Morgunblaðið - 20.06.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ1995 C 27
Stofnun húsnæðismála-
stjórnarl955
Reynslan af smáíbúðarlánunum
þótti góð og var um margt byggt á
henni við stofnun húsnæðismála-
stjórnar árið 1955 og sömu forystu-
menn komu við sögu í báðum tilfell-
um. Afgreiðsla lánanna fór fram hjá
veðdeild Landsbanka íslands, sem
stofnuð var aldamótaárið 1900 og
hafði er hér var komið sögu séð um
veðlán til íbúðarhúsa og annarra
fasteigna um áratuga skeið. Lánveit-
ingar veðdeildarinnar höfðu hins
vegar mjög dregist saman eftir
1940. Það var einkum á tveimur
tímabilum sem lánveitingar deildar-
innar urðu allverulegar að umfangi;
á fyrsta ártug aldarinnar og á seinni
hluta þess þriðja, en bæði þessi tíma-
skeið einkenndust af miklum upp-
gangi í efnahagslífi þjóðarinnar. Það
var einkum á fyrsta tug aldárinnar
sem lánveitingar veðdeildarinnar
áttu alldijúgan þátt í fjármögnun
íbúðabygginga, einmitt á fyrsta af-
gerandi vaxtar- og uppgangsstigi
Reykjavíkur og annarra íslenskra
þéttbýlisstaða.
Fyrstu tvö árin eftir stofnun hús-
næðismálastjórnar sáu stjórnarmenn
í rauninni sjálfir um móttöku um-
sókna og úthlutun lánanna. Þar kom,
árið 1957, að þörf var á skipulegum
skrifstofurekstri og var þá Hús-
næðismálastofnun ríkisins sett á lag-
girnar og til hennar ráðinn fram-
kvæmdastjóri, Halldór Halldórsson
arkítekt, og nokkrir starfsmenn aðr-
ir. Hin bankatæknilega afgreiðsla
lánanna var áfram í höndum veð-
deildar Landsbankans og er svo
reyndar enn.
Langar og allheitar umræður urðu
um frumvarp þáverandi stjórnar
Framsóknarflokks og Sjálfstæð-
isflokks til laga um húsnæðismála-
stjórn, veðlán til íbúðabygginga og
útrýmingu heilsuspillandi íbúða.
Stjórnarandstæðingar töldu margt
til bóta í frumvarpinu, en athyglis-
verð er andstaða Alþýðuflokksins við
sjálfa stofnun húsnæðismálastjórn-
ar. Helsti talsmaður flokksins í mál-
inu, Gylfi Þ. Gíslason, taldi þá lána-
starfsemi sem setja átti á stofn til
bóta, en var andvígur húsnæðis-
málastjórninni sem slíkri. Gylfi, sem
hafði orð fyrir minni hluta fjárhags-
nefndar neðri deildar Alþingis, sagði
m.a. í umræðunum um húsnæðis-
málastjórnarfrumvarpið:
„Þá leggjum við til, að ákvæðin
um húsnæðismálastjórnina verði
felld niður og að veðdeild Lands-
bankans verði falið að úthluta lán-
unum. [...] Og þá finnst okkur lang-
eðlilegast, að þessir embættismenn
annist lánveitingarnar, en að póli-
tískir fulltrúar komi þar hvergi
nærri. Við teljum ekki heldur rétt,
að sett verði upp nýtt bákn til þess
að annast tæknileiðbeiningarnar,
heldur verði skrifstofu húsameistara
falið að hafa það hlutverk með hönd-
um og honum þá auðvitað heimilað
að ráða þá sérfræðinga sem honum
kynnu að reynast nauðsynlegir til
þess að geta sinnt þessu verkefni
sómasamlega.“ (Alþingistíðindi
1954 -B:1039.)
