Morgunblaðið - 27.10.1993, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. OKTÓBER 1993
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. OKTÓBER 1993
23

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Kringlan 1, 103 Reykjavík. Símar: Skiptiborð 691100. Auglýsingar:
691111. Áskriftir 691122. Áskriftargjald 1400 kr. með vsk. á mánuði
innanlands. í lausasölu 125 kr. með vsk. eintakið.
Jafnt vægi
atkvæða
Landsfundur Sjálfstæðis-
flokksins samþykkti á
laugardag ályktun þar sem seg-
ir að flokkurinn „eigi að ganga
til viðræðna við aðra flokka um
breytingu á kosningalöggjöf-
inni á þeim forsendum að full-
trúar flokksins séu óbundnir af
einni leið frekar en annarri að
því markmiði sem að er stefnt,
- jöfnun atkvæðisréttar, að
þingstyrkur flokka sé í sam-
ræmi við atkvæðamagn, fækk-
un þingmanna, og að kjósend-
um verði tryggð sem mest áhrif
á það hveijir veljist til þingsetu.
Við meðferð málsins verði m.a.
athugað hvaða hluta kosninga-
laganna beri að binda í stjórnar-
skrá.“
í ályktuninni segir að núver-
andi kosningalöggjöf sé of flók-
in, geti leitt til óeðlilegrar niður-
stöðu og vægi atkvæða sé mjög
misjafnt milli kjördæma. Með
fækkun þingmanna myndi
einnig vera hægt að auka skil-
virkni í störfum Alþingis, auka
sparnað og frekara samræmis
myndi gæta milli fjölda alþing-
ismanna og fólksfjöldans í land-
inu.
Um áratugaskeið hefur ríkt
ákveðin samstaða um það hér
á landi að sanngjarnt væri að
vægi atkvæða á landsbyggðinni
væri meira en vægi atkvæða á
höfuðborgarsvæðinu. Margs
konar rök hafa verið færð fyrir
nauðsyn þess að viðhalda þessu
misvægi atkvæða en þó fyrst
og fremst þau að landsbyggðin
þurfi meira á skilningi og fyrir-
greiðslu Alþingis að halda en
þéttbýlið. Þá hefur það lengi
verið útbreidd skoðun að íbúar
suðvesturhornsins þurfi síður á
þingsætum að halda en lands-
byggðarmenn þar sem þeir hafi
betri aðgang að Alþingi og öðr-
um stofnunum en aðrir, enda
séu Alþingi og flestar opinberar
stofnanir á höfuðborgarsvæð-
inu. Þá hefur einnig verið varað
við hættunni á því að breyting-
ar á kosningalöggjöf gætu
skapað óbrúanlegan ágreining
milli sjónarmiða þéttbýlis og
dreifbýlis.
Alþingismaðurinn Einar
Kristinn Guðfinnsson, sem var
einn þeirra sem mæltu gegn
þessari ályktun á landsfundin-
um, vísaði einmitt til þess að
sátt hefði ríkt um það meðal
forystumanna Sjálfstæðis-
flokksins að nokkurt misvægi
atkvæða mætti ríkja. Flutti
hann breytingartillögu þar sem
tekið var fram að núverandi
kosningalöggjöf væri óviðun-
andi og leita yrði „víðtækra
sátta um sanngjarna breytingu
á kosningalöggjöfinni". Var sú
tillaga felld með miklum meiri-
hluta atkvæða og tillaga rétt-
arfars- og stjórnskipunarnefnd-
ar a’ð ályktun samþykkt
óbreytt.
í ritinu Atvinnustefna á ís-
landi 1959-1991, sem gefið var
út af Félagsvísindastofnun Há-
skólans á síðasta ári, er rakið
hvernig vægi atkvæða milli
dreifbýlis og þéttbýlis hefur
þróast á þessari öld.
