Morgunblaðið - 03.07.1994, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. JÚLÍ1994 B 3
Morgunblaðið/Kristinn
INGVELDUR Jóhannsdóttir, Litlu Þúfu, sem gaf hina rausnar-
legu gjöf ásamt systur sinni, Astu Láru.
Benedikt Gunnarsson
telur augljóslega minna gagn af
glæstu guðshúsi ef enginn er prest-
urinn.
Vill vera heima
Ásta Lára stendur á áttræðu en
Ingveldur verður 85 ára þann 11.
júlí næstkomandi. Hún er með af-
burðum ern. Gildir þá einu hvort
horft er til sálar eða líkama. Hún
segir að eftir að systkini hennar
hafi farið að heiman eitt af öðru
hafi hún ekki haft hjarta til þess
að yfirgefa foreldra sína líka. Það
varð því úr að hún varð þeim innan
handar við búskapinn á Litlu Þúfu.
Þegar kraftar foreldranna þrutu tók
Ingveldur síðan alfarið við búinu
og hefur stýrt því síðan. Fýrir ríf-
lega þremur áratugum réð hún
stúlku í kaupavinnu og sáu þær um
búskapinn saman allt þar til fyrir
þremur árum að sú síðarnefnda
flutti á dvalarheimilið i Borgarnesi.
Ingveldur hefur því búið ein á Litlu
Þúfu síðan. Hún er hætt búskap
en er engu að síður treg til að yfir-
gefa æskustöðvarnar.
Ingveldur segist oft heimsækja
„stúlkuna" sína á dvalarheimilið og
líst alls ekki illa á aðstæður þar.
„Það yrði hins vegar skrýtið að
setjast þar að,“ segir hún og telur
slík heimili fyrst og fremst sniðin
að þörfum fólks sem á orðið erfitt
um vik að bjarga sér. „Það er leitt
að þurfa að sitja og bíða eftir þessu
eina,“ segir hún alvarleg í bragði
og segist kunna best við sig heima,
í það minnsta á meðan hún er ról-
fær.
Fylgist með mörkunum
Það er eftirminnilegt að sækja
Ingveldi heim á Litlu Þúfu. Hún
ber aldurinn vel og er augljóslega
mjög smekkvís. Hún líður um þessi
snaggaralegu húsakynni eins og
táningur og stjanar við gesti af
stakri alúð. Reyndar segir hún
mesta lífsþróttinn 'vera á bak og
burt. Maður kemst því ekki hjá því
að hugleiða hvernig hún hafi verið
í háttum þegar hún var upp á sitt
besta. Heimilið er einkar smekklegt
og fullkomlega í stíl við þessa tign-
arlegu konu. Gamlir munir prýða
það að mestu en nýtískulegt sjón-
varpstæki stingur í stúf. „Eg horfi
töluvert á sjónvarp," segir Ingveld-
ur en fínnst knattspyrnan full fyrir-
ferðarmikil þessa dagana. Ekki er
hún þó gersneydd öllum áhuga því
hún kveðst oft kveikja á tækinu
undir lok leikjanna í heimsmeistara-
keppninni. „Ég hef gaman af því
að athuga hvort einhver mörk hafi
verið skoruð."
Benedikt Gunnarsson er fæddur
á Suðureyri við Súgandafjörð árið
1929. Hann stundaði listnám við
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands, málaradeild listaháskólans
í Kaupmannahöfn og teikniskóla
R.P. Boyesens í Ríkislistasafninu
í Kaupmannahöfn. Þá nam hann
ennfremur myndlist í París og
Madrid. Benedikt lauk myndmenn-
takennaraprófí frá MHÍ árið 1964.
Hann kenndi myndlist við sama
skóla frá 1959 til 1968 og hefur
kennt við Kennaraháskóla Islands
frá 1965. Benedikt var skipaður
lektor í myndlist við KHI árið
1977.
Benedikt hefur haldið tuttugu
einkasýningar og tekið þátt í 22
samsýningum víða um heim. Mál-
verk eftir hann eru til í Listasafni
íslands og mörgum öðrum lista-
söfnum víðsvegar um landið. Einn-
ig eru verk eftir hann í eigu fjöl-
margra íslenskra sveitarfélaga,
fyrirtækja, sjúkrahúsa og skóla.
Þá eiga margir erlendir málverka-
safnarar verk eftir Benedikt.
Benedikt er einn af brautryðj-
endum „geometriskrar" abstrakt-
listar á Islandi. Hann hélt sína
fyrstu einkasýningu hér á landi
árið 1954 og sýndi þar einungis
verk í óhlutbundnum stíl. Benedikt
hefur lagt mikla rækt við persónu-
leg vinnubrögð í málaralist. Árið
1961 hélt hann tímamótasýningu
á ferlinum. Þrátt fyrir „abstrakt"
myndmál voru ýmis náttúrufyrir-
brigði kveikja margra myndanna
sem þar voru til sýnis. Þær voru
stórar í sniðum og einkenndust
annars vegar af þéttum sveiflu-
kenndum formahreyfingum og
hins vegar af rólegum en samofn-
um formheildum. Á sjöunda ára-
tugnum þróaðist myndstíll Bene-
dikts hægt í átt til „abstrakt-
expressionisma". Þá fór hann að
beita lazur-tækni í málun sem var
nánast óþekkt meðal „abstrakt"-
málara á þeim tíma. Þá varð Bene-
dikt fyrstur til að sýna „photogr-
am“ myndir á opinberri listsýn-
ingu.
