Morgunblaðið - 26.09.1992, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER 1992
Minning
*
Oskar Þórarins
1 son frá Isafirði
Minning
*
Olafur Thordersen
Fæddur 8. ágiíst 1911
Dáinn 17. september 1992
„Er það kjarkur eða karl-
mennska eða hvað?“, sagði hann
og þreif mig fjögurra ára snáða
og setti upp á borð. Ég hafði verið
að mögla vegna þess að foreldrar
mínir ætluðu með þeim Óskari og
Jönu frænku á skemmtun inn í
ungmennafélagshúsi.
Þetta_ eru mínar fyrstu minning-
ar um Óskar, hann var hvatlegur,
glaðbeittur og tók af skarið.
Óskar fæddist í Þemuvík í Ögur-
hreppi 8. ágúst 1911 og hlaut í
skíminni nafnið Jón Óskar. Hann
sagði sjálfur svo frá að kollurinn
hefði komið fyrir miðnætti og því
væri hann fæddur bæði 7. og 8.
i ágúst.
Foreldrar hans voru Þórarinn
Guðmundsson Hallvarðssonar úr
M Reykhólahreppi, þá bóndi í Þernu-
vík og Sigrún Sigurðardóttir og
_ átti hún ættir að rekja til byggð-
I anna við ísafjarðardjúp. Þórarinn
og Sigrún bjuggu um hríð á þrem
bæjum í Ögurhreppi, settust síðan
að í Ögurnesi og síðast í gamla
þinghúsinu á Óbótatanga í Ógur-
vík, sem þau byggðu við og nefndu
Sólheima.
Óskar fór 5 ára gamall í fóstur
til frænda síns Hermanns Bjöms-
sonar í Ögurnesi og Guðfinnu
Andrésdóttur. Hermann og Þórar-
inn voru hálfbræður, sammæðra,
og var móðir þeirra Steinunn
Pálmadóttir frá Bæjum á Snæ-
fjallaströnd.
I Ögurnesi fengust menn við
sjóróðra og var Hermann Bjöms-
S son mikill athafnamaður í útgerð
þar. Óskar tók snemma til hendi
. við að beita, stokka upp og gera
S að fiski, fór á sjóinn þegar hann
komst á unglingsár.
Þorleifur Guðmundsson tengda-
faðir minn er látinn. Þessi fjalla-
geit og ferðamaður sem storkaði
ellinni fram á síðasta dag, varð
að lúta í lægra haldi fyrir sláttu-
manninum slynga, en líklega elcki
fyrr en hann var sjálfur reiðubú-
inn. Undanfarin ár vom honum
erfið. Löng og ströng veikindi
| tengdamóður minnar mörkuðu sín
spor, en skyndilega var hjúkrunar-
hlutverkinu lokið og eftirköstin
| voru erfið. Samt virtist hann ætla
að rétta úr k'útnum. Og þegar hann
sagði á sjúkrabeði í Verónaborg í
| sumar við okkur dóttur sína „að
nú væri hann hættur að bíta á
jaxlinn“ var ég sannfræður um að
hann ætlaði að vísa þessum vá-
gesti á dyr, en aldurinn og álagið
hafði unnið sitt verk í kyrrþey.
Samferð okkar náði yfír um
þrjátíu ár. Ég kom á heimili
tengdaforeldra minna tvítugur pilt-
ur og Þorleifur spurði dóttur sína
af hveiju drengurinn héti í eignar-
falli. Kannski leist honum ekki
meir en svo á kauða, sem að auki
ætlaði að stela hjartkærri dóttur
hans. Fljótt tókst þó með okkur
vinskapur sem ekkert skyggði á.
Eg harma það mest að hafa ekki
|| haft vit til að ferðast meira með
tengdaföður mínum um landið okk-
ar. Að hafa hann sem leiðsögu-
j| mann var ævintýri líkast. Ósköp
venjulegir mýraflákar eða svip-
lausir melar tóku á sig kynjamynd-
B ir þegar hann hafði spunnið saman
sögu landsins, jarðsöguna og þjóð-
söguna, eins og honum einum var
lagið. Eyðibýli fengu líf, hver blett-
I ur nafn, og alltaf var bjartara
1
Óskar kvæntist móðursystur
minni, Kristjönu Helgadóttur frá
Skarði í Skötufírði, 14. október
1932. Þau settu saman bú sitt í
Ögumesi í húsi því, sem Gísli Jóns-
son faðir Áma Gíslasonar for-
manns og síðar fískimatsmanns á
Isafirði reisti fyrir aldamót og hafði
fasta búsetu í Ögurnesi fyrstur
manna. Óskar keypti sér tveggja
tonna dekkaðan vélbát og nefndi
Ósk og reri henni.
