Morgunblaðið - 01.08.1995, Síða 20

20 C ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Bylting
eða þróun
Lagnafréttir
Sá fómarkostnaður er ógnvekjandi, sem við
höfum þurft að færa vegna vatnsskaða af
skemmdum lögnum, segir Signrður Grétar
Guðmundsson, sem hér rekur þróun húsalagna
hérlendis á þessari öld og hvað sé framundan.
Það er fróðlegt að líta yfir þróun
húsalagna hérlendis á þessari öld.
Það sem vekur nokkra undrun er
hvað lítið hefur breyst á sumum
sviðum, þar má nefna þykku, þungu
snittuðu jámrörin og klossalegu
tengin, ýmist hefur þetta lagnaefni
verið notað svart í hitalagnir eða
galvanhúðað í neysluvatnslagnir.
Frávik hafa verið sáralítil, þó tók
notkun eirs (kopars) kipp um 1960,
en því miður var farið heldur hratt,
þekking hönnuða og pípulagninga-
manna fylgdi ekki á sama hraða
og þess vegna urðu mörg lagnaslys.
Þó hefur eirinn alltaf haldið velli
og hefur notkun hans aukist á síð-
ústu árum, en þar er betra að fara
varlega; það er ekki sama hvar við
erum stödd á iandinu því vatnið er
af mörgum gerðum, efnainnihald
þess ólíkt frá einum stað til annars.
Plast hefur lítið verið notað í hita-
og neysluvatnslagnir innanhúss, en
nú stendur það á þröskuldinum og
krefst inngöngu. Því verður ekki
lengur vísað á dyr, en umfram'allt;
förum varlega.
Frárennslislagnir
Fyrir aldarfjórðungi þekktist vart
annað en að frárennslisrör í grunn-
um væru úr steinsteypu og víða
hefur ending þeirra verið undra-
verð, en sumsstaðar hafa þau
morknað niður á ótrúlega skömm-
um tíma og er enginn vafi á að þar
er um að kenna lélegri steypu.
VERÐA innanhússlagnir þannig í framtíðinni? Hér eru lagnir úr stálrörum með þrykktum tengjum
og síðan tekur við rör-í-rör kerfið, plaströr dregin í hlífðarrör, einnig úr plasti.
EKKI er ólíklegt að slíkar vélar eigi eftir að leysa
snittvélar að nokkru af hólmi.
Einbýlis- og raðhús
Elliðavatn - náttúruparadís.
Til sölu reisul. hús á besta staö við Elliða-
vatn. Húsið er 240 fm nýl. endurb. Ris ófull-
gert. Eigninni fylgir 140 fm hús í byggingu
sem er í dag fokh. Margvísl. nýtingarmög-
ul. 10.000 fm lóð sem nær að vatninu fylg-
ir. Góð áhv. lán. Skipti mögul.
Kvísl — einb. Stórglæsil. og vandað
einbhús á einni hæð ca 155 fm auk 34 fm
bílsk. 3 góð svefnh. Parket, flísar. Nuddpott-
ur í garði. Mjög fallegt útsýni. Áhv. 1,7
millj. byggsj.
Nökkvavogur. Mjög fallegt vel við-
haldið 174 fm einb. á þessum eftirsótta
stað ásamt góðum bílsk. 5 svefnh., góðar
stofur, nýtt eldhús, nýl. parket. Hús ný-
klætt að utan. Hiti í gangstétt. Nýtt rafm.
og vatnsl. Áhv. 3,8 millj.
Jakasel. Einstakl. fallegt einb., hæð og
ris, ca 180 fm auk 39 fm bílsk. 4 góð
svefnh., sjónvstofa, stofa og borðstofa.
Falleg ræktuð lóð. Skipti möguleg. Verð
14,5 millj. Skipti á minni eign koma til greina.
Lágholtsvegur — nýtt í sölu.
Gott 120 fm endaraðhús á tveimur hæðum
ásamt stæði í bílgeymslu. Parket. Flísar.
Mögul. á góðum garðskála. Sérstæður og
eftirsóttur staður. Gott verð, mikið áhv.