Af þeim 40 árum sem húsnæðis-
málastjórn og og -stofnun hafa
starfað hefur Alþýðuflokkurinn farið
með ráðuneyti húsnæðismála lengur
en allir aðrir flokkar samanlagt, eða
í samtals 22 ár (Alþýðub.lag 6 ár,
Framsóknarfl. 5 ár, Sjálfstæðisfl. 4
ár og Samt. fijálslyndra 3 ár) og
hefur því orðið mótandi aðili um
starfsemi ríkisstofnunar sem flokk-
urinn í upphafi lagðist gegn að yrði
stofnsett. Það er svo annað dæmi
um það hvernig íslandssagan bítur
í skottið á sjálfri sér, ef þannig má
að orði komast, að nú á 40 ára af-
mæli húsnæðismálastjórnar og ríkis-
rekins veðlánakerfis íbúðarlána,
skuli ríkisstjórn þeirra hinna sömu
stjórmálaflokka, Sjáfstæðis- og
Framsóknarflokks, sem ýttu þessu
kerfi úr vör setja sér það sem eitt
sitt helsta stefnumarkmið í hús-
næðismálum að færa lánveitingar
Húsnæðisstofnunar, eftir 40 ára
hliðarspor „pólitískrar skömmtunar-
stjórnar“, út í bankakerfið.
Vöxtur og viðgangur
Húsnæðisstofnunar
Lengi framan af voru lánveitingar
Húsnæðisstofnunar fremur litlar að
vöxtum. Þannig voru árleg útlán
fyrstú 10 árin að meðaltali rúmlega
einn milljarður króna á núgildandi
verðlagi. Meðaltal síðustu 5 ára er
hins vegar um 20 milijarðar króna
á ári. Útlánin jukust upp úr miðjum
sjöunda áratugnum (1960-1970) í
um 3 milljarða á ári á núgildandi
verðlagi. Útlánin voru 3-4 milljarðar
á ári (verðlag 1995) allar götur til
áranna upp úr 1980.1 byijun hinnar
opinberu lánastarfsemi námu þau
innan við einu prósenti af landsfram-
leiðslu, á síðustu árum hafa þær
komist hæst í 6,3 prósent af lands-
framleiðslu, sem átti sér stað árið
1991.
Hin kröftuga lánaaukning hófst
um miðjan níunda áratuginn. Með
tilkomu 1986-lánakerfisins jukust
meðalútlán í 12-14 milljarða á ári á
núgildandi verðlagi. Eftir tilkomu
húsbréfakerfisins eru árleg meðal-
útlán húsnæðislánakerfisins 18-20
milljarðar á ári. Á sl. ári urðu heild-
arútlán Húsnæðisstofnunar álíka
mikil á einu ári og samtals á fyrstu
14 starfsárum .stofnunarinnar,
Frá upphafi nema heildarútlán HR
246 miljörðum króna á núgildandi
verðlagi. Þar af námu útlán sl. 10
ára um 152 milljörðum króna, sem
eru um 73 af heildarlánveitingunum.
Af um 100.000 þúsund íbúðum
landsmanna hafa 67.000, eða tvær
af hveijum þremur, verið byggðar á
40 ára starfstíma HR. Meginhluti
þessara íbúða hefur verið byggður
með einhveijum stuðningi Hús-
næðisstofnunar. Einnig hefur stofn-
unin í ríkum mæli lánað til íbúða
sem byggðar voru fyrir 1955 þegar
þær hafa gengið kaupum og sölum
á almennum fasteignamarkaði.
Útlán félagslega kerfisins (sem
hófust 1970) nema frá upphafi sam-
tals um 48 milljörðum króna á nú-
gildandi verðlagi. Af þessari fjárháð
hafa slétt 50% verið lánuð á sl. 5
árum.
Ljóst má telja að opinber af-
skipti hérlendis af húsnæðismálum
fóru mun seinna og hægar af stað
en í nágrannalöndum okkar, einkum
ef við berum okkur saman við frænd-
þjóðirnar í Skandinavíu. Lengi fram-
an af gegndi ríkisvaldið og sú stjórn-
sýslustofnun í húsnæðismálum, sem
það beitti fyrir sig, einungis jaðar-
hlutverki í húsnæðismálum lands-
manna.
