Morgunblaðið - 14.04.1993, Qupperneq 40

40
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. APRÍL 1993
Þorvaldur Valdi-
marsson- Minning
Fæddur 23. júlí 1916
Dáinn 5. apríl 1993
Hann „Valdi afi“ er dáinn. Hann
var afi mannsins míns en samt hef
ég kallað hann þessu nafni alla tíð.
Mig langar til þess að minnast hans
í nokkrum orðum.
Valdi afi var maður sem kom til
dyranna eins og hann var klæddur.
Hann hafði gaman af því að rök-
ræða við fólk og stóð fast á sínu.
Hann var fróður og vel lesinn og
mörg kvöldin áttum við saman þar
sem við ræddum um heimsins gagn
og nauðsynjar og ávallt var Valdi
uppspretta mikils fróðleiks. Ósjald-
an fór hann með heilu kvæðin utan-
bókar og sagði mér margar sögur
frá bernsku sinni.
Eftir að Inga amma dó þá fannst
mér Valdi afi aldrei verða samur
og áður, hans missir var mikill. Þau
hjónin voru einstaklega gestrisin
og það var alltaf svo notalegt að
koma til þeirra.
Valdi afi hafði verið veikur í
nokkur ár en alltaf bar hann sig
vel. Hann var ávallt nægjusamur,
fór ekki fram á mikið frá öðrum
og var svo þakklátur þótt að ég
bara hringdi í hann, það var alveg
nóg.
Valdi afi var sérstaklega stoltur
maður og eitt af hans markmiðum
í lífinu var það að skulda engum
neitt. Hann sagði oft við mig: „Ef
þú átt ekki peninga til þess að borga
á borðið það sem að þú ætlar að
kaupa, þá átt þú ekki að kaupa
það.“
Valdi afi var hlýr og einlægur
maður og þótti mér mjög vænt um
hann. Hann var okkur hjónunum
einstaklega góður.
Ég sá Valda afa tæpri viku áður
en hann dó. Hann var svo glaður
og ánægður og mér fannst ég ekki
hafa séð hann eins hressan lengi
vel en nú er hann dáinn. Mig lang-
ar til þess að kveðja hann og þakka
honum fyrir allt með erindi úr Ein-
ræðum Starkaðar sem hann fór svo
oft með fyrir mig.
Eitt bros getur dimmu í dagsljós breytt,
sem dropi breytir veig heillar skálar.
Þel getur snúist við atord eitt.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar.
Svo oft leyndist strengur í brjósti, sem brast
við biturt andsvar, gefið án saka.
Hve iðrar-margt líf eitt augnakast,
sem aldrei verður tekið til baka.
Elsku Birgir, Sigríður og Siggi,
ég sendi ykkur mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Guð blessi minn-
ingu Þorvaldar Valdimarssonar.
Alma Eir Svavarsdóttir.
■»
Þorvaldur Valdimarsson fv. fisk-
sali Austurbergi 30 Reykjavík lést
5. apríl sl. eftir langvarandi veik-
indi og verður jarðsunginn frá
Fella- og Hólakirkju í dag.
Hann fæddist 23. júlí 1916 á
Suðureyri við Súgandafjörð og var
rammvestfírskur langt fram í ættir
og bar hann uppruna sínum skýrt
vitni.
Faðir Þorvalds var Valdimar Þor-
valdsson bátasmiður í Súganda-
firði, en hann fluttist til Suðureyrar
í byijun þessarar aldar.
Valdimar var mikill gáfu-, fróð-
leiks- og lærdómsmaður eins og títt
er um afkomendur Friðberts Guð-
mundssonar frá Vatnsdal. Hann
hafði afburða minni og var allra
manna fróðastur um ættfræði og
sögu og kunni íslendingasögurnar
nánast utanbókar. Hann hafði mik-
ið dálæti á fornri grískri og róm-
verskri menningu og hélt mikið upp
á ritverk Wills Durants. Auk þess
kunni hann ýmislegt fyrir sér í geo-
metríu og var mikill meistari í að
teikna sporbauga, en þá notaði
hann við smíði vissra bátshluta.
