Morgunblaðið - 11.02.1993, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1993

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið.
Milliliðalaus
sala fiskafurða
Aðildin að Evrópsku efna-
hagssvæði býður ný og
óþijótandi sóknarfæri fyrir ís-
lenzkan sjávarútveg á stærsta
markaðssvæði heims, markaði
380 milljóna manna. Tollar
munu falla niður eða lækka
verulega á hefðbundnum fisk-
afurðum okkar og það sem
skiptir ef til vill mestu til fram-
tíðar er að unnar fiskafurðir í
neytendaumbúðum njóta þessa
tollfrjálsa markaðsaðgangs.
Það mun valda byltingu í ís-
lenzkri fiskvinnslu, færa vinn-
una að mestu leyti í íslenzkar
hendur og stórauka útflutn-
ingsverðmætið.
Sem dæmi um þetta má
nefna að umsvifamiklir físk-
kaupmenn í mið- og suðurhér-
uðum Þýzkalands hafa lýst
áhuga á að kaupa fersk físk-
flök og fleiri sjávarafurðir
beint af íslendingum í stað
þess að fá þau frá milliliðum
í hafnarborgunum, oftast
gamlan fisk. Verðið er miklu
hærra en nú fæst á fiskmörk-
uðunum við ströndina, en
flutningskostnaður verður hins
vegar hár, þar sem kaupmenn-
irnir vilja helzt fá fískinn með
flugi.
Benedikt __ Höskuldsson, á
skrifstofu Útflutningsráðs í
Berlín, hefur unnið að þessu
máli og mun koma með hóp
fískkaupmanna hingað til
lands 1. marz til viðræðna.
Benedikt sagði í viðtali í Morg-
unblaðinu í gær að þetta mál
sýni hversu spennandi EES-
samningurinn sé fyrir íslend-
inga og geti þýtt aukna vinnslu
hér heima. Þessir fískkaup-
menn greiða sem svarar 400
krónum fyrir kílóið af karfa-
flökum frá þýzkum físk-
vinnslustöðvum, en íslendingar
hafi verið að fá 228 kr. fyrir
fryst karfaflök og það verð er
í hærri kantinum. „Og með
verðið í huga er hér um að
ræða stórmál,“ segir Benedikt,
en bendir jafnframt á að þýzku
fiskkaupmennirnir geri miklar
kröfur og því verði Islendingar
að leggja sig alla fram.
Sem dæmi um mikilvægi
EES-samningsins nefnir Bene-
dikt að tollur á ferskum þorsk-
og ufsaflökum, sem nú er 18%,
falli alveg niður þegar hann
öðlast gildi og tollur á karfa-
flökum lækki í áföngum um
70%. Þýzku fiskkaupmennirnir
hafa sýnt áhuga á því að fá
afurðirnar fullunnar á íslandi,
m.a. til að tryggja ferskleik-
ann, og þeir vilja gjarnan
kaupa nýjar tegundir, grálúðu,
ýmiss konar skelfísk og fleira.
Höfuðástæðan fyrir áhuga
fiskkaupmanna í Mið- og Suð-
ur-Þýzkalandi fyrir beinum
kaupum af íslendingum kemur
glöggt fram í ummælum sem
höfð eru eftir Rudolf Bierbichl-
er, sem er umsvifamestur fisk-
kaupmanna í Bæjaralandi.
Hann segir að fiskneyzla fari
vaxandi, en leiðin til neytand-
ans sé löng. Fyrst sé fískurinn
boðinn upp í hafnarborgunum,
síðan unninn í fiskvinnslu-
stöðvum, fari svo um hendur
heildsala í borgunum til heild-
sala inni í landi og þaðan til
smásalans. Hann vill losna við
alla þessa milliliði og fá fiskinn
beint sem ferskastan, fullunn-
inn frá Islandi.