Má nefna sem dæmi að á
sjötta áratugnum bjó meirihluti
kjósenda á suðvesturhorni
landsins en einungis 30% þing-
sæta komu þaðan. Þó að þetta
misvægi hafi að hluta til verið
leiðrétt með kjördæmabreyting-
unni árið 1959 var svo komið
á áttunda áratugnum að þótt
60% kjósenda byggju í Reykja-
vík og Reykjaneskjördæmi
komu þaðan innan við 40%'
þingsæta.
Kosningalöggjöfinni var enn
breytt árið 1987 en misvægi
milli landshluta þó ekki leiðrétt.
I alþingiskosningunum árið
1991 lentu einungis 46% þing-
sæta á suðvesturhorninu þrátt
fyrir að þar byggju þá 64% kjós-
enda. Þar sem hinn svokallaði
„flakkari" lenti á Vestfjörðum
í þessum kosningum var vægi
atkvæða Vestfirðinga tæplega
fjórfalt á við vægi atkvæða
Reykvíkinga en hafði verið tæp-
lega þrefalt á kjörtímabilinu á
undan.
Líkt og í svo mörgum öðrum
málum hefur tíðarandinn verið
að breytast hvað kjördæmamál-
in varðar. Það misvægi at-
kvæða, sem viðgengist hefur
milli kjördæma, telst ekki
ásættanlegt lengur líkt og
ályktun landsfundar Sjálfstæð-
isflokksins sýnir glögglega
fram á.
Núverandi kosningakerfi
hefur ekki verið lagað að fólks-
flutningum milli kjördæma og
er því úr sér gengið. Um þetta
virðast flestir vera sammála þó
að menn greini á um hversu
langt beri að ganga við jöfnun
atkvæðavægis og hvaða fyrir-
komulag eigi að styðjast við.
Krafan hlýtur samt að vera sú
að vægi atkvæða verði sem
allra jafnast þó að aldrei verði
hægt að tryggja algjörlega
jafnt vægi atkvæða nema með
því að breyta öllu landinu í eitt
kjördæmi.
í kjölfar þeirrar ályktunar,
sem samþykkt var á landsfund-
inum um helgina, hlýtur Sjálf-
stæðisflokkurinn að hafa frum-
kvæði að því að reynt verði að
finna lausn á þessu gamla deilu-
máli, sem sátt getur náðst um
í þjóðfélaginu öllu til langframa.
Tilraunir hafnar á Akureyri með nýja tegund af vindaflstöðvum
Ódýr og ein-
föld, en með
mikið stormþol
NILS Gíslason, einn stofnenda DNG á Akureyri, hefur sótt um
einkaleyfi á nýrri gerð vindaflstöðva. Hann hefur smíðað frum-
gerð í tilraunaskyni og gefur hún góða raun. Nils telur þessa
gerð mun ódýrari í framleiðslu og einfaldari í viðhaldi en þær
vindaflstöðvar sem boðnar eru í dag. Þá hefur hún mikið storm-
þol og skilar betri nýtingu við lítinn vindhraða en hefðbundnar
tegundir vindorkustöðva.
Það sem helst skilur þessa vind-
aflstöð frá hinum hefðbundnu er
að sjálfur vindhverfillinn virkar
sem snúður í raflinum sem fram-
leiðir rafmagnið og því er ekki
þörf fyrir þungan og flókinn gír-
búnað. Skrúfublöðin sitja í gjörð,
líkt og teinar í reiðhjóli. Snúnings-
hraða vindaflstöðvarinnar er
stjórnað með skurði skrúfublað-
anna. Vindhverfill tilraunastöðv-
arinnar er 2,5 metrar í þvermál
og skilar húii um 1,5 kílóvatta afli.
Aflstöðin þarf að geta snúist
eftir vindstefnu, venjulega er
snúningsásinn þar sem aflvélin
situr ofan á turninum en í út-
færslu Nils snýst allur turninn og
vindaflstöðin með. Lögun turnsins
gerir það að verkum að turninn
undir aflstöðinni þarf ekki að vera
jafn mikill að gerð og í venjulegum
vindaflstöðvum.
