Morgunblaðið - 01.05.1992, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. MAÍ 1992
23
I
>
>
>
>
í
>
>
►

til skoðunar. Tryggingaráð setur
þessar reglur og telji fólk á sér brot-
ið er rétt að beina erindum til
Tryggingastofnunar. Stofnunin hef-
ur útbúið sérstök eyðublöð fyrir fólk
sem vill bera fram kvartanir.
d) Flatur niðurskurður. Ríkis-
stjórnin lýsti því yfir að niðurskurður
á sviði heilbrigðismála verði tak-
markaður þannig að ekki þurfí að
koma til samdráttar í heimahjúkrun
eða loka öldrunardeildum sjúkra-
húsa. Jafnframt verður barnageð-
deild Landspítala áfram í eðlilegum
rekstri. I viðræðum við stjórnvöld
hafði mikil áhersla verið lögð á þetta
atriði, sérstaklega þar sem flatur
niðurskurður í heilbrigðiskerfínu
bitnaði mjög harkalega á ófaglærðu
starfsfólki sjúkrahúsanna.
e) Hert skatteftirlit. í viðræðum
við stjómvöld lagði verkalýðshreyf-
ingin áherslu á að hægt væri að
auka tekjur ríkissjóðs með því einu
að herða skatteftirlit. Nýverið var í
fréttum skýrt frá því að áætluð skatt-
svik í landinu næmu líklega um 10
milljörðum króna. Ríkisstjómin lýsti
því yfír að hún muni beita sér fyrir
sérstökum aðgerðum í því skyni að
draga úr skattundandrætti og muni
leita eftir samstarfí við aðila vinnu-
markaðarins um þessi mál.
f) Starfsmenntun í atvinnulíf-
inu. Fmmvarp um starfsmenntun í
atvinnulífínu hefur legið fyrir Alþingi
í vetur. Með slíkum lögum næst mik-
ilsverður áfangi í menntunarmálum
launafólks. Fyrirheit fengust um að
frumvarpið yrði að lögum á þessu
þingi.
Miðlunartillagan
Miðlunartillaga ríkissáttasemjara
er tvíþætt. Annars vegar er hún
byggð á bókuðu samkomulagi
samningsaðila um allt meginefni kja-
rasamnings og hins vegar á tillögu
sáttasemjara um lausn á deilu aðila
um grunnkaupshækkun og
samningstíma. Samningsaðilar
sömdu því um alla meginþætti þess-
arar niðurstöðu.
a) Launaliðir. Tiliagan gerir ráð
fyrir grunnkaupshækkun launa 1,7%
þann 1. maí nk. og samningstíma til
1. mars 1993. Auk þess er samið
um launabætur, eingreiðslu sem
kemur til útborgunar tvisvar á
samningstímanum, fyrir maí og des-
ember.
b) Tryggingar. Eina kaupmátt-
artryggingin er að samningurinn er
uppsegjanlegur með eins mánaðar
fyrirvara verði 'breyting á gengi.
Ekki náðist samkomulag um rauð
strik né annars konar viðmiðanir.
Þess ber þó að geta að í yfírlýsingu
ríkis'stjómarinnar er gert ráð fyrir
að aðilar vinnumarkaðarins séu hafð-
ir í samráði við ýmsar ákvarðanir
sem snerta kjaramál með einum eða
öðrum hætti á samningstímabilinu.
Þar má nefna nefnd um atvinnumál,
þak á lyfjakostnað, samráð um hert
skatteftirlit o.fl. Jafnframt fylgir til-
lögunni yfirlit fjármálaráuneytis um
opinberar hækkanir á þessu ári.
c) Dagpeningar. í tillögunni er
sérstakt ákvæði um dagpeninga á
ferðum starfsmanna erlendis. Slíkt
ákvæði hafði ekki almennt verið inni
í kjarasamningum ASÍ félaga, en
oftast verið tekið mið af þeim reglum
sem gilda hjá ríkinu. Hér er því ver-
ið að staðfesta í kjarasamningi fram-
kvæmd sem lengi hefur tíðkast.
d) Mat á starfsaldri. í kjara-
samningum þar seci bæði eru ákvæði
um hækkanir vegna starfsaldurs og
lífaldurs náðist samkomulag um að
túlka starfsaldur og lífaldur þannig
að ákvarðaður starfsaldur skuli að
fullu metinn við ákvörðun hærri
starfsaldursþrepa í launatöflu.