Bierbichler bendir á að ís-
lenzki fiskurinn sé orðinn
margra daga gamall eins og
nú er háttað, þegar hann komi
til Þýzkalands í gámum eða
veiðiskipunum. Smávegis
magn af ferskum flökum sé
sent með flugi til Lúxemborg-
ar, en gallinn sé sá að Flugleið-
ir vilji ekki flytja fískinn ísað-
an. Algert skilyrði sé þó að
gæðin haldist og viðræður fari
nú fram við Flugleiðir um úr-
bætur.
Augljóst er að íslendingar
verða að taka sig á í skipulagi
á flutningi í flugi á ferskum
sjávarafurðum. Magnið mun
væntanlega stóraukast í náinni
framtíð og ólíklegt er að unnt
verði að fullnægja þörfum
markaða á meginlandi Evrópu
og jafnvel víðar með flutningi
smásendinga í farþegaflugi.
Nauðsynlegt er að þeir aðilar
sem málið varðar, framleiðend-
ur, útflytjendur og Flugleiðir
eða aðrir flutningsaðilar, reyni
að fínna lausn á flutningsvand-
anum. Það væri að sjálfsögðu
sárgrætilegt ef við gætum ekki
sinnt þörfum þeirra kaupenda
sem reiðubúnir eru til að greiða
hæsta verðið og það fyrir full-
unna neytendavöru.
Þetta sýnir ljóslega hversu
mikil bylting getur fylgt EES-
samningnum fyrir íslendinga í
útflutningi sjávarafurða. Full-
vinnslan hér heima skapar
mikla atvinnu og við losnum
við háan milliliðakostnað. Allt
þýðir þetta stórauknar útflutn-
ingstekjur. Mikið veltur hins
vegar á því að við tryggjum
kaupendum hágæðavöru. Það
opnar okkur allar dyr á mörk-
uðunum og tryggir hæsta verð-
ið.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1993
:::::: 27
Forsætisráðherra á almennum stjórnmálafundi á Hótel Sögu
Förum ekki leið Steingríms
eins og Færeyingar gerðu
Fagleg kjarabarátta árangursríkari en pólitísk, segir fjármálaráðherra
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra sagði á 500 til 600 manna fundi sjálf-
stæðismanna á Hótel Sögu á þriðjudag, að í vor, þegar tvö ár væru
liðin frá myndun ríkisstjórnarinnar, yrði stjórnarsáttmálinn frá 1991
endurskoðaður; metið hvað áunnist hefði og stefnan mörkuð til loka
kjörtímabilsins. I máli hans kom fram, að íslenskum stjórnvöldum hefði
tekist nokkuð vel upp í vörn gagnvart þeim afturkipp sem nú væri í
efnahagslífi Vesturlanda. Hins vegar hefði atvinnulífið hér verið illa
undir samdráttinn búið vegna glataðra tækifæra á undanförnum árum.
Forsætisráðherra sagði að þrátt fyrir erfiðleikana væru ýmsar ástæður
til bjartsýni og bæði hann og fjármálaráðherra gerðu grein fyrir því
að þeir teldu aðstæður hafa skapast til vaxtalækkana. Forsætisráðherra
gagnrýndi harðlega málflutning stjórnarandstæðinga vegna aðgerða
ríkisstjórnarinnar og sagði að hún myndi ekki fara þá leið Steingríms
Hermannssonar að sópa vandanum undir teppið og taka lán. Þá leið
hefðu Færeyingar farið og það væri ástæðan fyrir vanda þeirra í dag.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði í upphafi ræðu sinnar á fund-
inum að ríkisstjórnin hefði átt undir
högg að sækja í umræðum um að-
gerðir sínar. Sannfæringu hefði
skort hjá almenningi fyrir því að
verk hennar væru rétt og óhjá-
kvæmileg. Ástæða þess væri helst
sú að ríkisstjórnin sjálf hefði ekki
skýrt málstað sinn nógu vel fyrir
fólki. Úr því væri ætlunin að bæta;
bæði með fundum eins og þessum
og bættri framgöngu stjórnarliða á
næstu mánuðum.
