Morgunblaðið - 15.03.1992, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
VELVAKANDI
SUNNUDAGUR 15. MARZ 1992
C 29
Stjórnvöld bregði ekki
heiti við St. J ósefssystur
Frá Rósu B. Blöndals:
Árið 1902 létu nunnumar á
Landakoti reisa sjúkrahús úr timbri,
án þess að íslenska ríkið léti nokk-
um eyri renna til þess.
„í öll þau ár sem við höfum rekið
Landakotsspítala (og St. Jósefsspít-
ala í Hafnarfirði) höfum við mætt
litlum skilningi frá stjórnvöldum og
aldrei fengið fjárhagslegan stuðn-
ing,“ segja St. Jósefssystur.
Þetta er hörmuleg lýsing á stjórn-
arherrum íslands bæði fyrr og síð-
ar. Hvers meta þeir líknarstarf?
Hvers meta þeir líf og heilsu ást-
vina sinna? Telja þeir líknarstarf
ekki verðlauna vert? Skemmtilegra
hefði nú verið að frétta um vegleg
fjárframlög til Landakotsspítala fyr-
ir alltjþað bráðnauðsynlega hjálpar-
starf Islendingum til handa.
Landakotsspítali var fyrsta al-
menningssjúkrahúsið á íslandi. Það
svaraði lengi þörfum fátækrar þjóð-
ar. Brýnni þörf! Þetta er sögulegt
hús, fullbúinn spítali, afrek sem aldr-
ei má gleymast íslensku þjóðinni.
Ráðamenn íslensku þjóðarinnar em
skyldir til að virða svo þá þjóð, sem
fengið hefur þeim völdin, að þeir
standi við þann kaupsamning og
skilyrði sem sett vom fyrir þeim við-
skiptum — kaupsamning sem þeir
hafa sjálfir skrifað undir, þar sem
því var lofað að reka Landakotsspít-
ala á sama veg og áður sem almenn-
ingssjúkrahús.
Það vom þeir sem kaupin gerðu
sem eiga að standa fast við sín lof-
orð og gerðan samning.
Brigð af því tagi, að veita ekki
fé til spítalans, skipa nefnd til athug-
unar á sameiningu við annað sjúkra-
hús, jafnvel athugun á að breyta
Landakotsspítala í elliheimili, eru
brigð sem þjóðin má ekki þola sínum
ráðamönnum.
Þetta er ekki eingöngu lítilsvirð-
ing við starf og stefnu Jósefssystra,
heldur er þetta fyrst og fremst lítils-
virðing við íslensku þjóðina að fara
þannig að við hennar velgjörðar-
menn sem verið hafa í áratugi, næst-
um því heila öld. Það sæmir ekki
æðstu valdamönnum þjóðarinnar að
svíkja undirritaðan kaupsamning.
Hinn fullbúni Landakotsspítali er
ótrúlegt afreksverk hinna biðjandi
og sístarfandi klausturbúa, þær eiga
manna síst að gjalda fyrir b.mðlið í
þessu þjóðfélagi.
Yfirlæknir á Landakoti telur að
enginn sparnaður verði við samein-
ingu spítalanna. Og ætti að gefa
þeim orðum gaum. En þar fyrir utan
er þessi umræða öll, um að bregðast
nunnunum, óviðeigandi með öllu.
Príorínan, sem stóð fyrir svörum
hjá þulinum á' Stöð tvö sýndi mikla
stillingu og grandvarleika í orðum.
En augljóst var að þetta er þeim
klaustursystmm mikið sársaukamál,
sem ekki er að furða.
Hingað til hafa það ekki verið
taldir ábyggilegir menn, sem gjöra
lögfestan kaupsamning og lofa því
um leið, að uppfylla þau skilyrði sem
sett eru fyrir kaupunum, en bregða
síðan loforðum sínum eftir að kaup-
in eru gerð. Og bætir ekki úr skák,
að reyna til að semja um samþykki
systranna fyrir því að standa ekki
við samninginn, sem við þær var
gerður. Það tekur nú eiginlega útyf-
ir.
