Morgunblaðið - 03.12.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1995 B 21
SKOÐUN
íslenskar kvikmyndir
hafa auðgað samtíma-
menningn okkar, skap-
að tekjur fyrir þjóðar-
búið og kynnt land og
þjóð á erlendum vett-
vangi. Inga Sigrún
Þórarinsdóttir segir
óvissu ríkja um fram-
hald íslenskrar kvik-
myndagerðar.
að hægt er að framleiða myndir
sem ekki aðeins standa undir sér
heldur öðlast einnig viðurkenningu
víða um heim. Á árinu sem er að
líða hefur sérlega mikii gróska ver-
ið í íslenskri kvikmyndagerð en-8
nýjar kvikmyndir í fullri lengd
verða, eða hafa verið, frumsýndar
á þessu ári.
Efnahagslegt gildi kvikmynda
Forsendur þær sem þingmenn
gáfu sér árið 1978 fyrir stofnun
Kvikmyndasjóðs og safns hafa síð-
ur en svo breyst. íslensk kvik-
myndagerð hefur enn mikilvægu
hlutverki að gegna sem heimilda-
form og listgrein. En kvikmyndir
hafa ekki aðeins menningarlegt
gildi, eins og þingmenn bentu á
árið 1978, heldur einnig efnahags-
lega þýðingu fyrir þjóðina alla.
Ýmsir hafa gert sér grein fyrir
arðsemi kvikmyndanna og furðað
sig á því að þessi auðlind sé svo
vannýtt sem raun ber vitni. Ólafur
Þ. Þórðarson hafði, einn þing-
manna, orð á því á Alþingi árið
1978, að þjóðarbúið gæti haft mikl-
ar tekjur af kvikmyndagerð auk
þess að auðgast í menningarlegu
tilliti, ef rétt væri á málum haldið.
í ræðu sinni hinn 13. apríl sagði
hann meðal annars: „Ég vil jafn-
framt geta þess, að þó mér hafi
fundist, eins og fleirum, að íslensk
kvikmyndaframleiðsla væri misjöfn
að gæðum þegar farið væri að setja
á svið atburði, þá trúi ég því, að
okkur muni vaxa fiskur um hrygg
í þeim efnum og að þetta sé eitt
af því sem e.t.v. geti í framtíðinni
styrkt fjárhagsstöðu þessarar þjóð-
ar.“
Fagmenn í kvikmyndaiðnaðinum
hafa sýnt fram á margfaldan hagn-
að af framleiðslu sinni. Kvikmynda-
gerðarmenn hafa sannað að kvik-
myndaframleiðsla skapar stórkost-
legar skatt- og gjaldeyristekjur
fyrir þjóðarbúið. Tekjur þessar eru
mun hærri en sú upphæð sem veitt
er í styrki frá Kvikmyndasjóði. í
skýrslu kvikmyndaframleiðenda,
sem kom út í byijun árs 1995,
kemur til dæmis fram að beinar
skatttekjur ríkisins af 13 myndum,
sem samanlagt hlutu 206 milljóna
króna framleiðslustyrk úr kvik-
myndasjóði, voru 245 milljónir.
Peningar þeir sem runnið hafa til
kvikmyndagerðarinnar hafa því
skilað sér í hreinum gróða til lands-
manna.
Sumri hallar
Óvissa ríkir um framhald ís-
lenskrar kvikmyndagerðar. Kvik-
myndasjóður Islands hefur aðeins
tvisvar fengið skatttekjur af kvik-
myndasýningum óskertar, eins og
honum ber samkvæmt lögum.
Skatttekjur, sem áttu að renna í
Kvikmyndasjóð árið 1994, voru 111
milljónir en í raun rann aðeins 101
milljón til sjóðsins. Þá hafði sjóður-
inn um 69 milljónir króna til úthlut-
unar og kvikmyndagerðarmenn
töldu mikið vanta upp á að þörf-
inni væri fullnægt. Ástandið batn-
aði ekki 1995 því þá fékk sjóðurinn
svipaða upphæð í krónum talið og
árið áður og hafði rúmar 65 milljón-
ir til ráðstöfunar.
Og enn er skorið niður. í fjárlög-
um 1996 er lagt til að framlag til
Kvikmyndasjóðs verði rúmum 9
milljónum króna lægra en 1995.
Auk þess hefur aðgangur kvik-
myndagerðarmanna að erlendu
fjármagni verið takmarkaður veru-
lega þar sem óvenju hátt hlutfall
af kostnaði innlendra kvikmynda
hefur verið greitt af erlendum kvik-
myndasjóðum miðað við það hversu
lítið hefur í-unnið í þá til baka úr
Kvikmyndasjóði íslands. Samdrátt-
ur í hliðargreinum, s.s. auglýs-
inga-, heimilda- og stuttmynda-
gerð, svo og gerð kynningarmynda
og dagskrárefnis fyrir sjónvarp,
gerir það að verkum að afkomu-
möguleikar í greininni og viðhald
verkkunnáttu er í lágmarki.
Kvikmyndir síðustu ára hafa
auðgað menninguna, skapað tekjur
fyrir þjóðarbúið og kynnt land og
þjóð á erlendum vettvangi, en þrátt
fyrir það sjá kvikmyndagerðar-
menn fram á langvarandi atvinnu-
leysi. Afleiðing niðurskurðarins er
sú að margir kvikmyndagerðar-
menn verða aðgerðarlausir langt
fram á næsta ár einmitt þegar
þeir ættu að hafa tök á, öðrum
fremur, að styrkja fjárhagsstöðu
þjóðarinnar allrar. Allt bendir því
til að snemma hafi haustað í at-
vinnugreininni og að íslensk kvik-
myndagerðarlist horfi fram á lang-
an og strangan vetur.
Höfundur er nemandi íjiagnýtri
fjölmiðlun við Háskóla íslonds.
Kvenfélagið Hringurinn
Jólakaffið
verður á Hótel íslandi í dag 3. desember kl. 14:00.
Ávarp formanns: Elísabet G. Hermannsdóttir
Samkvæmisdansar: Benedikt og Berglind
frá dansskóla Jóns Péturs og Köru.
Kvartettinn „út í vorið“: félagar í kór Langholtskirkju.
Tískusýning barna: verslunin Rollingamir.
Kynnir: Jóna I. Guðmundsdóttir.
Jónas Þórir Dagbjartsson og Jónas Þórir Jónasson leik á fiðlu og píanó.
Happdrætti með glæsilegum vinningum.
Veislukaffi
a næstu
|3
li
Fylltu út þennan miða og þú gætir fengið
■ fallegt íslenskt jólatré að gjöf frá
Skógræktinni og Skeljungi.
. Dregið verður 15. desember.
Uringt veröur í liina heppnu.
Nafn
Heimili
Sími —
Staður -
Hvaöa umhverfisátak styrkir Skeljungur?
Skilaðu miðanum :: ShellstuO fyrir 11. desember. Skógrækt með Skeljungi
^,VÝ)A.GA7^j

Tfu 100.000 kr. vlnnlngar.
Vlnnlngur á öðru hvarju daptall.
04.270 vlnnlnpr.
J6ladagatall6 fmat á sölustöðum um land allt.
c
i gjffll

_ 'v«.