Ár glataðra tækifæra
Davíð vék því næst að málflutn-
ingi stjómarandstöðunnar og benti
á að tveir af þremur flokkum henn-
ar hefðu átt aðild að síðustu ríkis-
stjóm. Sú stjórn hefði látið hjá líða
að grípa til aðgerða, sem gert hefðu
þjóðina betur undir það búna, að
takast á við erfiðleika eins og þá,
sem nú væri við að glíma. Síðan
núverandi ríkisstjórn hefði komið til
valda hefði orðið að draga gríðarlega
úr fiskveiðum, fiskverð hefði lækkað
á helstu mörkuðum okkar, álverð
lækkað og framkvæmdir á vegum
varnarliðsins dregist saman. Staðan
til að mæta þessum erfiðleikum nú
væri erfiðari en ella, vegna glataðra
tækifæra á fyrri árum.
Skilyrði til vaxtalækkana
Forsæti.sráðherra sagði að aftur-
kippurinn í efnahagsmálum nú væri
ekki séríslenskt fyrirbæri heldur
gætti hans einnig í viðskiptalöndum
okkar. Eðlilegt væri að bera saman
hvernig stjórnvöldum hér hefði
gengið að bregðast við vandanum
samanborið við nágrannaríkin og
niðurstaða slíks samanburðar væri
jákvæður fyrir íslendinga. „Okkur
hefur tekist vel í vörninni og því
ættum við að geta komist hraðar
upp úr öldudalnum en ella,“ sagði
Davíð.
Þessum orðum til stuðnings benti
forsætisráðherra á, að verðbólga hér
á síðasta ári hefði verið lægri en
stjórnin hefði þorað að spá, kaup-
máttur hefði dregist minna saman
en búist hefði verið við og ríkissjóðs-
halli hefði farið minnkandi, þrátt
fyrir að ekki væri auðvelt að eiga
við hann þegar samdráttur yrði í
þjóðfélaginu. Ríkisstjórninni og
þingflokkum hennar hefði tekist að
ná tökum á eyðslu ríkisins og hefði
þar náðst verulegur og varanlegur
árangur. Þá hefði innlendur sparn-
aður aukist og tekist hefði að draga
úr ásókn ríkisins í sparifé, en þetta
ætti að skapa skilyrði til lækkunar
vaxta. „Við höfum ekki enn náð
árangri í að lækka vextina," sagði
hann, „en okkur hefur tekist að
skapa skilyrðin til þess.“
Þjóðarsátt ekki rofin
Forsætisráðherra kom því næst
að efnahagsaðgerðum ríkisstjórnar-
innar i haust og sagði alrangt að
hún hefði með þeim rofið þjóðarsátt
í kjaramálum. Hann sagði að allir
hefðu verið sammála um að stjórnin
hefði aðeins átt um þijár leiðir að
velja. í fyrsta lagi hefði hún getað
ákveðið að grípa ekki til neinna
raunverulegra aðgerða, en út á það
hefði málflutningur stjómarand-
stöðunnar í raun gengið. í öðru lagi
hefði hún getað valið að fella geng-
ið um 25% og koma þar með af stað
verðbólguholskeflu. Og í þriðja lagi
hefði svo verið um það að velja að
reyna að draga úr kostnaði atvinnu-
lífsins. Kostnaðarlækkunarleiðin
hefði verið farin og jafnframt hefði
þurft að lækka gengi krónunnar
vegna breytinga á gengi erlendra
gjaldmiðla. Þar hefði ekki verið á
ferðinni gengisfelling af gamla skól-
anum, heldur leiðrétting, sem ekki
hefði komið neinni verðbólguskriðu
af stað. Með gamaldags gengisfell-
ingu hefði þjóðarsáttin verið rofin,
en sú hefði ekki verið raunin nú.
Ekki hægt að sópa vandanum
undir teppið
Forsætisráðherra sagði að einu
lausnirnar sem stjórnarandstaðan
Skilyrði til vaxtalækkunar
BÆÐI Davíð Oddsson og Friðrik Sophusson lýstu því yfir á fundinum
á Hótel Sögu, að skilyrði hefðu skapast til lækkunar vaxta.