Á þessu hefur þó orðið gerbreyt-
ing sl. 10-15 ár, þar sem Húsnæðis-
stofnunin er nú farin að gegna mun
víðtækara hlutverki en tíðkast hjá
hliðstæðum stofnunum nærliggjandi
þjóðlanda, vegna hins stóra hlutar í
Ijármögnun endurkaupa húsnæðis á
almennum markaði, sem víðast hvar
annars staðar er algerlega í höndum
almennra bankastofnana.
Líkleg framtíðarþróun er trúlega
sú, að bankakerfíð verði loks í stakk
búið til þess að fjármagna að mestu
hinn almenna fasteignamarkað.
Óvíst er raunar að þetta reynist
bönkunum sérlega erfitt hlutverk,
þar sem nú þegar hefur það mikið
verið lánað til íbúðabygginga og
húsnæðiskaupa, að svigrúm til frek-
ari veðsetninga og þar með lánveit-
inga til þess húsnæðis sem til staðar
er í landinu fer nú ört minnkandi.
Fjarðargata 17
SÍMI 565-2790
FAX 565-0790
Opið laugardag
frá kl. 11-14
Erum með fjölda eigna á
söluskrá sem ekki eru
auglýstar.
Póst- og símsendum sölu-
skrár um land allt.
Erum flutt í nýtt húsnæði
á Fjarðargötu 17, Hafnarfirði, jarðhæð.
/ /
Bæjargil Gbæ — nýtt. Vandafi
151 fm parhús á tveimur hæðum ásamt 40
fm bilskúr byggt 1986. Góðar innr. Stór
herb. Björt og rúmg. eign. Áhv. veðd. 5
millj. Verð 12,9 millj.
Lindarberg — nýtt. Nýl. 251 fm
parh. á tveimur hæðum ásamt risi og innb.
bílsk. Fráb. staðsetn. Glæsil. útsýni. Áhv.
góð lán. Skipti mögul. Verð 14,3 millj.
Kiukkuberg — skipti.
Glæsilegt fulibuið 230 fm parhus m.
innb. bllsk. Fallegar innr. Parket.
Fráb. útsýnt og staðsetning. Skipti
mögul. Gófláhv. lán. Varð 15,9 millj.
Einbýli — raöhús
Arnarhraun. Endurn. 212 fm einb.
ásamt 31 fm bílsk. Vandaöar innr. Parket.
4-5 svefnh. Falleg hraunlóö.
Ljósaberg. Fallegt og vandað 140 fm
einb. ásamt 40 fm bílsk. 4 svefnherb. Vand-
aðar innr., parket og flísar. Gróin suðurlóð.
Áhv. byggsj. 2 millj. Verð 14,7 millj.
Öldugata. Mikið endurnýjað einb. á
þremur hæðum, samtals 152 fm, á góöum
stað undir Hamrinum. Verð 11,9 millj.
Sudurholt. Nýl. 162 fm einb. með
innb. bílsk. Húsið er fullb. að utan en ekki
fullb. að innan. Áhv. húsbr. 5,8 millj. Skipti
mögul. Verð 11,9 millj.
Einiberg. Nýl. 143 fm einb. ásamt 35
fm innb. bílsk. Húsið er nánast fullb. að
utan sem innan. Parket og flísar. Stór horn-
lóð. Áhv. húsbr. 3,9 millj. Verð 13,9 millj.
Greniberg — nýtt. Mjög vandað
207 fm fullb. einb. Sérsm. innr. Vandaðar
flísar og parket. 50 fm bílsk. Sólskáli. Skipti
mögul. Áhv. góð lán 8,4 millj.
Suðurgata 11 — sýslu-
mannshúsið. Glæsil. eldra timburh.