Heidvangur — Hf. Mjög gott einb-
hús á einni hæð. 3-4 svefnherb., nýl. eld-
hús, parket, flísar. Bílskúr. Mjög fallegur og
sólríkur suöurgarður. Skipti á stærri eign
koma til greina.
FJARFESTING
FASTEIGNASALA ?
Sími 562-4250 Borgartúni 31
Opið mánudaga-föstudaga kl. 9-18.
Hílmar Óskarsson, Sigurður Jónsson, Brynjólfur Jónsson.
Lögfr.: Pétur Þ. Sigurðsson hdl.
Rekagrandi. Falleg vel með
farin'2ja herb. íb. á jarðh. Vandaðar
innr. Sérsólverönd. Stæði í bíla-
geymslu. Áhv. 3,1 millj.
Glaðheimar. Björt og rúmg. 118 fm
neðri sérhæð ásamt bílsk. á eftirsóttum
stað. 2 stofur, 3 svefnherb. Suðursv. Sól-
stofa. Aukaherb. í kj. .
4ra herb.
Ljósvallagata. Sérl. falleg mikið end-
urn. 75 fm risíb. á þessom úrvalsslað. 2
svefnherb. Fráb. útsýni. Áhv. 3,1 millj.
byggsj.
Þverholt. Stórglæsil. 106 fm Ib.
á 2. hæð i nýl. húsi á þessum eftir-
sótta stað. lb- er öll ný innr. é-mjög
smekklegan hátt. Parket, flisar, ma-
hony. Áhv. 3,9 millj. Verð 8,5 mlllj.
Fellsmúli. Vorum að fá góða
87 fm fb. 2 svefnherb., mjög stór
stofa. Suðursvalir, fallegt útsýní.
Laus fljótl. Verð: 6,4 millj.
Vesturberg. Björt og rúmg. 60 fm íb.
á efstu hæð. Stór stofa. Fráb. útsýni. Áhv.
2 millj. V. 4,9 m.
Hraunbær. Vorum að fá mjög fallega
og bjarta (b. á jarðhæð. Eikarparket og flfs-
ar. Stutt í alla þjónustu. Skipti mögul. á 3ja-
4ra herb. ib. í Bökkum. Áhv. 2,4 milij. byggsj.
Verð 5,2 millj.
Fyrir eldri borgara
Grandavegur — glæsieign í
sérflokki. Stórglæsil. 200 fm íb. á 9.
hæð ásamt bílsk. Eign í algjörum sérfl. sem
ekki verður lýst í fáum orðum. Ólíndrað
útsýni. Sjón er sögu ríkari.
Skúlagata. Stórglæsil. 3ja herb. íb. á
9. hæð ásamt stæði í bílageymslu. Vandað-
ar innr. Parket. Stórglæsil. útsýni. Áhv.
byggsj. 3,7 millj.
Háhæð. Afar giæsil. 160 fm
raðh. ásamt innb. 33 fm bilsk. ó þess-
um geysivlnsæla stað. 3 svefnherb.
Fíísar, sérsmiðaðar innr. Gott útsýni.
Mikiö áhv. Hagstætt verð.

Kögursel. Mjög fallegt og gott 195 fm
einb. á tveimur hæðum ásamt góðum 34
fm bílsk. Sérl. glæsil. sérsmíð|iðar innr. 3-5
svefnherb. Vandað og vel skipul. hús.
Unufell. Sérl. gott rúml. 250 fm enda-
raðh. á tveimur hæðum ásamt bílsk. Séríb.
í kj. með stækkunarmögul. Fallegt hús í
góðu ástandi. Áhv. 3,8 millj. Skipti.
Réttarholtsvegur. Mjög gott 110
fm raðh. á tveimur hæðum. 2-3 svefnherb.
Suðurgarður. Nýl. eldh. Áhv. 3,6 millj. Verð
8,2 millj.
5 herb. og sérhæðir
Gnoðarvogur. Einstakl. björt og fal
leg 98 fm íb. á efstu hæð (penthouse). íb
er sérlega skemmtil. útfærð með mjög stór
um suðursvölum, möguleiki á garðskála
Áhv. 2,7 millj.