„Þetta er frumgerð til að fá
rétta tilfinningu fyrir þessu svo
þetta sé meira en tölur á blaði,“
sagði Nils í viðtali við Morgunblað-
ið. Hann sagði að verið væri að
stofna sjálfstætt fyrirtæki um
frekari þróun og framleiðslu nýju
vindaflstöðvarinnar. Nils sagði
fyrirséð að góður markaður yrði á
næstu árum fyrir aflstöðvar sem
nýta endurnýjanlega orkugjafa.
Hann nefndi að í Bretlandi, Hol-
Iandi og Danmörku væri stefnt að
því að um aldamót kæmu 10%
raforku frá slíkum orkugjöfum.
Þessi lönd hefðu ekki vatnsorku
til að virkja, en væru þegar farin
að nýta vindorkuna. Danir eru
mjög framarlega í smíði vindorku-
stöðva og stórtækir útflytjendur á
því sviði.
Nú er farið að gera auknar kröf-
ur til umhverfisþátta vindafl-
stöðva. Nils sagði það einn kost
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Uppfinningamaður
NILS Gíslason uppfinningamaður á Akureyri vinnur nú að tilraunum
með byltingakennda gerð vindaflstöðva.
uppfinningar sinnar að hún yrði vindmylla, hraði spaðaendanna í
mjög hljóðlát og umhverfisvæn í þeim er um 240 km á klukkustund
öllum skilningi. Vindhverfillinn á móti 80 km hraða í nýju vindafl-
snýst mun hægar en spaðar stórra stöðinni.
Páll Kr. Pálsson um umræðu um veiðileyfagjald á landsfundi Sjálfstæðisflokksins
Ljóst að fulltrúar iðnaðar og
sjávarútvegs hefja viðræður
PÁLL Kr. Pálsson framkvæmdastjóri Vífilfells segir ljóst, að á næst-
unni muni fulltrúar iðnaðar og sjávarútvegs hefja umræðu um hvern-
ig samræma eigi samkeppnisskilyrði þessara greina. Þetta sé árang-
ur umræðunnar sem fór fram á landsfundi Sjálfstæðisflokksins um
gjald fyrir afnot af fiskimiðunum. Markús Möller hagfræðingur seg-
ir að Sjálfstæðisflokkurinn geti ekki farið í næstu kosningar án þess
að vera búinn að taka almennilega og heiðarlega á veiðileyfagjaldi.
Páll Kr. Pálsson átti aðild að til-
lögu iðnaðarnefndar á landsfundi
Sjálfstæðisflokksins þar sem meðal
annars sagði að leggja ætti áherslu
á jöfnun kostnaðar á innlendum
aðföngum milli atvinnugreina og
þar ætti einkum að huga að afnotum
sjávarútvegsins af fiskimiðunum.
Þessar setningar voru síðar felldar
út úr tillögunni eftir ábendingu sam-
ræmingamefndar en þá lá fyrir, að
sögn Páls, að málefni veiðileyfa-
gjalds og auðlindaskatts kæmu til
umræðu um ályktun um sjávarút-
vegsmál og ætti heima þar.
