf til varnar tannskemmdum 300 kr.
Lyf við járnskorti 400 kr. Sýrubindandi lyf (við brjóstsviða og nábít) 3.000 kr.
Lyf til getnaðarvarna 400 kr. Lyf við sársjúkdómi (magasár, skeifugarnarsár) 6.000 kr.
Lyf við sýkingum 5.000 kr. * Lyf við magakrampa 2.000 kr.
Svefnlyf 500 kr. Lyf við ógleði 3.000 kr. *
Lyf við kvíða 2.000 kr. Lyf við niðurgangi 4.000 kr. *
Lyf sem lækka kólesteról Lyf við of háum blóðþrýstingi
Undantekning frá fastagjaldi ís? 4.500 kr.
Sjúklingar greiða fastagjald ^ en lyfjaskírteinisþegar greiða ekki fyrir lyfin. Lyf við gigt 2.500 kr.
■D
Lyf við hjartasláttartruflunum 3.000 kr. Lyf sem eru ókeypis
Lyf við verk fyrir hjarta 900 kr.
Lyf við exemi og psoriasis 3.500 kr. Lyf við sykursýki (insulin) 20.000 kr.
Lyf við ofstarfsemi skjaldkirtils 200 kr. Lyf við flogaveiki 2.500 kr.
Lyf við þunglyndi 6.000 kr. Lyf við Parkinsonsjúkdómi 7.500 kr.
Lyf við geðklofa 2.000 kr. Lyf við gláku 1.000 kr.
Lyf við asma 4.000 kr.
* Hessi iyi eru ynrieiu ieKin i sKemmn uma en einn manuo
Slík athugun er þó nokkrum
annmörkum háð. Hún er
fremur vísbending en úttekt á því
hver lyijakostnaðurinn er og ekki
er um nákvæmar upphæðir að
ræða þar sem fleiri en eitt lyf koma
til greina við hverjum sjúkdómi og
því tekið meðaltal af lyfjakostnaði.
I flestum tilfellum reyndist lítill
munur á lyfjaverði.
Með aðstoð Bessa Gíslasonar
lyfjafræðings voru reiknaðir út
anna, t.d. lyf við ógleði, niðurgangi
og sýklalyf, eru yfirleitt gefin í
skemmri tíma en mánuð.
Lyijakostnaður sjúklings er afar
misjafn, allt frá því að ekki þurfi
að greiða fyrir lyfið, upp í að greiða
þurfi lyf að fullu. Borgi sjúklingur
fastagjald, er það 850 kr. fyrir
sérlyf en 500 kr. sé lyfiðá „bestu-
kaupalista". Fyrir elli- og örorku-
lífeyrisþega er fastakostnaður 250
kr. en 150 kr. fyrir lyf á „bestu-
kaupalista“. Sjúklingar í langvinnri
lyfjameðferð geta fengið lyfjaskír-
teini og eru þá undanþegnir lyfja-
kostnaði.
Ingibjörg
Eyþórsdóttir
IViyndlisl
Eiríkur Þorláksson
Oft hefur verið á það bent,
að íslensk náttúra er áberandi
hluti í þeim umhverfishrifum,
sem allir íslenskir listamenn búa
að, auk þess sem hún sækir á
alla gesti sem henni kynnast af
eigin raun. Þetta er ríkasti þátt-
urinn í þeirri stuttu myndlistar-
sögxi, sem íslendingar eiga, og
enn er náttúran virk í verkum
myndlistarmanna hér, þó hún
komi misjafnlega sterklega fram
í verkum þeirra þessi árin. Það
má merkja að áhrif hins íslenska
umhverfis á myndsýn yngri
listamanna fara vaxandi fremur
en hitt; sú kynslóð sem er alin
upp í bæjum og borg er tekin
að líta til fjalla.
í listasalnum Nýhöfn við
Hafnarstræti fer nú að ljúka
sýningu á verkum ungrar lista-
konu, Ingibjargar Eyþórsdóttur.
Ingibjörg stundaði nám við
Myndlistarskóla Reykjavíkur og
síðan við Myndlista- og handíða-
skóla íslands, og útskrifaðist
þaðan 1987; hér er á ferðinni
önnur einkasýning listakonunn-
ar.
