Morgunblaðið - 24.10.1992, Page 1

72 SIÐUR B/LESBOK
243. tbl. 80. árg.________________________________LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1992_______________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Samninga-
viðræður
stríðsaðila
í Sarajevo
Sarajevo. Belgrad. Genf. Reuter.
LEIÐTOGAR bardagasveita
múslima, Króata og Serba í
Bosníu settust að samninga-
borði í gær í Sarajevo í fyrsta
sinn frá því vopnuð átök brut-
ust út í landinu fyrir sjö mánuð-
um.
Franskur herforingi, Philippe
Morillon, yfirmaður friðargæslu-
sveita Sameinuðu þjóðanna í
Bosníu, stjórnaði viðræðufundin-
um sem stóð í fímm klukkutíma.
Hann sagði að viðræðurnar hefðu
snúist um hvernig vopnahléi yrði
komið í kring ef um það næðist
pólitísk samstaða. Tilgangur fund-
arins var einnig að semja um opn-
un flutningaleiðar fyrir hjálpar-
gögn til Sarajevo og brottflutning
heija frá stöðum við þær.
Dick Cheney, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði í gær
að Bandaríkjamenn væru stað-
ráðnir í að tryggja að hjálpargögn
bærust til Bosníu. Væru þeir til-
búnir að beita bæði flugvélum og
flota í því skyni. Cheney sagði
þetta við blaðamenn er hann heim-
sótti sex skip bandaríska flotans
á Adríahafí í gær.
Tadeusz Mazowiecki, fyrrum
forsætisráðherra Póllands, sem
stjómar rannsóknum á meintum
mannréttindabrotum í Bosníu,
sagði í gær að þjóðhreinsunar-
stefna Serba hefði út af fyrir sig
náð tilgangi sínum frá sjónarhóli
Serba séð. Hefðu þeir hrakið Kró-
ata og múslima frá heimkynnum
sínum í norðurhluta landsins.
Mazowiecki fór síðast til Bosníu í
ágúst sl. og sagði hann ástand
mannréttindamála þar mun verra
nú.
Reuter
nrr® 1m | icllrH 0 m Ukm
^ - y mJÍ| lr wwW' 4 wmm fÍgrijf'S
\ - ^ ** > ' vSrah m Ws
Dómar valda
deilum í París
Mikil reiði braust út við dómshús
í París er ijórir fyrrverandi emb-
ættismenn í frönsku heilbrigðis-
þjónustunni vom dæmdir í fang-
elsi vegna þess að um 1.200
dreyrasjúklingum var gefíð al-
næmissmitað blóð. Hátt í 300
þeirra hafa látist úr alnæmi og
þótti ættingjum hinna látnu refs-
ing embættismannanna fyrrver-
andi í vægara lagi. Dómnum var
mótmælt og varð lögreglan að
ijarlægja þá sem harðast gengu
fram. Embættismennirnir fjórir
héldu fram sakleysi, sögðu
ábyrgðina liggja hjá ríkisstjóm-
inni sem gert hefði blóðbankan-
um skylt að standa undir sér.
Fjárskortur hefði því komið í veg
fyrir innflutning á skimuðu blóði.
Sjá „Embættismenn dæmdir
fyrir svik . . .“ á bls. 24.
Framkvæmdastjórn EB skipað að koma GATT-viðræðum af stað á ný
Reyna aftur að jafna
ágreining um GATT
London. Brussel. Reuter.
RAY MacSharry, sem fer með landbúnaðarmál í framkvæmdasijórn
Evrópubandalagsins (EB), sagðist í gærkvöidi hafa náð samkomulagi
við Ed Madigan landbúnaðarráðherra Bandaríkjanna um að hefja
að nýju viðræður um víðtækt samkomulag um frelsi í alþjóðaviðskipt-
um, GATT-samkomulagið. Viðræðurnar fóru í strand I fyrradag en
John Major forsætisráðherra Bretlands fyrirskipaði samningamönn-
um EB í gær að hefjast á ný handa og (júka samningum á sem styst-
um tíma.
MacSharry sagði þá Madigan
sammála um að ná þurfi skjótfengnu
samkomulagi um ágreiningsefni til
þess að frelsi í heimsviðskiptum geti
orðið að veruleika. í gærkvöldi þótti
líklegt að þeir myndu hittast í Du-
blin nú um helgina til þess að freista
samninga.