Hér á ekkert við, annað en að
ráðamenn standi við loforð sín gagn-
vart St. Jósefssystrum.
í Kanada höfðu íslensku, fátæku
landnemarnir' það orð á sér, að
munnlegt loforð íslendings væri
jafngilt eiði eða skriflegum samn-
ingi. Þannig fordæmi þurfa stjórn-
völd að gefa þjóð sinni.
íslenska þjóðin verður að skiljast
svo við þessa sína velgjörðarmenn,
klausturbúana, að þær fari ekki
særðar frá samningnum við vora
þjóð. Konur, standið með nunnunum.
Landakotsspítali ætti um alla
framtíð að verða rekinn af íslenska
ríkinu, eins og nunnur mæltu fyrir
í samningi til ársins 1996. Vér eigum
að láta þær gleðjast í elli.sinni yfír
því að starf þeirra sé heiðrað og ósk
þeirra virt.
RÓSA B. BLÖNDALS
Háengi 14, Selfossi
Stefánsstyrkur
Auglýst er eftir umsóknum um Stefánsstyrk, sem
Menningar- og fræðslusamband alþýðu og Félag
bókagerðarmanna veita til minningar um Stefán
Ögmundsson prentara og fyrsta formann MFA.
Tilgangur styrkveitingar er að veita einstaklingi, ein-
staklingum, félagi eða samtökum stuðning vegna
viðfangsefnis, sem lýtur að fræðslustarfi launafólks,
menntun og menningarstarfi verkalýðshreyfingar-
innar. Heimilt er að skipta styrknum á milli fleiri aðila.
Styrkupphæð er 215.000.-
Umsóknir þurfa að berast skrifstofu MFA, Grensás-
vegi 16a, eigi síðar en 30. mars nk. Áformað er að
afhenda styrkinn 1. maí nk.
Nánari upplýsingar veita:
Ingibjörg E. Guðmundsdóttir á skrifstofu MFA, sími
91-814233 og Þórir -Guðjónsson á skrifstofu FBM,
sími 28755.
Félag bókagerðarmanna.
Menningar- og fræðslusamband alþýðu.
Eitt landsins mesta úrval af
fatnaði á barnshafandi konur I
Eru fréttamenn á villig'ötum?
Fis - létt
Grettisgötu 6
s í mi 6 2 6 8 7 0
Frá Ólöfu Halldóru Pétursdóttur:
Talið er að í síðari heimsstyijöld-
inni hafí rússneskir kommúnistar
drepið á annað hundrað þúsund Eist-
lendinga og að auki flutt 60.000 til
Síberíu. Á þetta hafa fáir minnst.
Þetta er bara svona heldur leiðinleg
uppákoma og enginn minnist á
stríðsglæpi í því sambandi. En hefðu
þetta verið gyðingar og nasistar
verið að verki þá héti þetta, sem það
líka er „glæpur gegn mannkyninu".
varla er hægt að lá þeim Eistlending-
um er lifðu þessa ógnartíma þótt
þeim væri heitt í hamsi og berðust
gegn óvinunum eftir mætti.
Eins og alþjóð veit er einn þess-
ara manna, Eðvald Hinriksson, bú-
settur hér á landi. Hafin hefur nú
um hríð sætt slíkum ofsóknum af
hálfu íslenskra fréttamanna að undr-
un sætir. Samviskusamlega hafa
þeir dag eftir dag í Ríkisútvarpinu
og á annarri hvorri sjónvarpsstöðinni
eða báðum hellt yfír landslýð óhróðri
um mann þennan og með þyí tryggt
að hvorki hann né hans nánustu
njóti eðlilegs svefns og hvíldar nótt
eftir nótt. Hver dagur er þnmginn
kvíða. Hvað verður næst? Éf þetta
öru ekki andlegar pyntingar-þá skil
ég ekki merkingu þeirra brða.