Hann ferðaðist ekki mikið um dag-
ana, en bætti það upp með lestri
ferðapistla og frásagna eftir Matt-
hías Jochumsson, Pálma Hannes-
son, Guðmund Finnbogason o.fl.
Hann varði verulegiim hluta tekna
sinna til bókakaupa og var óspar á
að miðla öðrum af þekkingu sinni.
Ennfremur skrifaði hann fjölmarg-
ar greinar og hafa sumar þeirra
birst á prenti. Valdimar lést árið
1976 á nítugasta og áttunda aldurs-
ári.
Móðir Þorvalds var Kristín Bene-
diktsdóttir frá Bolungavík en hún
var dóttir hins mikla aflamanns og
sjósóknara Benedikts Gabríels
Jónssonar í Bolungavík.
Hún var gædd ríkum Iistrænum
gáfum, full af glaðværð og bjart-
sýni og sagði svo skemmtilega frá
að fólk kom oft í heimsókn til að
njóta skemmtilegs félagsskapar.
Þegar hún var 13 ára fórst faðir
hennar ásamt bróður og mág í af-
taka veðri og eftir varð hún að
bjarga sér sjálf. Fáir hafa þurft að
bera þyngri byrðar um dagana en
þessi fínlega kona. Tveir fyrstu eig-
inmenn hennar létust á sviplegan
hátt og hún stóð uppi alein með
fjölmörg börn.
Hún giftist Valdimari 1912 og
eignuðust þau átta börn þar af dóu
fimm í bernsku eða í blóma lífsins.
Hetjulund, hugprýði og hjarta-
gæska þessarar konu var með slík-
um fádæmum að helst er hægt að
líkja því við móður Lemmikáinens
í hinum foma sagnabálki Kalevala.
Kristín lést 1948.
Af 14 börnum hennar eru tvö enn
á lífi þau Guðrún Valdimarsdóttir
frá Suðureyri og Ólafur S. Ólafsson
fv. kennari Reykjavík. Þorvaldur
yfirgaf ungur heimahagana og hélt
til Reykjavíkur. Hann var við nám
á Laugarvatni veturinn ’33-’34 og
tók hið svokallaða minna fiski-
mannapróf frá Sjómannaskólanum
í Reykjavík árið 1941, en það veitti
skipstjómarréttindi upp í 75 tonna
fiskiskip. Hann tók einnig þátt í
Stjórnmálaskóla Sjálfstæðisflokks-
ins sér til gamans, en þar kenndi
Gunnar Thoroddsen ræðumennsku
og framsögn.
Leið Þorvalds eða Valda eins og
hann var kallaður í daglegu tali lá
brátt á sjóinn. Hann reri í nokkur
ár á útilegubátum frá Reykjavík
og Sandgerði, en fór síðan á togar-
ana og var lengstum á Karlsefni
með Halldóri Ingimarssyni og
Snorra goða, en þar var Sigurður
Guðjónsson skipstjóri. Valdi sigldi
öll stríðsárin og var stundum hætt
kominn í þeim ferðum. Hann var
eftirsóttur togarasjómaður, enda
góður verkmaður og flinkur neta-
maður. Ekki spillti það fyrir að
hann var góður sögumaður og hélt
uppi fjörinu um borð, en það skipti
miklu máli á löngum og tilbreyting-
arlausum veiðitúrum.
Valdi hætti sjómennsku 1955 og
fór þá að vinna í fiskbúð hjá Stein-
grími Bjarnasyni um nokkurn tíma,
en leigir nokkru síðar fiskbúð á
Langholtsvegi 19 og starfar síðan
við fisksölu til ársins 1978. Síðustu
starfsárin vann hann hjá Eimskip
við afgreiðslu í Borgarskála.
