Morgunblaðið - 14.05.1995, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 14. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Hassan leeknir meó aóstoöarfólki.
„Ég býst vió aó ekkort þessara barna verói lifandi um þaó
leyti sem þú kemur aftur heim til þin," sagói Hassan leeknir.
Beeói börnin hennar eru veik en Nasser sjúkrahússtjóri sagói aó yngra barnió eetti lifsvon.
•Mörg börn ern 4
merkur viö fæOingu
- ekki vegna þess
að þau sén fyrir-
burar heldur af því
aö móðirin hefur
verið meira eða
minna vannærð á
meðgöngutímanum.
•I5 ár hefur ailan
þnrra fnlks sknrt
á hverjum öegi
30% af því sem
talið er að það
þurfi til að lifa af.
Ahmed Hassan, yfirlæknir
við bamasjúkrahúsið A1
Aliya í Bagdad fór með
mér um nokkrar stofur
þó mér væri ljóst að hann hefði
öðru mikilvægara að sinna en mér.
Hvarvetna horfði ég upp á fárra
mánaða gömul böm beijast fyrir
lífi sínu, sum vom að dauða komin.
Þau deyja úr hörgulsjúkdómum,
meltingarsjúkdómum, niðurgangs-
sjúkdómum, sýkingum, öndunar-
sjúkdómum, lungnasjúkdómum.
Sum sem þjást af meltingarsjúk-
dómum em beinlínis að skrælna upp
vegna þess að sjúkrahúsið fær ekki
nema fáeina poka af vökva á hveij-
um degi.Það hrekkur ekki langt til
að reyna að vinna á móti vökvatap-
inu. „Ég tel að af 80 bömum hér
núna eigi um helmingur lífsvon,"
sagði Hassan læknir.
Ég nam staðar hjá örlitlu barni
sem virtist varla meira en 4 merk-
ur, leit spyijandi á Hassan. „Nei
þessi er orðinn 4ra mánaða og 6
merkur, hann á eftir að pluma sig,“
sagði læknirinn og móðirin sem sat
hjá baminu ljómaði af fögnuði.
Það er óbærilegt að koma á spít-
alana, horfa á þessi hijáðu, veiku
böm, sum eins og gamalmenni í
framan; þó þau lifi þá spyr maður
sig, hvort þau verði nokkurn tíma
eðlilega heilbrigð.
Heil kynslóð er
að þurrkast út
Mér fannst óbærilega tilgerðar-
legt að ganga þama um með
myndavél og hripa niður línur,
smella myndum af veikum börnum
og mynda þessar svartklæddu kon-
ur, mæðumar sem sátu með stein-
Lyf jaskammtur dagsins fyrir
800 manna sjúkrahús í
Saddam City i Bagdad.
mnnin andlit á rúminu hjá börnun-
um.
Mörg barnanna em 4 merkur við
fæðingu- ekki vegna þess að þau
sé fyrirburar heldur af því að móðir-
in hefur verið meira eða minna
vannærð á meðgöngutímanum.
Seinna sagði Das Gupta, starfsmað-
ur UNICEF í Bagdad mér að van-
næring væri nú að verða slík að í
bráðri hættu mætti telja, 2.5 milljón
ófrískar konur og böm.
Á A1 Aliya sjúkrahúsinu er líka
skortur á hitakössum svo að stund-
um gat að líta tvö eða þijú böm,
sum á stærð við fingur, saman í
einum kassa.
„Röntgentækin eru meira og
minna í lamasessi svo að bömin em
dáin áður en við getum greint sjúk-
leikann- svo fremi hann liggur ekki
í augum uppi. Það sama gildir um
aðra spítala. Þó emm við betur sett
en sumir aðrir, bamaspítalamir em
látnir ganga fyrir með
lyf og vökvapoka. Það
er ekki síst vökvapokar
sem okkur vantar og
stundum verðum við að
skipta einum milli 2ja-
3ja bama.“
„Það sem er að ger-
ast hér má orða mjög
stuttlega: það er að
þurrkast út heil kynslóð
af íröskum bömum og
menn virðast kæra sig
kollótta," sagði hann
og reyndi að sefa móð-
ur sem sat með dáið
bam í fanginu og var
ófáanleg til að láta
hjúkranarkonuna taka
það.
Fólk yfir sextugt fær ekki inni
á sjúkrahúsum
Ég fór seinna á 800 manna spít-
ala í fátækrahverfmu Saddam City
í Bagdad. Þar býr um milljón
manns, kannski þó fleiri.Forstjórinn
Nasser sagði mér að ástandið væri
þannig að spítalinn tæki ekki leng-
ur við sjúklingum eldri en 60
ára.„Það eru venjulega hjartaáföll,
heilablóðfall eða nýmasjúkdómar
sem hijá þetta fólk. Við höfum
engin lyf og engin tæki í lagi til
að hlynna af því. Það verður að
deyja drottni sínum heima, stundum
eftir miklar raunir. Fjölskyldur tóku
þessu illa fyrst, en nú er kominn
svo mikill sljóleiki yfir fólk að það
lætur sig þetta litlu skipta. Fólk
deyr ekkert síður í heimahúsum og
það sama á reyndar við um mörg
börn líka. Samt reynum við með
hjálp írösku kvennasamtakanna að
ýta undir að komið sé með þau. Svo
að við getum að minnsta kosti
reynt.“
Þið blaðamenn og ykkar
skrif skiptið engu
Á bamadeildinni vom krakkarnir
2-8 ára og í loftinu þessi þögla,
þrúgaða skelfíng. Við eitt rúmið sat
amman hjá sonarsyninum sem var
4 ára. Hann var útblásinn í andliti
og á handleggjum. Hún benti mér
að koma nær og vafði dulunum
utan af neðri hluta líkamans, mag-
inn belgdur, fæturnir tvöfaldir, kyn-
færin bólgin. Drengurinn var með
hálflokuð augu og bijóstið gekk upp
og niður.
„Það var komið með hann fyrir
nokkram dögum, líklega er þetta
sýking vegna mengaðs vatns eða
af skemmdu mjöli. Við vitum það
ekki enn því röntgentækin em biluð
og við eigum ekki von á varahlutum
fyrr en eftir mánuð. Þessi drengur
verður dáinn þá. Og margir, marg-
ir fleiri,“ sagði Nasser.
Hann horfði reiðilega á mig og
myndavélina mína. „Af hveiju tek-
urðu ekki mynd af honum. Hann
er náttúrlega ekki frýnilegur. En
það skiptir engu máli hvort þið
blaðamenn komið eða ekki. Ég hef
gengið um með mörgum blaða-
mönnum og sumir hafa þurft að
kasta upp eða brotnað niður. Vænt-
anlega hafið þið skrifað um þetta
eða hvað? En það hefur ekkert að
segja. “
Eg kastaði hvorki upp né brotn-
aði niður en ég tók ekki nema fáein-
ar myndir. Sama tilfinningin kom
yfir mig og á barnaspítala dr. Hass-
ans; það var svo mikið plat að svipta