Skeiðarvogur. Mjög glæsil. neðri
sérh. ásamt- 36 fm góðum bílsk. 3 svefnh
Fallegar nýl. innr. Parket, flisar. Góður garð-
ur. Góður staður. Áhv. 4,9 millj.
Hvassaleiti. Björt og góð 133 fm
neöri sérh. ásamt 40 fm bílsk. Stórar stof-
ur. Gott skipulag. Góð staös.
Melás - Gbæ. Sérl. björt og falleg
rieðri sérh. í tvíb. 3 svefnherb. Nýl. parket.
Baðherb. nýstands. Innb. bílsk. Áhv. 5,8 m.
Melabraut - Seltj. Sérl. björt og
falleg 107 fm hæð m.‘ aukaherb.4 risi. Park-
et, flísar. Mikið útsýni. Nýstandsett hús,
Hofteigur. Sérlega góð rúml. 100 fm
efri sérh. ósamt góöum 33 fm bílsk. Nýl.
eídh. Gott rými í risi. Miklir- mögul.
Blikahólar. Einstaklega g!æsil. ;og vel
skipul. íb. á 1. hæð ásamt stórum innb.
bílsk. sámtals 155 fm. íb. er.með vöndúðum
ínnr. Parket. Góðar suðursv. Gott útsýni.
Sameign öll nýstands.
Kambsvegur. Mjög björt og góð 130
fm neðri sérh. ásamt 30 fm biísk. 4 svefn-
herb., tvær samí. stofur. Parket. Gott verð.
Maríubakki. Björt og falleg íb. á 3.
hæð. Parket. Búr. Þvottah inn af eldh. Suð-
ursv. Sameign nýstands. Góð staðs. Áhv.
3,5 millj. Verð 6,9 millj.
Vesturberg. Björt og falleg íb. í góðu
ástandi. 3 svefnherb. suðursv. Mikið út-
sýni. Góð sameign. Hagstætt verð.
Álfatún — Kóp. Vorum að fá
stórglæsil. nýstands. 100 fm íb. ásamt 26
fm bílsk. Nýtt beykiparket á gólfum, nýtt
eldh., 3 góð svefnherb., góð stofa. Stórar
suðursv. Fráb. útsýni. Verð 10,5 millj.
Hlunnavogur. Björt og góð íb. á 1.
hæð í þríbýli ásamt 40 fm bílsk. Ný eld-
hinnr. Ról. og góður staður. Verð 7,2 m.
Valshólar. Mjög falleg og björt^ fm
íb. á 1. hæð. Gott skipul. Nýl. eldhinnr.
Parket. Þvottah. inn af eldh.
Bjargarstígur. Á þessum eftirsótta
stað góð talsvert endurn. 53 fm neðri sérh.
Stofa og 2 svefnherb. Nýl. slípaður gólfpan-
ell. Góður suðurgarður. Áhv. 2,9 millj. Verð
4,9 millj.
Tjarnarmýri. Sérlega glæsil. ný 3ja
herb. íb. m. vönduðu parketi. Gott útsýni.
Stæði í bílageymslu. Verð 8.950 þús.
Nýjar íbúðir
Flétturimi 4
glæsiíb. — einkasala
Eyjabakki. Elnstakl. falleg og
björt endaíb. á 3. hæð. $érl. vel um-
gengin. Nýl. parket. Fráb. útsýnl. Sam-
elgn nýstandsett utan sem innan.
Hraunbær. 3ja-4ra herb. mjög
góð ca 100 fm ib. á 3. hæð. 2 svefnh.
(mögul. á þremur). Suðursv. Fallegt
útsýni. Verö aðeins 6,5 millj.
Betri frágangur - sama verð.
Til afhendingar strax.
Fullbúnar glæsilegar íbúðir á frábæru verði.
3ja herb., m/án stæði í bílg., verð 7,6-8,5 m.
4ra herb. íb. m. stæði í bílg., verð 9.550 þús.
íbúðirnar afh. fullb. m. parketi, Alno-innr.,
skápum og flísai. baði, sérþvhús.
Öll sameign fullfrág.