Þegar afi minn, Helgi G. Einars-
son frá Skarði, lézt árið 1936 flutt-
ust þau Óskar og Kristjana að
Skarði, keyptu jörðina og bjuggu
þar til ársins 1946. Hugur Óskars
var þó meira bundinn sjónum en
landbúskap og stundaði hann sjó-
inn á Ósk jafnframt búskapnum.
í norðaustan fárviðri í ársbyrjun
1946 fauk vélbáturinn af kambin-
um 5 bátslengdir og brotnaði í
spón og skekta, sem Óskar átti,
fauk upp í fjall. Þau Óskar og
Kristjana brugðu þá búi og flutt-
ust út í Hnífsdal og ári síðar til
ísafjarðar. Óskar stundaði lengst
af rækjuveiðar frá ísafírði, fyrst á
Æsunni^ 5 tonna báti og síðan á
Valdísi IS 72, 15 tonna báti. Þessa
báta átti hann og gerði þá út.
Óskari og Kristjönu varð ekki
barna auðið, en þau ólu upp tvö
fósturböm: Hauk Helgason Guð-
mundssonar í Unaðsdal og Guð-
rúnar Ólafsdóttur föðursystur
minnar og Ásgerði Óskars, dóttur
Steinunnar Hermannsdóttur
frænku og fóstursystur Óskars.
Haukur er kvæntur Esther Sigur-
jónsdóttur og eiga þau fjögur böm.
Ásgerður var gift Árna Þórðarsyni
en hann lézt 1988. Ásgerður á
þrjár dætur.
Þeir fósturfeðgar Haukur og
Óskar létu smíða 80 tonna stálbát,
Straumnes ÍS 240, í félagi við
frámundan í myrkri þokunni og
ausandi slagviðrið hét gróðrarskúr
og kom bændum vel.
Þannig var hann hlýr og kíminn,
fróður, forvitinn og minnugur,
elskur að landinu enda þekktu fáir
það betur. Þórhildur minnist oft
fjölmargra ferða í æsku vítt og
breitt um landið og sér í lagi þess-
ari stóru, hlýju og traustu handar
sem umlukti lítinn lófa.
Börnunum okkar var hann ynd-
islegur afi. Hafí „frændi" heila
þökk og góða för, nú ferðast hann
milli stjamanna eins og hann lystir.
Arnar Jónsson.
Síðastliðinn föstudag var Þor-
leifur Guðmundsson, fyrrum fram-
kvæmdastjóri, Grenimel 4, jarð-
sunginn frá Fossvogskirkju. Þor-
leifur fæddist 28. nóvember 1911
á Hróastöðum í Axarfirði. Faðir
hans, Guðmundur Jónasson, var
ættaður úr Húnavatnssýslu en
móðir hans, Sigmunda Katrin
Jónsdóttir, var ættuð úr Axarfírði.
Þorleifur var funmti í röð átta
systkina. Foreldrar hans leituðu
austur til Gunnólfsvíkur í von um
betra lífviðurværi, en þar drukkn-
aði faðir hans, Guðmundur, er
hann var að flytja búslóð fjölskyld-
unnar, sem var á leið aftur til
Axarfjarðar.
Fjölskyldan varð að bregða búi,
þrjú yngstu börnin fylgdu móður
sinni, en öðrum var komið fyrir á
nálægum bæjum. Þorleifur var
aðeins 6 ára gamall er hann missti
föður sinn og að hluta til móður
sína, þar sem hann varð viðskila
Matthías Bjarnason síðar alþingis-
mann og ráðherra. Haukur varð
skipstjóri á bátnum og Matthías
framkvæmdastjóri og stóð sú út-
gerð nokkur ár. Óskar hætti sjó-
mennsku nokkru síðar og fór síð-
ast sem forfallamaður með Hauki
á Straumnesinu. Eftir það stundaði
Óskar harðfískverkun og ýmsa
landvinnu.