Gjaldþrota iðnaður
Páll sagði við Morgunblaðið að
fyrstu viðbrögð margra við þessari
tillögu iðnaðarnefndar hefðu verið
að með henni væri vegið að íslensk-
um sjávarútvegi. „Síðan fór þarna
sem betur fer fram mjög opin og
góð umræða og við náðum því að
skýra iðnaðarsjónarmiðin í þessu
máli. Þau sjónarmið eru að iðnaður-
inn líður fyrir þá mismunun í sam-
keppnisskilyrðum sem ríkir á milli
sjávarútvegs og iðnaðar, m.a. vegna
þess að sjávarútvegurinn greiðir
ekki fyrir hluta af þeim aðföngum
sem hann þarf til sinnar fram-
leiðslu, þ.e.a.s., útgerðin greiðir ekki
fyrir fiskinn. Þetta hefur valdið því
að samkeppnisskilyrði iðnaðar hafa
verið lakari vegna þess að gengið
hefur verið skráð miðað við að með-
altal fyrirtækja í sjávarútvegi sé
rekið á núlli. Þetta hefur skilað iðn-
aðinum óhagstæðu gengi og gert
honum nijög erfitt um vik að stunda
útflutning. Nú erum við búin að
missa ullariðnaðinn, fataiðnaðinn,
húsgagnaiðnaðinn, innréttingaiðn-
aðinn, skipasmíðaiðnaðinn og stór-
an hluta málmiðnaðarins í gjaldþrot
á síðustu þremur árum, fyrst og
fremst vegna óhagstæðs gengis,"
sagði Páll.
Hann bætti við að ef iðnaðinum
væru ekki sköpuð samkeppnishæf
skilyrði þá gæti hann ekki tekið
neinn þátt í að bæta lífskjörin í land-
inu. Páll sagði að þetta hefðu virst
ný skilaboð fyrir sjávarútvegsfull-
trúana og sjávarútvegsráðherra.
hefði tekið undir það í umræðum
að þessir aðilar yrðu að setjast nið-
ur og ræða málin.
Jafn réttur allra
Markús Möller hagfræðingur
lagði fram tillögu í sjávarútvegs-
nefnd að í sjávarútvegsályktun
fundarins kæmi kafli þar sem segir
m.a. að það stríði gegn réttlætis-
PAll Kr. Pálsson Markús Möller
hóps fyrirtækja og einstaklinga og
til að sátt geti náðst um stjórnkerfi
fiskveiða til frambúðar verði það
að sameina hagkvæmni og jafnan
rétt allra íslendinga til arðsins af
fískistofnunum. Tillaga Markúsar var
felld í sjávarútvegsnefnd landsfund-
arins með 52 atkvæðum gegn 26.
Þegar Markús var spurður hvern-
ig hann mæti þær undirtektir sem
tillaga hans fékk í nefndinni sagði
hann að málefnanefndir á lands-
fundi yrðu sjálfkrafa málþing hags-
munahópa. „Menn fara í þá mál-
efnanefnd sem hæfír því fagi sem
þeir vinna við,“ sagði Markús. „Mér
er sagt að útgerðarmenn, sem fengu
að vera í friði á þessum nefndar-
fundum í gamla daga, kvarti yfir
því að nú mæti einhveijir menn á
þessa fundi og hafi skoðanir á mál-
unum. En ég er viss um að það er
fjöldinn allur af útgerðarmönnum,
þar á meðal þeir bestu í hópnum,
sem standa ekki gegn rétt orðaðri
ályktun af þessu tagi og eru því
algerlega sammála að hagsmunir
þjóðarinnar eigi að sitja í fyrir-
rúmi,“ sagði Markús.
á landsfundinum sjálfum þegar
ályktun um sjávarútvegsmál var þar
til umræðu. Eftir nokkrar umræður
lagði Þorsteinn Pálsson sjávarút-
vegsráðherra til að tillögunni yrði
vísað til miðstjórnar flokksins og
var það samþykkt. Markús sagði
um þetta að hann og fleiri hefðu
komið inn á fundinn með mál, sem
var kannski ekki dautt, en að
minnsta kosti deyjandi. „Við skiljum
við það í því horfi, að Sjálfstæð-
isflokkurinn getur ekki farið í næstu
kosningar án þess að vera búinn
að taka almennilega og heiðarlega
á þessu máli,“ sagði hann.
Þorsteinn Pálsson sagði í fjölmiðl-
um að fundurinn hefði ekki talið
tilefni til að álykta um tillögu um
auðlindaskatt en samþykkt mjög
ákveðna yfirlýsingu sem fæli í sér
stuðning við þá meginstefnu sem
fylgt hefði verið í ríkisstjórn. Um
þetta sagði Markús að á landsfundi
1991 hefði komið fram tillaga um
að jafna atkvæðisrétt sem hefði
verið vísað til miðstjórnar flokksins.