Til sýnis virka daga kl. 13-17.
Efra-Breiðholt. Góð endaib. ca 100
fm. 3 svófnherb. Suðursv. Mikiö útsýfii.
Stutt í skóla, sundlaug og verslanir. Laus
fljótl. Hagstætt verð.
Háagerði. Mjög góð mikið endurn. ib.
á jarðh. Sérinng. 3 svefnherb. Sóipallft/.
Suðurgarður. Áhv. 3,4 millj. Skipti mögulPá
stærri í hverfinu.
Kleppsvegur. Sérl. falleg og
rúmg. 102 fm endaíb. Nýtt parket.
Nýl. eldhmnr. Nýstandsett baðherb.
Stór svefnherb. Mikið útsýni. Mjög
góð eameign. Verð 6.950 þús.
2ja herb.
Frostafold. Sérlega glæsil. 70 fm íb.
á 6. hæð ásamt stæði í bílageymslu. Falleg-
ar sérsm. innr. Flísar. Sérþvottah. Stór-
kostl. útsýni. Suðvestursv. Áhv. 4,9 millj.
Þverbrekka. Björt og skemmtil. íb. á
4. hæ'ð í lyftuhúsi. Stór svefnherb., góð
stofa. Mikið útsýni. Verð 4,1 millj.
Nesvegur. 3ja herb. ibúðir á
góðum stað við Nesveg. Suðursv.
Eignir afh. tilb, u. trév.
Tjarnarmýri - Seltjn.
Hraunbær. Falleg rúmg. 108 fm íb. á
1. hæð ásamt herb, í kj. Parket. Áhv. 4,9
millj. Verð 7,5 millj.
3ja herb.
Klyfjasel. Mjög glæsil. og rúmg.
81 fm ib. á jarðh. i tvibýli. Flísar, park-
et. Sér garður. Eign í sérflokki. Áhv.
4,8 millj. byggsj.
Hjarðarhagi, Elnstaklega fal-
leg og vel skipulögð 80 fm íb„ Sólríkar
stofur. Vandaðar innr. Parket. Suður-
Svaltr. Góð staðsótning. Áhv. 2,6 millj.
byggsj. Afb. pr.mán. ca. 12.700 kr.
Álftahólar*. Björt og falleg 60 fm mik-
ið endurn. íb- a 4. haeð í lyftuh. Nýtt park-
et. Mikið útsýni. Góð nýstandsett sameign.
Dalsel. 2ja-3ja herb. ib. ásamt stæði i
bílgeymslu. Miklir mögul. á stækkun. Allt i
mjög góðu ástandí. Áhv. 3,8 millj.
Hraunbær. Miög falleg og yel umg.
80 fm íb. Góð herb., stór .og björt stofa,
sólrfkar suðursv. Snyrtil. sameign. Áhv. 3,8
millj, Verð 6,4 rnlllj..
Asparfell. Mjög glæsil. 90 fm sérl. vel
skipul. ib. á 1. hæð i lyftubl. Sameign ný-
stands. Rólegur og gööur 3taður.
Krummahólar. Einstakl. falleg
60 fm ib. á 5. hæð. Mjög stórar suð-
urev. Parket. Nýl. innr. Gervihnatta-
sjónv. Ftystigeymsla. Áhv. 3 m.
Glæsilegar fullbúnar 3ja herb. ib. m. stæði
i bilgeymslu. Eldhinnr. og skápar frá AXIS.
Blomberg-eldavél. Flísal. baðherb. Sérl.
vönduð sameign og frág. lóð. íb. eru til afh.
nú þegar.
Gullengi. Mjög glæsilegar og rumg.
’ 3ja og 4ra herb. íb. i 6-íb, húsi. Vandaðar
innr., sérþvhús. Mögul. á bílsk. íb. tilb. til
afh. fljótl. Teikn. og nánari uppl. á skrifst.
Arnarsmári — Nónhaeð.
Mávahlíð — ris. Mjög góð 70 fm
rishæö. Stór stofa og stórt svefnh., þvottah.
ó hæðinni. ib. mjög litið undir súð.