Kristjana móðursystir mín lézt
í janúar 1964. Ásgerður fóstur-
dóttir þeirra hélt þá heimili fyrir
Óskar í nokkur ár ásamt starfi sínu
sem talsímavörður.
Árið 1968 réðst Katrín Gísla-
dóttir frá Hafnarfirði, þá ekkja, til
Óskars sem ráðskona og giftust
þau í júlí 1972. Þau fluttust til
Reykjavíkur 1989 og bjuggu nú
síðast að Álfaskeiði 64 í Hafnar-
firði í þjónustuíbúð við Sólvang.
Óskar var glaðsinna, kvikur í
hreyfingum, meðalmaður á vöxt
af sinni kynslóð. Hann þótti frábær
dansherra fram eftir öllum aldri
og dansaði gömlu dansana af miklu
fjöri og með gleðibragði. Eftir að
hann settist í helgan stein, tók
hann þátt í félagslífí, sem efnt er
til með eldri borgurum, einkum
hafði hann mikla ánægju af að
taka í spil.
Ég flyt aðstandendum Óskars
samúðarkveðjur mínar og minna.
Helgi G. Þórðarson.
við hana og systkini sín.
19 ára gamall hóf Þorleifur nám
í Samvinnuskólanum. í kjölfar
þeirrar skólavistar bauðst honum
starf á ísafirði, en þangað fór hann
23ja ára gamall. Hann tók við
framkvæmdastjórastöðu hjá Olíu-
verslun Islands, gerðist umboðs-
maður Skipaútgerðar ríkisins og
umboðsmaður Loftleiða. Þannig
var fátækur og umkomulaus piltur
orðinn að betri borgara á ísafirði
á örskömmum tíma. Þetta hlýtur
að hafa þótt umtalsvert og kannski
vakið öfund einhverra, en nafnbót-
ina „Rockefeller“ eða „Olíukóngur-
inn“ hlaut Þorleifur á ísafirði.
Þorleifur kvæntist Guðrúnu
Bergsdóttur, sem hafði komið sem
hjúkrunarnemi frá Reykjavík til
ísafjarðar árið 1938. Þau eignuð-
ust fjögur böm sem em: Erna,
félagsráðgjafí, gift Siguijóni Jó-
hannssyni, blaðamanni og leiðbein-
anda; Bergur, forstöðumaður fjár-
mála- og stjómunarsviðs Reykja-
víkurhafnar, kvæntur Sigríði
Skaftfell; Þórhildur, leikstjóri og
fymim alþingismaður, gift Arnari
Jónssyni leikara og Eggert, leik-
ari, kvæntur Halldóru Thoroddsen,
kennara.
Guðrún lést 9. júní sl. og kom
fljótt í ljós að Þorleifur vildi fylgja
henni yfir á annað tilverustig sem
allra fyrst og honum varð að ósk
sinni.
Þorleifur og Guðrún fluttust til
Reykjavíkur árið 1952 og tók Þor-
leifur J)á við skrifstofustjórastöðu
hjá Áburðarverksmiðju ríkisins.
Síðar gerðist hann framkvæmda-
stjóri byggingarfélagsins Súðar hf.
og að lokum rak hann Fyrirgre-
iðsluskrifstofuna þar sem hann
stundaði verðbréfaverslun.
Þegar ég sem tengdasonur kveð
Þorleif þá dvelur hugurinn ekki við
störf hans í þágu fyrirtækja eða
fjármunavörslu. Það er allt annar
Ólafur lést aðfaranótt föstudags-
ins sl. aðeins tæplega 61 árs gamall
og hefur því maðurinn með ljáinn
fellt enn einn af okkur stofnfélögun-
um í Lionsklúbbi Njarðvíkur. Við
vorum 15 talsins í ársbytjun 1958,
eftir eru aðeins 5 stofnfélagar en í
dag 35 árum síðar telur klúbburinn
52 félaga.
Eftir að hafa setið hartnær 600
fundi gegnt Ólafí og starfað með
honum í fjölmörgum nefndum varð-
andi menningar- og mannúðarmál á
vegum okkar klúbbs, þá lærði maður
að meta góðan dreng sem var bæði
í senn, vel gefmn og skemmtilegur.
