Morgunblaðið - 06.06.1993, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SÚNNUDÁGUR 6. JÚNÍ 1993
Jóhanna Gunnars-
dóttír — Minning
Aldarminning
Guðmundur Jóhanns-
son frá Sveinatungu
Fædd 1. febrúar 1922
Dáin 29. maí 1993
Látin er í Reykjavík Jóhanna
Gunnarsdóttir húsmóðir, Ból-
staðarhlíð 58.
Mig langar í fáum orðum að
minnast kærrar frænku minnar.
Jóhanna var fædd í Brekkuholti
við Bræðraborgarstíg 1. febrúar
1922 og voru foreldrar hennar
Kristrún Jóhannesdóttir frá
Brekkuholti og Gunnar Sigurðs-
son, kaupmaður í Von. Jóhanna
ólst upp hjá móður sinni og var
hennar eina barn. Hún átti þó sitt
annað heimili hjá foreldrum mínum
og var hennar eina bam. Hún átti
þó sitt annað heimili hjá foreldrum
mínum, á heimili móðursystur
sinnar og föðurbróður, þeirra Sig-
ríðar Jóhannesdóttur og Sigurðar
Sigurðssonar í Brekkuholti og síð-
ar á Norðurstíg 5 í Reykjavík, en
þár bjuggu þær mæðgur lengi.
Jóhanna lauk gagnfræðaprófí
frá Gagnfræðaskóla Reykjavíkur í
Vonarstræti og vann að því loknu
við skrifstofustörf í Ingólfsapóteki.
Hún giftist eftirlifandi manni sín-
um, Jónasi Jónssyni, húsasmið, 2.
ágúst 1952. Jónas er af húnvetn-
esku bændafólki kominn, ættaður
frá Hlíð á Vatnsnesi, sonur hjón-
anna Jóns Lárussonar og Halldóru
Margrétar Guðmundsdóttur. Þau
hjónin bjuggu fyrst á Tjarnargötu
lOa í Reykjavík, en byggðu síðar
raðhús á Álfhólsvegi 2a í Kópavogi
og bjuggu þar flest sín búskapar-
ár. Síðustu árin hafa þau búið í
Bólstaðarhlíð 58.
Eftir að Jóhanna giftist helgaði
hún heimilinu og uppeldi bamanna
krafta sína. Þeim hjónum varð
fjögurra barna auðið, Kristrúnar,
Gylfa, Jóns Halldórs og Þóris, og
eru þijú þeirra á lífí. Kristrún lést
aðeins 22 ára gömul árið 1975.
Gylfi er sölumaður hjá Max hf.,
fataverksmiðju, í sambúð með
Kristínu Huldu Hauksdóttur. Gylfí
á dótturina Kristrúnu af fyrra
hjónabandi sínu. Jón Halldór er
giftur Guðrúnu Gröndal og era þau
bæði við nám og störf í Þýska-
landi. Þau eiga soninn Össur Inga.
Þórir er yngstur og býr enn í for-
eldrahúsum.
Þótt Jóhanna væri eina barn
móður sinnar þá átti hún fimm
hálfsystur og ekki færri en sjö
uppeldissystkin á Norðurstígnum.
Hún var alla tíð sem ein af okkur
systkinunum og tók fullan þátt í
öllu því sem fjölskyldan sameinað-
ist um. Jóhanna var umhyggjusöm
dóttir og móðir. Móðir hennar,
Kristrún, átti allt frá því þau Jónas
giftu sig óg þar til hún lést, 1977,
heimili hjá þeim Jónasi. Kristrún
dóttir hennar átti við fötlun að
stríða frá fæðingu. Var afar kært
með þeim mæðgum og tók Jóhanna
dótturmissinn nærri sér.
Jóhanna og Jónas vora mjög
samhent hjón. Heimili þeirra bar
vitni þeirri alúð sem þau lögðu í
alla hluti. Jóhanna hafði unun af
garðrækt árin sem hún bjó í Kópa-
vogi og bar garðurinn þar þess
glöggt merki. Þau hjón ferðuðust
mikið og þá oft með frændfólki
sínu og vinum, aðallega hér innan-
lands, en á síðari áram einig er-
lendis. Vora ferðalögin þeim eilíf
uppspretta umræðu og frásagna á
góðum stundum.
Á síðustu áram átti Jóhanna við
erfið veikindi að stríða. Hún bar
sig þó alltaf vel og náði sæmilegri
heilsu inn á milli.