Vallarás. Falleg og góð 58. fm íb. á 5.
hæð. Stórt svefnh. Vandaðar innr. Góð sam-
eign. Suðursv. Fallegt utsýni.
p, apíT §[>, c nn'4°nrp'
hpo e »□ p ■ 2fi;. j rju p °i-3rr
[JiPf B □□ B _ rn q-n° ffpnr i 3-QUi.i íl
Fallegar 4ra herb. íb. á góðu veröi á þessum
eftjrsótta’ stað. Teikn. og nánari Uppl. á
skrifst..
voru steypujámsrör
nær eingöngu notuð, í
Innanhúss
(pottrör)
múffur var slegið tjöruhampi og
síðan fyllt með bráðnu blýi, sem
síðan var slegið, eða bráðnum
brennjsteini. Illu heilli skutu asbest-
rör upp kolli og voru þó nokkuð
notuð og munu vera í notkun enn
í nokkrum húsum, engin hætta staf-
ar af þeim önnur en sú að þau hljóta
að vera orðin æði léleg.
En upp úr 1970 koma frárennsl-
isrör úr plasti og í mörg ár hefur
vart annað efni verið notað, rör úr
polypropen innanhúss en PVC í
grunnum, vonandi fer notkun á
römm úr polyeten að aukast sér-
staklega í staðinn fyrir PVC. Pott-
rörin er þó ennþá talsvert notuð og
er það að þakka vöruþróun fram-
leiðenda; múffurnar, sem þurfti að
blý- eða brennisteinshella eru
horfnar, en í staðinn komnar hulsur
úr ryðfríu stáli með gúmmíþéttingu
og það merkilega er að gerast að
frárennslisrör úr ryðfríu stáli eru
komin á markaðinn og sækja heldur
á.
Hita- og vatnslagnir innanhúss
Þar stöndum við á þröskuldi
nýrra tima, þar er geysimikil gerjun
og búast má við að snittvélin verði
minna notuð í framtíðinni. En hvað
hefur valdið þeirri miklu tregðu á
að taka upp önnur vinnubrögð og
ný lagnaefni?
Fyrir því eru margar ástæður,
en einungis þrennt skal nefnt að
sinni. Hönnuðinum finnst einfaldast
að hanna lagnakerfi út frá hefð-
bundnum aðferðum og efnum, það
tekur skemmstan tíma og krefst
minnstrar hugsunar, þetta er hvort
sem er alltaf sama vanabundna
vinnan, það liggur allt fyrir í skúff-
um og „fælum“, í öðru lagi er sama
afstaða hjá pípulagningamannin-
um, sem ætlar að sjálfsögðu að fá
sem mest í aðra hönd í uppmælinga-
vinnunni og þá er best að gera það
sama og gert var í fyrra og hitteð-
fyrra, í þriðja lagi; húsbyggjandinn
þorir ekki að fara inn á nýjar braut-
ir, þar gildir einu hvort hann er að
byggja til eigin notkunar eða til
endursölu. En nú ef að verða breyt-
ing og hvers vegna?
Grýla er komin
Já, svo sánnarlega og hún étur
börnin. Grýla er sá ógnvekjandi
fórnarkostnaður vegna vatnsskaða
af skemmdum lögnum og þeim
lagnaaðferðum og vinnubrögðum,
sem við höfum vanið okkur á í ára-
tugi, loksins hafa menn rumskað,
já, sumir jafnvel vaknað.
En þá er betra að vera á varð-
bergi, það. er hætta við hvert fót-
mál, svo getur einnig verið í fjall-
göngum en samt hættum við ekki
vjð að ganga á fjöll, við hættum
heldur ekki við að taka upp ný
vinnubrögð eða hættum að leggja
hita- og vatnslagnir úr nýjum efn-
um.
En þessu verður að fylgja
fræðsla, það má ekki gerast að ný
lagnaefni, svo sem rör-í-rör kerfið,
verði seld eins og .tyggigúmmi út
um allar trissur, að aílir fari að
leggja slík kerfi án þess að liafa
fengið viðunandi fræðslu. Það er
nmrgt að varast, í þessu þarf að