Hann var sonur Stefáns Thorders-
en bakarameistara og Dómhildar
Skúladóttur, en ólst upp í Hafnar-
firði hjá föðurforeldrum sínum, Ólafi
Thordersen söðlasmið og Vigdísi
Thordersen.
Ólafur var allt sitt líf mikill félags-
mála- og íþróttafrömuður og nutum
við Njarðvíkingar krafta hans á þeim
sviðum á undanförnum áratugum.
Hann hlaut margs kyns viðurkenn:
ingar, m.a. 50 ára heiðursmerki ISI
fyrir störf sín að íþróttamálum og
gullmerki HSÍ árið 1991.
í fréttatilkynningu Morgunblaðs-
ins 19. september sl. eru störf Ólafs
að félags- og íþróttamálum ásamt
hans eigin starfsferli ítarlega rakinn
og má sérhver maður sem litið getur
yfir farinn veg i slíku lífshlaupi verið
hreykinn, en ég mun því ekki tíunda
þau mál frekar. Ég vil þó gjarnan
að það komi fram sem þar var ekki
minnst á, að Ólafur var fyrsti for-
maður bygginganefndar Iþróttamið-
stöðvar Njarðvíkur árið 1965, en
keppnissalurinn þar hefur löngum
verið nefndur „ljónagryfjan". Einnig
vil ég minnast þess, þar sem Njarð-
víkingar hafa lengst af verið þekkt-
astir fyrir körfuboltalið sín, að í síð-
asta bekk fyrir stúdentspróf frá MR
þá tók Gosi, körfuboltalið þeirra
menntskælinga, þátt í fyrsta Islands-
meistaramóti ÍSÍ sem gestur með
Ólaf í broddi fylkingar. Þetta var
árið 1952 og varð íþróttafélag Kefla-
víkurflugvallar undir forystu Boga
Þorsteinssonar, sem löngum hefur
verið talinn frumkvöðull að „Körf-
og öðruvísi maður sem lifir í minn-
ingunni og býsna ólikur hinum.
Þorleifur var útivistarmaður af lífi
og sál og hann var svo sannarlega
„frjáls í fjallasal". Allt fas hans
og viðmót breyttist þegar hann var
kominn út fyrir borgarmörkin.
Hann var oft fararstjóri í skemmri
og lengri ferðum, fyrst hjá Ferða-
félagi Islands og siðar hjá Útivist.
Hann var mjög vel að sér um sögu
landsins og þá einkum landfræði-
lega og staðfræðilega sögu. Hann
átti auðvelt með að tjá sig, orð-
færi hans var ríkulegt og blæ-
brigðaríkt og hann var stálminnug-
ur. Hann var hraustmenni og bar
sig einkar vel alveg fram á síðustu
æviár. Þótt hann væri kappsfullur
og skapmikill þótti hann nærgæt-
inn og yfirvegaður sem fararstjóri.
Þorleifur hafði brautryðjanda-
eðli, sem kom fram í störfum hans
að flugmálum. Hann var einn í
þeim hópi sem fór á Vatnajökul
árið 1951 til að bjarga Geysisvél-
inni sem Loftleiðir áttu. Hann var
mikill Loftleiðamaður enda einn
af stofnendum félagsins og síðar
Flugleiðamaður. Þar sem hann átti
hlut í þessum fyrirtækjum auðveld-
aði það honum ferðalög um fram-
andi slóðir, en hann var búinn að
koma til margra fjarlægra staða
er yfír lauk.
Þorleifur var gæfumaður að því
leyti að flestir draumar hans hljóta
að hafa ræst. Hann hafði til að
mynda nægileg fjárráð til að geta
hleypt heimdraganum þegar ferða-
og ævintýralöngunin kviknaði.
í lokin vil ég geta þess að Þor-
leifur var barngóður maður og
hugsaði til barnabarna sinna á
höfðinglegan hátt. Mörgum þótti
liann harðdrægur visst skeið ævi
sinnar, en hann mildaðist mikið
hin síðustu ár og hvarf héðan sátt-
ur við allt og alla.
Sigurjón Jóhannsson.
unni“ hér á landi, íslandsmeistarar,
en gesturinn „Gosi“ lenti á botninum.