Ég kveð mína elskulegu frænku
og votta Jónasi, sonum, tengda-
dætram og barnabörnum mína
innilegustu samúð.
Útför Jóhönnu verður gerð á
morgun, mánudag, frá Fossvogs-
kapellu kl. 15.00.
Aðalheiður Sigurðardóttir.
Þegar ég heyrði að amma mín
hefði dáið morguninn 29. maí sl.
varð mér hugsað til allra þeirra
skemmtiiegu stunda sem ég átti
með henni og afa þegar ég kom
til þeirra. Hún var alltaf svo hress
og kát þrátt fyrir veikindin.
Ég og Össur frændi minn hitt-
umst stundum hjá ömmu og afa
og lékum okkur meðan fullorðna
fólkið sat yfír kaffíbolla. Ég fór til
Reykjavíkur helgina 20.-24. maí
og ekki óraði mig fyrir því að þetta
yrði í síðasta skiptið sem ég sæi
ömmu.
Ég vil þakka ömmu minni fyrir
allar þær yndislegu og skemmti-
legu stundir sem við áttum saman.
Ég bið Guð að geyma afa minn,
pabba minn og alla aðra ættingja
og vini.
Kristrún Yr.
Hinn 2. september 1931 birtust
í Morgunblaðinu eftirfarandi minn-
ingarorð: „í fyrrakvöld, eins og svo
mörg önnur, sat hann í vinahóp,
glaður og reifur, og ræddi um lands-
ins gagn og nauðsynjar, um áhuga-
mál sín, því hann var, eins og al-
kunnugt er, maður óvenjulega ríkur
af áhugamálum. En skammri
stundu síðar er hann fluttur dauð-
vona og meðvitundarlaus á spítala,
og andast í þeim svifum."
Undir lok minningarorða ritstjór-
ans segir: „Það einkenndi Guðmund
mest í afskiftum hans af opinberam
málum, hve sýnt honum var um að
setja sig í spor þeirra manna sem
við erfiðleika eiga að etja í daglega
lífínu. Þessi skapeinkenni hans,
hjálpfýsi og greiðvikni, aflaði hon-
um víðtækra vinsælda, hvar sem
hann fór og að hvaða vérki sem
hann vann. Það var bókstaflega
eins og hann gleymdi að jafnaði
eigin hag og öllu því sem við kom
einkahagsmunum, fyrir því að vinna
fyrir áhugamál sín á sviði stjóm-
mála og félagsmála." Hver var hann
þessi einbeitti og ötuli forystumaður
Sjálfstæðisflokksins sem féll frá á
besta skeiði, aðeins 38 ára að aldri?
Guðmundur var fæddur í Sveina-
tungu í Norðurárdal 6. júní 1893,
næstelstur 11 systkina, en þar af
komust átta á legg, auk fósturbróð-
ur. Foreldrar hans vora Ingibjörg
Sigurðardóttir og Jóhann Eyjólfs-
son, bóndi og alþingismaður. Þau
bjuggu síðar í Brautarholti á Kjalar-
nesi, árin 1915-1923. Guðmundur
fór ungur til náms í Hvanneyrar-
skóla og sigldi eftir það til Noregs
og Danmerkur til að kynna sér
búnaðarstörf. Eftir heimkomuna
gerðist hann ráðsmaður hjá föður
sínum í Brautarholti, en þegar Jó-
hann brá búi fluttist Guðmundur
til Reykjavíkur og gerðist kaupmað-
ur.
Guðmundur var maður fríður
sýnum, dökkur yfírlitum. Hann
þótti flugmælskur og var hagyrð-
ingur góður, eins og hann átti kyn
til, sonur Jóhanns í Sveinatungu
og sonarsonur Eyjólfs í Hvammi.
Eftir Guðmund liggja óútgefin ljóð,
sem eru þrangin rómantík og sterk-
um tilfínningum og lýsa vel þeirri
samkennd sem hann hafði með þeim
er búa við skarðan hlut í samfélag-
inu. Guðmundur var lífsnautnamað-
ur mikill. Hann var músíkalskur og
spilaði vel á píanó, allt eftir eyranu.
Guðmundur var einstaklega gestris-
inn og hjálpfús. Hann naut þess að
veita vel og láta fara vel um gesti
sína, ekki síst gömlu sveitungana.