„Er Þorsteinn Pálsson þar með að
halda því fram að jöfnun atkvæðis-
réttar hafi verið felld á landsfundi
1991? í öðru lagi var síðasta álykt-
unin sem samþykkt var á þessum
landsfundi að fela miðstjórn að skila
skriflegri skýrslu um þau mál sem
vísað hefði verið til miðstjórnar á
þessum fundi og leggja hana fyrir
næsta Iandsfund. Ef Þorsteinn Páls-
son heldur því fram að þetta sé að
fella mál og það sé þar með dautt,
þá verður hann að minnsta kosti
að útskýra kippina sem eru í lík-
inu,“ sagði Markús Möller.
kennd þjóðarinnar að aflaheimildum
sé úthlutað endurgjaldslaust til lítils
Verður að taka á málinu
Markús bar tillöguna einnig upp
Deilan um Smuguna
neðanmálsgreín síðar
- sagði Haraldur Noregskonungur 1 ræðu í hátíðarkvöldverði í Osló í gær
Ljósmynd Aftenposten
Munch-safnið skoðað
Alf Boe forstöðumaður Munch-safnins í Ósló sýndi Vigdísi Finnboga-
dóttur og norsku konungshjónunum safnið í gær.
Morgunblaðið/Tómas Dagur Helgason
Gestunum heilsað
Fjórar F-16 orrustuþotur norska flughersins komu til móts við flug-
vél forseta og fylgdu henni það sem eftir var. Flugu orrustuþoturn-
ar samsíða Flugleiðaþotunni, tvær við hvorn vængenda.
Ósló. Frá Jan Gunnar Furuly, fréttaritara
Morgunblaðsins.
OPINBER heimsókn Vigdísar
Finnbogadóttur, forseta íslands,
til Noregs hófst í gær. Tóku Har-
aldur konungur og Sonja drottn-
ing móti henni með mikilli við-
höfn á Fornebu-flugvellinum í
Ósló. Fjórar F-16 orrustuþotur
norska flughersins fóru til móts
við þotu Flugleiða, sem flutti for-
setann til Noregs, og flugu sam-
hliða henni siðustu 20 minútur
ferðarinnar.
Konungshjónin tóku á móti frú
Vigdísi er hún gekk niður landgang
Plugleiðaþotunnar og heilsuðust þar
vinir innilega. Lék lúðrasveit kon-
ungslífvarðarins þjóðsöngva beggja
þjóða og síðan var heiðursvörður
kannaður Eftir mótttökuathöfn úti
á flugvellinum var haldið til mótt-
tökusalar í flugstöðvarbyggingunni
þar sem frú Vigdís hitti Gro Harlem
Brundtland forsætisráðherra og aðra
fuiltrúa norsku stjórnarinnar, norska
þingsins og annarra yfirvalda.
Aðalgata norsku höfuðborgarinn-
ar, Karl Johan, var prýdd þjóðfánum
íslands og Noregs og á leiðinni frá
flugvellinum að konungshöllinni
stóðu nokkur herfylki heiðursvörð.
Ströng dagskrá bíður Vigdísar
forseta í heimsókn hennar til Nor-
egs. Eftir hádegisverð í konungshöll-
inni var ekið að Akershus kastala
þar sem frú Vigdís lagði blómsveig
að minnisvarða þeirra sem fallið
hafa í styijöldum. Þaðan var haldið
til Munch-safnsins og það skoðað
undir leiðsögn yfírmanna safnsins.
Loks tók forseti íslands á móti
erlendum sendimönnum ásamt mök-
um í konungshöllinni en dagskrá
fyrsta dags heimsóknarinnar lauk
síðan með hátíðarkvöldverði kon-
ungshjónanna.