En Ólafur lét ekki þar við sitja, þetta
sama ár hóf hann störf á Keflavíkur-
flugvelli og gekk þegar í íþróttafélag
Keflavíkurflugvallar, æfði og keppti
með þeim í sínum uppáhaldsgreinum
körfu, handbolta og fótbolta og var
kosinn þar í stjórn. Ég vil aðeins að
þetta komi fram sem forsaga áður
en ÓLafur fór að starfa með Ung-
mennafélagi Njarðvíkur og íþrótta-
bandalagi Suðumesja.
Ólafur var bæði í senn litríkur
penni og góður ræðumaður og menn
hlustuðu þegar hann talaði og lásu
skrif hans. Þá var hann einnig hag-
yrðingur góður og má nefna, að hann
samdi til tuga ára hinn afar vinsæla
gaman annál Njarðvíkinga, sem
fluttur var á hinum árlegu þorrablót-
um. Hann sinnti fljótlega eftir að
hann fluttist suður til Njarðvíkur
veigamiklum trúnaðarstörfum fyrir
bæjarfélag sitt s^m fulltrúi Alþýðu-
flokksins enda var hann jafnaðar-
maður þegar hann kom og fór sem
slíkur.
Ólafur kvæntist 31. des. 1953
yndislegri konu, Guðnýju Sigur-
björgu, f. 9. júní 1935, Jónsdóttur
sjómanns í Keflavík Guðmundssonar
og k.h. Rebekku Friðbjarnardóttur.
Þau eignuðust 3 börn: Vigdís kenn-
ari, hennar maður er Magnús Berg-
mann Hallbjörnsson rafmagnstækni-
fræðingur.Þau eru búsett í Garðin-
um. Stefán lögregluvarðstjóri, hans
kona Sigurbjörg Bjömsdóttir. Þau
eru búsett í Njarðvík. Ólafur fram-
kvæmdastjóri, sem rekur fyrirtæki
þeirra feðga, Njarðtak sf, kvæntur
Þórlaugu Jónatansdóttur ritara og
eru barnabörnin orðin sex talsins.
Nína mín, þegar þú nú sérð á eft-
ir ástkærum eiginmanni yfír móðuna
miklu vil ég biðja góðan Guð að
styrkja þig og fjölskylduna alla í.
sorg okkar. Eg veit ég tala fyrir
hönd allra hinna fjölmörgu sameigin-
legu vina, þegar við kveðjum hinn
góða dreng og segjum: Hafi hann
hjartans þökk fyrir samfylgdina.
Ingvar Jóhannsson
og fjölskylda.
Kveðja frá Lionsklúbbi
Njarðvíkur
I dag kveðjum við í hinsta sinn
góðan Lionfélaga, Ólaf Thordersen.
Ölafur var einn af stofnfélögum Li-
onsklúbbs Njarðvíkur og hafði því
starfað að líknar- og menningarmál-
um Lions í tæp 35 ár. Ólafur gegndi
formennsku í klúbbnum starfsárið
1962-63 og síðan hinum ýmsu nefnd-
arstörfum allt fram á síðasta dag.
„Óli Thord“ var ráðhollur maður og
ávallt tilbúinn að hjálpa til við hin
ýmsu verkefni jafnt innan klúbbs
sem utan. Hann var hrókur alls fagn-
aðar á samkomu Lionsfélaga sem
og annarra. Hann lumaði ávallt á
einhveiju enda með eindæmum
hnyttinn í tilsvörum og þá var hann
fær með pennann. Óli var einn af
þeim er þótti ómissandi á skemmtun-
um klúbbsins því ef einhver lágdeyða
myndaðist þá lumaði Óli á einhverri
sögu sem setti allt á annan endann.
Við eigum eftir að sakna hans sárt.
Við þökkum Óla samfylgdina og
fómfúst starf í þágu Lionshreyfing-
arinnar.
Fyrir hönd Lionsklúbbs Njarðvíkur
sendi ég elskulegri eiginkonu, böm-
um, tengda- og bamabömum inni-
Iegar samúðarkveðjur.
Þórður Karlsson, formaður
Lionsklúbbs Njarðvíkur.
MUNIÐ!
Minningarkort Styrktarféiags
krabbameinssjúkra barna
Seld í Garðsapóteki,
sími 680990.
Upplýsingar einnig veittar
i síma 676020.
" Þorleifur Guðmunds
son - Kveðjuorð