e) Hópuppsagnir. Samkomulag
um hópuppsagnir er hluti af miðlun-
artillögunni. Sá háttur fyrirtækja að
segja upp hópum starfsmanna, og
endurráða síðan stóran hluta í þeim
tilgangi að endurskipuleggja starf-
semi sína hefur færst mjög í auka
að undanfömu. Hópuppsagnir starfs-
fólks sjúkrahúsanna í haust fylltu
mælinn. Háværar kröfur urðu um
að stemma stigu við þessari fram-
kvæmd, sem í raun sviptir fólk upp-
sagnarrétti. Jafnframt er aðildarríkj-
um Evrópubandalagsins skylt að
fylgja ákveðnum reglum um hópupp-
sagnir. I stað þess að bíða eftir að
stjómvöld lögfesti þessar reglur
vegna hugsanlegrar aðildar okkar
að evrópska efnahagssvæðinu töldu
aðilar heppilegra að semja sín í milli
um þessar reglur. Samkomulagið
gengur að nokkru leyti lengra en
tilskipun EB. Bæði nær það til fleiri
fyrirtækja, þ.e. fyrirtækja með 16
starfsmenn eða fleiri í stað 20, og
einnig eru ákvæði um lengingu upp-
sagnarfrests starfsmanna, verði
dráttur á tilkynningu atvinnurek-
anda um það hvort starfsmenn verði
endurráðnir. Mikilvægir þættir þessa
samkomulags er annars vegar það
samráð sem atvinnurekanda er skylt
að hafa við trúnaðarmenn á vinnu-
stað áður en til uppsagnar kemur
og hins vegar sú upplýsingaskylda
sem hvílir á atvinnurekanda.
f) Iðnnemar. Eins og endranær
annaðist ASÍ samningsgerð fyrir iðn-
nema. Tvennt olli nokkrum heilabrot-
um í málefnum iðnnema. Vegna
breyttra laga um framhaldsskóla er
stefnt að því að iðnnemar verði
félagsmenn í sveinafélögum, en
þangað til sú breyting er um garð
gengin þarf að ganga tryggilega frá
samningum fyrir iðnnema á öðrum
vettvangi. Mikil andstaða var einnig
af hálfu VSÍ við að greiða iðnnemum
samsvarandi launabætur og launa-
fólki. Eftir mikla yfírlegu náðust þó
sættir í báðum atriðum. Sérstök bók-
un var gerð um iðnnemamál.
g) Gildistími. Verði miðlunartil-
lagan samþykkt gildir hún sem kja-
rasamningur frá 1. maí 1992 til 1.
mars 1993 og fellur þá úr gildi án
uppsagnar.
h) Afgreiðsla miðlunartillögu. í
miðlunartillögunni er kveðið á um
það hvernig beri að standa að af-
greiðslu tillögunnar hjá félögunum.
Einnig hefur ríkissáttasemjari sett
fram leiðbeiningar sínar í bréfi sem
hann hefur sent félögunum með til-
lögunni. Hjálagt er sýnishorn af at-
kvæðaseðli. Óframkvæmanlegt er að
fylgja í þaula reglum um allsheijarat-
kvæðagreiðslu, t.d. hvað varðar for-
mennsku í kjörstjórn, og er mælt
með því við félögin að þau feli sínum
eigin kjörstjórnarmönnum fram-
kvæmd og eftirlit með atkvæða-
greiðslunni.
NYKOMIN SUIYIARTISKAN
í AMERÍSKUM SKARTGRIPUM
MATT GULL - LITAÐIR STEINAR - MlKIÐ ÚRVAL.
Vc/) í7-\ OPIÐ 9-18 OG 10-16 Á LAUGARDÖGUM.
Úflzéiy LAUGAVEG 51, S. 12128.
ALASÍU
Éjssws
Höfum fengið mikið úrval af fallegum, austur-
lenskum keramikblómapottum. Stórir og smáir
pottar, fallegir og frostþolnir. - Hentugir til nota
jafnt úti sem inni.
Viðurkenndur handiðnaður á frábæru verði.
- Skoðið sjálf.