Morgunblaðið - 08.03.1992, Page 30

m C)
MORGUNtíLAÐÍÐ <SAMSAFNffiáMá)l(E
R:8. MARZ 1992
ÆSKUMYNDIN
... ER AF EDDUANDRÉSDÓTTUR, DAGSKRÁRGERÐARMANNIÁ STÖÐ 2
ÚR MYNDASAFNINU
Vildi vera
strákur
„EITT atvik sem lýsir því best hve góð
stúlka ég var í æsku, gerðist í Vest-
mannaeyjum. Ég fann ánamaðk í mold-
inni og vildi láta hann skríða á stétt-
inni. Maðkurinn vildi að sjálfsögðu vera
í moldinni og leitaði þangað en ég ýtti
honum alltaf upp á stéttina. Svona héit
þetta áfram þar til að ég kenndi í bijósti
um hann og sleppti honum. Þetta situr
enn í mér sem kvikindislegt, svo að þú
getur ímyndað þér hvað ég hef verið
góð,“ segir Edda Andrésdóttir þegar hún
er beðin að rifja upp einhver atvik úr
æsku.
Prúðbúin og bjartsýn: Edda Andrésdóttir
segist geta fullyrt, að hún hafi verið alveg
óskaplega þægilegt barn að ala upp
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Þdrgerðu garðinn
frægan
Edda fæddist 28. desember 1952
í Reykjavík, önnur í röð
þriggja systkina. Foreldrar hennar
eru Svava Jónsdóttir húsmóðir og
Andrés Magnússon, verkstjóri í
Hvalstöðinni. Hún ólst upp á
Kleppsveginum en dvaldi öll sumur
hjá ömmu sinni á Kirkjubæ í Vest-
mannaeyjum.
„Ég var alveg óskaplega þægi-
legt barn að ala upp, það get ég
fullyrt," segir Edda og hlær. Því
til sönnunar bendir hún á að hún
hafi m.a. verið í stúlknakór, KFUM
og í skátunum. Að ógleymdum
verðlaunabókunum úr skólanum
sem hún geymir ennþá stolt uppi í
hillu. Ásta Friðjónsdóttir húsmóðir,
æskuvinkona Eddu, heldur því
reyndar fram að hún hafi hætt í
skátunum um leið og hún fékk bún-
inginn. „Við vorum kannski örlitlar
frekjudósir," segir Ásta og bætir
við: „Við studdum alltaf hvor aðra,
og vorum foringjar. Við bjuggum
til sögur og ævintýri sem við feng-
um hina krakkana til að trúa, svo
hlógum við eftir á. En það var allt-
af létt yfir prakkarastrikunum. Ég
held að dyrabjölluatið hafi verið það
versta en það entist býsna lengi,
fram undir 15-16 ára aldurs.“
Edda segist líka alltaf hafa verið
óánægð með að vera stelpa.„Ég
vildi alltaf vera strákur, leikirnir
voru strákaleikir og allar fyrir-
myndirnar voru strákar; allt frá
Bonanza og kúrekum á yngri árum
til fyrirmynda unglingsáranna sem
voru þeir Gunnar og Rúnar í Hljóm-
um. Draumurinn var að vera eins
hjólbeinóttur og Rúnar og hafa
höku eins og Gunnar.“
Ásta segir að þær Edda hafi ver-
ið mjög samrýmdar alla tíð. „Ég
man aðeins einu sinni eftir að okk-
ur hafi orðið sundurorða, það var
þegar við vorum fimm eða sex ára.
Þetta var á þeim árum þegar sæl-
gæti var sjaldgæft og maður fékk
lánað tyggjó eins og annað. Ég fékk
lánað Lindutyggjóið hennar Eddu
og þurfti á klósettið. Ég klíndi
tyggjóinu á klósettið á meðan en
gleymdi því svo að mamma henti
því. Ég man ennþá hvað Edda varð
voðalega sár á eftir.“
Síðastliðinn sunnudag minntust
íslenskir hljómlistarmenn þess
að sextíu ár eru nú liðin frá því
stofnfundur Félags íslenskra hljóm-
listarmanna var haldinn, sunnudag-
inn 28. febrúar 1932.
Félagið hefur allar götur
síðan barist fyrir bættum
kjörum hljómlistarmanna
og staðið vörð um
hagsmuni þeirra, eins og
vera ber þegar stéttarfé-
lag er annars vegar. FIH
hefur þó sérstöðu að því
leyti að félagsmenn eru
oft á tíðum þekktari en gerist og
gengur og myndir af þeim prýða
ósjaldan blöð og tímarit. í mynda-
safni Ólafs K. Magnússonar má því
finna fjölmargar myndir úr sögu
FÍH og i tilefni sextugsafmælisins
birtum við nokkrar þeirra, sem
teknar eru um miðbik aldarinnar.
Myndirnar eru teknar við hin ýmsu
tækifæri og skýra sig að mestu
sjálfar. Þó má geta þess að á einni
þeirra er Þorvaldur Steingrímsson,
sem var formaður FÍH
á árunum 1953 til 1955.