Viðfangsefni Ingibjargar á sýn-
ingunni er ekki hin hefðbundna
náttúrumynd, heldur þeir túlk-
unarmöguleikar, sem myndlistin
gefur. Oll eru verkin nafnlaus,
enda segir listakonan í aðfara-
orðum:
„Mitt viðfangsefni er ekki
tungumálið, heldur skynjun
sjónarinnar á formi og lit og sú
blekking sem samspilið þar á
milli getur beitt augað á
tvívíðum fleti. Form og litir eru
hvort tveggja fengið að láni úr
náttúrunni, án þess að verið sé
að reyna að færa land yfír á
léreft. Það er hvorki hægt né
eftirsóknarvert ... Gangið inn í
blámann og gleymum orðunum
í bjli.
í myndunum á sýningunni
notar Ingibjörg einföld form
. (hinn rómanski bogi er t.d. áber-
andi), og því verður liturinn í
aðalhlutverki. Bláir litir, einkum
dökkir, ráða ríkjum; þar verður
dýpt flatarins til. Vegna bjartrar
lýsingar er hins vegar erfitt að
„ganga inn í blámann og njóta
þeirra blæbrigða, sem þessir
dökku fletir bjóða upp á, og því
njóta verkin sín ef til vill ekki
sem skyldi; er það mikill galli.
Efnistökin minna að vissu
leyti á verk Georgs Guðna, sem
var einn upphafsmanna hinnar
einföldu náttúrusýnar meðal
ungra listamanna; einkum má
benda á mynd nr. 9 í þessu sam-
hengi. í mörgum myndanna eiga
sér hins vegar stað óvænt átök
milli hins rólega yfirborðs, og
þess, sem undir hvílir; þar er
stundum á ferðinni átakameiri
áferð, sveiflukenndari línur og
jafnvel allt önnur myndbygging
en kemur fram á yfírborðinu.
Þessi átök auka í sumum tilvik-
um við gildi myndarinnar (t.d. í
nr. 12), en trufla annars staðar
(t.d. í nr. 3).
Ingibjörg hefur ágætt auga
fyrir myndbyggingu, og á vænt-
anlega eftir að þreifa sig áfram
með þá myndsýn sem hún vill
túlka í verkum sínum. Framsetn-
ing hennar er ef til vill sterkust
þegar hún lætur einfaldleikann
ráða ferðinni, eins og í verkum
nr. 2 og 6; þar næst einna best
það gem listakonan nefnir í aðf-
araorðum sínum.
Sýningu Ingibjargar Eyþórs-
dóttur í listasalnum Nýhöfn við
Hafnarstræti lýkur miðvikudag-
inn 12. febrúar.
Fræðimanna-
styrkur
Atlantshafs-
bandalagsins
1992-1993
Atlantshafsbandalagið mun að
venju veita nokkra fræðimanna-
styrki til rannsókna í aðildarríkj-
um bandalagsins á háskólaárinu
1992-1993. Markmið styrkveit-
inganna er að stuðla að rannsókn-
um og aukinni þekkingu á málefn-
um er snerta Atlantshafsbanda-
lagið og er stefnt að útgáfu á nið-
urstöðum rannsóknanna, segir í
frétt frá utanríkisráðuneytinu.
Alþjóðaskrifstofa utanríkisráðu-
neytisins veitir upplýsingar um
fræðimannastyrkina og lætur í té
umsóknareyðublöð.
Styrkirnir nema nú um 420 þús.
íslenskum krónum (240 þús. belgísk-
um frönkum) og er ætlast til að
unnið verði að rannsóknum á tímabil-
inu frá maí 1992 til ársloka 1993.
Einnig er greiddur nauðsynlegur
ferðakostnaður, en gert er ráð fyrir
að rannsóknir geti farið fram í fleiri
en einu ríki Atlantshafsbandalagsins.
Styrkimir skulu að jafnaði veittir
háskólamenntuðu fólki. Styrkþegum
ber að skila lokaskýrslu um rann-
sóknir sínar á ensku eða frönsku til
alþjóðaskrifstofu utanríkisráðuneyt-
isins fyrir árslok 1993. Umsóknir um
fræðimannastyrki Atlantshafs-
bandalagsins skulu berast til alþjóða-
skrifstofu utanríkisráðuneytisins eigi
síðar en 20. febrúar 1992.