Þegar á unga aldri gekkst hann
fyrir stofnun ungmennafélags í
sinni sveit og var í stjórn þess með-
an hans naut þar við.
Guðmundur var ekki fyrr kominn
til Reykjavíkur en að bera fór á
honum í félagsmálum bæjarins.
Fyrsta félagið sem hann stofnaði
var Félag lóðaleigjenda sem knúði
í gegn umbætur á leigukjörum. Þar
kom fram hinn óvenjulegi áhugi
hans á félagsmálum og hæfíleikar
hans til að sameina menn til átaka.
Þessir hæfileikar áttu von bráðar
eftir að segja til sín við uppbygg-
ingu og skipulag Sjálfstæðisflokks-
ins.
Eftir kostningar 1927 tók við
völdum ríkisstjóm framsóknar- og
alþýðuflokksmanna. Guðmundur
tók sér þá fyrir hendur að efla fé-
lagsskap stjórnarandstæðinga og
gerðist formaður í landsmálafélag-
inu Verði. Á undan h'onum höfðu
verið tveir formenn, hvor sitt árið,
þeir Magnús Jónsson prófessor og
Jón Ólafsson bankastjóri. Ekki
mátti endurkjósa menn ár eftir ár.
Þessum lögum var breytt með til-
komu Guðmundar og var hann for-
maður Varðar frá 1928 og meðan
hann lifði.
Tvö meginverk lágu eftir Guð-
mund í þágu Varðar. í 25 ára af-
mælisriti félagsins er því haldið
fram að þessi stórmál hafí „haft
úrslitaþýðingu fyrir starfsemi fé-
lagsins og Sjálfstæðisflokksins, fyrr
og síðar“. Hið fyrra var að byggja
eigið húsnæði yfír starfsemina,
Varðarhúsið. Til gamans má geta
þess að Eyjólfur bróðir hans, sem
síðar átti eftir að verða formaður
Varðar, var formaður byggingar-
nefndar Sjálfstæðishússins.
Hið síðara meginverkefni Guð-
mundar átti þó eftir að standa leng-
ur. Það var sá grannur sem hann
lagði að skipulagi Sjálfstæðis-
flokksins. Þar var um að ræða starf-
skerfí sem virkjaði hundruð sjálf-
boðaliða, einkum í kringum kosn-
ingar. Guðmundur leitaði víða
fanga um hugmyndir í þessu sam-
bandi, bæði innanlands og utan.
Þetta nefndist í upphafi Foringjaráð
Varðarfélagsins (1929), en breyttist
síðar í Fulltrúaráð Sjálfstæðisfélag-
anna í Reykjavík (1938). Þetta
gerði Vörð að langstærsta og öflug-
asta stjómmálafélagi landsins.
I fyrstu mun nokkur leynd hafa
hvílt yfír starfsaðferðum Foringja-
ráðsins gagnvart keppinautum í
pólitíkinni. Hér mun fyrst og fremst
hafa verið um að ræða „smölunar-
kerfi“ sem fól í sér hverfaskiptingu.
Þegar kom að Lýðveldiskosningun-
um 1944 gengu allir flokkar að því
saman að fá sem mesta þátttöku.
Formaður nefndar allra flokkanna
var Eyjólfur, bróðir Guðmundar, og
þegar velja skyldi öflugasta kerfíð
kom ekki nema eitt til greina. Þar
með var hulunni líka lyft, og eftir
það gátu aðrir flokkar hagnýtt sér
það kerfi, sem Guðmundur hafði
komið á í Sjálfstæðisflokknum.
Árangur þessa öfluga skipulags í
lýðveldiskosningunum var þvílíkur,
að þar fékkst 99% þátttaka.
í afmælisritum Varðar er Guð-
mundar ævinlega minnst sem „höf-
undar Varðar", „þess sem byggði
félagið að verulegu leyti upp“, eins
og Stefán A. Pálsson, fyrram for-
maður félagsins, lýsir honum. Stef-
án bætir við: „í rauninni vil ég segja
að félagið sé verk Guðmundar.
Hann var frábærlega hugmyndarík-
ir og athafnasamur, áhugasamur
um almenningsheill og hvers kyns
þjóðmál, fórnfús og hjálpsamur,
enda vinsæll." Og síðar: „Það varð
hlutverk Guðmundar að byggja allt
skipulag Sjálfstæðisflokksins upp
frá grunni, og síðan hafa aðrir
flokkar stælt það og stolið úr því
eftir mætti.“
Guðmundur var ríkur að áhuga-
málum, eins og ritstjóri Morgun-
blaðsins komst að orði. Svo virðist
sem þau hafi legið nær félags-
hyggju en einstaklingshyggju.
