Morgunblaðið - 28.05.1995, Qupperneq 4

4 B SUNNUDAGUR 28. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
gera það upp við sig hvort það
ætlar að flytja heim eða vera þar
áfram. Það eru ekki bara vinir
og fjölskylda sem toga í mann
heldur einnig landið sjálft. Auðvit-
að er það mismunandi eftir ein-
staklingum en sjálfri fannst mér
ekki síst mjög erfitt að fara frá
landinu sjálfu. Ég er samt enn
hér, búin að búa í Ástralíu í 22
ár og verður að segjast eins og
er að Ástralía sem land er farin
að toga í mann. Maður á nú orðið
sína vini og kunningja hér. Sumir
þeirra eru íslendingar þó að við
sjáumst ekki eins mikið og skyldi.
Við búum í þjóðfélagi þar sem
allt er alltaf á ferð og flugi og
enginn má vera að einu né neinu.
íslendingarnir hittast því ekki eins
oft og maður hefði æskt. Vega-
lengdirnar eru líka miklar hér í
borginni og ef maður ætiar að
fara í heimsókn er kannski einnar
og hálfrar klukkustundar akstur
á milli bæjarhluta."
Nýtt fólk blæs lífi í hópinn
Þegar Sigrún er spurð hvernig
hún meti framtíð íslendinga í
Ástralíu og hvort hún telji að
tungan og menningin muni lifa
áfram meðal þeirra segir hún það
fara eftir mörgu. „Það fer ekki
síst eftir því hvort margir íslend-
ingar eiga eftir að koma hingað.
Þegar nýtt fólk bætist í hópinn
þá er eins og það gefi þeim sem
fyrir eru aukinn styrk. Nýja fólk-
ið flytur með sér íslenskan hugs-
unarhátt og þetta er llkt og að fá
nýtt blóð og ýtir undir þá sem
fyrir eru að halda málinu við og
fylgjast með stjórnmálum og öðr-
um málum á íslandi."
Hún segir þetta eiga við jafnvel
þó að ekki sé um að ræða fólk sem
flytjist búferlum til Ástralíu held-
ur dvelji þar einungis tímabundið,
til dæmis vegna náms. „ísland
hefur nýörg sterk tðk f þeim sem
hafa flust hingað þó að nokkuð
öðru máli gegni um þá er hafa
fæðst í Ástralíu. Við fínrium fyrir
aðdráttarafli landsins þó að sam-
bandið sé ekki eins sterkt og við
vildum. En við reynum að fylgjast
eins vel með og kostur er, hitt-
umst reglulega og tölum saman
íslensku. Það getur þó reynst erf-
itt fyrir þá sem fæðst hafa í Ástral-
íu og aldrei búið heima. Maður sér
það líka greinilega á samkomum
okkar, t.d. hjá íslendingafélaginu,
að margt af yngra fólkinu kýs
frekar að ræða saman á ensku.
Þó að það skilji íslensku á það í
erfiðleikum með að tala hana.
Auðvitað eru síðan til undantekn-
ingar og jafnvel dæmi um að fólk
af þriðju kynslóðinni fái brenn-
andi áhuga á íslandi og islensku.
Það er því erfitt að alhæfa um
þessi mál. Áhuginn eykst líka
ávallt þegar eitthvað gerist, t.d.
ef ljósmyndasýningar frá íslandi
eru settar upp i borginni. Fólk fær
innblástur við slíkt. Það lítur á sig
sem íslendinga. Auðvitað reynir
það að aðlaga sig að nýja landinu
en þó að það verði stundum ástr-
alskt í fasi með timanum lítum við
enn á okkur sem íslendinga inn
við beinið.“
Internetið breytir mjklu
Sigrún segjr að ekki megi held-
ur gleyma því að margt sé að
breytast vegna tækniframfara í
heiminum. „Við getum fylgst með
íslandi miklu betur en áður vegna
Intemetsins. Það er núna hægt að
fá Morgunblaðið nýtt á hverjum
einasta degi og maður verður bara
að setjast niður og gera það að
vana sínum að lesa það á tölvunni."