Þá má sjá eina af fyrstu
útgáfum KK-sextetts-
ins sáluga sem starfaði
við miklar vinsældir á
árunum 1947 til ára-
móta 1961 og 1962. Ein
myndin er svo frá upp-
töku í sal Ríkisútvarps-
ins, þar sem Alfreð Clausen er að
syngja eitt af sínum ódauðiegu lög-
um undir stjórn Carls Billichs og
loks er mynd af þeim Birni R. Ein-
arssyni og Aage Lorange við hátíð-
legt tækifæri, sem marka má af
blómakörfunni á flyglinum.
SVEITIN MÍN...
ER HEYDALIR íBREIÐDALSHREPPI
Úr Breiðdal
Gunnlaugur
Stefánsson
„Á HEYDALAJÖRÐINNI er skólinn og félagsheimilið, þannig
að það má segja að þetta sé menningarsetur," segir Gunnlaug-
ur Stefánsson alþingismaður, en hann hefur verið prestur í
Heydölum í rúrn fimm ár.
Heydalir eru landnámsjörð í
miðjum Breiðdalnum.
Þetta er mjög stór jörð en þann-
ig háttar til í Breiðdal að undir-
lendi er mjög mikið. Því sker
Breiðdalurinn sig frá öðrum
Austíjörðum hvað landslag varð-
ar. Það er víðsýnt frá staðnum
og ijallasýnin óvanalega falleg.
Há fjöll á báða vegu, og eru þau
grasi gróin nánast upp á hæstu
tinda.
Ég er 33. presturinn á Heydöl-
um og maður kemst ekki hjá því
að hafa næma tilfinningu fyrir
þeirri sögu sem þessi staður á.
Sá prestur sem kannski hefur
risið hæst í þeirri sögu er senni-
lega séra Einar Sigurðsson, sem
var prestur um aldamótin 1600.
Hann samdi sálminn „Nóttin var
sú ágæt ein“ og tengdist einnig
tyrkjaráninu þegar hann bjargaði
sínu fólki inn í kirkju. Þannig
væri hægt að telja lengi, en það
má segja að það sé óhjákvæmi-
legt að þarna komi saman fortíð
og nútíð.“
ÞANNIG...
LITAR ERICHKÖPPEL FÖT
Svart
er lausnin
HAGSÝNT fólk og úrræða-
gott veit fullvel hvernig
hressa má upp á þreytulegar
flíkur. Fatalitun kemur þeim
vel sem tíma ekki að skilja
við uppáhaldsflíkurnar, svo
og þeim sem vilja breyta til
í klæðaburði, án þess að kosta
miklu til. Sumir eiga við litun-
ina í heimahúsi með misjöfn-
um árangri en aðrir fela fag-
fólki hana, ekki sístþegar um
nýjar eða dýrar flíkur er að
ræða.
>
Ilitlu bakhúsi við Vesturgötuna
starfa hjónin Erich Köppel og
María Hákonardóttir við fatalitun
og skinnahreinsun. Erich, sem er
þýskur að ætt, lærði fatalitun í
heimalandi sínu en það er'þriggja
ára nám. Hann vann hjá Álafossi í
um tíu ár en síðustu 20 árin hafa
þau hjónin rekið efnalaug við Vestu-
götu.
Erich segir að lita megi öll náttúr-
efni, svo sem bómull og ull, en einn-
ig nælon, viskós og ýmsar blöndur
gervi- og náttúrulegra efna. Hins
vegar er ekki hægt að lita terl-
ínefni. Þegar ullar- og nælonflíkur
eru litaðar, eru þær soðnar um leið
og þær eru litaðar en bómullin er
lituð við um 90 gráður. Litunin tek-
ur um einn til tvo klukkutíma. En
er útkoman úr lituninni trygg?
„Þetta er engin happa og glappa lit-
un eins og verða vill þegar fólk litar
sjálft," segir Erich. „Ég þekki þau
efni sem ég vinn með og þegar ég
er ekki viss um hvernig litunin fer,
lita ég fyrst prufur úr efninu. Til
dæmis má lita dökka flík ljósa, ef
hægt er að aflita hana. Það athuga
ég á prufu úr efninu. Þá reikna ég
frekar með því að tvinninn litist
ekki, enda er hann sjaldnast úr sama
efni og flíkin, heldur gerviefnum."
Þegar flíkin hefur verið lituð,
verður að þvo hana sér í fyrstu skipt-
in þar sem liturinn er ekki 100%
fastur nema þegar um ull er að
ræða. Algengast er að lita buxur,
jakka og peysur, þær síðastnefndu
eru oft litaðar þegar litirnir hafa
runnið til í þeim. „Við litum ýmist
eldri flíkur sem fólk vill hressa upp
á eða ný föt, sem skerpa á litinn í.
Litunin breytir auðvitað ekki fötun-
um en þau verða óneitanlega fal-
legri. Vinsælasti liturinn og jafn-
framt sá heppilegasti er auðvitað
svartur og dugi ekki aðrir litir, má
yfirleitt alltaf bjarga málunum með
honum.“