á tveimur hæðum samt. 317 fm. Húsið
stendur á nýjum steyptum kj. og er mjög
mikið endurn. Mögul. 2 íb. Laust strax.
Norðurvangur. Mjög gott 138 fm
einb. á einni hæð ásamt 40 fm bilsk. Tölu-
vert endurn. Góð staðsetn. í botnlanga við
hraunjaðarinn.
Svöíuhraun. Gott 132 fm endaraðh.
ásamt 33 fm bílsk. Húsið stendur innst í
botnlanga með góðri suöurlóð. Laust fljótl.
Verð 12,9 millj.
Staðarhvammur. Vorum að fá í
einkasölu glæsil. 260 fm endaraðh. á besta
stað í Hvömmunum. Fráb. útsýni. Verð
15,7 millj.
Hellisgata. Gott 154fm einb. átveim-
ur hæðum ásamt hluta í kj. Góð staðsetn.
Fallegt útsýni. Verö 8,5 millj.
Hellisgata. Talsv. endurn. 96 fm parh.
á þremur hæðum. Nýl. gler, hltl, rafm.,
gólfefni, innr., klæðning að utan og þak.
Áhv. góð lán 4,0 millj. Verð 7,6 millj.
Miövangur - skipti. Talsvert end-
urn. 150 fm raðhús ásamt 38 fm bílsk. Park-
et. 4 svefnherb. Mögul. á sólskála. Góð
eign í góðu viðhaldi. Verð 12,9 millj.
Jófrídarstaðavegur — gott 134
fm eldra parhús á tveimur hæðum. Húsið
er talsvert endurn. og í góðu viðhaldi.
Verð 7,9 millj.
Garðavegur. Mjög vandað og fullb.
251 fm parh. á eftirsóttum stað. Húsið er
steinst. og timburkl. Vandaðar innr., parket
og flísar. Mögul. aukaíb.
Arkarholt — Mos. Rúmg. mikiö
endurn. einb. ásamt tvöf. bílsk. á góðum
staö. Sólskáli, heitur pottur o.fl. Skipti á
dýrara-ódýrara í Hafnarfirði eða
Garðabæ.
Klausturhvammur. Fallegt276fm
raðh. á tveimur hæðum og hluta í kj. ásamt
30 fm bílskúr. Falleg fullb. elgn. Skipti
mögul. á minni eign. Verð 15,0 millj.
Oldugata - laus. Gott 130
fm ainb. kj., hæð og ris á góðum
stað undlr Hamrlnum. Gófl lóð. Mikl-
ir mögul. Laust strax.
Lindarberg. Vorum að lá f
einkasölu stóra og rúmg. efri sérhæð
ásamt tvöf. bílsk. á mjög góðum út-
sýnisst, Eignin er ekki fullb. en vel
tbhæf. Verð 13,5 millj.
Sunnuvegur. Góð 110 fm neðri sér-
hæð í góðu steinh. Ib. er talsv. endurn.
Nýl. eldhinnr., gler o.fl. Áhv. góð lán 4,2
millj. Verð 7,8 millj.
Vallarbarð. Nýl. 118 fm hæð og ris í
litlu fjölb. ásamt 23 fm bílsk. Góðar innr.
Fallegt útsýni. Áhv. byggsj. 2,5 millj. Verð
8,4 millj.
Hörgsholt. Falleg 111 fm 4ra-5 herb.
endaíb. á 2. hæð i nýl. fjölb. Fullbúin eign.
Suðursv. Bíll upp í útborgun. Áhv. húsbr.
5,1 millj. Verð 8,7 millj.
Klettaberg - Setbergs-
land. Mjög vönduð 152 fm 5 herb.
ib. ásamt 28 fm bilskúr i 4ra Ib.
„stallahúsl1'. Ailt sér. Vandaðar Innr.
Parket, flisar, rumg. herb. Toppeign.
Varð 12,5 millj.