Alltaf er eitthvað um fyrir-
spumir frá íslendingum um Ástr-
alíu og að hægt sé að flytja þang-
að og segir Sigrún að þar sé stund-
um um að ræða fólk sem hafí búið
í landinu áður og vilji nú flylja
þangað á ný. „Það er hins vegar
orðið erfítt að flytjast til Ástralíu
því að stjórnvöld hér hafa lokað
íandinu meira en áður var. Inn-
flytjendur verða að uppfylla fjölda
skilyrða, samkvæmt ákveðnu
punktakerfi, og það getur tekið
langan tíma frá þvi að umsókn er
lögð inn þangað til að svar berst.
Þetta er þó örlítið auðveldara fyr-
ir íslendinga en aðra vegna þess
hvað við emm lítil þjóð og fyrir-
spurairnar því að sama skapi
fáar.“
léfámik-: cssssrss- -r;;: : r;;-
Sigurður ingi Jónsson
Vill kenna
Aströlum
ájeppa
SIGURÐUR Jónsson flutti frá
íslandi árið 1986 og bjó fyrstu
tvö árin í Kúveit. Þar kynntist hann
eiginkonu sinni, Kathy, sem er pak-
istönsk að uppruna og starfaði sem
flugfreyja hjá British Airways. For-
eldrar hennar voru búsettir í Adela-
ide í Ástralíu og þróuðust mál þann-
ig að þau fluttust þangað.
„Ég hafði starfað heima hjá
tölvudeild SÍS en langaði að breyta
til og gera eitthvað sniðugt. Ég sá
auglýsingu í tölvublaði og ævintýra-
þráin náði yfírhöndinni. Mig langaði
að fara burt í tvö ár, verða ríkur
og byggja mér höll á Amamesinu,
sem síðan varð auðvitað aldrei úr.
Ég var á samningi í tvö og hálft
ár hjá tölvufyrirtæki í Kúveit en
þar kynntist ég Kathy og við giftum
okkur í Adelaide í október 1988.
Ári síðar fluttum við til Ástralíu og
bjuggum hjá foreldrum hennar í
Adelaide í nokkrar vikur.
Hann segir að enga tölvuvinnu
hafí verið að fá í Adelaide en hann
hafí hins vegar fengið atvinnutilboð
í Sydney. “Eg stökk upp í lest þeg-
ar það barst og hef verið hér síðan.
Þetta hefur gengið ágætlega og ég
hef að megninu til starfað hjá
tveimur fyrirtælqum þennan tíma.
Ég hef ekki haft yfir neinu að
kvarta, það er allt annað og betra
að koma hingað en að vera í Kú-
veit.“
íslenska klíkan
Sigurður segir margar tilviljanir
tengjast íslendingunum í Ástralíu.
Nefnir hann sem dæmi að þegar
hann vann í Kúveit hjá fyrirtæki,
sem hafí verið með umboð fyrir
bandarískt tölvufyrirtæki, hafí
Hilmar Hansson, fyrrum yfírmaður
hans hjá tölvudeild SÍS, verið að
vinna hjá þessu bandaríska fyrir-
tæki í Danmörku. Hilmar hafí flust
til Ástralíu á undan Sigurði en þeir
endað sem vinnufélagar hjá sama
fyrirtæki. „Hilmar hefur nú hins
vegar stofnað eigið fyrirtæki en
leiðir íslendinga úr tölvuheiminum
heima hafa samt legið saman víð-
ar. Sigmundur Valgeirsson, sem
starfaði hjá IBM á íslandi, er annar
en hann þjónustaði vélamar fyrir
okkur hjá Sambandinu. Svo vildi til
að ég var félagi í Round Table í
Kúveit en Sigmundur á íslandi og
báðir vorum við sendir á ársfund,
sem haldinn var á Tasmaníu. Sig-
mundi og eiginkonu hans leist svo
vel á sig að þau ákváðu að flytjast
til Ástralíu. Ég útvegaði honum
starf hjá fyrirtækinu sem ég starfa
hjá og við erum vinnufélagar í dag.
Þannig að þó maður sé ekki á ís-
landi virkar klíkan ágætlega.“
Starfa þeir báðir hjá trygginga-
fyrirtækinu GIO Ástralíu, en starfs-
menn þess eru um fjögur þúsund.
Er Sigurður þar deildarstjóri yfír
deild sem sér um tækniþjónustu
fyrir tiltekin tölvukerfí.
Annað llfsviðhorf Ástrala
Hann segir töluvert öðruvísi að
starfa í Astralíu en á íslandi.