Bretar fara með forystu í EB og
að viðhöfðu samráði við Helmut
Kohl kanslara Þýskalands fyrirskip-
aði John Major framkvæmdastjóm
EB að koma sér aftur að samninga-
borði. Ekki mætti undir nokkrum
kringumstæðum klúðra GATT-
samningunum og yrði framkvæmda-
stjómin að slaka á kröfum ef með
þyrfti til að ná málamiðlun í deilu
um niðurgreiðslur. Sagði Major að
Bandaríkjamenn yrðu varaðir við því
að hefla viðskiptastríð, slíkt yrði
bæði hættulegt og til að grafa enn
frekar undan möguleikum á við-
skiptafrelsi.
Michael Heseltine iðnaðarráð-
herra Breta dró í gær heilindi Jacqu-
es Delors forseta framkvæmda-
stjómar EB í GATT-málinu í efa.
Sakaði hann Delors um að draga
taum Frakka sem vilja draga samn-
inga á langinn þar sem þeir óttast
að afnám niðyrgreiðslna þeim sam-
fara hefði óeðlileg áhrif við frönsk-
um þingkosningarnar í mars á næsta

Reuter
Akihito Japanskeisari (t.h.) kannar hervörð við komuna til Peking
í gær. Við hlið hans gengur Yang Shangkun forseti Kína.
Heímsókn Japanskeisara til Kína
Harmar hemámið en
biðst ekki afsökunar
Peking. Reuter.
AKIHITO Japanskeisari kom i opinbera heimsókn til Kína í gær
og er þetta í fyrsta sinn sem japanskur keisari heimsækir land-
ið. Akihito kvaðst harma hörmungarnar sem japanski keisaraher-
inn olli Kínveijum í síðari heimsstyrjöldinni en lagði ekki fram
þá afsökunarbeiðni sem margir Kínverjar höfðu vonast eftir.
„I langri sögu samskipta landa
okkar var sorglegt tímabil þar sem
land mitt olli kínversku þjóðinni
miklum hörmungum," sagði Aki-
hito í veislu sem kínverska stjómin
hélt honum til heiðurs. „Ég harma
þetta mjög. Þegar stríðinu lauk
varð það óhagganlegur ásetningur
japönsku þjóðarinnar, sem fann til
cjjúprar blygðunar og taldi að slíkt
stríð mætti ekki endurtaka sig, að
byggja upp friðsamleg samskipti
við aðrar þjóðir."
Hermenn japanska keisarahers-
ins dýrkuðu föður Akihitos sem
guð þegar þeir hemámu stóran
hluta Kína á fjórða og fimmta ára-
tugnum. Áætlað er að tíu milljónir
Kínveija hafi beðið bana af völdum
hersins og margir Kínveijar urðu
fyrir vonbrigðum með að keisarinn
skyldi ekki biðjast afsökunar. Aki-
hito fékk þó höfðinglegar móttökur
þegar hann kom til Kína, enda líta
kínversk stjómvöld svo á að heim-
sóknin sýni með táknrænum hætti
að þau njóti virðingar á alþjóða-
vettvangi þrátt fyrir fjöldamorðin
á Torgi hins himneska friðar 1989.
ári.
Delors sagði í gær að skilyrði til
samninga á jafnræðisgrundvelli
væru ekki fyrir hendi. Bandaríkja-
menn freistuðu þess að knésetja EB
í málinu en þeim yrði ekki kápa úr
því klæðinu.
» ♦-----
Ottastum
júmbóþotur
Amsterdam. Reuter.
BANDARÍSKA flugmálastjómin
(FAA) sagðist óttast um öryggi
farþegaflugvéla af gerði Boeing-
747 í bréfi sem birt var í gær.
í bréfinu sagðist FAA óttast að
sömu bilanir gætu komið upp í Bo-
eing-breiðþotum og þær sem talið
er að grandað hafí ísraelsku júmbó-
þotunni sem hrapaði niður í íbúðar-
hverfi í Amsterdam fyrir þremur
vikum og tævönsku B-747 þotunni
sem fórst á Tævan í desember. í
bréfinu sagði að í báðum tilvikum
væri talið að hreyfilfestingar hefðu
gefið sig með þeim afleiðingum að
hreyflar hefðu rifnað af þotunum
og valdið því að flugmenn misstu
stjórn á þeim.