Morgunblaðið - 28.06.1995, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 28. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Guðrún Sigurðardóttir lét gamlan
draum rætast og lauk háskólanámi
Morgunblaðið/Sverrir
GUÐRÚN Sigurðardóttir lét gamlan draum rætast þegar hún
útskrifaðist með BA-próf í íslensku frá HÍ 17. júní sl. Hún reynd-
ist vera elsti stúdentinn sem brautskráðist í júní, 74 ára að aldri.
Foreldrar sinni
skyldu sinni
„MIG HEFUR líkast til alltaf
langað í háskóla," sagði Guðrún
Sigurðardóttir sem nýlega út-
skrifaðist úr Háskóla íslands
með BA-próf í íslensku. Guðrún
lauk verslunarskólaprófi 17 ára
gömul árið 1938 en lét þá staðar
numið á menntabrautinni.
Þegar hún loks fór á eftirlaun
fyrir fimm árum ákvað hún að
láta gamlan draum rætast. „Eg
stóð upp úr sófanum einn daginn
og gekk upp í Háskóla," sagði
Guðrún sakleysislega. „Ég hafði
alls ekki í huga að taka einhver
próf heldur vildi ég hlusta og
fylgjast með kennslu. Égstóðst
svo ekki freistinguna og fjögurra
ára nám er nú að baki.“
Ólst upp við bóklestur
Hinn nýútskrifaði íslensku-
fræðingur kveðst alltaf hafa unn-
að íslensku máli og bókmenntum.
„Við ólumst upp við bóklestur í
minni sveit í Skagafirði. í þá
daga var lesið reglulega fyrir
heimilisfólkið.“
Reynslan hefur síðan kennt
Guðrúnu að menntun er smit-
andi. „Þess vegna tel ég nauðsyn-
legt að börnum sé ungum kennd
undirstöðuatriði í íslensku máli.
Foreldrar verða að sinna skyldu
sinni, leiða börn sín um undra-
heim íslenskrar tungu og venja
þau loks á að Iesa góðar íslensk-
ar bækur,“ sagði hún.
Þakklát fyrir
yndislegt viðmót
Háskólanámið stóð fyllilega
undir væntingum Guðrúnar og
segir hún það mikilsverða
reynslu. „Ég er afskapiega þakk-
lát fyrir yndislegt viðmót kenn-
ara og nemenda í Háskólanum.
Mér var mjög vel tekið af sam-
nemendum mínum og engum
þótti undarlegt að ég sæti við
hlið „unglinganna" i tímum.“
Guðrún telur ólíklegt að hún
hefji störf sem íslenskufræðing-
ur. Hún hafi þó hugsað til þess
í upphafi námsferils síns að hún
gæti tekið til við þýðingar að
loknu námi.
Ekki vill Guðrún aftaka með
öllu að hún mæti í tíma á meist-
arastigi í íslensku. Hins vegar
megi fullyrða hún hafi ekki í
hyggju að hefja eiginlegt MA-
nám í greininni. „Eg get aftur á
móti viðurkennt að það verður
mikil sjálfsafneitun." Hún full-
yrðir að meginmarkmiðinu með
skólasókn sinni sé náð. „Ég hef
kynnst betur íslensku máli og
þess vegna uni ég glöð við mitt.
Væri ég yngri hefði ég örugg-
lega haldið áfram," sagði Guðrún
sposk á svip.
Ríkissjóður veitir 60
milljóna króna lán
RÍKISSTJÓRNIN hefur ákveðið
að ríkissjóður veiti Súðavíkur-
hreppi 60 milljóna kr. lán til þess
að unnt verði að hefja gatna- og
lagnagerð við ný hús á staðnum.
Ólafur Davíðsson ráðuneytis-
stjóri í forsætisráðuneytinu segir
að fyrir liggi nýtt skipulag fyrir
Súðavík sem skipulagsstjórn hefur
afgreitt frá sér en umhverfisráð-
herra á eftir að staðfesta það.
Sveitarstjórn Súðavíkur hefur
undirbúið gatnagerð og nýtt
lagnakerfi og boðið þær fram-
kvæmdir út. Sveitarstjórnin hefur
þó ekki getað gengið frá samning-
um við verktaka vegna þess að
fjármögnun hefur ekki verið
tryggð.
Heildarkostnaður nálægt 140
milljónum kr.
„Ríkisstjórnin var í raun að
tryggja sveitarstjórninni fjár-
mögnun á þessum framkvæmdum
til bráðabirgða. Það liggur fyrir
að stjórn sjóðsins Samhugur í
Fjármagn
tryggt til upp-
byggingar í
nýrri Súðavík
verki hefur ákveðið að eftirstöðv-
um sjóðsins verði ráðstafað sem
byggingastyrkjum til einstaklinga
sem ætla að byggja á Súðavík.