Mesta lán Valda í lífinu var án
efa þegar hann kynntist lífsföru-
nauti sínum, Ingibjörgu Georgs-
dóttur frá Ytri-Njarðvík, f. 1917,
árið 1941 og eignuðust þau tvö
börn, Birgi f. 1942, og Sigríði f.
1954. Ingibjörg hafði áður eignast
dreng, Sigurð Má Helgason, f.
1940, og gekk Þorvaldur honum í
föðurstað.
Ingibjörg var afburðarkona hlý,
gestrisin og dugleg og stjórnaði hún
heimilinú af miklum myndarskap
og var heimilið orðlagt fyrir gest-
risni. Þau hófu búskap í Ytri-Njarð-
vík en fluttust síðan til Reykjavíkur
og bjuggu lepgstum á Kleppsvegi
54 og síðustu árin að Austurbergi
30. Ingibjörg lést 5. september
1988.
Valda var margt til lista lagt.
Hann hafði gaman af tafli, spilum,
krossgátum og hverskyns þrautum
og hann hafði ennfremur mikið
gaman af kvæðum og skáldskap.
Sérstakt dálæti hafði hann á lífs-
reynslu skáldunum, Einari Ben.,
Steini Steinarr, Erni Arnarsyni og
Vilhjálmi frá Skáholti. Oft var glatt
á hjalla í kringum Valda, sérstak-
lega þegar hann flutti þessi ljóð af
mikilli innlifun og fjöri. Valdi var
ekki allra. Hann gat líka verið
styggur, stúrinn og þrætugefinn.
En þeir sem þekktu hann vel vissu
að innan við skrápinn bjó viðkvæm,
örlát og skemmtileg mannvera sem
gladdi marga og sparaði ekkert til
að verða örlát og skemmtileg mann-
vera sem gladdi marga og sparaði
ekkert til að verða öðrum að góðu
liði.
Við sem áttum því láni að fagna
Mér er bæði ljúft og skylt að
minnast Þorkels Sigurðssonar mágs
míns og vinar sem lést að heimili
sínu 29. mars sl. Óhætt er að segja
að nú sé horfinn af sjónarsviðinu
eftirminnilegur persónuleiki. Vin-
skapur okkar var margvíslegur.
Þorkell var tíður gestur á heimili
okkar hjóna þar sem við gátum
setið tímunum saman og spjallað
um sameiginleg áhugamál okkar —
tónlist og kvikmyndir. Það er tón-
listinni að þakka að við fórum sam-
an til London í ágúst sl. til þess
eins að komast á tónleika með
mörgum af okkar uppáhalds hljóm-
sveitum.
Áhugi hans á menningu, mann-
kynssögu og kvikmyndum áttu hug
hans allan. Hann las allar þær
bækur sem hann komst yfir og það
var varla sýnd kvikmynd á íslandi
sem fór fram hjá honum. Að ræða
Fædd 28. október 1927
Dáin 3. apríl 1993
í gær, 13. apríl, var til moldar
borin Guðrún Pétursdóttir sem lést
á Landspítalanum að morgni 3. apríl
eftir erfiða sjúkralegu. Það var fyrir
tæpu ári að hún gekkst undir upp-
skurð og var þá sýnt að hveiju
stefndi. Gunna, eins og hún var köll-
uð í okkar hópi, var ættuð frá Ólafs-
vík. Hún missti föður sinn í bernsku
og þurfti snemma að sjá sér far-
borða.
Þakklæti er okkur efst í huga
þegar við minnumst Gunnu, þakk-
Iæti fyrir hennar hlýja, bjarta bros
og jákvætt lifandi viðmót sem allir
nutu. Hún var alltaf veitandinn, hún
tók svo kærleiksríkan þátt í raunum
annarra og gladdist líka innilega
yfir velgengni hjá öðrum. Hún bar
aldrei á torg eigin sjúkdóm né erfið-
leika af neinu tagi og sjálfsvorkunn
vildi hún aldrei hlusta á. Hún kunni
að haga orðum sínum þannig að
aldrei var misskilið.
