Morgunblaðið - 03.12.1995, Blaðsíða 18

18 B SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÁ AKUREYRI
tíi imrnm
Vettvangur Hauks Gunn-
arssonar er víðfeðmur. í
tekur við þar og bregða
sér til að móta leikhús í
sömu andrá er hann að
setja upp jólaleikritið á
rússneska lýðveldinu
Údmúrtíu. Haukur segir
Akureyri, fjarstýra Sama-
Elínu Pálmadóttur
fjármálastjóra að leik-
leikhús með sérkennum
leikhúsinu sínu í N-Noregi,
að allur áhugi sinn
síns umhverfis.
skreppa til Tromsö að ráða
beinist að því að mynda
húsinu sem hann
ÞAÐ TOKST að grípa
leikstjórann og leik-
hússtjórann Hauk
Gunnarsson á sunnu-
dagskvöldi af því
hann varð að gista á
heimili foreldra sinna í Reykjavík,
Gunnars J. Friðrikssonar og Elínar
Kaaber, á hraðferð sinni frá Tromsö
í Noregi, þar sem hann var m.a. að
undirbúa með leikhúsmönnum sitt
fyrsta ieikár 1997 sem leikhússtjóri
og norður til Akureyrar til að halda
áfram að setja upp Sporvagninn
Girnd eftir Tennessee Williams, sem
frumsýna á 27. desember. Jafnframt
fjarstýrir hann Samaleikhúsinu, sem
nú er á leikferðalagi í Austur-Finn-
mörku og Ósló, þar sem hann hitti
flokkinn í ferðinni.
„Eftir eitt ár tek ég við leikhúsinu
í Tromsö, 1. janúar 1997, og ég
þurfti að fara þangað til að taka
þátt í ákvörðunum svo sem að ráða
fjármálastjóra, sem líka kemur nýr
að leikhúsinu rétt á undan mér,“
segir hann. Eftir fimm ára uppbygg-
ingarstarf sem leikhússtjóri Sama-
leikhússins í Norður-Noregi kvaðst
hann hafa haft hug á að flytja sig
um set þótt dvölin í Kautokieno hafi
verið mjög spennandi. Og hann fékk
leikhústjórastöðuna í Hálogalands-
leikhúsinu í Tromsö, sem er líka
uppbygginarstarf, þar sem það er
fyrsta atvinnuleikhúsið í Norður-
Noregi og ætlunin að það þjóni öllu
því svæði. Leikhúsið byijaði 1971
og hefur metnaðarfullar hugmyndir
um að færa út kvíarnar, m.a, með
nýrri leikhúsbyggingu,
Þessi fimm ár Hauks við Sama-
leikhúsið, kvaðst hann hafa haft
mikið samband við ieikflokkinn í
Tromsö þótt 700 km séu á milli.
Leikhúsin tvö höfðu líka samvinnu,
eins og um isleikhúsið 1991 í Kaut-
okieno, sem varð svo frægt að menn
komu víða að til að sjá sýningu þess
á Góðu sálinni í Sesúan eftir Brecht,
sem var sett upp utanhúss í leik-
mynd úr ís og snjó. Og þeim var
boðið með sýningu á Ólympíuleikana
í Lillehammer.
Haukur segir starfið þarna vera
bundið Samamenningunni og hafi
ve.rið mjög heillandi og spennandi.
Þar hafí hann fengið tækifæri, sem
hann hefði aldrei fengið við önnur
leikhús, að vinna brautryðjandaverk
með leikhús, því samískt leikhús er
engin hefð. Það er alveg nýtt fyrir
Samana. Samaleikhúsið hafði bytjað
1981 sem lauslegur leikhópur, en
FRÁ sýningu ísleikhússins Kautokeino, þar sem Haukur setti í upp Góðu sálina í Sesúan
utanhúss í leikmynd úí ís og snjó, sem vakti mikla athygli.
var sett á fjárlög eftir að Haukur
tók við og hefur nú fengið stöðu sem
Þjóðleikhús Sama.
Uppbygging Samaieikhússins var
brautryðjendastarf, sem hefur vakið
mikla athygli víða, og stefna Hauks
og átak þar m.a. ástæða þess að
sóst er eftir honum á jafnólíkum
stöðum og Tromsö og austur í Údm-
úrtíu.
Samísk menning tengist
í austur
„Okkar samíska leikhús er fyrir
Sama og leikið á samísku. Það er
bundið Samamenningu og var ákaf-
lega spennandi að byggja það upp,“
segir Haukur. „Eitt vandamálið í
samískri menningu er að hún er
farin að blandast svo mikið norskri
og finnsk-sænskri menningu. Sam-
tímis eru Samar að reyna að haida
í sitt eigið. Þegar þeir nota miðil
eins og leikhús, sem berst þeim gegn
um norska menningu, þá er betra
að tengja heldur samíska og aust-
ræna menningu en norska og sam-
íska. Það á betur við, því með því
undirstrikar maður þeirra sérkenni.
Samísk menning er ekki norræn
menning. Hún tengist meira í aust-
ur, er fmnsk-úgrísk menning, sem á
meira skilt við þjóðflokka í Norður-
Rússlandi, á Úralsvæðinu og Síberíu.
Maður sér þarna mjög lík einkenni
í trúarbrögðum og lifnaðarháttum.
Hreindýramenningin nær alveg frá
Norður-Noregi og austur yfir til Sí-
beríu.
í samtali okkar kemur fram að
af þessum toga er einmitt sjálfstjórn-
arlýðveldið Údmúrtía langt austur í
Rússlandi, sem hafði leitað til Hauks
um aðstoð við sína menningu í leik-
listinni. Hann þurfti að sýna blaða-
manni á kortinu hvar í ósköpunum
þetta ríki er, austur undir Úralíjöll-
um og ekki fjarri upptökum Volgu
(sjá kort).
„Ég var á leiklistarhátíð í Finn-
landi fyrir finnsk-úgríska þjóð-
flokka. Vegna sumarleyfa gátum við
ekki komið með sýningu, en ég flutti
fyrirlestur um okkar leikhús," út-
skýrir Haukur samband sitt við þetta
framandi land. „Hjá þeim vaknaði
áhugi. Vandamálin eru svo mikil
fyrir þessi þjóðarbrot í Rússlandi,
sem eru að reyna að finna sín ein-
kenni eftir 70 ár undir Sovétstjórn.
Þau hafa haft ákveðna stöðu, þann-
ig að þau hafa fengið að halda sínu
tungumáli og haft þjóðleikhús, þar
sem þau leika á sínu máli. En verið