Aðrar leiðir kannaðar
Þeir styrkir verða þó ekki til
útborgunar fyrr en búið er að
vinna að ákveðnum framkvæmd-
um, eða um svipað leyti og gatna-
gerðagjöld verða greidd af nýjum
húsum. Það þurfti því að brúa
þetta bil og ríkisstjórnin hefur
ákveðið að ríkissjóður veiti sveitar-
félaginu bráðabirgðafyrirgreiðslu
svo hægt verði að heíja fram-
kvæmdirnar,“ sagði Ólafur.
Fyrirgreiðslan verður væntan-
lega í formi láns sem verður greitt
til baka þegar'einstaklingarnir fá
greidda út sína byggingarstyrki.
ðlafur sagði að einnig væri verið
að kanna leiðir varðandi aðra fjár-
mögnun á síðari stigum, bæði á
vegum viðlagatryggingar og
bjargráðasjóðs. Lán ríkissjóðs
verður nálægt 60 milljónum króna
sem er talin sú fjárhæð sem þurfi
til þess að Ijúka framkvæmdum á
þessu ári en í allt er gert ráð fyr-
ir að kostnaður við gatna- og
lagnagerð í nýrri Súðavík verði
um 140 milljónir króna.
Gerð hættumats hraðað svo
sem unnt er
Ólafur sagði að ríkisstjórnin
hefði einnig lagt áherslu á að gerð
hættumats fyrir Súðavík yrði
hraðað sem kostur er. Einnig var
lögð áhersla á að hraða gerð
reglna um hvernig ætti að standa
að kaupum á húsum og sú vinna
færi fram í nokkrum ráðuneytum
í samvinnu.
Bankamenn
samþykktu
FÉLAGSMENN í Sambandi ís-
lenskra bankamanna samþykktu
kjarasamning þann sem undirritaður
var 8. júní sl. Á kjörskrá voru 3.329
og kusu 2.659 eða um 80% félags-
manna. 1.709 samþykktu, á móti
voru 868, auðir og ógildir seðlar
voru 82. Átkvæðagreiðslan fór fram
í um 170 afgreiðslustöðum banka
og fjármálafyritækja 21. og 22. júní.
---♦ ♦.-4-
*
Obreytt
greiðslumark
GREIÐSLUMARK í mjólkurfram-
leiðslu á lögbýlum og beinar greiðslur
til kúabænda á næsta verðlagsári,
sem hefst 1. september næstkom-
andi, verða óbreyttar frá því sem er
á yfirstandandi verðlagsári. Heildar-
greiðslumarkið í mjólkurframleiðslu
verður samkvæmt þessu áfram 101
milljón lítrar mjólkur, en í fyrra hækk-
aði það um eina milljón lítra.
Andlát
ÞORSTEINN
JÓHANNESSON
ÞORSTEINN Jóhann-
esson útgerðarmaður
í Garði lést á Land-
spítalanum 24. júní
sl., á áttugusta og
öðru aldursári.
Þorsteinn fæddist
19. febrúar 1914 að
Gauksstöðum í Garði,
sonur Jóhannesar Jó-
hannessonar útvegs-
bónda og Helgu Þor-
steinsdóttur.
Þorsteinn rak út-
gerð í Garði ásamt
föður sínum og bróð-
ur. Hann var fyrst
skipstjóri á báti þeirra, Jóni
Finnssyni, en eftir 1950 stjórnaði
hann fyrirtækinu í landi. Feðg-
arnir ráku saltfisk-, skreiðar- og
síldarverkun um árabil. Þorsteinn
var stjórnarformaður SÍF í tvö
ár, frá 1981 til 1983.
Hann starfaði lengi
ötullega að félags-
málum sjómanna og
fiskverkenda, slysa-
varna- og björgunar-
málum og félagsmál-
um í Garði, og gegndi
ýmsum ábyrgðar-
stöðum í því sam-
bandi.
Hann hlaut ridd-
arakross hinnar ís-
lensku fálkaorðu fyrir
fáeinum árum.
Þorsteinn kvæntist
eftirlifandi eiginkonu
sinni, Kristínu Ingimundardóttur
árið 1938 og eignaðust þau sex
dætur sem allar eru búsettar hér-
Iendis.
Þau reistu sér heimili að Reyni-
stað í Garði og bjuggu þar alla tíð.
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra segir áhyggjur grænmetisinnflytj enda ástæðulausar
Verð innflutts græn-
metís verður óbreytt
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra segir áhyggjur grænmetis-
innflytjenda, þess efnis að verð
innflutts grænmetis muni hækka
verulega um næstu mánaðamót
vegna nýrra GATT-laga, ástæðu-
lausar.
„Það er rétt að í lögunum um
framkvæmd GATT-samningsins
eru lagðir tollar, og í sumum tilvik-
um mjög háir tollar, á innfluttar
landbúnaðarvörur," segir Friðrik.