Óla manni sínum kynntist hún
árið 1950. Þá voru þau bæði að ná
að kynnast Valda persónulega,
þökkum margar ánægjustundir og
óskum honum góðrar ferðar til
nýrra heimkynna.
Ellert Ólafsson.
Það er erfitt að sætta sig við það
að næst þegar ég fer til íslands
verði Þorvaldur Valdimarsson —
Valdi tengdafaðir minn — ekki leng-
ur á meðal vor, þó að í langan tíma
hafí verið ljóst að hveiju dró.
Þau 15 ár sem við þekktumst var
Valdi ávallt ómissandi hluti af ís-
landsdvöl minni. Við vorum aldrei
nábúar, en áttum oft náin kynni,
sérstaklega þegar ég dvaldist í
Reykjavík í fríi eða námsleyfi og
er mér minnisstætt sumarið 1987
er ég sótti námskeið í Reykjavík
og bjó þá hjá Valda í Austurberg-
inu. Þetta sumar vorum við aðeins
tveir á heimilinu því að tengdamóð-
ir mín, Ingibjörg Georgsdóttir, sem
lést 5. september 1988, gætti þá
barna okkar Sigríðar á Egilsstöð-
um.
Ég minnist margra kvöldstunda
þá, þegar við ræddum málin og var
oft rabbað langt fram á nótt, sér-
staklega þegar talið''”barst að
æskuárum í Súgandafirði eða hann
ræddi störf sín og áhugamál. Þá
hafði hann gaman af að segja frá
þeim miklu breytingum í þjóðfélag-
inu sem átt höfðu sér stað á ævi
hans. Valdi var lítillátur eins og svo
margir íslendingar eru, hann lét
lítið á sér bera, en þegar talið barst
við hann var stundum eins og að
tala við alfræðiorðabók, hann vissi
allt um sögu mannsins og allar
styijaldir aftur í tímann. Það var
jafnan stutt í brosið hjá Þorkeli sem
hafði mjög eftirminnilegan og smit-
andi hlátur og við gátum skipst á
bröndurum og hlegið í marga daga.
Uppáhaldið í lífi Þorkels var án
efa sonur okkar Hlöðver litli sem
veitti honum mikla gleði í hvert sinn
sem þeir hittust. Þeir sem þekktu
Þorkel vita vel hversu duglegur og
kraftmikill hann var í leik og starfi.
Ef einhver þurfti á aðstoð að halda
mátti stóla á Þorkel. Hann var með
sveinspróf í málaraiðn og það kom
sér oft vel þegar einhver í fjölskyld-
unni þurfti að mála hjá sér.
Það er sárt að sjá á eftir Þorkeli
sem átti sér stóra drauma um fram-
tíðina, drauma sem hann deildi með
okkur og leitaði óspart álits okkar.
sér eftir alvarleg veikindi. Þau giftu
sig í kyrrþey vestur í Ólafsvík og
frábáðu sér öll veisluhöld. Þau blésu
á alla erfiðleika og komu sér fljót-
lega upp fallegu heimili á Austur-
brún 25. Það hús byggðu þeir í fé-
lagi Óli og Baldur bróðir hans.
Óli dó fyrir rúmum þremur árum
eftir erfiða og langa baráttu og þá
kom berlega í ljós sálarþrek hennar
og kærleikur, þegar hún annaðist
hann með ástúð og umhyggju þar
til yfir lauk.
Gunna og Óli eignuðust fimm
börn, en þau eru: Karólína Ingi-
björg, fædd 8. janúar 1951, Siguijón
Arni, fæddur 21. september 1954,
Hafdís, fædd 17. janúar 1956, The-
ódóra, fædd 1. maí 1960, og Óli
Rúnar, fæddur 26. maí 1963. Hafa
þau öll stofnað sín eigin heimili nema
Óli Rúnar sem hélt heimili með
móður sinni. Alls eru barnabörnin
orðin 13. Öll hafa þau erft þá góðu
kosti sem einkenndu Gunnu og Óla.