Morgunblaðið/Þorkell
Fylgst með ræðum
MILLI fimm- og sexhundruð manns sóttu fund sjálfstæðismanna á Hótel Sögu á þriðjudag. Hér má sjá
Eyjólf Konráð Jónsson alþingismann og fleiri fundarmenn fylgjast með ræðu forsætisráðherra, Davíðs
Oddssonar.
hefði bent á væru að ýta vandanum
á undan sér. „Leið Steingríms Her-
mannssonar til lausnar vandanum
var bara að sópa vandanum undir
teppið og taka lán. Við höfum mikla
samúð með frændum okkar Færey-
ingum í þeim þrengingum sem þeir
búa nú við. Þeir fóru leið Steingríms
Hermannssonar og við sjáum hvern-
ig komið er fyrir þeim.“
Hann sagði að ríkisstjórnin hefði
þurft að grípa til ýmissa óþægilegra
aðgerða, sem mætt hefðu andstöðu.
Hins vegar hefði verið tekið í taum-
ana og því væru íslendingar ekki
lengur í sama Hrunadansinum og
leitt hefði vandann yfir Færeyinga.
Forsætisráðherra sagði að ríkis-
stjórnin hefði oft verið skömmuð
fyrir að mála of dökka mynd af
ástandinu í efnahagsmálum. „Var
það svo?“ spurði hann. „Áttum við
að þegja um ástandið - um millj-
arða halla á hinum ýmsu sjóðum?
Áttum við að þegja um skuldbind-
ingarnar sem engin innistæða var
fyrir? Það hefði kannski verið þægi-
legra að fara leið framsóknarmanna
og þegja um ástandið. En hvemig
fyndist ykkur, góðir fundarmenn,
ef á heimili ykkar væri góðviljaður
framsóknarmaður, sem tæki alla
reikninga sem kæmu inn um bréfa-
lúguna og feldi þá? Þið mynduð lík-
lega vera afskaplega hamingjusöm
þangað til hann hrykki upp af eða
hyrfi á braut, og menn eins og Frið-
rik eða ég kæmu og létu ykkur
borga. Það sjá allir að það þýðir
ekki að hafa hlutina svona."
Ýmsar ástæður til bjartsýni
I lok máls síns sagði forsætisráð-
herra að menn hefðu ýmsar ástæður
nú til að vera bjartsýnni en áður á
ástandið í efnahagsmálum. Ríkis-
stjóm og þingflokkar hennar hefðu
brugðist við vandanum og tekið
óþægindum sem því fylgdu, bank-
arnir væru að taka til hjá sér, fyrir-
tæki að hagræða, tekið hefði verið
á eyðslu hjá ríkinu og viðskiptahalli
við útlönd væri að minnka, auk þess
samningurinn um EES gæfi íslensku
atvinnulífi ýmis tækifæri. Hann
bætti því við, að stutt væri þar til
ríkisstjómin gæti fagnað tveggja
ára afmæli sínu. Þá myndi forysta
stjómarflokkanna meta hvað áunn-
ist hefði og hverju væri eftir að ná
af markmiðum hvítbókarinnar frá
1991. Jafnframt væri verið að taka
upp mál eins og jöfnun kosninga-
réttar og fækkun þingmanna, auk
þess sem rétt væri að athuga hvar
mætti skera niður í yfirbyggingunni
hjá hinu opinbera.
Erlend skuldasöfnun
engin lausn
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra tók til máls að lokinni ræðu
forsætisráðherra. Hann gerði grein
fyrir ástandinu í efnahagsmálum og
þeim aðstæðum, sem ríkisstjórnin
hefði verið að bregðast við með með
aðgerðum sínum. Meðal annars
gerði hann samanburð á skuldasöfn-
un íslendinga og Færeyinga og benti
á að aðeins væru örfá ár síðan þeir
hefðu verið í sömu stöðu hvað hana
varðar og við væmm nú. Af því
mætti sjá að aukin erlend skulda-
söfnun kæmi ekki til greina nú sem
lausn í ^tvinnumálum. Einnig kom
fram í rriali Friðriks að vegna lítillar
verðbólgu og minni lánsfjárþarfar
ríkisins væru að skapast aðstæður
til vaxtalækkana.