Ragnar Lárusson, sem var formað-
ur Varðar og í stjórn lengur en
BÚSETI
Simi 25788.
SKRIFSTOFAN ER OPIN KL. 9-16 ALLA VIRKA DAGA.
LOKAÐ í HÁDEGINU KL. 12-13.
FÉLAGSLEGAR ÍBÚÐIR
TIL ÚTHLUTUNAR í JÚNÍ '93
Aðeins félagsmenn, innan eigna- og tekjumarka,
geta sótt um þessar íbúðir.
ENDURSÖLUÍBÚÐIR:
Stoður: Stærð: m! Hæð: Laus í: Sýning ib.
Garðhús 4, Reykjavík 4ra 115 3 nóv. '93 14. júní
Irönuhjalli 17, Kópavogi 3ja 85 3 júní ’93 14. júní
Frostafold 20, Reykjavík 3jo 78 5 sept. '93 14. júní
Berjarimi l, Reykjavík 2jo 49 1 sumur '93 teikningor
ALMENNAR IBUÐIR
TIL ÚTHLUTUNAR í JÚNÍ '93
Allir félagsmenn, þ.á m. þeir, sem eru yfir eigna- og/eða tekju-
mörkum, geta sótt um þessar íbúðir. Búsetugjald (leiga) er
mun hærra en í félagslegu íbúðunum.
ENDURSÖLUÍBÚÐ:
Staður: Stærð: m2 Hæð: Lous i:
Skólavörðustígur 20, Reykjavík 3jo 78 2 haust '93
Staður:
Arnarsmóri 4-6, Kópavogi
Arnarsmóri 4-6, Kópavogi
Birkihlið 2-2A, Hafnarfirði
NYJAR IBUÐIR:
Stærð: Fj. íbúða: Áætl. afhend.-.
2ja 2 júní '94
3ja 8 júní '94
3ja 2 okt./nóv. '93
VINSAMLEGA LESIÐ VEL EFTIRFARANDI:
Hvernig sótt er um íbúð:
Umsóknir um íbúðirnar verða að hafa borist skrifstofu Búseta
fyrir 15. hvers mánaðar á eyðublöðum sem þar fást.
Umsóknir gilda fyrir hverja auglýsingu fyrir sig og falla síðan
úr gildi.
Félagsmaður, sem sækir um nú og fær ekki íbúð, verður að
sækja um á ný.
Upplýsingar um skoðunardaga íbúða og/eða teikningar fást á
skrifstofu Búseta.
Til að umsókn sé gild er áríðandi að skattayfirlit (staðfest frá
skattstjóra) síðustu þriggja ára fylgi henni og að félagi skuldi
ekki eldri númeragjöld (félagsgjöld).
Númeragjöld má greiða með greiðslukorti.
Það nægir að hringja inn greiðslukortsnúmerið.
VINSAMLEGA SKILIÐ UMSÓKNUM INN FYRIR KL. 16
ÞRIÐJUDAGINN 15. JÚNÍ NK.
ENGAR ÍBÚÐIR AUGLÝSTAR TIL ÚTHLUTUNAR FYRR EN
5. SEPTEMBER NK.
ATH. SUMARLOKUN HJÁ BÚSETA
SKRIFSTOFA BÚSETA REYKJAVÍK VERÐUR LOKUÐ FRÁ
12. JÚLÍ TIL 9. ÁGÚST.
ÁRÍÐANDI SKILABOÐ LESIST INN Á SÍMSVARA í S. 25788.
BÚSETI
Hamragöfóum, Hóvallagötu 24, löl Reykjavík, sími 25788.
Til leigu skrifstofuhúsnæði
á Skúlagötu 63
Til leigu öll 3. hæðin (460 fm) og hluti 2. hæðar (sam-
liggjandi 150 fm) í þessu glæsilega húsi nr. 63 við Skúla-
götu, sem er örstutt frá Hlemmtorgi. Leigist í einu lagi
eða í hlutum. Laust frá 1. október 1993.
Upplýsingar hjá G J FOSSBERG vélaverzlun hf.,
sími 618560.