Frá 1970 hafa viðfangsefni
Benedikts orðið fjölbreyttari og
persónulegur stíll hans styrkst.
Verkin hafa mörg hver orðið hlut-
bundnari en áður. Myndmálið er
þó oftast sveigt undir lögmál
skáldskapar og véfur spunninn þar
sem kjarni hugmyndar er mótaður
í persónulegri myndheild. Bene-
dikt hefur unnið mjög að nýsköpun
myndmáls á sviði trúarlegrar listar
og sjást hin myndfræðilegu tengsl
við kjarna myndlistar hans vel þar.
Benedikt segist alltaf hafa verið
trúaður. „List og trú eru samofin í
eðli sínu,“ segir hann og bendir á
að listasaga sé að miklu leyti athug-
un á því sem unnið hefur verið fyrir
kirkjuna. Hann hefur unnið töluvert
fyrir kirkjuna á undanförnum árum
og segir trúaráhuga sinn hafa aukist
samhliða því. Árið 1992 vann hann
altarismynd úr mósaík fyrir Háteigs-
kirkju. Viðfangsefnið var María mey
og kveðst Benedikt hafa sökkt sér í
lestur Maríufræða meðan á vinnu
myndarinnar stóð. Reyndar er altar-
ismynd þessi afar merk. Benedikt
telur að María Guðsmóðir sé ekki
þungamiðja neinnar annarrar altaris-
myndar sem sett hefur verið upp í
íslenskri mótmælendakirkju frá siða-
skiptum. Meðal annarra kirkjuverka
Benedikts má nefna steinda glugga
sem hann gerði fyrir Keflavíkur-
kirkju árið 1977 og Hábæjarkirkju í
Þykkvabæ 1981. Þá vann hann aðra
altarismynd úr mósaík fyrir Háteigs-
kirkju árið 1986. Sé eitthvað að
marka áhuga listamannsins og eld-
móð á sviði kirkjulistar munu fleiri
vafalítið bætast í hópinn áður en
langt um líður.
Einstakur stórhugur
Séra Hreinn Hákonarson, fyrrver-
andi sóknarprestur í Miklaholts-
hreppi, fylgdist náið með vinnslu
listaverksins. „Ég held að allir ljúki
upp um það einum munni að vel
hafí tekist til,“ segir hann og stolts
gætir í röddinni, „það er eitthvað í
þessum verkum sem kallar á mann
að staldra við.“ Séra Hreinn kveðst
vera leikmaður á sviði lista en engu
að síður segist hann hafa velt því
fyrir sér hvernig kirkjan hafi getað
verið eins og hún var fyrir breyting-
una. „Benedikt hefur unnið þetta
verk af einstakri alúð og mér er til
efs að hann hefði lagt sig betur fram
þótt um stóra dómkirkju úti í heimi
hefði verið að ræða.“ Séra Hreinn
segir að gluggarnir komi út eins og
predikun líkt og steindir gluggar
hafi gert fyrr á öldum. Hann viður-
kennir að mikil vinna liggi að baki
en tekur fyllilega undir það viðhorf
Benedikts að eftir hundrað ár verði
ekki spurt hversu langan tíma verkið
hafi verið í smíðum, heldur hvernig
til hafi tekist.
Séra Hreinn dregur engan dul á
það að framlag systranna frá Litlu
Þúfu lýsi einstökum stórhug. „Ég efa
að nokkurri annarri kirkju hafi verið
færð jafn stór gjöf af tveimur ein-
staklingum." Hann dáist að hugprýði
systranna því að fljótt hafí komið á
daginn að verkið var miklu viðameira
en ráð var fyrir gert í fyrstu. Séra
Hreinn segir þetta gott dæmi um það
hversu miklu einstaklingurinn geti
komið í kring ef hugarfarið er rétt.
Renault I9 RT 4ra dyra,
á aðeins I«495*000
b b r innifalinn
* 1800 cc vél — bein innspýting
* 95 hö.din
* Eyðsla 9,8/100 km, innanbæjar
* Rafdrifnar rúðuvindur að framan
* Vökvastýri og veltistýri
* Olíuhæðarmælir í mælaborði
* 460 lítra farangursrými
* Ryðvöm, skráning
* Fjölstillanlegt ökumannssæti
* Höfuðpúðar að aftan
* Litað gler
* Niðurfellanlegt aftursæti
* Samlitir stuðarar
* Samlitir útispeglar
* Stillanleg hæð á bílbeltum
* Þokuljós að framan
* Fjarstýrðar samlæsingar
* Fjarstýrðir útispeglar
* Öryggisbitar í hurðum
* Vönduð velour innrétting
* Snúningshraðamælir
* Málmlitur
* Veghæð 17 cm
* Útvarp/segulband
RENAULT
-fer á kostum!
Bílaumboðið hf.
Krókhálsi 1, Reykjavík - sími 876633
Reynsluakstur
er vel þess virði!
Renault 19 RT,
FUUMÚINN ijm lesáll