Grenigrund — Kóp. Góð
104 tm 4ra herb. íb. ásamt bílsk. i
góðú fjórbýlí. Sérlnng. Parket og flfs-
ar. Verð 8,9 millj.
4ra herb. og stærri
Smyrlahraun. Góð 126 fm neöri
sórh. ásamt 25 fm bílsk. Nýleg eldhinnr.
Parket. 4 svefnh. Sérlóð m. verönd. Verð
9,8 millj.
Blómvangur. Mjög björt og rúmg.
140 fm efri sérh. ásamt bílsk. og 80 fm
aukarými í góðu risi. MJög góð staðs. og
fráb. garður m. gróðurhúsi. Verð 11,8 millj.
Austurgata. Talsvert endurn. ca 113
fm hæð og óinnr. ris. Húsið er einangrað
og klætt að utan og íb. mikið endurn. Nýir
gluggar, gler, hiti, rafmagn o.fl. Áhv. húsbr.
3,1 millj. Verð 6,9 millj.
Hringbraut. 4ra herb. íb. í litlu fjölb.
ásamt bilsk. Rólegur og góður staður. Skip,ti
á stærra á svipuðum slóðum kemur til
greina. Verð 8,6 millj.
Breiðvangur. Talsvert endurn. 109
fm 4ra-5 herb. íb. í góðu fjölb. Suðursv.
Allt nýtt á baöi. Áhv. góð lán 3,2 millj. Verð
8,5 millj.
Brekkugata — laus. Glæsil. 3ja-
4ra herb. efri sérh. ásamt bílsk. íb. er öll
endurn. Nýtt þak, parket, flísar, baðherb.
o.fl. Lækkað verð 8,5 millj.
Flókagata - skipti. Góð 125 fm
efri sórh. ásamt 25 fm bílsk. í góðu þrfbýli.
Nýl. gler, þak, klæðning. Skipti mögul. á
minni eign. Verð 9,5 millj.
Ásbúðartröð — 2 íb. Falleg 157
fm neðri sérhæð ásamt 16 fm herb. 30 fm
séríb. 28 fm bílsk. Samt. 231 fm I góðu tvíb.
Vönduð og fullb. eign. Áhv. góð lán.
Lindarhvammur. GÓÖ101 fmneðri
sérhæð I góðu tvib. Góð staðsetn. Gott
útsýni. Verð 8,2 millj.
Hrafnhólar — Rvík. 4ra
herb. 99 fm ib. á 2. hæð i litlu fjölb.
ásamt 26 fm bilskúr. Frábært verð
6,9 millj.
Eyrarholt. Nánast fullb. 168 fm hæð
og ris. Fréb. útsýni. Skipti mögul. á minni
eign. Verð 11,5 millj.
3ja herb.
Vitastígur. Talsv. endurn. 77 fm neðri
hæð í góðu tvíb. Nýl. gler, rafm., hiti, klæðn.
að utan o.fl. Áhv. byggsj. 3,5 millj. Verð
6,0 millj.
Hátröð — Kópav. — sum-
arttlboö. Góð mikið endurn. rish.
f tvíb. ásamt bilsk. Góð staðs. Stór
og góð lóð. Lækkað verð 6,7 millj.
Hagamelur - nýtt. Góð 3ja
herb. íb. á jarðh. i nýl. viðg. húsi.
Mjög vel staðs. vfð Vesturbæjarlaug-
ina. Mjög stutt í alla þjónustu. Verð
6.950 þús.
Hólabraut. Góð talsv. endurn. 83 fm
íb. á iarðh. í litlu fjölb. Nýl. gler, klæðning
o.fl. Áhv. húsbr. 3,6 millj. Verð 6,3 millj.
Suðurvangur. Falleg talsv. endurn.
3ja herb. íb. í góðu fjölb. Nýl. eldhinnr. Park-
et. Flísar o.fl. Suðursv. Verð 7,2 millj.