Þau tóku líka að sér bróðurdóttur
Óla, Hrafnhildi, þegar hún varð
munaðarlaus. Það var alltaf til rúm
á þeirra heimili, þó að aðrir sæju
Þorkell Sigurðs-
son - Minning
Guðrún Péturs-
dóttir - Minning
að hlutum sem honum fundust
áhugaverðir þá gat hann haldið
hrókaræður um málið. Valdi hafði
víðtæka lífsreynslu og var marg-
fróður og hann hafði alltaf gaman
af frásögnum af fólki og mannlífi
jafnt á íslandi sem og í öðrum lönd-
um. Þrátt fyrir erfið veikindi, var
alltaf stutt í kímnina og léttleikann
sem einkenndi hann alla tíð.
Valdi og Inga ólust upp á tímum
þegar lífsbaráttan var miklu harð-
ari en í dag. Þetta mótaði þeirra
afstöðu til lífsins, þau gerðu miklar
kröfur til sjálfra sín og unnu af
kappi eins lengi og heilsa og kraft-
ar leyfðu. Þau voru alltaf boðin og
búin að aðstoða aðra og nutu þess
að gefa frekar en þiggja. Þau sýndu
öllum mikla gestrisni og góðvild þ.
á m. foreldrum mínum og vinum
þegar þau dvöldust á íslandi.
Valdi undirstrikaði oft hve mikil-
væg menntunin væri, því að góð
almenn menntun væri undirstaða
allra framfara. Hann minntist ávallt
með virðingu og þakklæti skóla-
göngu sinnar á Laugarvatni og í
Sjómannaskólanum og fýlgdist
áhugasamur með námi barna og
bamabarna sinna og hvatti þau
óspart til dáða.
Það er ljóst að enginn veit hvað
átt hefur fyrr en misst hefur en það
er manni hughreysting að hann fór
héðan saddur lífdaga og skilur eftir
sig spor sem sannarlega er vert að
minnast.
Heiðruð sé minning hans.
Leo Jensen, Danmörku.
Núna þegar leiðir okkar skilja bið
ég Guð að taka vel á móti honum
og með söknuð í hjarta kveð ég
mág minn og vin með virktum.
Megi algóður Guð styrkja fjölskyldu
þína.
Sigurður Hlöðversson.
kannski ekki allt það pláss í fjögurra
herbergja íbúð og með hluta af hópn-
um á táningsaldri.
Strax og fór að létta á barnaupp-
eldinu fór Gunna út á vinnumarkað-
inn, ekki vegna þess að fjárins væri
vant, heldur gat hún aldrei setið
auðum höndum. Hún var í hluta-
starfi hjá Sparisjóði Reykjavíkur í
áratugi, og inn á milli í ýmsum auka-
störfum. Maður heyrði hana ósjaldan
segja þegar leitað var til hennar: „Ég
get ómögulega neitað, og svo er
þetta svo skemmtilegt fólk.“
Skemmtilegt fólk var Gunnu að
skapi og sjálf var hún skemmtileg
kona. Óskiljanlegt var allt það þrek
sem bjó í henni, og varð manni á
að hugsa, hvort hún hefði erft ein-
hvern dulinn kraft frá Jöklinum, eins
og margur vill halda fram fyrir vest-
an.
Eftir lát Óla hélt Gunna áfram
að hjúkra sjúkum og þá á DAS, og
gekk þá ekki heil til skógar.
Gunnu var ekki mikið um oflof
gefið, en það er bara ekki hægt að
minnast hennar á annan hátt en hér
er gert, svo margt gott átti hún til.
Ástvinum hennar vottum við okk-
ar innilegustu hluttekningu. Þegar
fram líða stundir, breytist sorgin í
fagrar, kærar minningar um ástríka
foreldra.
Við þökkum samleiðina sem við
áttum og góðar minningar.
Inga og Örn (Addi).