Fagleg kjarabarátta
árangursríkari en pólitísk
I ræðu sinni vék Friðrik einnig
að kjaramálunum og sagði að auð-
vitað bæru allir þá von í bijósti að
hægt yrði að skapa aðstæður til til
bæta kjörin í landinu, þótt deilt
væri um leiðir. í ljósi þess að kjara-
samningahrina færi nú í hönd teldi
hann rétt að minna á, að stjórnmála-
menn væru kjömir af þjóðinni til
að fara með stjóm mála, og þegar
þeir skiluðu af sér í lok kjörtímabils-
ins mæti þjóðin árangurinn af verk-
um þeirra. Þetta vildi hann taka
fram í ljósi þess að það gæti verið
pólitískum andstæðingum ríkis-
stjómarinnar freisting nú, að nota
kjarasamningana til að koma ríkis-
stjóminni frá. „En sem betur fer
gera flestir launþegaforingjar sér
grein fyrir því, að fagleg kjarabar-
átta skilar meiri árangri en sú, sem
rekin er eftir pólitískri forskrift
þeirra sem biðu ósigur í síðustu al-
þingiskosningum," sagði hann.
Hann benti á að sjálfstæðismenn
hefðu stutt þjóðarsáttarsamningana
1990 en þá hefði flokkurinn verið í
stjómarandstöðu.
Friðrik sagði að lokum, að staðan
í þjóðarbúskap íslendinga nú væri
ekki sú, að verið væri að skipta
gróðanum vegna betri afkomu.
Þvert á móti væri verið að jafna
niður tapi og yrði að leitast við að
gera það þannig að þeim væri hlíft
sem verst væru settir.
Áhyggjur af áróðursstöðu
flokksins
Að loknum ræðum ráðherranna
fóru fram almennar umræður og
tóku fyölma.rgir til máls. Einnig
gafst fundarmönnum kostur á að-
koma á framfæri fyrirspurnum til
þingmanna flokksins. Flestir ræðu-
menn á fundinum minntust á að
flokkurinn hefði átt undir högg að
sækja í umræðum um aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar og vora forystumenn
hans hvattir til að skýra stefnu sína
betur fyrir kjósendum.
1
Erlend skip fá að landa karfa sem veiddur er á ákveðnum svæðum fyrir sunnan og suðvestan land
Skref í áttina en
ekki nóg að gert
*
- segir stjórnarformaður Utgerðarfélags Akureyringa
Sjávarútvegsráðuneytið gaf í fyrradag út tilkynningu um framkvæmd
eftirlits með afla erlendra skipa sem leita hér hafnar til löndunar eða
til að kaupa þjónustu. Nú verður skipum, sem eingöngu halda sig á
veiðum á afmörkuðu úthafskarfasvæði í grænlenskri lögsögu suðvestur
af landinu og á opna hafsvæðinu sunnan við landið, heimilað að koma
til hafnar hér á landi. Sjávarútvegsráðherra hafnar algerlega hugmynd-
um um þjónustu við erlend skip sem veiða úr öðrum karfastofnum þar
sem þeir séu fullnýttir, jafnvel þó útgerðir eða skip séu í eigu íslenskra
aðila. Sljórnarformaður Útgerðarfélags Akureyringa, sem hyggur á
kaup á meirihluta í þýzku útgerðarfyrirtæki, sem meðal annars veiðir
karfa við Grænland, segir að nýja tilkynningin sé skref i áttina, en þó
sé ekki nóg að gert.
í auglýsingu sjávarútvegsráðu-
neytisins um þjónustu við erlend fiski-
skip er þeim heimilað að koma til ís-
lenskra hafna eftir úthafskarfaveiðar.
Hins vegar hefur verið vandi að fram-
kvæma þetta vegna þess hvað erfitt
getur verið að greina afla skipa í
sundur eftir karfategundum þegar
þau koma til hafnar. „í nýju tilkynn-
ingunni lýsum við því yfir að við
munum halda áfram að framkvæma
auglýsinguna eins og hún var útgefin
enda felur hún í sér rýmstu mögulegu
túlkun á lögunum. Hins vegar af-
^mörkum við sérstök svæði þar sem
nær einvörðungu veiðist úthafskarfi.
