Morgunblaðið - 21.10.1994, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 21. OKTÓBER 1994 17
ERLEIMT
Afglöp „Múmínpabba“
koma honum í koll
MARTTI Athisaari, sem kjörinn
var forseti Finnlands í byijun árs-
ins, er þegar orðinn nokkuð um-
deildur meðal finnsku þjóðarinnar.
Afskipti hans af þjóðaratkvæða-
greiðslunni um Evrópusambands-
aðild þóttu óviðeigandi og ýmis
önnur afglöp hans hafa orðið til
að draga úr tiltrú þjóðarinnar í
hans garð.
Fyrst eftir að hann tók við
embætti í marsmánuði var Ahtisa-
ari mjög vinsæll meðal þjóðarinn-
ar. Meðal almennings var hann
kallaður „Moominpapa" eða múm-
ínpabbi í höfuð samnefndar per-
sónu í sögum Tove Jansson um
múmínálfana. Hann var sánnkall-
aður „maður fólksins" og eitt
fyrstu verka hans var að afsala
sér rúmlega 100 þúsund króna
launahækkun og gefa hana þess
í stað atvinnulausum.
Vakti það mikla athygli í fjöl-
miðlum og var meðal annars mik-
ið ijallað um atvinnulausan mann
sem vegna þess hafði í fyrsta
skipti í langan tíma efni á að
kaupa sér strætisvagnamiða til að
heimsækja móður sína.
Fljótlega tóku hins vegar önnur
mál að skyggja á góðverk forset-
ans. Það olli miklum deilum í byij-
un sumars er Ahtisaari krafðist
þess að það yrði forseti Finnlands
en ekki forsætisráðherra, sem
sæti leiðtogafundi Evrópusam-
bandsins, gerðust Finnar þar aðil-
ar. Þessu vildi Esko Aho forsætis-
ráðherra ekki una. Samkvæmt
stjórnskipan Finnlands fer forset-
inn með utanríkismál landsins en
Aho hefur fært rök fyrir því að
seta ESB-funda sé fyrst og fremst
innanlandsmál.
ESB-málin og
forsetaembættið
Leiðtogum þeirra Norðurlanda-
þjóða, sem stefndu að aðild, var
boðið að sitja leiðtogafund ESB á
Korfú í júní sem áheymarfulltrúar
og varð úr að þeir Ahtisaari og
Aho sátu báðir fundinn. Embætt-
ismenn tóku þó fram að þar væri
um „bráðabirgðalausn" að ræða.
Nýleg skoðanakönnun bendir til
að finnska þjóðin hafi lítinn skiln-
ing á kröfugerð forsetans í þessu
máli. 51% Finna telja ESB-fundi
vera á verksviði forsætisráðherra
en einungis 29% á sviði forsetans.
Ahtisaari er mikill Evrópusinni
og hefur beitt sér óspart fyrr
ESB-aðild eftir að hann var kjör-
inn. Það fór mjög í taugamar á
þeim hluta þjóðarinnar, sem var
andvígur aðild, en tólfunum kast-
aði fyrst er Ahtisaari mætti í við-
tal hjá danska sjónvarpinu. Þegar
hann var spurður hvort að hann
teldi rétt að hann tæki jafn ein-
dregna afstöðu sem forseti svaraði
Ahtisaari því til að ef honum væri
illa við fasista væri það skylda
hans að greina frá því. Þó að
eflaust hafi ekki vakað fyrir for-
setanum að setja samansemmerki
á milli ESB-andstöðu og fasisma
tókst honum að móðga marga
Finna með þessum ummælum.
En það er ekki bara í pólitík-
inni sem Ahtisaari verður á. Fjöl-
miðlar hafa einnig fjallað töluvert
um að drykkja hans fari stundum
úr böndunum.
Fyrsta opinbera heimsókn for-
setans var til Svíþjóðar, líkt og
hefð er fyrir í Finnlandi. Af því
tilefni hélt Svíakonungur honum
veglega veislu og er henni lauk
hélt forsetinn áfram að skemmta
sér í einkasamkvæmi. Er hann
birtist aftur opinberlega daginn
eftir var hann með plástur á enn-
inu. Var sú opinberlega skýring
gefin að forsetinn hefði verið I
mjög hálum skóm. Lofaði hann
því að ganga hér eftir í gúmmísól-
uðum skóm og sýna meiri aðgát.
í ágústmánuði hélt svo finnska
fjölmiðlasamsteypan Sanoma Oy
veislu í húsi fyrir utan Helsinki,
sem fræg er orðin. Meðal gesta
var Carl Bildt, þáverandi forsætis-
ráðherra Svíþjóðar. Finnlandsfor-
seti er sagður hafa flutt snarpa
en alfarið óskiljanlega ræðu
sænska forsætisráðherranum til
heiðurs. Að því búnu hafi hann
gert tilraun til að fara á salernið
en hrasað um lampa á leiðinni
þangað. Skömmu seinna hélt hann
heim á leið með „aðstoð“ vina
sinna.
Til skammar?
Þessi uppákoma olli miklu íra-
fári í finnskum fjölmiðlum. Deilan
snerist hins vegar ekki um það
MARTTI Athisaari ásamt eiginkonu sinni Eevu.
hvort að Ahtisaari hefði hagað sér
á óviðurkvæmilegan hátt eða ekki
heldur hvort að hann hefði verið
staddur í veislunni sem forseti eða
í einkaerindum. „Forseti verður
að vera viðstaddur alls konar tæki-
færi. Maður verður að gera grein-
armun á opinberu starfí og einka-
boðum,“ sagði Ahtisaari.
Finnar telja ekkert athugavert
við það að ráðamenn þeirra
skemmti sér í einkaboðum en þeir
vilja ekki að forsetinn verði sér
til skammar í embætti. Margir
hafa að undanfömu fært rök fyrir
því að það sé slæm landkynning
og brengli Suomi kuva, ímynd
Finnlands á alþjóðavettvangi.
Heimild: The Europeán.
BORSARBAEAR í BORBARKRIHSLUHNI
- Glœsileg tilboð-Frábœrt verð -
Nýtt
kartatímabil
UNO
DANMARK
20% afsláttur af
afabolum og gammósíum
á börn og fullorðna
Grillborgarinn
okkar með fjórum
áleggstegundum,
frönskum og
20% afsláttur á
Borgardögum.
’ . ., Þú greiðir aðeins
kr. 500

VERSIUN IBORGARKWNGIUNNI $1mI 677340
20% afsláttur
af öllum fatnaði
og indíánaskóm.
25% afsláttur af varalitum,
blýöntum og
möskurum.
Augnskuggabox
með augnskuggum að eigin vali
með allt að 30% afslœtti.
HfíKB UP
FÐZ £[/£R
miN
20%
afsláttur
af bolum
og úlpum
frá .
20% afsláttur aföllum
Lindon vörum.
ii i _l WM
ÍKökuhúsiól
20% afsláttur afheilum tertum.
20% afsláttur af tertusneið
og súkkulaði með rjóma.
20% afsláttur
aföllum
erlendum bókum
beuR/Aip
13.-22.
október
BLOM, UNDIR STIGANUM
•|áírWriÍNí;i jU<í<W
BORCiARKRINGLUNNI
SÍMI 811825
fo afsláttur af
Lavender Pot pourri
Á Borgardögum kyrmir Slysavarnafélag íslands
öryggisvörur fyrír heimili - Starfsmenn SVFÍ leiðbeina foreldrum
um öryggi og hvernig megi draga úr slysum á börnum á heimilum