I ræðu undir kvöldverði vék Har-
aldur konungur meðal annars að
deilum íslendinga og Norðmanna um
fiskveiðar í Smugunni, án þess þó
að nefna hana beinlínis á nafn. „Öðru
hveiju hefur þessar tvær vinaþjóðir
greint á, eins og gerist í bestu fjöl-
skyldum. En þeirrar deilu sem allir
vita að ég hef í huga verður vart
getið nema í neðanmálsgreinum þeg-
ar íjallað verður um samband þjóða
okkar. Því eigi einhveijar tvær þjóð-
ir samleið hvað varðar sjálfbæra
nýtingu auðlinda hafsins þá eru það
íslendingar og Norðmenn. Vinaþjóð-
ir geta auðveldlega fundið jákvæða
lausn á ágreiningsmálum," sagði
konungur og sagði að í augum Norð-
manna væru Islendingar nánasta
frændþjóð þeirra.
Frú Vigdís svaraði ræðu Noregs-
konungs. Minntist hún fyrri opin-
berrar heimsóknar sinnar til Noregs
árið 1981 og þeirrar góðu vináttu
sem tókst með þeim Ólafi konungi,
föður Haralds konungs. Minntist hún
einnig opinberrar heimsóknar Har-
aldar og Sonju til íslands í fyrra.
Forsetinn sagði að mikillar sam-
kenndar hefði gætt með Norðmönn-
um og Islendingum frá aldaöðli.
Venjulega væri það svo þegar íslend-
ingar og Norðmenn hittust hyrfi
hugsunin fljótt til sameiginlegrar
fortíðar þjóðanna, eins og hún birtist
í fornsögum, ljóðum og goðafræði.
Sagði frú Vigdís að Snorri Sturlu-
son hefði miðlað mestum fróðleik
um fornar venjur íslendinga og
Norðmanna. Frásögn hans af
Heimdalli hefði verið sér hugleikin.
Fyrir sér væri hann góður fulltrúi
þess sem staðið hefur vörð urn þau
gildi sem tryggt hafa vináttu íslend-
inga og Norðmanna. „Sé enginn á
varðbergi til þess að blása í gjallar-
horn þegar hætta steðjar að leika
eyðileggingarkraftarnir - í líki berg-
risa - lausum hala. Hann minnir
okkur á hvernig rækta verður nor-
ræna vináttu - hún verður ekki til
af engu og gæti lognast út af ef við
ræktum hana ekki með virku menn-
ingarsamstarfi sem byggist á okkar
eigin gildum,“ sagði forsetinn.
Frú Vigdís vék að ræðu konungs
og sagði að vissulega gætu deilur
komið upp í bestu fjölskyldum. Það
væri hins vegar styrkur þessarar
fíölskyldu, íslendinga og Norð-
manna, að finna lausn á deilum sín-
um þannig að vinátta og friður ríki
áfram. Vitnaði forsetinn í ljóð
Bjornstjerne Bjornson og sagði að
friðurinn yrði að lúta jákvæðum vilja
til að standa vörð um ákveðin £nldi
svo sem vernd manneskjunnar sjálfr-
ar, tungunnar og landsins. „Okkur
er það ljóst að við breytum ekki
gangi heimsmálanna. En við getum
verið öðrum til eftirbreytni - það
getur orðið framlag okkar til þess
að breyta veröldinni," sagði frú Vig-
dís.
í dag heimsækir forseti íslands
rannsóknarstöð norsku skógrækt-
arinnar í Ás og m.a. gróðursetur hún
þar tijáplöntur. Þá verður frú Vigdís
viðstödd opnun sýningar á íslenskri
nytjalist og kynningu á íslenskri
framleiðslu og atvinnulífi á vegum
Útflutningsráðs og menntamála-
ráðuneytisins. Borgarstjórinn í Ósló
býður forseta íslands til hádegis-
verðar og síðdegis hittir forseti ís-
lendinga búsetta í Noregi. Um,
kvöldið verður hátíðarleiksýning í
Þjóðleikhúsinu í boði norsku ríkis-
stjórnarinnar.