Þau skip sem halda sig eingöngu til
veiða á þessum svæðum eiga rétt á
að koma hér til hafnar," sagði Þor-
steinn Pálsson sjávarútvegsráðherra.
„Við höfum ekki séð nein rök til
þess að hverfa frá þeirri stefnu að
útiloka skip seirt eru að veiða gull-
karfa og djúpkarfa frá því að koma
hingað. Þessir stofnar eru fullnýttir.
Alþjóða hafrannsóknaráðið hefur
mælt með 120 þúsund tonna veiði
úr þeim. Við sjálfir veiðum um 110
þúsund lestir, Færeyingar 10-15
þúsund lestir og Grænlendingar hafa
gefið út kvóta fyrir 46 þúsund lestur.
Þannig hafa verið gefnir út kvótar
fyrir allt að 170 þúsund lestum, eða
um 50 þúsund framyfir ráðgjöf. Með
því að auðvelda erlendum skipum að
veiða þennan físk utan lögsögunnar
erum við að rýra hagsmuni þeirra sem
stunda þessar veiðar innan lögsög-
unnar, hagsmuni íslenskra skipa.
Veiðireynsla erlendra skipa, þó þau
séu í eigu íslenskra aðila, kemur út-
lendingum til góða þegar kemur að
því að stofninum verði skipt og
minnkar hlut Islands. Við teljum að
það séu ekki lagaheimildir til rýmri
túlkunar og engin efnisleg rök til
rýmri framkvæmdar en nú hefur ver-
ið ákveðin,“ sagði Þorsteinn.
Skref í áttina
Útgerðarfélag Akureyringa, sem
er í viðræðum um kaup á 60% hlut
Þrjár karfategundir

4ÖV
K
Karfinn semveiddur er á skástrikaða svæðinu telst úthafskarfi skv. tilkynningi
sjávarútvégsráðuneyfisins, og mega erlend skip því landa honum héná landi. Mins
vegaf mega erlend skip ekki landa hér karfa sem veiddur er norðan líiiunnar í
grænlensku efnahagslögsögunni og sunnan þeirrar íslensku. Þar eréinkum átt við
gulikarfa (öðru nafni stóra karfa) eða djúpkarfa. Úthafskarfinn heldúr sig einkum á
svæði vestan við Reykjaneshrygg, sem nær langt suður i haf. Harín er svipaður
djúpkarfa í útlíti, en þó með nokkuð öðru litafari. Hann verður hins vegar kyn-
þroska minni en bæði gullkarfi og djúpkarfi, en seiði hans eru stæhi. Hann gýtur á
minna dýpi en djúpkarfmnn og heldur sig mun ofar í sjónum um eðlunartímann
á haustin. Mest er veitt hér við land af gullkarfa, en eftir að togararfóru að veiða
dýpra er djúpkarfi algengarí í aflanum. Minna hefur verið veitt af úthafskarfa fram á
siðustu ár, en nú er sótt i hann í auknum mæli. Úthafskarfinn er einkúm veiddur í
flotvörpu en ekki botnvörpu eins og aðrar karfategundir. Árið 1991 veiddu íslend-
íngar alls um 104.000 lestir af karfa, þar af var úthafskarfi 7.500 tonn. f fyrra voru
hins vegar veidd um 102.000 tonn af karfa og úthafskarfi var 14.000 tonn þar af.
Gullkarfi: Neðsti gaddurinn er oft
lítið áberandi. Gaddur neðan úr
skolti að jafnaði lítill.
Djúpkarfi/Úthafskarfi: Augu áber-
andi stór. Kinnbeinagaddar heldur
stærri en á gullkarfa. Neðsti gadd-
urinn veit aðeins fram. Áberandi
gaddur neðan úr neðra skolti. Lita-
far úthafskarfa er nokkuð frábrugð-
ið djúpkarfa.