„Heima var það þannig, hvort sem
það eru nú rómantískar minningar
eða ekki, að vinnudagurinn var mun
lengri og fólk lagði harðar að sér
í vinnunni en hér. Fólk er miklu
afslappaðra hér, það vill ekki vinna
yfírvinnu heldur miklu frekar kom-
ast heim, skella einhvetju á grillið
og fá sér bjór úti á strönd eða í
garðinum. Sem er eflaust ágætt
líka. Menn eru meira fyrir það hér
að taka lífínu létt og njóta þess.
Heima er öll áherslan á að koma
sér upp stórri fasteign fullri af
IKEA-húsgögnum en hér er meiri
áhersla á góðan garð og strönd í
grennd. Má segja að munurinn sé
Magnús Magnússon
_ A
Tengslin við Island
rofnuðu aldrei
MAGNÚS Magnússon var nýlega
kjörinn formaður íslendingafé-
lagsins í Sydney en hann flutti með
fjölskyldu sinni til Ástralíu árið 1968.
Magnús var þá einungis fjögurra ára
Magnús og
sonurinn Erik
gamall og má því segja að hann til-
heyri þeirri kynslóð Islendinga, sem
er nær alveg alin upp í Ástralíu. Fjöl-
skylda hans er úr Reykjavík og for-
eldrar hans heita Ingvi Magnússon
og Klara Ester Magnúsdóttir.
Hann skilur íslensku ágæt-
lega en fínnst þó þægilegra
að halda uppi samræðum
á ensku.
Magnús segir marga
íslendinga í Ástralíu
hafa gert það gott
sumum
vegni jafn-
vel mjög
Sigurður Ingi Jónsson og eiginkonan Kathy Jónsson
sá að fólk vinni til að lifa í Ástralíu
en lifi ekki til að vinna líkt og á
íslandi. Kaupmátturinn er líka það
miklu hærri hér að fólk þarf ekki
að vinna eins mikið og heima. Hús-
næði er líka mun ódýrara enda
ekki nærri jafnmikið lagt upp úr
því. Má segja að hús hér séu jafn-
traust og uppsláttur húsa á íslandi."
Sigurður, Sigmundur, Hilmar og
fjölskyldur þeirra búa að sögn Sig-
urðar steinsnar hver frá öðrum.
„Það eru hópar af íslendingum sem
halda saman og raunar má segja
að íslendingar hafi komið hingað í
tveimur bylgjum. Fyrsta bylgjan
var 1968-1969 og síðan kom nær
enginn fyrr en á síðari hluta átt-
unda áratugarins. Þeir sem komu
hingað þegar áströlsk stjómvöld
auglýstu eftir innflytjendum á sjö-
unda áratugnum höfðu það ekki
allir náðugt. Þetta voru hálfgerðir
gripaflutningar og margt af þessu
fólki talaði enga ensku. Mörgum
tókst hins vegar að koma ágætlega
undir sig fótunum með tímanum."
Sigurður segir ákveðinn þjóð-
rembing ávallt vera til staðar þrátt
fyrir fjarlægðina heim. „Maður
heldur jól í 35 stiga hita og yndis-
legu veðri og bölvar því að ekki
skuli vera blindbylur og skafrenn-
ingur. Það vantar til að fá almenni-
lega stemmningu. Ég fór heim um
vel. Það sama sé aftur á móti ekki
hægt að segja um alla innflytjenda-
hópa. Til dæmis hafí mörgum Griklq-
um og ítölum ekki gengið eins vel
að aðlaga sig og það sama megi segja
um marga þá Asíubúa, sem fiutt
hafí til Ástralíu upp á síðkastið. „Hluti
skýringarinnar var kannski sá að við
litum út eins og Ástralir og samlöguð-
umst því betur,“ segir hann.
Þó að margt hafí breyst í Ástralíu
frá því að fólk streymdi þangað í lok
sjöunda áratugarins er það enn að
flestu leyti þægilegt land að búa í.
Aðspurður um hvers vegna fjölskylda
hans hafí flust til Ástralíu á sínum
tíma segist hann ekki vera alveg viss.
Ekki sé lengur rætt um slíka hluti
manna á milli.
Magnús býr í vesturhluta Sydney
en þar eru einnig um sex aðrar ís-
lenskar fjölskyldur.