„Tollar þessir leysa af hólmi inn-
flutningsbann, sem áður gilti. Það
er hins vegar rangt að þessir toll-
ar muni leiða til hækkunar á inn-
fluttu grænmeti og öðrum vörum
frá því sem áður var. Þvert á
móti var þess gætt við gerð lag-
anna að unnt yrði að flytja til
landsins jafnmikið magn og flutt
hefur verið inn undanfarin ár, á
svipuðum tollum og verið hefur.“
Friðrik segir að á seinustu árum
hafi innflutningi á grænmeti, sem
jafnframt er ræktað hér á landi,
verið þannig háttað að á þeim tíma
sem.innlend framleiðsla hafi ekki
verið nægileg hafí Iandbúnaðar-
ráðuneytið veitt leyfi til innflutn-
ir.gs. Sá innflutningur hafi yfirleitt
verið á 30% tollum. Á þeim tíma,
sem innlend framleiðsla hafi verið
næg, hafi innflutningur hins vegar
ekki verið leyfður og því ekki skipt
máli hvort tollar væru háir eða
lágir.
Hvorki minni innflutningur né
hærri tollar
„Með lögunum, sem ganga í gildi
um næstu mánaðamót, er þannig
búið um hnúta að á þeim tíma sem
innlent grænmeti er ekki í fram-
boði verður unnt að flytja inn
grænmeti á sömu tollum og áður
giltu eða svipuðum,“ segir Friðrik.
„Þetta er gert þannig að úthlutað
verður tollkvótum, þ.e. heimildum
til innflutnings á sérstökum toll-
um. Það innflutningsmagn sem
þannig er til úthlutunar er annars
vegar til þess að tryggja markaðs-
aðgang eins og hann var á árunum
1986 til 1988. Tollar fyrir þann
innflutning eru samkvæmt lögun-
um 30%, eða þeir sömu og verið
hafa á þennan innflutning á síð-
ustu árum. Auk þess er samkvæmt
lögunum heimilt að úthluta til við-
bótar innflutningskvótum á tollum
sem eru lægri en almennu tollarn-
ir og geta verið svipaðir þeim toll-
um, sem hafa verið í gildi á undan-
förnum árum. Það innflutnings-
magn, sem samtals er fólgið í
þessum kvótum er meira en heild-
arinnflutningur á þessum vöruteg-
undum á síðustu árum. Þannig
hefur verið tryggt að unnt verður
að flytja inn jafnmikið eða meira
af grænmeti en á síðustu árum á
svipuðum tollum.“
Innflutningskvóta má sam-
kvæmt GATT-lögunum fram-
kvæma með því að opna fyrir
óheftan innflutning ákveðin tíma-
bil. Friðrik upplýsir að nefnd sú,
sem samkvæmt lögunum er falið
að sjá um úthlutun innflutnings-
kvóta, hafi þegar undirbúið að 1.
júlí næstkomandi verði opnað fyrir
innflutning á ýmsum grænmetis-
tegundum á sömu tollum og verið
hafi á þeim innflutningi á síðustu
árum. Hvað aðrar grænmetisteg-
undir varði, verði úthlutað bráða-
birgðakvótum, sömuleiðis á sömu
tollum og áður voru. „Innflutning-
ur verður því ekki takmarkaður
meira en áður var og tollar verða
ekki hærri,“ segir fjármálaráð-
herra. „Framkvæmdin mun stað-
festa það.“
Jón Baldvin miðaði við
heimsmarkaðsverð
Friðrik segir að í skrifum Jóns
Baldvins Hannibalssonar um
GATT-málið í Morgunblaðinu síð-
astliðinn laugardag sé ónákvæm-
lega farið með staðreyndir. „Jón
Baldvin getur þess réttilega að við
undirbúning á breytingum á tolla-
lögum vegna GATT hafi fulltrúi
íjármálaráðuneytisins lagt fram
tillögu til málamiðlunar milli
sjónarmiða þeirra, sem skemmst
vildu ganga og lengst í álagningu
tolla,“ segir Friðrik. „Sú málamiðl-
un fól í sér að til viðbótar við þá
verðjöfnun, sem fulltrúi Jóns Bald-
vins hafði lagt til, bættist 20%
tollvernd. Sú niðurstaða, sem að
lokum fékkst, var hins vegar ekki
eins og Jón Baldvin vill vera láta,
að fara í ýtrustu álagningu tolla
samkvæmt tilboði íslands í við-
ræðunum. Það eina, sem breyttist,
var að í stað 20% verndar var
reiknað með 30% vernd.“
Friðrik segir að í tillögum Jóns
Baldvins, rétt eins og í núverandi
lögum, hafi verið miðað við heims-
markaðsverð og komið hafi fram
að það sé í raun gerviverð. „Sýni
reynslan á næstu mánuðum og
misserum að ástæða sé til að breyta
þeim tollum sem upp voru teknir,
er það í höndum Alþingis að gera
slíkt í ljósi reynslunnar, sem mun
fást,“ segir fjármálaráðherra.