Ölduslóð — nýtt. Mjög góð og end-
urn. sórhæö í þríb. Nýjar innr., parket, flísar
o.fl. Áhv. byggsj. 2,7 millj. Verð 6,3 millj.
Arnarhraun — gott verð. Tals-
vert endurn. 3ja herb. endaíb. í litlu fjölb.
Nýl. innr., parket, gler o.fl. Ath. verð kr.
5,9 millj.
Álfaskeið — hagst. verð. Góð
86 fm 3ja herb. íb. á 1. hæð ofan kj. Bílskúrs-
sökklar. Mjög hagstætt verð
Ásbúðartröð — laus. Góð 91 fm.
3ja herb. íb. á 1. hæð í góðu þríbýli. Góð
staðsetn. Verð 6,5 millj.
Bárugrandi - Rvfk. Góð 3ja
herb. íb. ásamt stæði í bflskýii. Áhv.
húsnl. ca 5 m.
Lækjarkinn. Ódýr 3ja herb. íb. á jarðh.
í tvíb. íb. er ósamþ. en fyrir liggja teikn. að
samþ. íb. Verð 4,8 millj.
2ja herb.
Álfholt. Falleg og vönduð 66 fm 2ja
herb. íb. á efstu hæð í nýl. fjölb. Vandaðar
innr. Parket. Fállegt útsýni. Áhv. húsbr. 3,5
millj. Verð 6,6 millj.
Mýrargata — skipti. Rúmg. og
björt 87 fm 2ja herb. íb. á jarðh. i þríbýli.
Sérinng. Skipti mögul. á stærri eign. Áhv.
byggsj. 2,5 millj. Verð 6,5 millj.
Miðvangur. Falleg endurn. íb. á 8.
hæð í lyftuh. Nýl. eldh., allt á baði, parket,
gler o.fl. Verð 5,7 millj.
Vallarbarð. Falleg og vönduð 69 fm
2ja herb. íb. á 1. hæ$ í litlu nýl. fjölb. ásamt
23 fm bílsk. Parket. Vandaðar innr. Áhv.
góð lán 4,0 millj. Verð 6,9 millj.
Arnarhraun. Góð talsv. endurn. 2ja
herb. íb. á jarðh. í góðu fimmbýli. Góöar
innr. Parket. Hraunlóð. Áhv. góð lán 2,7
millj. Verð 5,5 millj.
Laufvangur — laus strax. Góö
66 fm 2ja herb. íb. ó góðum stað. Þvhús
og búr í ib. Gott gler, góð sameign. Verð
5,7 millj.
Mýbyggingar
Klukkuberg. 4ra herb. íb. með sér-
inng. á fráb. útsýnisst. Fullb. að utan, tilb.
u. trév. að innan. Lækkað verð 7,2 millj.
Mögul. á bílsk. eöa stæði í bílgeymslu.
Tjarnarbraut. Talsvert endurn. 72
fm 3ja herb. íb. á miðhæð i góöu þrib. Park-
et. Nýtt þak, klæðning o.fl. Áhv. góð lán
3,4 millj. Verð 6,8 millj.
Laufvangur. Góð 83 fm 3ja herb. íb.
á 1. hæð i góðu fjölb. Góður og rólegur
staður. Stutt í alla þjónustu.
Eigum tll mikið úrval nýbygg-
inga af öllum stærðum og
gerðum. Hafið samband og
fáið upplýsingabæklinga og
teikningar á skrifstofu.
Sumarhús
Borgarfjördur
Fallegur sumarbústaður um 40 fm og 60 fm
verönd. Fullb. að utan og nánast fullb. að
innan í landi Sveinatungu. Kalt vatn. Fráb.
útivistarst. Verð 3,7 millj.
if
INGVAR GUÐMUNDSS0N lögg. fasteignas. , heimas. 555-0992
JÓNAS HÓLMGEIRSS0N kerfisfræðingur, heimas. 565-3155.
KÁRI HALLDÓRSSON hagfræðingur, heimas. 5654615.