Faðir hans hóf störf sem auglýs-
ingateiknari eftir að hann fluttist til
Ástralíu og vann aðallega við gerð
auglýsingaskilta. Fór hann á eftirlaun
þegar hann fór að nálgast sextugt.
Móðir hans var lengst af húsmóðir
en vann á árum áður einnig við
ávaxtatínslu og hænsnarækt. „I upp-
hafi var mjög gott að fá slík störf
en ekki lengur. Það er ekki eins mik-
ið upp úr því að hafa núna.“
Hann segist ekki muna margt frá
íslandi, helst sé það heimili afa hans
sem lifi eftir í minningunum. „Ég
held að ég gæti ekki hugsað mér að
flytjast aftur til íslands. Hins vegar
þætti mér vel koma til greina að búa
á íslandi tímabundið í hálft til eitt
ár,“ segir Magnús.
Hann var fljótur að læra ensku
eftir að hann fluttist út og aðstoðaði
jól fyrir fímm árum og hafði þá
ekki haldið jól heima síðan 1985.
Ég gekk um Laugaveginn á Þor-
láksmessu og leið líkt og ég hefði
aldrei séð snjó áður. Það hafði ekki
beint verið jólalegt í eyðimörkinni
í Kúveit. Annars höldum við alltaf
íslensk jól hér og undanfarin ár
hefur mér alltaf verið boðið heim
til Lillý í hangikjöt og möndlu-
graut.“
Ólæknandi jeppadella
Sigurður hefur að eigin sögn
verið haldinn ólæknandi jeppadellu
um langt skeið og hefur hann nú
hafíst handa við að frelsa Ástrali í
jeppamálum. „Ég er búinn að
standa í þrasi við bifreiðaeftirlitið
héma, fá allar reglugerðir, sem í
gildi em í Ástralíu og heima, og
einnig hefur Toyota látið mig fá
nýjan Turbo Diesel Landcruiser til
að breyta og sýna fram á hvað
hægt er að gera með þessa bíla.
Þeir sögðu mér að ég mætti gera
það sem ég vildi við hann og mér
leist ekki illa á það boð. Hér er
allt frá eyðimörkum og upp í snjó
þannig að jeppatækifærin em
óþijótandi. Mörg landsvæði eru
einnig mjög skrýtin. Þau em alla
jafna mjög þurr en þegar rignir
breytast þau í forarpytt. Stóm
jeppadekkin sem tíðkast heima
móður sína eftir megni, en henni tókst
ekki að ná góðum tökum á hinni
nýju tungu. Aftur á móti ræddu
Magnús og faðir hans oft saman á
ensku sín á milli.
í æsku umgekkst hann fyrst og
fremst áströlsk böm að einni ís-
lenskri íjölskyldu undanskilinni, sem
vinasamband myndaðist við. Að ein-
hveiju leyti var þó haldið i íslenskar
siðvenjur ekki síst á jólunum. Þó að
áströlsku bömin hafi opnað pakkana
sína á jóladag var það gert á aðfanga-
dagskvöldi heima hjá Magnúsi.
„Við misstum aldrei tengslin 'við
ísland og fengum til dæmis stöðugt
sent lesefni að heiman. Þá var faðir
minn áskrifandi að Ieeland Review,"
segir Magnús og bætir við að hann
sé enn íslenskur ríkisborgari. Helst
hefði hann þó kosið að hafa tvöfalt
rikisfang. Á það hafi áströlsk stjóm-
völd fallist en ekki þau íslensku.
Vill tvöfalt ríkisfang
j,Ég er mjög hamingjusamur héma
í Astralíu en vil þó ekki missa ís-
lenska ríkisborgararéttinn. Ég á mik-
ið af ættingjum á íslandi, sem ég
held sambandi við og þá skiptir það
ekki síst máli að mun auðveldara er
að ferðast til Bandaríkjanna með ís-
lenskt vegabréf en ástralskt. Þá má
geta þess að í uppeldi sonar míns
reyni ég að kenna honum íslensku
og kannast við íslenskar venjur."
Systir Magnúsar býr í Flórída og
heimsótti hann hana þar sl. jól. i leið-
inni fór hann til íslands og var þar
um áramótin. „Fyrsta skiptið, sem
ég fór til íslands aftur, var fyrir tveim-
ur árum. Þá hitti ég aftur ættingja,
sem ég hafði ekki séð í 25 ár. Við