Byggingariðnaður án landamæra ræddur á mannvirkjaþingi 1993
Óvissa vegna samkeppni
Austur-Evrópulöndum sem íslensk
byggingarfyrirtæki eru þegar kornin
inn á. I Litháen eru t.d. íslensk bygg-
ingarfyrirtæki þegar farin að starfa.
Við höfum það mikla reynslu af því
að byggja við erfiðar aðstæður og
veðurskilyrði að við ættum að geta
markaðssett hana með góðum árangri
erlendis. Á hinum Norðurlöndunum
hefur mikið verið gert af því að að-
stoða fyrirtæki við að hasla sér völl
í Austur-Evrópu, t.d. með því að bjóða
starfsmönnum í greininni alls kyns
námskeið í viðkomandi byggingar-
löggjöf, tungumáli landsins o.s.frv.
Mikilvægt er að við tökum við okkur
hérna og gerum eitthvað sambærilegt
ef við ætlum ekki að einangrast algjör-
lega þegar landamærin opnast. Við
verðum að bera okkur sjálf eftir björg-
inni,“ sagði Gestur.
MANNVIRKJAÞING verður haldið á Holiday Inn 28. og 29. október
nk. undir yfirskriftinni Byggingariðnaður án landamæra. Sýning á
byggingarefnum og öðrum nýjungum í byggingariðnaði verður á sama
stað báða ráðstefnudagana. Að sögn Gests Ólafssonar, arkitekts hjá
Byggingarþjónustunni, sem gengst fyrir mannvirlqaþingi, snýst uni-
ræðan á þinginu, eins og yfirskriftin gefur til kynna, um hvernig
bregðast skuli við aukinni samkeppni innan lands og utan í byggingar-
iðnaði. Hann segir að hljóðið í byggingarmönnum hafi aldrei verið
jafn þungt og núna.
„Með verulega auknum innflutningi
á tilbúnum byggingarhlutum, t.d.
gleijuðum gluggum, hurðum, innrétt-
ingum og öðru slíku, þá stöndum við
frammi fyrir því að sambærileg starf-
semi hérlendis geti lagst af á næstu
árum. Ef við lítum til baka þá hefur
byggingarkostnaður aukist umfram
almenna verðþróun þrátt fyrir veru-
legar tækniframfarir. Þar við bætist
að með Evrópska efnahagssvæðinu
eru landamörk íslands að opnast og
sáralítið hefur verið gert af því að
aðstoða íslenska byggingaraðila við
að hasla sér völl erlendis."
Ættum að markaðssetja
þekkingu og reynslu erlendis
„Viðbúið er að útlendingar hafi
áhuga á að kaupa sér fasteignir hér-
lendis þegar hindrunum fyrir því verð-
ur rutt úr vegi. Við verðum að gæta
þess að þau hús verði byggð og hönn-
uð af íslendingum. Þetta myndi bæði
skapa atvinnu og halda fasteignaverði
hérlendis uppi, en af því veitir svo
sannarlega ekki, eins og staðan er í
dag. Það verður að draga úr hræðsluá-
róðri þeim sem hér hefur viðgengist
gegn erlendum fjárfestingum.
Við eigum mikið af góðum bygging-
arfyrirtækjum og fólki sem býr yfir
mikilli þekkingu. Þetta þurfum við að
draga saman og markaðssetja erlend-
is en það verður ekki gert nema með
verulegu átaki. Það er samdóma álit
margra í þessari starfsemi að núna
sé rétti tíminn til þess. Byggingariðn-
aður er næststærsti atvinnuvegur
landsins á eftir sjávarútvegi og því
skiptir gífurlega miklu máli hvernig á
þessu er haldið."
„Nú eru að opnast möguleikar í