Nú hljóta fréttamenn -að vita að
Rússar réðu yfír Eistlandi frá því
þeir innlimuðu það í Sovétríkin 1941
þar til Eistlendingar lýstu yfir sjálf-
stæði 1991 að fráteknum þeim mán-
uðum er Þjóðveijar hernámu landið.
Það er því mjög ósennilegt að nokk-
ur skjöl, jákvæð fýrir Eðvald, fínnist
í Eistlandi eða Moskvu. KGB-menn
hafa trúlega hagrætt þeim að vild.
Margir Eistlendingar flýðu til Sví-
þjóðar í stríðinu. Þar í landi voru
líka kommúnistar sem fúsir voni að
vinna fyrir KGB. Auk þess vildu
Svíar halda vinsamlegu sambandi
við Sovétmenn m.a. með því að fram-
selja þessa vesalings flóttamenn þótt
vitað væri að þeirra biði ekkert nema
dauðinn. Ekki er talað um að Svíar
hafi gert sig seka um stríðsglæpi
með þessu framferði heldur er það
talið „kusk á hvítflibba" þeirra eins
og það var orðað í frétt ekki alls
fyrir löngu.
Eðvald Hinriksson var ekki fram-
seldur af því að Svíar töldu sekt
hans ekki sannaða þótt nokkur vitn-
anna (e.t.v. útsendarar frá KGB)
teldu hann sekan. Fimm af hveijum
sex vitnanna töldu Eðvald sannan
föðurlandsvin ogsaklausan afstríðs-
glæpum. Nú hefur- eistneska utan-
ríkisráðuneytið staðfest þetta. Samt
halda íslenskir fréttamenn áfram að
róta í gömlum skjölum og draga
fram fyrst og fremst það neikvæða
í máli þessu.
Mér vifanlega hefur engin ákvöfð-
Un verið' tekin,' af hálfu íslenskra
stjórnvalda, um það hvemig með
mál þetta verði farið. Ég hélt að ef
um málaferli yrði að ræða væri það
dómstólanna að upplýsa málið. En
ýmsir fjölmiðlar eru greinilega á
öndverðum meiði. Ríkisútvarp-
ið/sjónvarp hefur t.d. fréttamenn á
kafí í máli þessu og lætur svo Eð-
vald, fjölskyldu hans og aðra skilvísa
greiðendur afnotagjaldsins borga
brúsann. Eða hvað?
En hvemig byijaði þetta allt sam-
an? Jú, með för forsætisráðherra til
ísraels þar sem honum var afhent
bréfið frá Wiesenthalstofnuninni. Sú
stofnun er reyndar búin að þurfa
að biðja afsökunar a.m.k. tvisvar á
fyrstu fullyrðingum sínum. Taldi
fyrst að Eðvald gengi hér undir
fölsku nafni og að vitni gegn honum
væri í Tel Aviv. Hvorugt var rétt.
Eðvald hefur aldrei villt á sér heim-
ildir og því auðvelt að vita hvar
hann var niðurkominn. Hvers vegna
rumskar Wiesenthalstofnunin fyrst
núna? Getur verið að einhver „fyrr-
verandi kommúnisti" hérlendis hafi
bent á þetta gullna tækifæri? Ein-
hver sem gjarnan vildi koma höggi
á þá báða, Eðvald og forsætisráð-
herra? Heyrt hef ég menn segja að
þetta væri mátulegt á Davíð. Hver
þýddi frétt um þetta mál og kom
henni út til ísrael daginn sem hún
birtist hér.í blöðúm? Geta ökkaröt-
ulu fréttamenn upplýst það? Þeir
ýilja'.þó vonandi alltaf hafa það sem
sannara vreýnist. Ég voná'aö þeir
berí gæfu til þess. -..
Og nú er mál að linrii ofsóknum
á hendur Eðvald Hinrikssyni.
ÓLÖF HALLDÓRA
PÉTURSDÓTTIR,
Nesvegi 59, Reykjavík.
NÝSENDING
Dömu- og hermsloppar. Glæsilegt urval.
Einnig velúrgallar, snyrtivörur og gjafavörur:
Gullbrd,
Nóatúni 17, sími 621^217.