í Mecklenburger Hochseefíscherei í
Þýskalandi, hefur óskað eftir því að
skip þess félags fái þjónustu í höfnum
á íslandi. „Þetta er skref í áttina en
ég hefði þó viljað þessi gata hefði
verið gengin til enda,“ sagði Sverrir
Leósson, formaður stjórnar Útgerðar-
félags Akureyringa, þegar leitað var
álits hans á nýju tilkynningunni.
Hann sagði að leyfa hefði átt fyrir-
tæki sem yrði í meirihlutaeigu íslend-
inga að hafa frjálsan aðgang. „Veiðar
þessarra skipa era staðreynd og þau
verða áfram á sjó. Við breytum því
ekki,“ sagði Sverrir. Hann sagði að
þjónusta við skipin hér skapaði tekjur
fyrir landið.
„Með þessu höfnum við öllum hug-
myndum um að veita þeim sérstök
réttindi til að veiða úr fullnýttum
stofni af gullkarfa á þeim grundvelli
að útgerðin sé í eigu íslenskra aðila.
Þetta eru þýsk skip og fara að þýsk-
um reglum. Ekki hægt að taka upp
þau geðþóttavinnubrögð að ákveða
mönnum opinber réttindi eftir því
hveijir eru eignaraðilar, það verða
að gilda almennar reglur,“ sagði Þor-
steinn Pálsson um mál Útgerðarfé-
lagsins.
Flugleiðir segj- .
ast ekki elta sér-
tilboð flugfélaga
FLUGLEIÐIR telja ekki ástæðu til að bregðast sérstaklega við nýju
fargjaldatilboði frá bandaríska flugfélaginu Northwest Airlines og
samstarfsaðila þess hollenska flugfélaginu KLM, sem Wall Street
Journal greindi nýlega frá. „Við eltum ekki sértilboð annarra flugfé-
laga, en tökum tillit til þeirra eins og geta okkar leyfir. Það er
ekki hægt að sjá fyrir hvaða áhrif þetta hefur,“ segir Vilhjálmur
Guðmundsson forstöðumaður fargjaldadeildar Flugleiða.
Northwest og KLM bjóða 40%
lækkun á fargjöldum frá Bandaríkj-
unum til Evrópu í vor og sumar.
Lækkunin er svipuð og önnur stærri
bandarísk flugfélög hafa kynnt, en
flugfélögin tvö bjóða að auki upp á
mjög hagstæðan „Evrópu-flugp-
assa“ fyrir áfangastaði innan Evr-
ópu, sem kann að reynast öðram
flugfélögum erfiður í hörðu far-
gjaldastríði, að mati Wall Street
Journal.
Fundur svæðisstjóra
Morgunblaðið hafði samband við
Vilhjálm Guðmundsson til að kanna
hvaða áhrif þetta hafi hjá þeim og
hvernig þeir ætli að bregðast við
þessu.
Hann sagði að í dag væri fyrir-
hugaður fundur hjá svæðisstjórum
Flugleiða hér í Reykjavík, þar sem
þetta mál og fleiri slík yrðu trúlega
tekin fyrir. „Svona mál era alltaf
að skjóta upp kollinum, en þau eru
alltaf bundin ýmsum skilyrðum, eins
og ákveðinni tímasetningu og stað.
Við eltum ekki sértilboð annarra
flugfélaga, en auðvitað verðum við
að taka tillit til þeirra, eins og geta
okkar leyfir. Evrópu-flugpassinn er
ekki nýtt fyrirbæri, þar sem ýmis
flugfélög hafa boðið hann áður.“
Amsterdam er miðstöð beina
flugsins til Evrópu hjá Northwest^
og KLM. Farþegar frá Bandaríkjun-
um verða að fljúga um Amsterdam
til hinna ýmsu áfangastaða, sem
getur verið bæði kostur og galli.
Með Evrópu-flugpassanum er boðið
upp á flug til þriggja áfangastaða
innan Evrópu út frá Amsterdam
fyrir um 6.540 krónur. Ef um fleiri
áfangastaði er að ræða, þá bætasL
við frá 4.580 upp í 7.980 krónur.